Mąka migdałowa to doskonała i zdrowa alternatywa dla tradycyjnej mąki pszennej. Jej atutem jest brak glutenu, bogactwo składników odżywczych oraz wszechstronne zastosowanie. Dowiedz się jak stosować mąkę migdałową w kuchni i na diecie keto, poznaj proporcje i sprawdzone przepisy.
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 29.07.2024 r
Mąka migdałowa — dlaczego warto ją stosować?
Mąka migdałowa ma niską zawartość węglowodanów i jest bezglutenowa, dzięki czemu jest świetną opcją dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu. Jej zaletą jest też niski indeks glikemiczny. A to oznacza, że po spożyciu mąki poziom cukru we krwi powoli rośnie i powoli spada. Ma to pozytywny wpływ na uwalnianie insuliny. Mąka migdałowa jest zatem niezbędnym składnikiem diety niskowęglowodanowej.
Mąka migdałowa jest szczególnie bogata w witaminę E, grupę związków rozpuszczalnych w tłuszczach, które działają jako przeciwutleniacze w organizmie. Zawiera też wiele magnezu, który bierze udział w wielu procesach zachodzących w organizmie i może zapewnić liczne korzyści, w tym lepszą kontrolę poziomu cukru we krwi, zmniejszoną oporność na insulinę i niższe ciśnienie krwi.
Mąka migdałowa:
- jest bezglutenowa
- zawiera mało kalorii
- ma niską zawartość cukru
- jest cennym źródłem białka
- jest bogata w pierwiastki śladowe, cenne minerały i witaminy
- ze względu na zawartość błonnik jest sycąca
- ma niepowtarzalny smak i aromat
- ma wszechstronne zastosowanie
Mąka migdałowa – rodzaje
Mąka migdałowa występuje w kilku odmianach, które różnią się od siebie stopniem przetworzenia oraz pochodzeniem i gatunkiem migdałów, które zostały wykorzystane do jej przygotowania. Mogą to być migdały kalifornijskie, migdały australijskie lub migdały z Hiszpanii. Z uwagi na to pierwsze kryterium mąkę migdałową można podzielić na: mąkę migdałową drobną (ang. ‘almond flour’) i mąkę migdałową grubą (ang. ‘almond meal’) zwaną również mączką migdałową.
Czym różni się mąka migdałowa gruba od mąki migdałowej drobnej?
a. Mąka migdałowa gruba
Mąka migdałowa gruba jest zwykle wytwarzana z surowych (nieobranych) migdałów. Do wytworzenia mąki migdałowej drobnej stosuje się migdały blanszowane (obrane ze skórki).
Mąka migdałowa gruba z uwagi na to, że powstaje z migdałów mielonych ze skórką, ma lekko brązowy kolor. Mąka z nieblanszowanych migdałów ma też w sobie odrobinę goryczki pochodzącej ze zmielonej skórki. Na szczęście ta goryczka nie jest bardzo wyczuwalna w wypiekach.
Ten rodzaj mąki może być wykorzystywany w wypiekach i ciasteczkach, a także w panierkach do warzyw i mięs.
b. Mąka migdałowa drobna
Mąka migdałowa drobna. Mąka migdałowa wytwarzana z migdałów blanszowanych ma drobniejszą konsystencję i jaśniejszy kolor. Wizualnie bardzo przypomina mąkę tradycyjną pszenną. Ten rodzaj mąki z migdałów jest preferowaną opcją do wypieków.
Mączka migdałowa i mąka migdałowa mogą być używane zamiennie do wypieku chlebów i ciasteczek i są świetną bezglutenową alternatywą dla tradycyjnych mąk. Jednak w przepisach, w których pożądana jest konsystencja przypominająca ciasto i mniej wyraźny smak migdałów, zdecydowanie najlepiej sprawdza się mąka migdałowa drobna ze względu na jaśniejszą konsystencję, kolor i neutralny smak.
Mąka migdałowa zamiast mąki pszennej?
