Czarny ryż (znany również jako ryż purpurowy) to gama rodzajów ryżu z gatunku Oryza sativa L. Odmiana obejmuje czarny ryż indonezyjski i tajski czarny ryż jaśminowy. Czarny ryż znany jest jako chak-hao w Manipur, indyjskim stanie przy wschodniej granicy z Myanmar, gdzie desery serwowane z czarnego ryżu są podawane podczas ważnych świąt. Czarny ryż jest źródłem żelaza, witaminy E i przeciwutleniaczy. Kadłub z otrębów (warstwa zewnętrzna) czarnego ryżu zawiera jeden z najwyższych poziomów antocyjanów w żywności. Ziarno ma zbliżoną ilość błonnika do brązowego ryżu i, podobnie jak brązowy ryż, ma łagodny, orzechowy smak.
Historia zakazanego ryżu
Czarny ryż jest powszechnie określany jako „zakazany ryż” ze względu na jego długą i interesującą historię. Jak powszechnie wiadomo, wszystkie odmiany ryżu są ważną uprawą w diecie prawie każdej azjatyckiej populacji, i to od tysięcy lat. W Chinach czarny ryż jest znany z tego, że jest dobry dla nerek, żołądka i wątroby już od czasów starożytnych.
Tysiące lat temu w starożytnych Chinach szlachetni Chińczycy oszczędzali każde ziarno czarnego ryżu, zakazując jego konsumpcji każdemu, kto nie był królewiczem lub bogaczem.
Uprawa była przeprowadzana tylko w bardzo ograniczonych ilościach, ściśle monitorowana i zarezerwowana tylko dla najwyższej klasy. Przeciętnym Chińczykom nie wolno było uprawiać ani spożywać tego czarnego zakazanego ryżu, co doprowadziło do powstania jego unikatowej nazwy.
Czarny ryż został wprowadzony do Stanów Zjednoczonych dopiero w latach 90. XX w. Dziś nie jest już zabroniony, ale nadal jest uprawiany w stosunkowo niewielkich ilościach, szczególnie w porównaniu z innymi rodzajami powszechnie dostępnych odmian ryżu.
Wartości odżywcze
Wartości odżywcze na 100 gram
- kalorie: 351kcal;
- białko: 7,5 g;
- węglowodany łącznie: 75 g;
- cukry: 1,7 g;
- błonnik: 4 g;
- tłuszcz łącznie: 1,7 g.
Czarny ryż właściwości zdrowotne
Pełen przeciwutleniaczy
Kadłub z otrębów czarnego ryżu, który jest najbardziej zewnętrzną warstwą ziarna, zawiera jeden z najwyższych poziomów przeciwutleniaczy występujących w jakimkolwiek znanym jedzeniu.
Czarny ryż ma głęboki czarny lub purpurowy kolor, co jest oznaką jego wysokich właściwości przeciwutleniających, podobnie jak ma to miejsce w przypadku jagód, malin i żurawiny.
Przeciwutleniacze antocyjanowe zostały skorelowane z: pomaganiem w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym, ochronie przed rakiem, które może być spowodowane przez wolne rodniki, poprawą funkcji mózgu oraz zmniejszeniem stanu zapalnego.
Chroni zdrowie serca. Badania wykazały, że czarny ryż zmniejsza niebezpieczne tworzenie się blaszek miażdżycowych w tętnicach, co jest bardzo ważne dla utrzymania arterii w czystości i zapobiegania zawałom serca i udarom mózgu.
Specyficzne fitochemikalia antocyjanów znajdujące się w czarnym ryżu pomagają utrzymać zdrowy poziom cholesterolu poprzez obniżenie całkowitego cholesterolu LDL i całkowitych stężeń triacyloglicerolu. Są to 3 czynniki powszechnie występujące w chorobie sercowo-naczyniowej.
Może pomóc w detoksykacji ciała. Zawarte w czarnym ryżu składniki odżywcze pomagają organizmowi zmniejszyć stan zapalny i oczyścić organizm ze szkodliwych substancji, które mogą przyczynić się do szerokiego zakresu chorób.
