Orzechy nerkowca mają delikatny, orzechowy smak, który dobrze sprawdza się w wielu potrawach, w tym makaronach, granolach, owocach, curry i daniach z kurczaka. Stworzą również zdrową i pyszną przekąskę samodzielnie, w połączeniu ze smakowitymi przyprawami lub zalane czekoladą. Jakie mają właściwości i jak je stosować w kuchni?
Pochodzące z północno-wschodniej Brazylii drzewa nerkowca rozwijają się w tropikalnym klimacie i rodzą soczyste, jadalne jabłka nerkowca, a także orzechy nerkowca. Ze względu na delikatną skórkę owoce nerkowca nie nadają się do transportu i pozostają stosunkowo mało znane w Ameryce i Europie.
Jak zbierane są orzechy nerkowca?
Pochodzą z tropikalnego, wiecznie zielonego drzewa Nanercza zachodniego, na którym rosną czerwone kwiaty, które zamieniają się w soczyste jabłka nerkowca, gdy są gotowe do zbioru. Orzech nerkowca znajduje się w skorupce, która wyrasta z mięsistej łodygi jabłka nerkowca. Proces usuwania skorupy orzecha nerkowca jest często pracochłonny, ponieważ metody mechaniczne są trudne ze względu na unikalny i zmienny kształt owocu. Czasami łuskę można usuwać w odśrodkowej maszynie do krakowania, która rozrywa łupinę przez odciśnięcie na metalowych płytach. Ponieważ podwójna skorupa otaczająca nerkowiec zawiera urushiol, czyli tę samą substancję chemiczną, którą znaleziono w trującym bluszczu, zarówno niepalone, jak i prażone odmiany są najpierw odparowywane w celu uwolnienia jakichkolwiek chemikaliów pozostawionych z łupin, aby były całkowicie bezpieczne i jadalne.
Orzechy nerkowca i ich wartości odżywcze
Orzechy nerkowca stanowią doskonałe źródło składników odżywczych. Zaledwie ćwierć szklanki orzechów nerkowca zapewnia ponad 35% dziennej wartości (DV) dla miedzi i 25% DV dla magnezu. Miedź bierze udział w wielu ważnych procesach metabolicznych: pomaga organizmowi używać żelaza, zapobiega uszkodzeniom komórek przez wolne rodniki i wspiera rozwój kości i tkanki łącznej. Magnez jest niezbędny do wchłaniania wapnia przez organizm i może zmniejszyć ryzyko rozwoju osteoporozy. Orzechy nerkowca są również bogate w białko, przeciwutleniacze i potas.
Wartości odżywcze na 100 gram :
Orzechy nerkowca – kalorie 553 kcal / 2315 kJ;
- białko: 18,22 g;
- tłuszcz ogółem: 43,85 g;
- nasycone: 7,783 g;
- jednonienasycone: 23,797 g;
- wielonienasycone: 7,845 g;
- omega-3: 0,060 g;
- omega-6: 7,780 g;
- węglowodany: 30,19 g;
- błonnik pokarmowy: 3,3 g.
Orzechy nerkowca – witaminy:
- wit. E: 0,9 mg;
- wit. K: 34,1 µg;
- wit. C: 0,5 mg;
- wit. B1: 0,423 mg;
- wit. B2: 0,058 mg;
- wit. B3 (PP): 1,062 mg;
- wit. B6: 0,417 mg;
- kwas foliowy: 25 µg;
- kwas pantotenowy: 0,864 mg.
Orzechy nerkowca – minerały:
- wapń: 37 mg;
- żelazo: 6,68 mg;
- magnez: 292 mg;
- fosfor: 593 mg;
- potas: 660 mg;
- sód: 12 mg;
- cynk: 5,78 mg;
- miedź: 2,20 mg;
- mangan: 1,66 mg;
- selen: 19,9 µg;
- fitosterole: 122 mg.
