Persymona, czyli kaki jest owocem, którego właściwości prozdrowotne były znane już w starożytnych Chinach. Co to jest za owoc? Dlaczego warto go jeść?
Kaki/persymona – co to za owoc?
Owoc kaki zwany również persymona, hurma, owoc szaron wyglądem przypomina pomidora. Na górze ma cztery zielone listki. Swoim smakiem przypomina dojrzałą śliwkę. Może mieć kolor pomarańczowy, żółty lub czerwony. Dojrzałe owoce są miękkie, a ich skórka jest cienka. Miąższ jest bardzo delikatny. W smaku owoce kaki są bardzo delikatne. W zależności od odmiany owoce mogą być bardzo cierpkie, zanim w pełni dojrzeją. Mogą mieć również różne właściwości prozdrowotne.
Kaki jest drzewem, które należy do gatunku hebankowatych rodzaj hurma. Dorasta do 15 m wysokości. Pochodzi z Chin i Japonii. W Europie uprawiana jest od XIII wieku. Obecnie uprawia się khaki m.in. w Hiszpanii, Grecji, Włoszech. Jest również uprawiana w Ameryce Południowej i Azji.

Jak smakuje owoc kaki?
Dojrzałe owoce kaki mają słodki i lekko kwaskowaty smak, który przypomina aromatyczną śliwkę. Miąższ jest lekko twardy.
Kaki a wartości odżywcze
Owoce kaki są mało kaloryczne, w 100 g jest tylko 70 kcal. Owoce zawierają również niewiele białka 0,58 g oraz śladowe ilości tłuszczu 0,19 g. Persymona zawiera błonnik pokarmowy, w 100 g jest 3,6 g. Kaki jest świetnym źródłem różnych związków fenolowych, które mają właściwości przeciwutleniające. Zawiera również karotenoidy i polifenole. Huma zawiera także liczne witaminy: A, witaminy z grupy B, C, E i K oraz minerały: mangan, magnez, fosfor, potas, wapń, żelazo i cynk.
Tabela porównawcza wartości odżywczych dla surowej i suszonej persymony wraz z odpowiednimi wartościami dziennej rekomendowanej spożycia (100g) :
Składnik | Persymona, surowa | Persymona, suszona | % zalecanej dawki składnika (surowa) | % zalecana dawki składnika (suszone) |
---|---|---|---|---|
Kalorie | 70 kcal | 366 kcal | – | – |
Witamina A, RAE | 81 mcg | 108 mcg | 9% | 12% |
Tiamina | 0.03 mg | 0.06 mg | 2% | 5% |
Ryboflawina | 0.02 mg | 0.06 mg | 2% | 4% |
Niacyna | 0.10 mg | 0.24 mg | 1% | 1% |
Witamina B6 | 0.10 mg | 0.24 mg | 6% | 14% |
Folate, DFE | 8 mcg | 11 mcg | 2% | 3% |
Witamina C | 7.50 mg | 4 mg | 8% | 4% |
Witamina E (alfa-tokoferol) | 0.73 mg | 1.94 mg | 5% | 13% |
Witamina K | 2.60 mcg | 6.90 mcg | 2% | 6% |
Cholina | 7.60 mg | 20.20 mg | 1% | 4% |
Wapń | 8 mg | 22 mg | 1% | 2% |
Miedź | 0.11 mg | 0.30 mg | 12% | 33% |
Żelazo | 0.15 mg | 0.42 mg | 1% | 2% |
Magnez | 9 mg | 24 mg | 2% | 6% |
Fosfor | 17 mg | 45 mg | 1% | 4% |
Potas | 161 mg | 429 mg | 3% | 9% |
Selen | 0.60 mcg | 1.90 mcg | 1% | 3% |
Sód | 1 mg | 3 mg | 0% | 0% |
Cynk | 0.11 mg | 0.30 mg | 1% | 3% |
Białko | 0.58 g | 1.54 g | 1% | 3% |
Węglowodany | 18.59 g | 96.07 g | 7% | 35% |
Błonnik | 3.60 g | 9.60 g | 13% | 34% |
Wartości procentowe określają jaki procent dziennej rekomendowanej spożycia danego składnika jest zawarty w 100 g produktu.
