Syrop klonowy nazywany jest „płynnym złotem Ameryki”. Ta słodki dodatek do potraw zawiera wiele cennych dla organizmu składników i minerałów. W jaki sposób powstaje syrop klonowy i dlaczego warto go wprowadzić do diety?
Krótka historia syropu klonowego
Syrop klonowy pochodzi z Ameryki (tereny dzisiejszej Kanady). Według legendy wytwarzanie syropu klonowego pokazali Indianom ich bogowie. Z oficjalnych źródeł historycznych można dowiedzieć się, że Indianie wytwarzali syrop klonowy na długo przed odkryciem Ameryki przez Kolumba. Podczas wytwarzania syropu klonowego w czasie pierwszej pełni księżyca Indianie tańczyli „Taniec klonu”, który był podziękowaniem dla bogów za sok klonowy. Plemiona indiańskie zamieszkujące obecnie w Kanadzie nadal kultywują tę tradycję.
W XV w. Europejczycy nauczyli się od Indian pozyskiwać sok klonowy, z którego wytwarzany jest syrop. Niestety mieli problem z pozyskiwaniem soku poprzez nacinaniem kory i odkryli o wiele szybszą metodę- wiercenie otworów w pniach i przystawianie do nich specjalnych rynienek, przez które do wiader spływał sok. Współcześnie proces pozyskiwania soku nadal przebiega tak samo, z małą różnicą- “rynienki” zostały zastąpione kranikami.
Z czego i jak powstaje syrop klonowy?
Największy udział w światowej produkcji syropu klonowego ma Kanada- około 80%. Prawie 91% kanadyjskiej produkcji syropu znajduje się w regionie Quebec. W Kanadzie syrop klonowy produkowany jest z soku wszystkich gatunków klonu:
- cukrowego,
- czarnego,
- czerwonego,
- srebrzystego.
Naturalny syrop klonowy,to odparowany sok z klonu. Pozyskiwany jest późną zimą lub wczesną wiosną, gdy w nocy są temp. minusowe, a w dzień zaczyna być ciepło (temp. jest powyżej zera). W tym czasie drzewa wytwarzają więcej skrobi, która przekształcana jest w soku na sacharozę (dlatego jest on taki słodki).
Drzewa, z których pozyskuje się sok, mają min. 40 lat. Z jednego drzewa pobiera się tylko tyle soku, aby proces był dla niego jak najmniej inwazyjny. Dzięki temu z jednego drzewa można pozyskiwać sok przez wiele lat. Do produkcji 1 litra syropu potrzebne jest około 40 litrów soku.
Aby zebrać sok z drzew klonu, należy w nim wywiercić dziurę, w którą wkładany jest kranik z podłożonym pod niego wiaderkiem lub z ciągiem rur (na zmechanizowanych plantacjach). Pobieranie soku nie powoduje żadnego uszczerbku dla drzewa, ponieważ syrop jest zbierany tylko raz w roku. Otwory po kranikach szybko zarastają. Aby nie obciążać klonu co roku, dziury na kraniki wiercone są w innych miejscach pnia drzewa.
Sok klonowy składa się z 98% wody i 2% cukru, gotowy syrop klonowy składa się z 33% wody oraz 67% cukru. Cały proces wytwarzania syropu klonowego przeprowadzany jest w specjalnych “cukrowniach”, w których syrop jest podgrzewany w parowniku do momentu otrzymania pożądanej gęstości i koloru. Zanim syrop zostanie przelany do butelek, jest najpierw przefiltrowywany przez gazę.
Klasyfikacja syropu klonowego
Syrop klonowy jest klasyfikowany wg koloru oraz terminu zbierania soku. W 2015 roku USDA usystematyzowała rodzaje syropu klonowego:
- typ A złoty- syrop o złotej barwie i jest bardzo lekki;
- tyb A bursztynowy- syrop o barwie bursztynowej, ma klasyczny smak;
- typ A ciemny- ma bardzo intensywny smak.
Jakie ma właściwości syrop klonowy?