Nerkowce – indeks glikemiczny
Nerkowce to orzechy charakteryzujące się stosunkowo niskim indeksem glikemicznym. Według badań, poziom indeksu glikemicznego naturalnych, surowych orzechów nerkowca wynosi 25 IG. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, że nerkowce należą do grupy najbezpieczniejszych pokarmów dla chorych na cukrzycę typu 2. Ta grupa obejmuje wszystkie pokarmy, których indeks glikemiczny nie przekracza 50 IG. Są one podstawą diety wszystkich osób borykających się z cukrzycą. Całe szczęście, nerkowce również do niej należą. Warto jednak pamiętać, że ten poziom dotyczy tylko surowych orzechów nerkowca, ponieważ w przypadku orzechów prażonych, solonych czy innych przetworzonych ich indeks glikemiczny może być wyższy z uwagi na zawartość dodatkowych składników, takich jak oleje roślinne czy sól.
Nerkowce, pomimo swoich niewątpliwych zalet, powinny być włączane do diety pod nadzorem dietetyka. Należy pamiętać, że ich spożycie powinno być umiarkowane i stanowić jeden z elementów zbilansowanej diety. Inne badania sugerują, że spożywanie zbyt dużych ilości orzechów może prowadzić do podniesienia poziomu insuliny. Z tego względu osoby chore na cukrzycę nie powinny przekraczać zalecanej dawki, która wynosi maksymalnie 30 g. Nerkowce warto spożywać z innymi produktami o niskim indeksie glikemicznym, takimi jak warzywa czy chude białka.
W diecie należy wybierać naturalne orzechy nerkowca, surowe lub prażone na sucho, bez dodatku konserwantów czy olejów, które mogą podnieść ich indeks glikemiczny.
Właściwości zdrowotne
Korzystnie wpływają na kondycję serca i układu krążenia
Spożywanie orzechów nerkowca pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Nerkowce są przede wszystkim cennym źródłem tłuszczy jednonienasyconych (MUFA) i wielonienasyconych (PUFA), które przyczyniają się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu LDL w naszym organizmie. Cholesterol LDL, jak wiadomo, to jeden z głównych „sprawców”, miażdżycy tętnic. Miażdżyca z kolei może prowadzić do poważnych chorób serca i krążenia. Spożywanie dobrych tłuszczów, które zawarte są w nerkowcach, powoduje obniżenie poziomu trójglicerydów, powiększenia poziomu dobrego cholesterolu HDL i obniżenie ciśnienie krwi.
Oprócz redukcji poziomu cholesterolu tłuszcze mają jeszcze jedną zaletę — wspierają wchłanianie rozpuszczalnych w tłuszczach witamin A, D, E i K.
Minimalizują ryzyko chorób oczu
Luteina i zeaksantyna to cenne przeciwutleniacze zawarte w orzechach nerkowca, które korzystnie wpływają na narząd wzroku. Przede wszystkim zapobiegają uszkodzeniu komórek oczu przez wolne rodniki, a także zmniejszają ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej i zaćmy u osób starszych.
Nerkowce na rozluźnienie nerwów
Spożywanie orzechów nerkowca ma kojące działanie na nasze nerwy. Można powiedzieć, że nerkowce są takim naturalnym antydepresantem. Nie bez powodu nazywane są „przekąską ludzi szczęśliwych”.
Ten kojący wpływ ma m.in. magnez, który bierze udział w syntezie hormonów z szczęścia czyli serotoniny. Serotonina z kolei jest odpowiedzialna za dobry nastrój i spokojny sen. Hamuje również uwalnianie się z zakończeń nerwowych tzw. hormonu stresu — adrenaliny i noradrenaliny. Magnez wpływa również na rozluźnianie naczyń krwionośnych oraz mięśni.