Zasadniczo przyjmuje się, że mąką migdałową zamienić każdą mąkę. W większości przepisów na wypieki można po prostu zastąpić zwykłą mąkę pszenną mąką migdałową w stosunki 1:1. Jest tylko jedno “ale”…
Mąka migdałowa ma zupełnie inną strukturę i właściwości od mąki pszennej. To w zasadzie mielone orzechy, pełne tłuszczu i wilgoci, całkowicie bezglutenowe i nie tak sproszkowane, drobne i suche jak mąka pszenna.
Podobnie jak większość mąk uzyskiwanych z orzechów wyróżnia się dużą zawartością tłuszczu. Ciasto z niej otrzymane nie będzie tak pulchne, jak tradycyjne. To sprawia, że wszelkiego typu wypieki, które powstają na jej bazie, są mniej wyrośnięte, wilgotne i „cięższe” od tych uzyskiwanych np. z mąki pszennej.
Ta cecha mąki migdałowej z jednej strony może być zaletą, z innej wadą. Wszystko zależy od typu wypieku. Mąka migdałowa zamieniona z mąką pszenną w stosunki 1:1 doskonale nadaje się do wyrobu naleśników czy pankejków. A ciasta drożdżowego? Już niekoniecznie.
Jak zamienić mąkę migdałową z pszenną w przepisie?
W przypadku gdy w przepisie bazowym jest już mąka migdałowa np. jak przy przygotowywaniu popularnych makaroników, pieczenie jest czystą przyjemnością. Problem pojawia się gdy z jakichś powodów chcemy zastąpić mąkę pszenną na mąkę migdałową.
Jest szereg czynników, które należy wziąć pod uwagę, dostosowując przepis na bazie pszenicy do niskowęglowodanowej i bezglutenowej receptury. Należy uwzględnić m.in. teksturę, gęstość i zawartość wilgoci w wypieku, który chcesz przerobić. Z tego powodu nie zawsze zamiana mąki pszennej na migdałową będzie zmianą w stosunku 1:1.
Każdy przepis może wymagać innej proporcji mąki migdałowej. Najlepszym sposobem jest testowanie. Zaczynamy od użycia normalnej porcji tradycyjnej mąki. Następnie po trochu zmieniamy jej proporcję, dodając 1/4, a potem 1/3 mąki migdałowej i sprawdzamy, jaki osiągamy efekt.
Sugerowane proporcje mąki migdałowej i mąki pszennej
- Ciasto drożdżowe (pizza, bułki, chleb) z mąką migdałową: dodaj do 1/3 szklanki mąki migdałowej na 1 szklankę mąki pszennej (uniwersalnej, chlebowej, pełnoziarnistej itp.)
- Wypieki niedrożdżowe (ciasteczka, bułeczki, ciasta, herbatniki, muffinki itp.): dodaj o 1/4 mniej mąki z przepisu. Jeżeli przepisie jest 1 szklanka mąki pszennej wsyp tylko 3/4 szklanki mąki migdałowej. [1]
Mąka migdałowa a dieta ketogeniczna
Dieta ketogeniczna (dieta ketonowa) to obecnie jeden z najpopularniejszych sposobów na zrzucenie kilogramów. W największym skrócie – podstawą diety ketogenicznej jest zwiększenie spożycia tłuszczu i redukcji węglowodanów. W ten sposób osiąga się stan tzw. ketozy, który doprowadza do ubytku wagi. Ze względu na to, że mąka pszenna zawiera wiele węglowodanów, jedzenie jej w diecie keto jest zakazane. Idealnym zamiennikiem mąki pszennej jest bogata w dobre tłuszcze i bardzo uboga w węglowodany mąka migdałowa. Dla porównania: mąka migdałowa zawiera 21.43 g gramów węglowodanów netto na 100g porcji, podczas gdy w tej samej ilości pszennej znajduje się 71.20 g.
