Zioła prowansalskie - jaki jest prawdziwy skład mieszanki?

Zioła prowansalskie, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z Prowansji – malowniczego rejonu na południu Francji. Początkowo termin ‘zioła prowansalskie’ nie był związany z konkretną mieszanką ziół. Nazywano tak po prostu rośliny, które zbierane były latem w tym regionie Francji. Zioła prowansalskie zyskały dużą popularność dopiero latach w latach 60. XX za sprawą książki kucharskiej amerykanki Julii Chil, która w swojej książce “Mastering the Art of French Cooking” zamieściła przepis na kurczaka z patelni przyprawionego właśnie tymiankiem, cząbrem, bazylią i koprem włoskim. W latach 70. XX francuska firma Durcos opracowała specjalną mieszankę z suszonych ziół, którą wprowadziła do sprzedaży krajowej i na rynki zagraniczne pod nazwą “zioła prowansalskie”. I tak właśnie rozpoczęła się kariera ziół prowansalskich, która obecnie należy o jednym z najczęściej wybieranych mieszanek przypraw.

Ciekawostką jest fakt, że jedynie 10% suszonych ziół prowansalskich sprzedawanych na rynku UE faktycznie pochodzi z historycznego regionu Prowansji. Pozostałym przypadku komponenty do mieszanki wytwarzane są z roślin uprawianych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i Hiszpanii.

Czy można dostać gdzieś “zioła prowansalskie” z Prowansji?

Oczywiście, że tak. Prawdziwe „zioła prowansalskie”, uprawiane, zbierane i wytwarzane w Prowansji otrzymały w 2003 roku we Francji status „Label Rouge”. Label Rouge (LR) to taki francuski znak jakości, który “poświadcza, że produkt ma wyższy poziom jakości w porównaniu do innych podobnych produktów dostępnych w sprzedaży”. [1]

Czym różnią się zioła prowansalskie Label Rouge od mieszanki produkowanej w innych częściach Europy? Przede wszystkim, aby móc produkować zioła prowansalskie z oznaczeniem LR należy stosować się do surowych i restrykcyjnych wytycznych związanych ze składem i sposobem uprawy.

Składniki, które wchodzą w skład mieszanki pochodzą z południa Francji (Prowansja).
Uprawiane są w specyficznym, południowym klimacie cechującym się odpowiednim nasłonecznieniem, temperaturą i okresem wegetacji.
Zbiór tych ziół odbywa się między majem a wrześniem, kiedy rośliny są najbardziej obciążone olejkami eterycznymi.
Zioła zbierają spółdzielnie rolnicze z południa Francji, posiadające w tym duże doświadczenie.

Jaki jest oryginalny skład ziół prowansalskich?

Klasyczna certyfikowana mieszanka ziół zawiera: 19% tymianku, 27% rozmarynu, 27% cząbru i 27% oregano.

Właściwości zdrowotne ziół prowansalskich.

Połączenie tych ziół oprócz niezapomnianego aromatu i smaku oferuje wiele korzyści zdrowotnych.

Tymianek

Zawiera tymol, który jest naturalnym olejkiem eterycznym mający naturalne działanie bakteriobójcze i wirusobójcze. Ma działanie przeciwzapalne. W medycynie naturalnej wykorzystywany jest w leczeniu dolegliwości układu moczowego. Stymuluje pracę układu pokarmowego. Jest pomocny w leczeniu dolegliwości takich jak: biegunka, niestrawność i zaparcia. Łagodzi choroby jelit, żołądka i wątroby.

Rozmaryn

Właściwości prozdrowotne rozmarynu doceniali od dawna mieszkańcy basenu Morza Śródziemnego. Zioło to od dawna stosowane jest w leczeniu hiperglikemii. Zawiera kwas karnozowy, który chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej. Stymuluje układ trawienny i chroni przed podstawieniem wrzodów żołądka. Zawiera przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki oraz wspomagają procesy poznawcze.

Cząber

Jest bardzo aromatycznym ziołem, które zawiera olejki eteryczne pobudzają trawienie. Jest skuteczny w leczeniu wzdęć i bólów brzucha. Eliminuje również gazy z brzucha. Zawiera 15 różnych składników o działaniu uspokajającym. Ma działanie przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe i przeciwdrobnoustrojowe m.in. przeciwko gronkowcom i paciorkowcom. Zawiera dużo potasu, dzięki temu obniża ciśnienie krwi. Jest również świetnym źródłem żelaza.

Oregano

Jest jednym z ważniejszych ziół w wielu kuchniach. Ma subtelny smak, dzięki temu nadaje potrawą słodkiego smaku. Zawiera cenne przeciwutleniacze, które pomagają zwalczyć wolne rodniki obecne w organizmie. Połączenie oregano z innymi produktami bogatymi w przeciwutleniacze, zapewnia ich wysoką dawkę i poprawia ogólny stan zdrowia. Oregano zawiera również związki o silnym działaniu przeciwbakteryjnym.

W niektórych gotowych mieszankach dostępnych w sklepie można znaleźć również liść laurowy, szałwię, bazylię i lawendę

Zioła prowansalskie w ciąży

Zioła prowansalskie zawierają tymianek, rozmaryn, cząber i oregano. Bardzo często dodawana jest do nich szałwia. Wszystkie te zioła (oprócz cząbru) są zakazane w ciąży. Z tego powodu mieszanka ziół prowansalskich nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży.

Kurczak przyprawiony ziołami prowansalskimi

Zioła prowansalskie – do czego?