Pozytywne działanie orzechów nerkowca spowodowane również jest związkiem zwanym tryptofanem. To jeden z tych aminokwasów, który nie jest wytwarzany przez organizm. Na szczęście w nerkowcach znajduje się go całkiem sporo. Aminokwas ten jest niezbędny do wytwarzania melatoniny i serotoniny – hormonów odpowiadających za spokojny sen, a także dobre samopoczucie. W ten sposób spożywanie orzechów nerkowca przyczynia się do poprawy naszego humoru i uspokaja nerwy.
Nerkowce na wzmocnienie kości i stawów
Spożywanie orzechów nerkowca przyczynia się też do poprawy naszego układu kostnego i funkcjonowania stawów. Wszystko za sprawą wspomnianego magnezu, a także miedzi zawartych w orzechach. Miedź bierze udział w syntezie kolagenu i elastyny przez to pozwala zachowywać elastyczność kości i stawów. Magnez to związek mineralny, który jest niezbędny do prawidłowego wchłaniania wapnia — budulca kości. Innymi słowy, bez odpowiedniego poziomu magnezu nie będzie mocnych kości.
Nerkowce na zdrową skórę i włosy
Regularne spożywanie nerkowców pozwala zachować zdrowy wygląd naszej skóry i włosów. Orzechy nerkowca są bogatym źródłem miedzi. W 100 gramach tych pysznych orzechów znajduje się niemal 244% (!) jej dziennego zalecanego spożycia. Ten związek mineralny bierze między innymi udział w produkcji barwnika włosów (melatoniny), a także wpływa na sprężystość i elastyczność włosów (za sprawą kolagenu).
Eliminują ryzyko wystąpienia anemii
Żelazo zawarte w orzechach nerkowca pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu hemoglobiny — cząsteczki białka, która przenosi tlen z płuc do tkanek organizmu. Niedobory żelaza w organizmie mogą prowadzić do zmęczenia, zawrotów głowy, duszności zimnych rąk i innych objawów, które powiązane są między innymi z anemią. Garść orzechów nerkowca spożywanych codziennie w połączeniu z witaminą C (pomaga wchłaniać żelazo) przyczyniają się do poprawy poziomu żelaza w organizmie.
Pozytywnie wpływają na woreczek żółciowy
Niektóre badania wiążą częste spożywanie orzechów (w tym orzechów nerkowca) ze zmniejszeniem ryzyka chorób pęcherzyka żółciowego i pojawienie się kamieni żółciowych. [1]
Orzechy nerkowca a cukrzyca
Nerkowce są również orzechami, które zalecane są w diecie cukrzycowej. Ich spożywanie nie wpływa na podwyższenie glukozy we krwi ani wzrost wagi i pozytywnie wpływa na organizm. Potwierdzają to wyniki badań z 2017 przeprowadzonych na ponad 300 uczestnikach z cukrzycą typu 2. Osoby, które spożywały posiłki wzbogacone o orzechy nerkowca, po 12 tygodniach miały niższe ciśnienie krwi i wyższy poziom cholesterolu HDL. [2]
Orzechy nerkowca a długowieczność
W 2013 roku na podstawie badań na grupie 76 464 kobiet i 42 498 mężczyzn stwierdzono, że spożywanie orzechów, takich jak nerkowce, było odwrotnie proporcjonalne do śmiertelności całkowitej i przyczynowo-skutkowej. Wyniki badań opublikowanych New England Journal of Medicine wykazały również, że regularne odżywianie się orzechami może powstrzymać przyrost masy ciała. Wcześniejsze badania potwierdziły, że wysoka zawartość składników odżywczych: tłuszczów nienasyconych, błonnika pokarmowego, witamin i minerałów w orzechach może pomóc zmniejszyć ryzyko przewlekłych chorób, takich jak rak, cukrzyca i choroby serca.
Orzechy nerkowca czy uczulają?