W ten sposób osoby na diecie ketogenicznej nie muszą rezygnować z przygotowywania wypieków i deserów.
Mąka migdałowa zazwyczaj stosowana jest w przepisach na naleśniki, babeczki, jako panierka czy do tradycyjnych wypieków. W diecie ketogenicznej najlepiej sprawdza się drobno zmielona mąka migdałowa uzyskiwana z blanszowanych migdałów.
Pieczenie z mąką migdałową – praktyczne porady
Używaj jajek lub innego spoiwa.
Mąka migdałowa naturalnie nie zawiera glutenu, który jest elementem wiążącym przy wyrabianiu ciast. Z tego powodu do przepisów, w których znajduje się więcej mąki migdałowej, warto dodawać białka jaj, które będą pełnić funkcję spoiwa bez zmiany smaku danej potrawy czy ciasta.
Możesz też rozważyć dodanie kilku łyżek drobno zmielonej alternatywnej mąki bezglutenowej do pieczenia ciast i babeczek.
Dodaj nasiona chia lub len.
Lepszy efekt osiągniemy, gdy zamiast czystej mąki migdałowej wykorzystamy miks i zmieszamy ją np. z mąką z chia czy mąką z lnu. A w przypadku gdy nie zależy nam na wypieku bezglutenowym, po prostu z mąką pszenną. Nasiona chia lub mielone nasiona lnu dodane do mąki i migdałowej pomogą usunąć wilgoć i usztywnić ciasto.
Obniż czas i temperaturę pieczenia/gotowania.
Ciasto z mąki migdałowej szybciej się wypieka. Jeśli zamieniasz w przepisie mąkę pszenną na mąkę migdałową, obniż temperaturę o ok. 25 Cº lub gotuj przez 1/4 mniej czasu. Najlepiej co pewien czas kontroluj wypiek, aby się nie przypalił.
Poczekaj na ostygnięcie wypieków.
Po upieczeniu ciasta i ciasteczka na bazie lub z dodatkiem mąki migdałowej są wilgotniejsze i bardziej kruche. Nie spiesz się z ich wyciąganiem i poczekaj aż ostygną. W ten sposób utrzymają swoją strukturę (będą się mniej rozpadać).
Gdzie kupić mąkę migdałową?
Mąka migdałowa coraz częściej pojawia się w naszej diecie, jednak nie jest łatwo ją kupić w sklepie. Zazwyczaj nie ma jej w stałym asortymencie popularnych dyskontów. W Lidlu, Biedronce czy Kauflandzie kupimy ją tylko przy okazji określonych akcji promocyjnych. Znajdziemy ją też dobrze zaopatrzonych sklepach spożywczych, w których rozbudowany jest dział diety wegańskiej czy bezglutenowej.
Dostępność to jedna z trudności i pierwsza bariera. Drugą stanowi cena mąki migdałowej, która jest stosunkowo wysoka. Jak wygląda cena w dyskontach i popularnych sieciach handlowych?
Ile kosztuje mąka migdałowa?
Cena mąki migdałowej w dyskontach jest różna w zależności od aktualnej oferty. Przykładowo, ostatnia oferta mąki migdałowej w Biedronce i Lidlu na początku 2024 roku oscylowała w granicach 7,99 zł za 250 g w Lidlu i 9,99 zł za 250 g w Biedronce. Ta sama biała mąka migdałowa w asortymencie Auchan Polska kosztuje 16,59 zł za 100 g.
Oznacza to, że w sklepach sieci dyskontowych w 2024 roku średnia cena za 1 kg mąki migdałowej wynosi 31,96 zł w Lidlu i 39,96 zł w Biedronce. Mąka migdałowa BIO w Auchanie to już wydatek 165,90 zł za kilogram.
Minusem kupowania w dyskontach jest to, że:
- Po pierwsze mamy ograniczoną ilość mąki migdałowej i pojawia się ona sezonowo.
- Po drugie, jeśli mąka migdałowa nie jest w promocji, zazwyczaj jest znacznie droższa niż ta, którą można kupić online.
