Mąka kasztanowa ma trzy zalety – jest bezglutenowa, cechuje się wysoką plastycznością i ma charakterystyczny orzechowy i słodki smak. Bogata w składniki odżywcze i błonnik mąka może być używana do wypieku chleba, ciast i przygotowywania wszelkiego rodzaju słodkości.
Czym jest i jak powstaje mąka kasztanowa?
Mąka kasztanowa jest jedną z najczęściej stosowanych mąk bezglutenowych.
Ten rodzaj mąki, jak sama nazwa wskazuje, powstaje w wyniku zmielenia suszonych kasztanów jadalnych (Castanea sativa Mill.). Do uzyskania kilograma mąki, potrzeba zazwyczaj 4 kilogramów kasztanów. To sprawia, że cena mąki kasztanowej jest wyższa od pozostałych mąk bezglutenowych, ale korzyści z jej spożywania są nie do przecenienia. Mąkę kasztanową wyróżnia delikatnie orzechowy i słodki smak, ładny brązowy kolor, jaki nadaje potrawom po ugotowaniu a przede wszystkim cenne składniki w niej zawarte.
Krótko o mące kasztanowej i jej właściwościach
Największym atutem mąki kasztanowej jest to, że nie zawiera glutenu. W ten sposób staje się idealnym składnikiem potraw dla osób cierpiących na nietolerancję glutenu, chorych na celiakię lub po prostu tych, którzy z pewnych powodów chcą wyeliminować gluten ze swojej diety. Mąka wytwarzana z kasztanów, w przeciwieństwie do innych bezglutenowych mąk, zawiera bogactwo składników odżywczych i wyróżnia się niską zawartością tłuszczu.
W jej składzie znajduje się białko, niezbędne aminokwasy i błonnik, który usprawnia pracę jelit, a także gwarantuje uczucie sytości. Dodatkowo mąka kasztanowa zawiera również witaminę E, witaminy z grupy B, potas, fosfor i magnez (pierwiastki, których często brakuje w produktach bezglutenowych).
Mąka kasztanowa to również produkt polecany sportowcom. Węglowodany i błonnik w niej zawarte dostarczają dużo energii i wspomagają wzrost kości i narządów.
Mąka kasztanowa vs inne mąki
Mąka jest jednym z popularniejszych produktów stosowanych w kuchni. Najczęściej w polskich domach używa się tzw. mąkę pszenną uniwersalną. Jednak znacznie zdrowszym rozwiązaniem jest zamiana jej na mąkę kasztanową.
Wszechstronność w gotowaniu i pieczeniu
Mąka kasztanowa ma uniwersalne zastosowanie. Można ją stosować zarówno w wypiekach, jak i do gotowania. Świetnie sprawdzi się w daniach bezglutenowych (nadaje im wyrafinowanego smaku). Może być również stosowana jako panierka do mięs. Mąkę kasztanową możesz również zastosować do zagęszczania zup i sosów.
Korzyści zdrowotne
Mąka kasztanowa jest bezglutenowa, dzięki temu jest to idealny produkt dla osób na diecie bezglutenowej. W porównaniu z innymi mąkami mąka kasztanowa jest świetnym źródłem wielu cennych składników odżywczych takich jak witaminy i mikroelementy. Dlatego włączenie mąki kasztanowej do diety daje szereg korzyści zdrowotnych takich jak: lepsze trawienie, pomoc w uregulowaniu poziomu cholesterolu czy obniżenie poziomu cukru.
Zawartość składników odżywczych
W porcji 100 g mąki kasztanowej jest około 174 kcal, 3 g tłuszczu, 35 g węglowodanów, 5 g błonnika i 5 g białka. Mąka kasztanowa w porównaniu do innych mąk charakteryzuje się wysoką zawartością błonnika. Jednak zawiera sporo węglowodanów i mało tłuszczów, dlatego nie może być spożywana przez osoby na diecie keto.
Wpływ na trawienie i poziom cholesterolu
Dzięki wysokiej zawartości błonnika mąka kasztanowa wspomaga działanie układu pokarmowego. Ma również korzystny wpływ na poziom cholesterolu.