Persymona – właściwości prozdrowotne
Owoce huma dzięki zawartości składników aktywnych mają wiele właściwości prozdrowotnych:
Wpływają korzystnie na wzrok
Owoce kaki są bogate w witaminę A, która wpływa korzystnie na wzrok. Jest ona również składnikiem białka rodopsyny, które absorbuje światło. Badania[1] wykazały, że pomaga w funkcjonowaniu rogówki i błon śluzowych. Wg badań[2] przeprowadzonych przez dr Kwak-Wai Lama i dr Paula Buta obecna w persymonie zeaksantyna poprawia zdrowie oczu i może przyczynić się do zmniejszenia stanów zapalnych m.in. plamki żółtej i zaćmy.
Wzmacniają układ odpornościowy
Kaki są świetnym źródłem wit. C, która wzmacnia układ odpornościowy. Chroni przed przeziębieniami. Jest również ważnym przeciwutleniaczem, który chroni przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Witamina C zapobiega również rozwojowi niektórych nowotworów, astmie i chorób układu krążenia. Jeden owoc kaki pokrywa 80% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę.
Wspomagają pracę układu trawiennego
Błonnik zawarty w owocach kaki wspiera pracę układu pokarmowego. Dzięki temu zapobiegają zaparciom i wspomagają ruchy jelit. Owoce zawierają również garbniki, które pomagają strawić białko w organizmie, przyspieszają metabolizm i łagodzą objawy biegunki. Owoce zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego, dzięki temu skutecznie chronią przed rakiem jelita grubego i innymi chorobami.


Zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry
Kaki jest świetnym źródłem wit, A, karotenu, luteiny, likopenu i kryptoksantyny. Działają one w organizmie jak przeciwutleniacze, zmniejszają stres oksydacyjny, co powoduje zmniejszenie oznak starzenia. Badanie[3] przeprowadzone przez japońskich badaczy wykazało, że polifenole zawarte w skórce persymony mają kluczową rolę w zapobieganiu uszkodzeniom oksydacyjnym.
Persymona zawiera duża ilość witaminy C, która wspomaga produkcję kolagenu. Dzięki temu poprawiana jest elastyczność skóry. Przyspiesza również gojenie się ran.
Pomaga w walce z cukrzycą
Owoce zawierają wiele aktywnych związków chemicznych takich jak m.in. karotenoidy, flawonoidy, antocyjany, które pomagają regulować poziom cukru we krwi. Zawierają również błonnik pokarmowy, który zapewnia uczucie sytości na dłużej.
Wspomagają zdrowie układu krążenia
Według wielu badań[4] zwiększenie spożycia potasu obniża ciśnienie krwi. Dzięki temu chroni organizm przed chorobami układu sercowo- naczyniowego m.in. udaru i zawału serca.
Badanie[5] przeprowadzone przez zespół koreańskich naukowców wykazało, że zawarte w owocach persymony składniki odżywcze i organiczne związki chemiczne poprawiają krążenie i hamują krzepnięcie krwi oraz obniżają poziom cholesterolu.
Mają właściwości przeciwnowotworowe
Kaki zawiera wit. A, C i flawonoidy oraz związki fenolowe katechiny i galokatechina, które wg badań[6] wykazują działanie przeciwnowotworowe.
Dodają energii
Owoce kaki są naturalnym źródłem energii, dzięki zawartości elektrolitów i potasu.

Kaki świeże i suszone – zastosowanie w kuchni
Lekko twardy słodki miąższ świeżego kaki świetnie sprawdzi się jako składnik dżemów lub konfitur. Jest idealnym dodatkiem do sałatek, deserów lodowych, a nawet ciast. Kaki można zjeść na surowo. Można dodać również do pieczonych mięs. Ze świeżych owoców kaki i papryczki chili powstanie smaczny sos.
Suszone kaki jest idealnym dodatkiem do müsli i owsianki. Suszone owoce można również jeść jako przekąskę. Stanowią zdrowy dodatek do smoothie i innych koktajli.
Smaczna owsianka z komosą ryżową i suszonym kaki (przepis)
Składniki:
- 1/4 szklanki komosy ryżowej,
- 1 szklanka mleka lub napoju roślinnego,
- 1 łyżka płatków owsianych,
- 1 łyżka nasion sezamu,
- 1 łyżka łuskanych nasion słonecznika,
- 50 g suszonych owoców khaki,
- 3 suszone figi,
- 2 łyżki suszonej morwy białej,
- 2 łyżki płynnego miodu,
- 4 łyżki jogurtu naturalnego.