- Po trzecie, mąka migdałowa dostępna jest w małych opakowaniach od 100 do 250 g. Jeśli poszukujesz większych ilości, lepszym rozwiązaniem jest zakup w sklepach spożywczych ze zdrową żywnością.
Dla porównania, aktualne ceny mąki migdałowej w sklepie Go4taste.pl:
Jeśli mąka migdałowa jest stałym elementem twojej diety, najlepiej zaopatrzyć się w nią w sklepach ze zdrową żywnością. Korzystanie z ofert dyskontów nie zawsze jest dobrym pomysłem ze względu na sezonowe pojawianie się produktu w ofercie. W takiej sytuacji najlepiej dokonywać zakupów w sprawdzonych sklepach ze zdrową żywnością.
Alternatywą do zakupu gotowej mąki w sklepie jest przygotowanie mąki migdałowej we własnym zakresie. W końcu mąka migdałowa to nic innego jak mąka przygotowana ze zmielonych blanszowanych, nieprażonych migdałów.
Pamiętajmy, że sukcesem przygotowania dobrej mąki migdałowej jest dobry młynek, który potrafi zmielić migdały na gładki, aksamitny proszek. W niektórych przypadkach przygotowanie mąki o dostatecznie drobnej strukturze, która jest konieczna do niektórych przepisów, np. makaroników, nie jest możliwe domowym sposobem. Wówczas musimy szukać drobnej mąki w sklepie. O tym, jak przygotować dobrą mąkę migdałową samodzielnie, przeczytasz w artykule: Jak zrobić mąkę migdałową w domu?
Jak stosować mąkę migdałową?
- Mąka migdałowa ze względu na swój smak doskonale nadaje się do wszelkiego rodzaju wypieków “na słodko” jak ciastka, ciasteczka, naleśniki, makaroniki czy racuchy.
- Można jej używać do przygotowywania deserów, koktajli, płatków śniadaniowych (można ją spożywać na surowo)
- Może być również stosowana zamiast bułki tartej do panierowania mięs, takich jak ryby, kurczaki i wołowina.
- Z powodzeniem wykorzystać jako składnik mieszanki do wypieku chleba.
- Sprawdzi się też do zagęszczania sosów i zup.
Mąka migdałowa – proste przepisy
Jeśli już uda ci się zdobyć dobrej jakości mąkę migdałową możesz przygotować z niej wiele pysznych dań i wypieków. Przestawiamy kilka prostych przepisów na zastosowanie mąki migdałowej w kuchni.
Chleb migdałowy
Chleb migdałowy to doskonały wybór dla osób poszukujących alternatywy dla tradycyjnych wypieków. Sprawdzi się jako zamiennik tradycyjnego chleba na diecie bezglutenowej lub keto, dzięki niskiej zawartości węglowodanów i wysokiej wartości odżywczej. Przygotowanie tego chleba jest proste i szybkie, a efekt z pewnością zadowoli nawet najbardziej wymagające podniebienia.
Składniki:
- 2 szklanki drobno zmielonej mąki migdałowej
- 1/4 szklanki proszku z łuski babki płesznik
- 1 łyżka proszku do pieczenia
- 1/2 łyżeczki soli morskiej
- 4 duże jajka (wyciągnij z lodówki na godzinę przed rozpoczęciem pieczenia)
- 1/4 szklanki oleju kokosowego
- 1/2 szklanki ciepłej wody
- Uwaga: Ta propozycja składników sprawdzi się w formie do pieczenia o rozmiarze 20×10 cm.
- Rozgrzej piekarnik do 180°C. Wyłóż formę papierem do pieczenia.
- W dużej misce użyj miksera ręcznego na wysokich obrotach, aby ubić jajka do momentu, aż podwoją swoją objętość.