Tekstura i konsystencja w wypiekach
Mąki zawierające gluten np. pszenna czy żytnia, zapewniają lżejszą i bardziej zwartą konsystencję wypieków. jest to szczególnie zalecane do takich wypieków jak m.in. babeczki czy ciasta. Natomiast mąka kasztanowa tworzy gęstą, bardziej zwartą konsystencję ciasta. Jest to pożądane w przypadku wielu różnych przepisów np. ciasta ucierane czy torty.
Profil smakowy
Mąki uniwersalne mają neutralny smak. Natomiast mąką kasztanowa ma lekko słodki, delikatnie orzechowy smak z wyczuwalnymi nutami ziemnymi. Dodaje smaku tradycyjnym przepisom. Mąka kasztanowa świetnie podkreśli zarówno smak słodkich składników np. czekolady i orzechów, jak i wykwintnych np. rozmarynu. Dzięki temu mąka kasztanowa ma wszechstronne zastosowanie.
Wprowadzanie mąki kasztanowej do wypieków
Gdy zaczynasz swoją przygodę z mąką kasztanową, to musisz pamiętać o kilku ważnych aspektach:
- mąka kasztanowa jest naturalnie słodka, dlatego zalecamy mniejszą ilość cukru, niż podana jest w przepisie;
- wchłania więcej płynów niż inne mąki, dlatego niezbędne jest zachowanie właściwej proporcji;
- ze względu na brak glutenu jest mniej elastyczna, dlatego zalecamy zastosowanie mąki kasztanowej wraz z innymi mąkami np. z tapioki lub amarantusa.
Zastępowanie w przepisach
Pamiętaj, że mąka kasztanowa nie jest zamiennikiem innych mąk w przepisach. Ze względu na różnice w konsystencji i wchłanialności płynów niezbędne jest dostosowanie ilości mąki kasztanowej lub dodanie dodatkowej ilości płynów czy jaj. Dlatego tak ważne jest eksperymentowanie i samodzielnie ustalenie proporcji mąki kasztanowej w przepisach.
Wartość odżywcza
Mąka kasztanowa ma niski indeks glikemiczny IG=30. Ma mniej kalorii i więcej błonnika w porównaniu z innymi mąkami. Zawiera również więcej cennych witamin i mikroelementów.
Zawartość minerałów i witamin
W porównaniu z innymi mąkami mąka kasztanowa jest świetnym źródłem magnezu, miedzi i potasu. Minerały te odgrywają wiele ważnych funkcji w organizmie, m.in. zapobiegają skurczom mięśni, czy wspierają prawidłową pracę układu odpornościowego. Niestety tych składników mineralnych nie mają zwłaszcza mąki uniwersalne.
Cena
Mąka kasztanowa w porównaniu z innymi mąkami jest dość droga i trudno dostępna (można ją zakupić głównie w sklepach ze zdrową żywnością). Najtańsza i najbardziej popularna jest mąka pszenna.
Opłacalność – przechowywanie
Mąka kasztanowa może być przechowywana przez maksymalnie 2 miesiące, co w porównaniu z mąką uniwersalną nie zbyt krótkim okresem. Aby wydłużyć okres przydatności do spożycia mąki kasztanowej, to przechowuj ją w szczelnie zamkniętym opakowaniu w lodówce.
Jak stosować mąkę kasztanową?
Mąka kasztanowa ma bardzo wszechstronne zastosowanie. Można ją stosować samodzielnie, ale z uwagi na jej zwartą konsystencję, częściej stosowana jest w mieszankach z innymi, neutralnymi mąkami (na przykład mąką ryżową).
- Ze względu na swój lekko słodkawy, kasztanowy smak, mąka ta stosowana jest zwykle do wyrobu produktów cukierniczych, przygotowania ciast, kruchego ciasta, naleśników czy muffinek.
- Mąka kasztanowa doskonale współgra z czekoladą, miodem, suszonymi owocami, orzechami (orzechy włoskie, orzechy laskowe, migdały), przyprawami (np. cynamon) i owocami (jabłko, gruszka, pomarańcza).