Używanie syropu klonowego w codziennej diecie ma bardzo wiele korzyści dla zdrowia:
- zmniejsza ilość wolnych rodników wywołujących stany zapalne – syrop klonowy zawiera około 60 przeciwutleniaczy, które zmniejszają ilość wolnych rodników mogących wywoływać różne stany zapalne. Im ciemniejszy jest syrop, tym zawiera więcej przeciwutleniaczy. Według najnowszych badań syrop klonowy ma bardzo dużo polifenoli, które mają silne właściwości przeciwnowotworowe;
- pomaga regulować poziom cukru we krwi– syrop klonowy pomaga regulować właściwy poziom cukru we krwi. Dzięki zawartych w nim polifenolach, które wchodzą w reakcję chemiczną z hormonem roślinym i kwasem abscynowy;
- pomaga złagodzić stany zapalne skóry– syrop klonowy w połączeniu z mlekiem i płatkami owsianymi jest świetnym sposobem na naturalną, nawilżającą maseczkę dla skóry;
- zapewnia lepsze trawie u osób m.in. z problemami gastrycznymi– dla osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne oraz problemy z układem trawiennym jest zdrowszy niż cukier, ponieważ nie obciąża układu trawiennego;
- wzmacnia działania antybiotyku- kanadyjscy naukowcy udowodnili, że syrop klonowy wzmacnia działanie antybiotyków;
- zwiększa energię- już ¼ filiżanki syropu klonowego zapewnia dzienne zapotrzebowanie na mangan, który zwiększa energię i pomaga m.in. utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi;
- zapobiega odwodnieniu- w lecie bardzo łatwo można się odwodnić (nie jest to tylko utrata płynów, lecz również składników mineralnych), dlatego w upalne dni warto zamienić cukier na syrop klonowy, który dostarczy organizmowi składników odżywczych oraz minerałów;
- ma dużą zawartość cynku– wpływa pozytywnie na płodność kobiet i mężczyzn;
- jest bogaty w substancje odżywcze i mikroelementy.
Syrop klonowy kcal i indeks glikemiczny
Wartość energetyczna syropu to 270 kcal w 100g produktu. Syrop klonowy składa się głównie z cukru 67 g w 100g. Produkt ten zawiera niewielkie ilości białka 0,04 g w 100g, tłuszczy 0,06 g w 100 g, w tym kwasy nienasycone 0,04 g w 100g.
Syrop klonowy jest bardzo bogaty w składniki mineralne: wapń, magnez, żelazo, fosfor, sód, potas i cynk. Syrop jest też świetnym źródłem wit. z grupy B i antyoksydantów. Jedna porcja syropu klonowego zawiera taką samą ilość przeciwutleniaczy, co porcja brokułów, bananów i jabłek.
Syrop klonowy ma IG= 54, czyli plsuje się w gronie produktów o średnim indeksie glikemicznym. Dlatego warto łączyć syrop z produktami o niskim indeksie glikemicznym – dzięki temu można zapobiec hiperglikemii.
Czy klonowy jest zdrowszy od cukru?
W 100g syropu jest 386 kcal, w 100g syropu klonowego jest tylko 270 kcal. Syrop klonowy w przeciwieństwie do zwykłego oczyszczonego cukru nie dostarcza do organizmu pustych kalorii. Główną zaletą syropu jest wysoka ilość składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Syrop klonowy jest świetną alternatywą dla zwykłego cukru, lecz nie powinny go stosować osoby chore na cukrzycę. Osoby bez problemów zdrowotnych powinny go stosować z umiarem.
Syrop klonowy do czego? Najpopularniejsze zastosowanie w kuchni
- Syrop klonowy ma bardzo szerokie zastosowanie w kuchni. Choć stosowany jest głównie do polewania naleśników i gofrów, to świetnie sprawdzi się w diecie wegan.
- Syrop jest zdrową polewą nie tylko do pankejków, lecz również do lodów i innych deserów. Syrop klonowy może być stosowany jako zdrowy zamiennik cukru w wypiekach. Może być również wykorzystany do słodzenia napojów np kawy i herbaty- nadając im ciekawego smaku.
- Syrop klonowy sprawdzi się jako dodatek do marynaty do mięsa nadając mu słodkiego smaku. Można go stosować w kuchni orientalnej zamiast np.: syropu daktylowego. W Kanadzie syrop klonowy jest produktem narodowym i dodawany jest nawet do kiełbasy.
Stosowanie syropu klonowego – proporcje
Aby zamienić cukier na syrop klonowy należy przyjąć przelicznik: 1 szklanka cukru, to ¾ szklanki syropu klonowego. Warto pamiętać, że używanie syropu zamiast cukru sprawi, że wypieki będą ciemniejsze.
Jeśli w przepisie znajdują się płynne substancje słodzące np.: miód, czy syrop z agawy, to przyjmuje się zamiennik 1:1, czyli np.: 1 szklanka miodu, to 1 szklanka syropu klonowego.
Syrop klonowy- zamienniki
Jeśli w przepisie znajduje się syrop klonowy, ale jego smak nam nie opowiada, bo np.: jest za słodki, to można go zastąpić mniej słodkim syropem daktylowym. Osoby mające problem z cukrzycą powinny syrop klonowy zamienić na syrop z agawy, który jest najmniej słodki i ma niski indeks glikemiczny. Można również sięgnąć po miód np. miód lipowy.
Syrop klonowy przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania syropu klonowego osobom chorym na cukrzycę ze względu na dużą ilość sacharozy oraz wysoki indeks glikemiczny. Syrop może wywołać reakcję alergiczną, ale to ryzyko jest minimalne.