- W drugiej dużej misce wymieszaj mąkę migdałową, proszek z łuski babki płesznik, proszek do pieczenia i sól morską. Dodaj suche składniki do ubitych jajek i dokładnie wymieszaj mikserem.
- Następnie dodaj roztopiony olej kokosowy i ponownie wymieszaj. Na końcu dodaj ciepłą wodę i dobrze połącz wszystkie składniki. Gdy wszystkie składniki dobrze się połączą, możesz już przełożyć ciasto do przygotowanej formy do pieczenia. Wygładź i uformuj wierzch ciasta dłońmi lub szpatułką, tworząc lekko zaokrąglony wierzch.
- Piecz przez 55-70 minut. Wierzch chleba powinien być zrumieniony i twardy jak skórka z chleba. Jeśli nie jesteś pewna, czy chleb się już upiekł, sprawdź to testem wykałaczki. Wykałaczka wbita w chleb powinna wyjść czysta.
- Po wyciągnięciu chleba z piekarnika nie wyjmuj go od razu z formy. Pozwól chlebowi całkowicie ostygnąć.
Naleśniki z mąki migdałowej
Chcesz spróbować czegoś nowego na śniadanie lub deser? Wypróbuj naleśniki z mąki migdałowej! Są lekkie, puszyste i bezglutenowe. Idealne na każdą okazję.
Składniki:
- 4 jajka
- 30 g mąki migdałowej
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
- 1/4 łyżeczki cynamonu
- 1 łyżka oleju kokosowego do natłuszczenia patelni
- 1 łyżka granulowanego słodzika (np. z owoców mnicha lub erytrytolu)
- W średniej misce dokładnie roztrzep jajka. Dodaj mąkę migdałową, ekstrakt waniliowy, cynamon i wybrany słodzik. Mieszaj, aż wszystkie składniki się połączą. Ważne jest, aby masa była gładka i nie było grudek. Możesz w tym celu wykorzystać mikser na większych obrotach. Odstaw tak przygotowane ciasto na 15 minut.
- Podgrzej patelnię do naleśników (średnica około 23 cm) na średnim ogniu, a następnie równomiernie natłuść ją olejem kokosowym. Gdy patelnia odpowiednio się nagrzeje, możesz przystąpić do pieczenia keto naleśników.
- Wlej około 1/4 szklanki ciasta na rozgrzaną patelnię i obracaj ją, aby ciasto równomiernie pokryło dno. Smaż naleśnik przez około 2 minuty, aż brzegi zaczną się rumienić i łatwo odchodzić od patelni. Przewróć naleśnik na drugą stronę i smaż kolejne 1-2 minuty, aż obie strony będą lekko brązowe. Liczba naleśników zależy od grubości ciasta, jakie będziesz wylewać na patelnię. Średnio z tego przepisu wychodzi od 8 do 10 naleśników.
- Naleśniki z mąki migdałowej możesz podawać tak jak “zwykłe” naleśniki.
- Dostosuj serwowanie do twojej diety. Klasycznie najlepiej serwować je z serem naturalnym i świeżymi owocami (np. truskawki, maliny czy borówki amerykańskie). Doskonale sprawdzają się też z naturalnym masłem orzechowym.
Ciasteczka migdałowe
To bajecznie prosty przepis na migdałowe ciasteczka bez dodatku glutenu. Do ich przygotowania potrzebne nam będą tak naprawdę 4 składniki. Doskonałe jako zdrowa przekąska i dodatek do kawy. [2]
Składniki:
- 1 szklanka mąki z blanszowanych migdałów
- 3 łyżki stołowe cukru kokosowego
- 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
- 1/8 łyżeczki drobnej soli morskiej (opcjonalnie)
- 2 łyżki stołowe wody
Przygotowanie:
- Rozgrzej piekarnik do 175 °C. Wyłóż blachę papierem do pieczenia.
- W misce dokładnie wymieszaj na gładką konsystencję wodę i mąkę migdałową, cukier kokosowy, proszek do pieczenia i (opcjonalnie) sól. Nie może być grudek!