Orzechy nerkowca, podobnie jak orzeszki ziemne czy pistacje należą do grona silnych alergenów. W orzechach nerkowca zidentyfikowano i scharakteryzowano trzy grupy białek alergennych, które odpowiedzialne są za działania uczulające. Są to: Ana o 1 i Ana o 2 (nadrodzina cupin) i Ana o 3 (nadrodzina prolaminy), które są klasyfikowane jako główne alergeny. [3]
Uczulenie i alergię na orzechy nerkowca może dawać różne objawy. Do tych najmniej zagrażających życiu należą między innymi:
- ból brzucha
- wymioty
- biegunka
- katar
- swędzenie ust i gardła
Nerkowce mogą wywołać też znacznie silniejsze, ogólnoustrojowe reakcje immunologiczne. Osoby uczulone na te orzechy mogą borykać się z dusznościami i kłopotami z połykaniem. Może również dojść do anafilaksji, która w większości przypadków wymaga hospitalizacji.
Czy orzechy nerkowca są trujące?
Od czasu do czasu w mediach pojawia się informacja o trujących substancjach znajdujących się w orzechach nerkowca. Czy powinniśmy się martwić? Jak to czasami bywa w przekazach medialnych, informacje na ten temat są nieprecyzyjne, a wiele osób czyta tylko nagłówki wiadomości i nie wnika głębiej w temat. Doniesienia o potencjalnie trujących substancjach w orzechach nerkowca dotyczą wyłącznie świeżych owoców. W łupinach surowych orzechów nerkowca, zrywanych prosto z drzewa, znajdują się trzy potencjalnie niebezpieczne substancje: urushiol, kwas anakardowy i cardol.
Urushiol jest oleistą mieszaniną związków organicznych, która może wywoływać reakcje alergiczne. Występuje w roślinach takich jak trujący bluszcz, sumak, dąb czy lak chiński. Kontakt z tą substancją, czyli dotknięcie surowego orzecha nerkowca, może powodować różne objawy alergiczne, głównie skórne, takie jak wysypka, guzki, plamy, intensywne pieczenie czy miejscowy obrzęk.
Należy podkreślić, że substancja ta występuje wyłącznie w nieprzetworzonych łupinach orzechów, zrywanych bezpośrednio z drzewa. Na szkodliwe działanie urushiolu narażone są głównie osoby zajmujące się zbiorem i przetwarzaniem orzechów.
Dlaczego orzechy nerkowca w łupinach nie zawierają urushiolu? Wszystkie orzechy nerkowca trafiające na półki sklepowe są poddawane obróbce cieplnej, najczęściej gotowaniu na parze. Obróbka usuwa skorupę wraz z urushiolem, przez co nie stanowi on już zagrożenia dla konsumenta. Wszystkie orzechy nerkowca sprzedawane w skorupkach są w rzeczywistości wstępnie przetworzone i ugotowane, mimo że są sprzedawane jako „surowe”. Informacja, że orzechy są „naturalne i surowe”, oznacza jedynie, że nie zostały dodatkowo przetworzone, na przykład poprzez prażenie czy solenie.
Krótko – jeżeli nie zrywamy orzechów nerkowca prosto z drzewa, a kupujemy je w sklepie, nie musimy się niczego obawiać. Komercyjnie przetworzone orzechy nerkowca są bezpieczne dla naszego zdrowia.
Orzechy nerkowca – kiedy wyprowadzić do diety dziecka?
Przeczytaj w artykule: Orzechy nerkowca – od kiedy dla dzieci?
Orzechy nerkowca – zastosowanie i przygotowanie
Jak jeść orzechy nerkowca?
Nerkowce wykorzystywane są w kuchniach z różnych stron świata. Szczególnie w kuchni południowoazjatyckiej, indyjskiej, gdzie są składnikiem bazy do sosów curry. Stanowią również częsty dodatek do niektórych słodyczy (np. kaju barfi).
