Persymona, czyli kaki jest owocem, którego właściwości prozdrowotne były znane już w starożytnych Chinach. Co to jest za owoc? Dlaczego warto go jeść?
Kaki/persymona – co to za owoc?
Owoc kaki zwany również persymona, hurma, owoc szaron wyglądem przypomina pomidora. Na górze ma cztery zielone listki. Swoim smakiem przypomina dojrzałą śliwkę. Może mieć kolor pomarańczowy, żółty lub czerwony. Dojrzałe owoce są miękkie, a ich skórka jest cienka. Miąższ jest bardzo delikatny. W smaku owoce kaki są bardzo delikatne. W zależności od odmiany owoce mogą być bardzo cierpkie, zanim w pełni dojrzeją. Mogą mieć również różne właściwości prozdrowotne.
Kaki jest drzewem, które należy do gatunku hebankowatych rodzaj hurma. Dorasta do 15 m wysokości. Pochodzi z Chin i Japonii. W Europie uprawiana jest od XIII wieku. Obecnie uprawia się khaki m.in. w Hiszpanii, Grecji, Włoszech. Jest również uprawiana w Ameryce Południowej i Azji.
Jak smakuje owoc kaki?
Dojrzałe owoce kaki mają słodki i lekko kwaskowaty smak, który przypomina aromatyczną śliwkę. Miąższ jest lekko twardy.
Kaki a wartości odżywcze
Owoce kaki są mało kaloryczne, w 100 g jest tylko 70 kcal. Owoce zawierają również niewiele białka 0,58 g oraz śladowe ilości tłuszczu 0,19 g. Persymona zawiera błonnik pokarmowy, w 100 g jest 3,6 g. Kaki jest świetnym źródłem różnych związków fenolowych, które mają właściwości przeciwutleniające. Zawiera również karotenoidy i polifenole. Huma zawiera także liczne witaminy: A, witaminy z grupy B, C, E i K oraz minerały: mangan, magnez, fosfor, potas, wapń, żelazo i cynk.
Persymona – właściwości prozdrowotne
Owoce huma dzięki zawartości składników aktywnych mają wiele właściwości prozdrowotnych:
Wpływają korzystnie na wzrok
Owoce kaki są bogate w witaminę A, która wpływa korzystnie na wzrok. Jest ona również składnikiem białka rodopsyny, które absorbuje światło. Badania[1] wykazały, że pomaga w funkcjonowaniu rogówki i błon śluzowych. Wg badań[2] przeprowadzonych przez dr Kwak-Wai Lama i dr Paula Buta obecna w persymonie zeaksantyna poprawia zdrowie oczu i może przyczynić się do zmniejszenia stanów zapalnych m.in. plamki żółtej i zaćmy.
Wzmacniają układ odpornościowy
Kaki są świetnym źródłem wit. C, która wzmacnia układ odpornościowy. Chroni przed przeziębieniami. Jest również ważnym przeciwutleniaczem, który chroni przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Witamina C zapobiega również rozwojowi niektórych nowotworów, astmie i chorób układu krążenia. Jeden owoc kaki pokrywa 80% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę.
Wspomagają pracę układu trawiennego
Błonnik zawarty w owocach kaki wspiera pracę układu pokarmowego. Dzięki temu zapobiegają zaparciom i wspomagają ruchy jelit. Owoce zawierają również garbniki, które pomagają strawić białko w organizmie, przyspieszają metabolizm i łagodzą objawy biegunki. Owoce zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego, dzięki temu skutecznie chronią przed rakiem jelita grubego i innymi chorobami.
Zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry
Kaki jest świetnym źródłem wit, A, karotenu, luteiny, likopenu i kryptoksantyny. Działają one w organizmie jak przeciwutleniacze, zmniejszają stres oksydacyjny, co powoduje zmniejszenie oznak starzenia. Badanie[3] przeprowadzone przez japońskich badaczy wykazało, że polifenole zawarte w skórce persymony mają kluczową rolę w zapobieganiu uszkodzeniom oksydacyjnym.
Persymona zawiera duża ilość witaminy C, która wspomaga produkcję kolagenu. Dzięki temu poprawiana jest elastyczność skóry. Przyspiesza również gojenie się ran.
Pomaga w walce z cukrzycą
Owoce zawierają wiele aktywnych związków chemicznych takich jak m.in. karotenoidy, flawonoidy, antocyjany, które pomagają regulować poziom cukru we krwi. Zawierają również błonnik pokarmowy, który zapewnia uczucie sytości na dłużej.