Dobre źródło błonnika poprawiające zdrowie układu trawiennego
Czarny ryż i inne odmiany ryżu pełnoziarnistego – jak ryż dziki, czerwony lub brązowy – mają podobną ilość błonnika, z około 2-3 gramami na porcję pół filiżanki. Włókno w czarnym ryżu pomaga zapobiegać zaparciom, wzdęciom i innym niepożądanym objawom trawiennym. Błonnik wiąże się z odpadami i toksynami w przewodzie pokarmowym, pomagając je wyciągnąć i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania jelit.
Pomaga spowolnić wchłanianie cukru we krwi, wpływając na zapobieganie cukrzycy
W porównaniu do jedzenia węglowodanów przetworzonych, które są pozbawione włókien, przeciwutleniaczy i innych składników odżywczych, które pomagają spowolnić wchłanianie cukru z krwiobiegu, czarny ryż jest znacznie zdrowszym rozwiązaniem.
Zastosowanie
Czarny ryż ma głęboki czarny kolor i zwykle po ugotowaniu staje się ciemnofioletowy. Jego ciemnopurpurowy kolor wynika przede wszystkim z zawartości antocyjanów. Nadaje się do tworzenia owsianki, deseru, tradycyjnego chińskiego czarnego ciasta ryżowego, chleba i makaronu.
Gdzie można kupić czarny ryż?
Popularność czarnego ryżu i wiedza na temat jego licznych korzyści zdrowotnych rośnie w krajach zachodnich, w tym w Stanach Zjednoczonych, ale nadal pozostaje znacznie mniej popularny niż mniej zdrowy biały ryż, a nawet podobny brązowy ryż.
Ponieważ wspomniane zalety zdrowotne czarnego ryżu znajdują się w jego otrębach, zawsze należy sprawdzić etykietę. Powinny być na niej zapisane słowa „cały czarny ryż” jako pierwszy i jedyny składnik na liście.
Jak gotować czarny ryż?
Czarny ryż pochodzi z tej samej rodziny roślin co inne kolorowe ryże i zawiera kilka odmian, takie jak indonezyjski czarny ryż i tajski czarny ryż jaśminowy. Różne rodzaje czarnego ryżu przynoszą tożsame korzyści dla zdrowia i wszystkie mają łagodny, orzechowy smak, który jest podobny do smaku bardziej znanego brązowego ryżu.
Ponieważ jest nierafinowany i gęstszy niż biały ryż, czarny ryż wymaga więcej czasu na gotowanie. Najlepsze wyniki można uzyskać, zanurzając w wodzie swój produkt przez co najmniej godzinę przed jego ugotowaniem, ale najlepiej przez kilka godzin.
Jeśli możesz planować z wyprzedzeniem i namoczyć ryż, zmniejszysz długość czasu gotowania, a także sprawisz, że składniki odżywcze w ryżu będą lepiej przyswajalne. Po namoczeniu ryżu, wypłucz go czystą wodą, a następnie umieść go na małym ogniu kuchenki z dwiema szklankami wody na każdą filiżankę ryżu. Gotuj ryż przez co najmniej pół godziny, jeśli namoczyłeś ryż i przez godzinę, jeśli nie.
Sprawdź konsystencję ryżu po tym czasie, aby dowiedzieć się, czy jest dostatecznie miękki. Jeśli nie, gotuj go, aż osiągnie pożądaną teksturę.
Niektórzy wybierają mielenie suchych ziaren ryżu w młynku do kawy lub robocie kuchennym, a następnie używają zmielonego ryżu do pieczenia, panierki do ryby lub po prostu do posypywania innych produktów w celu dodatkowego wzmocnienia antyoksydacyjnego.
Inną ciekawą aplikacją dla czarnego ryżu jest użycie go jako naturalnego barwnika do żywności. Obecnie niektórzy drobni producenci dodają czarny ryż albo w formie mielonej, albo w formie ekstraktu do napojów i żywności, aby uniknąć stosowania sztucznych barwników i składników, które mogą być szkodliwe.