Sposób przygotowania:
- Komosę ryżową przepłucz na sitku.
- Włóż do garnka. Zalej mlekiem.
- Gotuj przez około 15 minut.
- Płatki owsiane, ziarna sezamu i nasiona słonecznika upraż na patelni.
- Suszone owoce pokrój na drobniejsze części.
- Do miseczki przełóż ugotowaną komosę ryżową.
- Dodaj jogurt. Posyp prażonymi nasionami i suszonymi owocami.
- Polej miodem.
Jak obierać i jeść świeży owoc kaki?
Świeże owoce kaki należy najpierw pozbawić liści. Później należy owoce dokładnie umyć i delikatnie obrać ze skórki. W kolejnym kroku należy owoc pokroić na mniejsze części. Wiele osób je owoc khaki wydłubując go łyżeczką. Owoc można jeść ze skórką.
Kaki – przechowywanie
Świeże i dojrzałe owoce kaki należy przechowywać w lodówce. Jeśli owoce są niedojrzałe, to trzeba odłożyć je w ciepłe miejsce i poczekać aż dojrzeją.
Suszone owoce kaki najlepiej jest przechowywać w szczelnym hermetycznym opakowaniu. Prawidłowo przechowywane owoce mogą wytrzymać od 6 do 12 miesięcy.
Przeciwwskazania do stosowania owoców kaki
Przeciwwskazania i skutki uboczne jedzenia persymony:
Alergie:
Persymona nie powoduje żadnych poważnych skutków ubocznych, gdy jest spożywana z umiarem. Niemniej jednak, osoby uczulone na tę owoc mogą doświadczać objawów takich jak:
- Rozstrój żołądka
- Nudności
- W poważniejszych okolicznościach mogą wystąpić objawy wstrząsu anafilaktycznego. W takim przypadku osoby uczulone muszą unikać jedzenia persymony.
Garbniki i zaparcia:
Lekarze sugerują, by osoby z tendencją do zaparć unikały persymony. Owoce te zawierają dużą ilość garbników, które nadają im cierpki smak. Garbniki mogą utrudniać trawienie pokarmu, prowadzić do bólów brzucha, niedrożności, wymiotów i zaparć.
Jednakże, persymona może również pomóc w problemach z regulacją wypróżnień. Działa hamująco na wzrost komórek nowotworowych w jelitach i pomaga oczyścić organizm oraz skórę.
Dojrzałość owocu:
Efekt spożycia persymony zależy od stopnia jej dojrzałości. Cierpkie owoce mogą powodować problemy, więc ważne jest spożywanie tylko dobrze dojrzałych persymon. Jeżeli ktoś ma skłonność do zaparć, zaleca się jedzenie persymony bez skórki, ponieważ to w niej gromadzą się garbniki.
FAQ – najczęstsze pytania o kaki
Czy persymona i kaki to to samo?
Tak, persymona i kaki to dwie różne nazwy tego samego owocu. Owoce te rosną na drzewie nazywanym również hurma lub hebanowiec wschodni. W niektórych kulturach są one określane mianem „drzewa siedmiu cnót”.
Czy kaki może rosnąć w Polsce?
Niestety, umiarkowany klimat Polski nie sprzyja uprawie persymony. Uprawa kaki w gruncie nie jest możliwa w Polsce. To roślina, która w naturalnym środowisku rośnie w strefie klimatu tropikalnego, pierwotnie zasiedlając obszary wschodniej Azji, głównie Japonii, Korei i Chin. Obecnie komercyjna uprawa kaki prowadzona jest również w krajach basenu śródziemnomorskiego, takich jak Grecja, Włochy czy Hiszpania, a także w krajach Ameryki Północnej i Południowej, zwłaszcza w Brazylii i Kalifornii. W Polsce uprawa kaki jest możliwa jedynie w warunkach szklarniowych lub jako roślina doniczkowa.
Czy owoc kaki jest zdrowy?
