Mąka gryczana – właściwości i zastosowanie

O ile kasza gryczana na stałe zadomowiła się na naszym stole, to wypieki z mąką gryczaną w składzie nadal spotykamy stosunkowo rzadko. Mąka gryczana oprócz tego, że jest produktem bezglutenowym, zawiera wiele cennych dla zdrowia składników. Z tego powodu warto włączyć ją jak najszybciej do swojej diety.

Mąka gryczana — czym jest?

Mąka gryczana powstaje w wyniku bardzo drobnego zmielenia obłuskanych nasion gryki zwyczajnej, czyli popularnej kaszy gryczanej. Smak i kolor mąki gryczanej różni się w zależności do tego, z jakiego rodzaju kaszy została wyprodukowana — z kaszy gryczanej prażonej czy kaszy gryczanej białej. W tym pierwszym przypadku po zmieleniu otrzymujemy mąkę o lekko brązowym zabarwieniu z ciemnymi plamkami i intensywniejszą smaku. Mąka z kaszy gryczanej białka ma jasnobrązowy kolor i znacznie delikatniejszy smak.

Mąka gryczana — właściwości

Gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentuma), z jakiej powstają kasza gryczana i potem mąka gryczana, to roślina jednoroczna należąca do rodziny rdestowatych. Uprawiana jest w Azji oraz w niektórych częściach Europy i Ameryki Północnej. Nasiona rośliny są powszechnie określane jako pseudozboża lub zboża rzekome. To ogólne określenie na rośliny, które są trawami, wytwarzają nasiona jadalne, ale nie je należą do zbóż. Największym atutem wszystkich pseudozbóż, do których oprócz gryki należy też komosa ryżowa czy szarłat jest to, że nie zawierają glutenu. Jednak to nie jedyne zalety mąki wytwarzanej z bezglutenowej gryki.

Czy mąka gryczana jest zdrowa?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: bardzo zdrowa. Mąka gryczana, ze względu na to, że powstaje ziarna gryki, charakteryzuje się do podobnym profilem odżywczym jak kasza gryczana. Właściwości mąki gryczanej robi naprawdę i imponujące wrażenie. Mąka ta bogata jest w błonnik, białko, niacynę, aminokwasy i witaminę D. Jest również pełna potasu, fosforu, żelaza i wapnia. Mówi się, że białko gryki jest jednym z najlepszych źródeł białka dostępnego w roślinach i zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy.

Mąka gryczana – zawartość składników w 100g

Najważniejsze właściwości mąki gryczanej

• Jest bezglutenowa. Gryka jest odpowiednim substytutem mąki pszennej dla osób z celiakią lub nadwrażliwością na gluten. Chociaż jest to mąka specjalna, jest łatwiej dostępna niż inne rodzaje mąki niepszennej.
• Wspiera działanie dla układu sercowo-naczyniowego. Jest to związane z obniżeniem ciśnienia krwi i zmniejszonym ryzykiem wystąpienia wysokiego poziomu cholesterolu. Dzieje się tak, ponieważ mąka jest bogata we flawonoidy, które są fitoskładnikami, które pomagają chronić przed chorobami, działając jako przeciwutleniacze.
• Zawiera duże ilości magnezu, który pomaga rozluźnić naczynia krwionośne, poprawiając przepływ krwi.
• Składniki odżywcze gryki pomagają również kontrolować poziom cukru we krwi i są bardzo korzystne dla osób z cukrzycą.
• Mąka gryczana zawiera również mangan, który utrzymuje mocne kości. Ułatwia również wchłanianie wapnia w organizmie i zapobiega osteoporozie (stan kruchości kości).

Mąka gryczana a indeks glikemiczny

Mąka gryczana wyróżnia się niskim indeksem glikemicznym (IG 40), a to oznacza, że jedzenie jej jest korzystne dla naszego zdrowia. Indeks glikemiczny to parametr, który obrazuje, jak spożywanie danego produktu wpływa na poziom glukozy we krwi. Im wskaźnik jest mniejszy, tym lepiej. Spożywanie mąki gryczanej pomaga kontrolować poziom cukru we krwi. Z tego względu jest ona również korzystnym produktem dla zmagających się z insulinoodpornością i chorych na cukrzycę typu 2.

Mąka gryczana a odchudzanie

Mąka gryczana pomaga również w odchudzaniu. Zawiera znacznie mniej kalorii w porównaniu do pszenicy czy ryżu (w 100g mąki gryczanej znajduje się 335 kcal). Jeśli ją spożywamy regularnie, ma zasadniczy udział w utracie wagi.
Nie zawiera również tłuszczów nasyconych i pomaga kontrolować napadowe objadanie się, utrzymując i ułatwiając trawienie. Wysoka zawartość błonnika z kolei sprawia, że po jej zjedzeniu na długi utrzymuje się uczucie sytości.

Mąka gryczana – jak ją zrobić w domu?