W wersji prażonej. Orzechy nerkowca będą wybornie smakować, jeżeli lekko je u prażymy. Obróbka termiczna wydobywa z nich jeszcze więcej chrupkości i wyjątkowy smak. Wypróbuj je zapiekane z rozmarynem, brązowym cukrem i solą lub z pikantną przyprawą. Prażone nerkowce można jeść solo, a także dodawać je do sałatek czy potraw warzywnych i mięsnych.
Chcesz nerkowce prażone? Zobacz: Jak uprażyć orzechy nerkowca?
Składnik owsianki i musli. Posiekane orzechy nerkowca warto dodać do porannego śniadania. Świetnie będą smakować w połączeniu z owsianką, musli czy płatkami kukurydzianymi.
Do pilawów. Orzechy nerkowca wybornie komponują się z ryżami — brązowym i basmati, a także kuskusem i komosą ryżową. Stanowią doskonały dodatek do różnego do dań typu pilaw sporządzana z ryżu lub bulguru z dodatkiem warzyw.
Dodaj do frytek. Posiekane orzechy nerkowca pasują też do frytek. Wzbogacają je o orzechowy aromat oraz dodają chrupkości.
Do sałatek warzywnych. Posiekane orzechy nerkowca można wrzucić do różnego typu sałatek warzywnych. Dodają im słodko orzechowego posmaku i chrupkości.
Do sałatek owocowych. Nerkowce warto dodać też do wszelkiego rodzaju owocowych sałatek. Szczególnie dobrze komponują się z jabłkami, gruszkami i bananami.
Do koktajli. Nerkowce podatne są na miksowanie. Z tego powodu stanowią doskonały dodatek do wszystkiego rodzaju koktajli. Wystarczy, że wrzucisz je do blendera, aby uzyskać bogaty, kremowy napój.
Przygotuj orzechowe mleko. Można z nich przygotować wyśmienite naturalne mleko roślinne. Mleko z nerkowców możesz zrobić samodzielnie w domu. Wystarczy, że zmieszasz orzechy nerkowca z wodą i wybranym słodzikiem.
Zmiksuj na masło. Z prażonych lub surowych nerkowców można przygotować pastę lub chrupiące masło orzechowe (do posmarowania chleba). Doskonale nadają się szczególnie jako zamiennik śmietany lub sera w przepisach bezmlecznych w diecie wegańskiej.
Przygotuj kormę. Orzechy nerkowca są jednym ze składników indyjskiego, śmietankowego sosu korma. Tego typu sos jest podstawą do przygotowania w warzywnych i mięsnych gulaszów w Indiach i Pakistanie.
Wegański ser z orzechów nerkowca. Orzechy nerkowca ze względu na swój charakterystyczny smak służą do przygotowania wegańskiego sosu — alternatywy do sosu serowego.
Ile orzechów nerkowca jeść dziennie?
Przeczytaj w artykule: Jak często jeść orzechy nerkowca?
Jak namoczyć orzechy nerkowca?
Przed obróbką orzechów nerkowca warto je wcześniej namoczyć. Moczenie orzechów nerkowca sprawia, że są one później łatwiejsze do rozdrabniania i blendowania. Podczas moczenia orzechów usuwany jest również kwas fitynowy. W ten sposób orzechy są łatwiejsze do strawienia, a nasz organizm może przyswoić więcej składników mineralnych w nich zawartych.
Orzechy nerkowca nie wymagają całonocnego moczenia. Ze względu na to, że nie posiadają grubej zewnętrznej skórki wystarczy je moczyć przez około 2-3 godziny w zimnej wodzie. Ten czas zazwyczaj wystarcza, aby orzechy nabrały swojej kremowej struktury. Nadmierne moczenie może doprowadzić do tego, że orzechy staną się gorzkie, a ich smak zostanie wypłukany. Jeżeli chcesz namoczyć orzechy nerkowca przez całą noc, wówczas koniecznie włóż je do lodówki.
Jak zrobić mleko z orzechów nerkowca?