Tak, zdecydowanie. Spożywanie kaki może pozytywnie wpływać na wiele aspektów funkcjonowania naszego organizmu. Nazywany jest on niekiedy „owocem bogów”. W owocach persymony znajduje się wiele składników odżywczych, witamin, minerałów i antyoksydantów. Ich zawartość różni się w zależności od gatunku oraz formy podania owocu. Owoce kaki są cenione przede wszystkim za wysoką zawartość substancji odżywczej kryptoksantyny-beta i minerału potasu. Zawierają także sporo błonnika, fosforu, wapnia, witaminy C i A, co czyni je atrakcyjnym składnikiem codziennej diety.
Czy można jeść kaki na surowo?
Tak, ale to nie jedyny sposób konsumpcji kaki. Ten egzotyczny owoc może być spożywany na surowo, podobnie jak jabłko, ale jest też popularny w wersji suszonej, odwodnionej czy gotowanej.
Jak należy jeść owoc kaki?
Świeży owoc kaki możesz spożywać podobnie jak inne owoce, na przykład nasze krajowe jabłka czy gruszki. Przed spożyciem warto go opłukać; możesz obrać go ze skórki, choć nie jest to konieczne. Następnie pokrój owoc na kawałki i spożywaj tak jak każdy inny owoc. Suszone owoce kaki można spożywać jako przekąskę lub dodawać do różnych koktajli, smoothie czy sałatek.
Czy owoce kaki można jeść ze skórką?
Tak, lekko pomarańczowa skórka kaki jest całkowicie jadalna. Jednak z uwagi na to, że skórka jest nieco twarda, nie wszyscy decydują się na jej spożywanie. Zalecane jest obieranie owocu ze skórki przed spożyciem, ale jeżeli tego nie zrobimy, spożycie kaki ze skórką nie wywoła u nas żadnych skutków niepożądanych. To, czy spożyjemy kaki ze skórką czy bez, może zależeć od konkretnego przepisu. W przypadku blendowania kaki, skórka w miąższu nie będzie wyczuwalna.
Czy kaki zawiera dużo cukru?
Persymona wyróżnia się słodkim smakiem, znacznie słodszym niż większość owoców, zarówno krajowych, jak i egzotycznych. Zawartość cukru w miąższu świeżej persymony jest wyższa niż w jabłkach, brzoskwiniach, pomarańczach czy gruszkach i najczęściej wynosi około 12,5 g/100 g. Suszone owoce persymony zawierają cukier w bardziej skondensowanej formie – w 100 g suszonych owoców persymony może znajdować się nawet 80,06 g cukru.
Kiedy jest sezon na kaki?
Termin zbioru owoców różni się w zależności od regionu uprawy. Owoce uprawiane w Europie, między innymi w Hiszpanii czy Włoszech, zbierane są zazwyczaj od października, a sezon trwa do końca grudnia.
Jak rozpoznać, że kaki jest dojrzałe?
Przed zjedzeniem lub obraniem kaki warto upewnić się, czy owoc jest dojrzały. Dojrzałe kaki charakteryzuje miękka konsystencja i intensywnie pomarańczowa skórka. Jeśli owoc jest twardy, warto położyć go w temperaturze pokojowej na kilka dni. Gdy miąższ owocu przybierze konsystencję galaretki, oznacza to, że kaki jest już dojrzałe.
Materiały źródłowe:
- Vitamin A and Carotenoids, https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-HealthProfessional/ [dostęp 21.04.2022r]
- The content of zeaxanthin in Gou Qi Zi, a potential health benefit to improve visual acuity, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814699001193 [dostęp 21.04.2022r]
- Protective Effect of Persimmon (Diospyros kaki) Peel Proanthocyanidin against Oxidative Damage under H2O2-Induced Cellular Senescence, https://www.jstage.jst.go.jp/article/bpb/31/6/31_6_1265/_article [dostęp 21.04.2022r]
- Beneficial effects of potassium, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1121081/ [dostęp 21.04.2022r]
- Ethanol Extract of Persimmon Tree Leaves Improves Blood Circulation and Lipid Metabolism in Rats Fed a High-Fat Diet, https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/jmf.2014.3307 [dostęp 21.04.2022r]
- Persimmon (Diospyros kaki) fruit: hidden phytochemicals and health claims, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4817420/ [dostęp 21.04.2022r]