Zrobienie własnej mąki gryczanej nie jest specjalnie skomplikowane. Musimy jednak posiadać dobry młynek, blender czy malakser. W innym przypadku nie zmielimy kaszy na odpowiednio drobną cząsteczki. Jeśli nie dysponujemy odpowiednim sprzętem w domu lepiej kupić od razu gotową mąkę gryczaną w sklepie.
Mąkę gryczaną możemy zrobić z kaszy gryczanej białej lub prażonej. Wiele zależy od tego, jakim rodzajem kaszy dysponujemy w domu i jaki efekt chcielibyśmy osiągnąć.

Przepis: przygotowanie mąki gryczanej
1 filiżankę ziaren gryki włożyć do blendera / młynka do kawy i miksuj przez 5 minut do uzyskania konsystencji mąki.
Gotowe!

Co można zrobić z mąki gryczanej?

Mąka gryczana ma bardzo wiele zastosowań i chętnie wykorzystywana jest w kuchniach tradycyjnych na całym świecie, szczególnie azjatyckiej.
W Japonii mąkę gryczaną stosuje się do produkcji makaronu. W kilku krajach naleśniki gryczane są tradycyjną potrawą. W Rosji znane są jako bliny. We Francji i Stanach Zjednoczonych z mąki gryczanej robi się często naleśniki (galettes/pancakes). Na Ukrainie hreczanyky to rodzaj bułek drożdżowych wytwarzanych z kaszy gryczanej.
Ze względu na to, że mąka ta nie zawiera glutenu w wielu przypadkach nie można jej zamieniać z mąką pszenną w stosunku 1 : 1. Z samej mąki gryczanej najlepiej wychodzą pancakes, gofry i naleśniki. Ciasto na te przysmaki śniadaniowe ma odpowiednią strukturę dzięki dodatkowi jajek, dzięki czemu można stosunkowo bezpiecznie i łatwo zastąpić zwykłą, uniwersalną mąkę pszenną mąką bezglutenową, taką jak mąka gryczana. W innych przypadkach najlepiej sprawdzają się mieszanki mąki gryczanej np. z mąką ryżową lub gdy nie zależy nam na wypieku bezglutenowym z inną mąką zawierającą gluten. W wielu przypadkach taki mix daje świetne rezultaty.
Ciastka wykonane z 40% mąki gryczanej wypadają znacznie lepiej niż ciastka 100% mąki pszennej pod względem koloru, wyglądu, smaku, tekstury i smaku. Chleb bezglutenowy z mąką gryczaną i ryżową jest lepszy niż chleb ze skrobią ziemniaczaną i mąką ryżową pod względem objętości i miękkiego miękiszu. Warta uwagi jest również mąka migdałowa.

Najlepsze zastosowania mąki gryczanej

• Do naleśników i szybkiego pieczywa
• Jako panierka do mięsa lub innego białka przed smażeniem lub pieczeniem
• Bliny i rosyjskie naleśniki drożdżowe
• Francuskie naleśniki na słono i galette
• Japoński makaron Soba
• Jako zagęszczacz do zup, gulaszu i sosów.

Galettes – naleśniki z mąki gryczanej na słono i na słodko.

Galettes stanowią świetną alternatywę dla naleśników z mąki pszennej. Cieszą się bardzo dużą popularnością zwłaszcza we Francji. Nazywane są galettes bretonnes, czyli francuskie naleśnikami gryczanymi lub naleśnikami po bretońsku. Naleśniki z mąki gryczanej są świetne, gdy chcesz zjeść zdrowe i sycące danie. Są bardzo proste do przygotowania.

Naleśniki gryczane na słodko

W Polsce naleśniki na słodko jedzone są z nutellą lub dżemem owocowym. Naleśniki galettes można przygotować również ze słodkim farszem. Oczywiście niezbędne będą przygotowane wcześniej placki (polecamy przepis znajdujący się powyżej). Naleśniki galettes świetnie smakują podane z nadzieniem z ciepłego budyniu ugotowanego na gęsto i posypane sezonowymi owocami. Poniżej przedstawiamy przepis na puszyste naleśniki gryczane, które świetnie smakują polane sosem.

Naleśniki gryczane na słono

Naleśniki gryczane świetnie smakują na słono. Do ich przygotowania niezbędne jest usmażenie wcześniej placków (najlepiej z naszego sprawdzonego przepisu znajdującego się powyżej). Ser żółty możesz

Mąka gryczana – gdzie kupić ?

Mąka gryczaną kupisz w hipermarketach, dyskontach i sklepach spożywczych, najczęściej na dziele bezglutenowym. Najszybciej znajdziesz ją w sprawdzonych sklepach internetowych ze zdrową żywnością.

Jak przechowywać mąkę gryczaną?

Mąkę gryczaną najlepiej jest przechowywać w szczelnym opakowaniu, które chroni przed dostępem powietrza. Mąkę gryczaną warto przechowywać w ciemnym i suchym miejscu z dala od światła słonecznego w temp. pokojowej. Świetnie do tego sprawdzi się szafka kuchenna lub spiżarka.