Zioła prowansalskie znajdują zastosowanie w daniach kuchni francuskiej. To niezbędne składniki do przygotowania prowansalskich specjałów, takich jak ratatouille, zupa pistou czy prowansalskie pomidory.
Są dodatkiem do zup, serów, sosów i mięs. Mogą być również stosowane do dań z innych zakątków świata.
Zioła prowansalskie idealnie podkreślą smak pieczonych mięs. Można je dodać do marynaty lub natrzeć nimi mięso. Świetnie współgrają z jagnięciną, wołowiną i cielęciną. Gdy zostaną dodane do ciężkich potraw, to przyspieszą trawienie i zapobiegają wzdęciom oraz uczuciu pełności.
Mieszanka sprawdzi się również do sałatek zwłaszcza tych z kuchni śródziemnomorskiej. Podkreśla również smak pieczonych i duszonych warzyw.
Świetnie współgra z warzywami strączkowymi. Zioła prowansalskie tworzą idealny duet z pomidorami, dzięki temu podkreślą smak zupy pomidorowej, sosu czy sosu do pizzy.
Aby podkreślić smak grillowanych potraw, warto posypać węgiel drzewny ziołami prowansalskimi. Dzięki temu potrawy zyskają ziołowy posmak.
Zioła prowansalskie mają bardzo intensywny smak, dzięki temu świetnie zastępują sól, która powinna być stosowana z umiarem.

Czym zastąpić zioła prowansalskie?

Zioła prowansalskie możesz zastąpić świeżymi lub suszonymi: bazylią, tymiankiem, lub majerankiem. Możesz je również zastąpić suszoną lub świeżą zieloną pietruszką.

Jak zrobić domowe własne zioła prowansalskie?

Samodzielne przygotowanie mieszanki ziół jest bardzo proste. Tak przygotowane zioła prowansalskie należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku.

Przepis na domową mieszankę zioła prowansalskie

Składniki:

1 łyżka suszonego tymianku,
1 łyżka suszonej bazylii,
1 łyżka suszonego rozmarynu,
1 łyżka suszonego estragonu,
1 łyżka suszonego cząbru,
1 łyżeczka majeranku
1 łyżeczka oregano,
1 liść laurowy (opcjonalnie)

Sposób przygotowania:

Liść laurowy i rozmaryn zmiażdż w moździerzu.
Wszystkie zioła wsyp do miski. Wymieszaj do uzyskania jednolitej konsystencji.
Wsyp do szczelnie zamkniętego pojemnika.
Przepisy z wykorzystaniem ziół prowansalskich
Zioła prowansalskie idealnie podkreślą smak mięsnych i rybnych dań.

Popularne przepisy z ziołami prowansalskimi

Kurczak w ziołach prowansalskich (przepis)

Filety z kurczaka w ziołach prowansalskich są bardzo aromatyczną potrawą. Mięso zamarynowane wcześniej z dodatkiem ziół jest delikatne i chrupiące.

Składniki:

2 filety z piersi kurczaka

Marynata:

3 łyżki oleju,
2 łyżki ziół prowansalskich,
¾ łyżeczki czosnku,
2 łyżeczki soku z cytryny,
½ łyżeczki papryki,
sól, pieprz do smaku.

Sposób przygotowania:

W misce połącz składniki marynaty.
Zanurz w niej filety z kurczaka.
Odstaw na około 1 godzinę do lodówki.
Smaż na rozgrzanej patelni.

Śledzie w ziołach prowansalskich (przepis)

Śledzie w ziołach prowansalskich świetnie nadają się jako dodatek do zimnej płyty. Można je również podawać jako potrawę na stół Wielkanocny. Jest to potrawa bardzo szybka do wykonania (oprócz moczenia śledzi).

Składniki:

7-8 filetów śledziowych,
1,5 łyżki soku z cytryny,
3- 4 łyżek ziół prowansalskich,
3 łyżki posiekanej natki pietruszki,
1 średniej wielkości cebula,
świeżo mielony pieprz i sól,
15 łyżek oleju.

Sposób przygotowania:

Śledzie namocz w wodzie i pozostaw na kilka godzin lub całą noc.
Przelej na sito. Pozostaw do odsączenia.
Przełóż do miski. Skrop sokiem z cytryny.
Cebule posiekaj i przełóż do śledzi.
Do śledzi dodaj zioła prowansalskie, przyprawy i natkę pietruszki.
Przykryj. Włóż do lodówki na co najmniej 12 godzin.

Pieczony schab w ziołach prowansalskich (przepis)

Schab jest bardzo delikatnym mięsem. Pieczony w ziołach prowansalskich może być podawany jako drugie danie. Po wystudzeniu jako wędlina do kanapki.

Składniki:

1 kg schabu,
4 łyżki ziół prowansalskich,
2 łyżki papryki słodkiej,
1 średnia cebula,
3 ząbki czosnku,
5 łyżek oleju,
3 liście laurowe,
4 sztuki ziele angielskie.

Sposób przygotowania:

Cebulę obierz i pokrój w kostkę.
Czosnek obierz i przeciśnij przez praskę.
Z oleju, cebuli, papryki, ziół prowansalskich, czosnku, liścia laurowego i ziela angielskiego przygotuj marynatę.
Do przygotowanej marynaty włóż mięso. Przykryj i pozostaw na całą noc w lodówce.
Przełóż do rękawa do pieczenia.
Piecz w naczyniu żaroodpornym około 1,5 godziny.

Przypisy:

INAO: Institut national de l’origine et de la qualité, https://www.inao.gouv.fr/eng/Official-signs-identifying-quality-and-origin/Label-Rouge-Red-Label [dostęp 28.06.2022]