- Można ją również wykorzystywać do zagęszczania zup i sosów, szczególnie w daniach z drobiu lub dziczyzny, z którymi bardzo dobrze się komponuje.
Jakie proporcje mąki kasztanowej?
Mąka kasztanowa niezwykle rzadko stosowana jest w czystej postaci. Zazwyczaj do przygotowywania ciast i innych wypieków miesza się ją z różnymi rodzajami mąk. Przeważnie zawartość mąki kasztanowej stanowi 30-50% całej mieszanki.
Przy przygotowywaniu chleba mąka kasztanowa musi być koniecznie połączona z jedną lub kilkoma innymi mąkami i nie może stanowić więcej niż 30% mieszanki, inaczej wypiek się nie uda. Warta uwagi jest również mąka migdałowa.
Proporcje mąki kasztanowej do wykorzystania w przepisach.
- Placki lub naleśniki z mąki kasztanowej: 50% mąki kasztanowej, 50% mąki pszennej (wersja wegańska z mlekiem migdałowym lub wodą),
- Ciasto na muffinkę z mąki kasztanowej: 30% mąki kasztanowej i 70% zwykłej mąki,
- Kruche ciastko na słodko z mąką kasztanową: 250g przesianej mąki kasztanowej, 150g roztopionego masła, 1 jajko, 70g brązowego cukru trzcinowego, 50g proszku migdałowego i 60ml wody (dodać wody, jeśli jest zbyt kruchy),
- Placek z ciasta kasztanowego: mąkę pszenną zamień na 100% mąki kasztanowej,
- Ciasto na pizzę z mąki kasztanowej: 10% mąki do pizzy (pszennej) zastąpić mąką kasztanową,
- Sos z mąki kasztanowej do dziczyzny: 100% mąki kasztanowej do zastąpienia mąki pszennej lub skrobi.
Przepisy z mąką kasztanową
Zapraszamy do naszego działu PRZEPISY, gdzie znajdziecie pomysły na dania i wypieki z mąką kasztanową w roli głównej.
FAQ – najczęstsze pytania o mąkę kasztanową
Czy mąka kasztanowa jest zdrowa?
Mąka kasztanowa na tle innych mąk wyróżnia się wartościami odżywczymi. Ma wysoką zawartość błonnika pokarmowego, jest świetnym źródłem minerałów m.in. miedzi, magnezu i potasu oraz wit. B6. Wszystko to sprawia, że mąka kasztanowa ma wiele korzyści prozdrowotnych: poprawia pracę mózgu, poprawia stan skóry, włosów i paznokci. Ma wysoką zawartość żelaza, dzięki temu zapobiega anemii.
Gdzie można kupić mąkę kasztanową?
Mąkę kasztanową można zakupić wyłącznie w sklepach ze zdrową żywnością. Ten rodzaj mąki jest niedostępny na półkach w super i hipermarketach.
Co można zrobić z mąki z kasztanów?
Ze względu na swój słodki smak mąka kasztanowa stosowana jest najczęściej do słodkich wypieków lub deserów. Możesz ją również dodać do wypieku domowego chleba czy makaronu. Mąkę kasztanową możesz również zastosować do dań wytrawnych np. z dziczyzny, czy z grzybów. Świetnie sprawdzi się do zagęszczenia zup i sosów. Możesz jej również użyć do podkreślania smaku orientalnych dań.
Czy można zrobić naleśniki z mąki kasztanowej?
Oczywiście, że tak! Mąka kasztanowa ma słodki, delikatnie orzechowy smak. Dzięki temu idealnie sprawdzi się do naleśników. Jeśli chcesz zrobić naleśniki w wersji bezglutenowej, to możesz je zrobić z samej mąki kasztanowej np. z dodatkiem kakao lub poprzez dodanie innej mąki bezglutenowej m.in. ryżowej. Możesz również wymieszać mąkę kasztanową i uniwersalną w proporcji 1:1 i wykonać z niej naleśniki.