Wspomagają zdrowie układu krążenia
Według wielu badań[4] zwiększenie spożycia potasu obniża ciśnienie krwi. Dzięki temu chroni organizm przed chorobami układu sercowo- naczyniowego m.in. udaru i zawału serca.
Badanie[5] przeprowadzone przez zespół koreańskich naukowców wykazało, że zawarte w owocach persymony składniki odżywcze i organiczne związki chemiczne poprawiają krążenie i hamują krzepnięcie krwi oraz obniżają poziom cholesterolu.
Mają właściwości przeciwnowotworowe
Kaki zawiera wit. A, C i flawonoidy oraz związki fenolowe katechiny i galokatechina, które wg badań[6] wykazują działanie przeciwnowotworowe.
Dodają energii
Owoce kaki są naturalnym źródłem energii, dzięki zawartości elektrolitów i potasu.
Kaki świeże i suszone – zastosowanie w kuchni
Lekko twardy słodki miąższ świeżego kaki świetnie sprawdzi się jako składnik dżemów lub konfitur. Jest idealnym dodatkiem do sałatek, deserów lodowych, a nawet ciast. Kaki można zjeść na surowo. Można dodać również do pieczonych mięs. Ze świeżych owoców kaki i papryczki chili powstanie smaczny sos.
Suszone kaki jest idealnym dodatkiem do müsli i owsianki. Suszone owoce można również jeść jako przekąskę. Stanowią zdrowy dodatek do smoothie i innych koktajli.
Smaczna owsianka z komosą ryżową i suszonym khaki
1/4 szklanki komosy ryżowej,
1 szklanka mleka lub napoju roślinnego,
1 łyżka płatków owsianych,
1 łyżka nasion sezamu,
1 łyżka łuskanych nasion słonecznika,
50 g suszonych owoców khaki,
3 suszone figi,
2 łyżki suszonej morwy białej,
2 łyżki płynnego miodu,
4 łyżki jogurtu naturalnego.
Sposób przygotowania:
Kosmę ryżową przepłucz na sitku.
Włóż do garnka. Zalej mlekiem.
Gotuj przez około 15 minut.
Płatki owsiane, ziarna sezamu i nasiona słonecznika upraż na patelni.
Suszone owoce pokrój na drobniejsze części.
Do miseczki przełóż ugotowaną komosę ryżową.
Dodaj jogurt. Posyp prażonymi nasionami i suszonymi owocami.
Polej miodem.
Jak obierać i jeść świeży owoc kaki?
Świeże owoce kaki należy najpierw pozbawić liści. Później należy owoce dokładnie umyć i delikatnie obrać ze skórki. W kolejnym kroku należy owoc pokroić na mniejsze części. Wiele osób je owoc khaki wydłubując go łyżeczką. Owocu nie można jeść ze skórką.
Kaki – przechowywanie
Świeże i dojrzałe owoce kaki należy przechowywać w lodówce. Jeśli owoce są niedojrzałe, to trzeba odłożyć je w ciepłe miejsce i poczekać aż dojrzeją.
Suszone owoce kaki najlepiej jest przechowywać w szczelnym hermetycznym opakowaniu. Prawidłowo przechowywane owoce mogą wytrzymać od 6 do 12 miesięcy.
Przeciwwskazania do stosowania owoców kaki
Alergicy uczuleni na jabłka, truskawki, brzoskwinie i marchewki powinni zrezygnować z jedzenia owoców kaki, ponieważ są to te same alergeny co w owocach persymony.
Przypisy:
- Vitamin A and Carotenoids, https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-HealthProfessional/ [dostęp 21.04.2022r]
- The content of zeaxanthin in Gou Qi Zi, a potential health benefit to improve visual acuity, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814699001193 [dostęp 21.04.2022r]
- Protective Effect of Persimmon (Diospyros kaki) Peel Proanthocyanidin against Oxidative Damage under H2O2-Induced Cellular Senescence, https://www.jstage.jst.go.jp/article/bpb/31/6/31_6_1265/_article [dostęp 21.04.2022r]
- Beneficial effects of potassium, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1121081/ [dostęp 21.04.2022r]
- Ethanol Extract of Persimmon Tree Leaves Improves Blood Circulation and Lipid Metabolism in Rats Fed a High-Fat Diet, https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/jmf.2014.3307 [dostęp 21.04.2022r]
- Persimmon (Diospyros kaki) fruit: hidden phytochemicals and health claims, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4817420/ [dostęp 21.04.2022r]