Z nerkowców można przygotować też pyszne, wartościowe mleko roślinne – jedne z najzdrowszych orzechowych napojów. Zrobienie mleka z orzechów nerkowca jest bardzo proste i nie wymaga czasochłonnych zabiegów. Trzeba mieć tylko dobry blender, odpowiednią ilość namoczonych orzechów.
Składniki:
- 1 szklanka orzechów nerkowca
- 4 szklanki wody dodatki wanilia,
- słodziki, cynamon itd.
Przygotowanie:
- Przed blendowaniem najlepiej namocz orzechy nerkowca. Możesz je moczyć w warunkach pokojowych przez około 3 godziny, a także włożyć na noc do lodówki.
- Dodaj orzechy nerkowca i 4 szklanki wody (plus wszelkie słodziki) do blendera o dużej mocy.
- Miksuj na wysokich obrotach przez minutę. Mleko gotowe!
- Wlej do pojemnika do przechowywania i wstaw do lodówki.
Prażenie orzechów nerkowca
Chcesz poznać przepis na prażenie orzechów nerkowca w piekarniku na patelni. Jakie przyprawy do nich dodawać? Przeczytaj artykuł: Jak uprażyć orzechy nerkowca?
Orzechy nerkowca – przeciwwskazania
Orzechy nerkowca bez wątpienia mają wiele zalet, jednak ich spożywanie może mieć również pewne konsekwencje.
- Przede wszystkim bezwzględnym przeciwwskazaniem do spożywania orzechów nerkowca jest uczulenie i alergia na ten typ orzechów.
- Ze spożywania orzechów nerkowca powinny zrezygnować również osoby, które są uczulone na orzechy pistacjowe i na mango. W tym przypadku dochodzi do tzw. alergii krzyżowej. Mango i pistacje należą do tej samej rodziny botanicznej, co orzechy nerkowca. Z tego powodu spożycie ich może wywołać reakcje alergiczne podobne do zjedzenia nerkowców.
- Ze względu na ryzyko wystąpienia alergii nie podawaj też orzechów dzieciom poniżej 4 roku życia.
- Nerkowcami nie wolno się też przejadać. Nadmierne spożycie produktu może zaburzać funkcje wątroby. Zbyt duża dawka tych orzechów może wywołać zaburzenia w układzie trawienia: biegunkę, nudności, wymioty i wysypki na skórze. Eksperci nie rekomendują również spożywanie orzechów nerkowca w ostatnim trymestrze ciąży.
Przechowywanie orzechów nerkowca
Można przechowywać w spiżarni i należy je spożyć w ciągu kilku tygodni, ponieważ wysoka zawartość oleju powoduje ich psucie. Orzechy nerkowca można przechowywać w hermetycznym pojemniku przez okres do sześciu miesięcy w lodówce lub przez okres do jednego roku w zamrażarce. Jeśli planujesz przechowywać orzechy nerkowca dłużej niż jeden miesiąc, należy je przenieść do hermetycznego pojemnika lub przechowywać w oryginalnym opakowaniu i umieścić w torebce zamrażarki.
Orzechy nerkowca: gdzie kupić?
Po pyszne orzechy nerkowca serdecznie zapraszamy do naszego sklepu. Aktualne orzechy nerkowca cena można sprawdzić na naszej stronie internetowej.
Materiały źródłowe:
- Frequent nut consumption and decreased risk of cholecystectomy in women, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15213031/, [dostęp 03.08.2021r]
- Cashew Nut Consumption Increases HDL Cholesterol and Reduces Systolic Blood Pressure in Asian Indians with Type 2 Diabetes: A 12-Week Randomized Controlled,http://mdrf-eprints.in/1077/1/Cashew_Nut_Consumption_Increases_HDL_-_Journal_of_Nutrition.pdf, [dostęp 03.08.2021r]
- Cashew Nut Allergy: Clinical Relevance and Allergen Characterisation, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27585580/,[dostęp 03.08.2021r]