- Nabieraj ciasto na łyżkę stołową i wlewaj na blachę zostawiając 4-5 cm odstępy. Tak, aby uformowały się okrągłe ciasteczka.
- Piecz ok. 13 – 16 minut do momentu, gdy nabiorą złotobrązowego koloru.
- Wyjmij z piekarnika i czekaj aż się ostudzą.
Pankejki z mąki migdałowej
Pyszne i zdrowe naleśniki z mąki migdałowej z pewnością przypadną ci do gustu. Znakomite na śniadanie a także jako przekąska w ciągu dnia. [3]
Składniki:
Ciasto na naleśniki
- 4 duże jajka
- ½ szklanki niesłodzonego mleka migdałowego
- ¼ szklanki oleju roślinnego
- 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii
- 1 dojrzały banan
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- szczypta soli
- 2 filiżanki mąki migdałowej lub mączki migdałowej*
- olej roślinny, np. kokosowy, z awokado lub z pestek winogron do smażenia naleśników
Dodatki
- syrop klonowy do skrapiania (dobrej jakości znajdziesz tutaj)
- sezonowe owoce
Przygotowanie:
- Zmiksuj w blenderze do uzyskania gładkiej konsystencji: jajka, mleko migdałowe, olej roślinny, ekstrakt waniliowy, banana, proszek do pieczenia, sól i mąkę migdałową.
- Rozgrzej patelnię na średnim ogniu z 1 łyżeczką oleju kokosowego.
- Wlej ¼ filiżanki ciasta. Rozprowadź je delikatnie za pomocą łopatki.
- Smaż 1-2 minuty lub do momentu, aż na powierzchni pojawią się bąbelki. Odwróć i smaż na drugiej stronie, aż naleśnik nabierze złotobrązowego koloru.
- Przygotuj w ten sam sposób resztę pankejków.
- Podawaj z owocami, syropem klonowym na ciepło.
Tradycyjny marcepan z mąki migdałowej
Marcepan to słodka masa uzyskiwana ze zmielonych migdałów, która wykorzystywana jako nadzienie w wielu słodyczach i przekąskach. Nie każdy wie, że marcepan narodził się w niemieckim mieście Lubeka, które do tej pory znane jest z produkcji wyśmienitych marcepanowych przysmaków. [4]
Składniki:
- 90 g zmielonych migdałów blanszowanych
- 70 g cukru pudru lub erytrytolu
- 1 1/2 łyżki wody lub płynnego słodzika
- 1/4 – 1/2 łyżeczki ekstraktu migdałowego (opcjonalnie)
- 1/2 łyżeczki wody różanej (opcjonalnie)
Przygotowanie:
- Zmielone migdały i cukier puder wsyp do robota kuchennego. Zmiksuj do uzyskania gładkiej masy.
- Dodaj wodę, ekstrakt migdałowy i wodę różaną. Ponownie wymieszaj, aż składniki się połączą i utworzą zbitą masę.
- Jeśli ciasto jest zbyt suche i nie skleja się, dodaj trochę więcej wody. Jeśli jest zbyt lepkie i wilgotne — użyj więcej zmielonych migdałów.
- Wyjmij ciasto i uformuj z niego kulkę. Marcepan jest gotowy! Teraz, aby stwardniał zawiń w folię i włóż go do lodówki.
- Marcepan przechowuj w lodowce ok. 10 dni. Jeśli używasz syropu z agawy, marcepan można przechowywać dłużej ok. 2-3 tygodni lub do 3 miesięcy w zamrażarce.
Możesz go wykorzystać w wielu wypiekach lub np. jako nadzienie do daktyli.
Biszkopt z mąki migdałowej
Kruchy i smaczny (a przede wszystkim prosty w przygotowaniu!) biszkopt na bazie mąki migdałowej doskonały na deser lub jak dodatek do kawy. [5]
Składniki:
- ½ łyżki masła na patelnię
- 4 duże jajka
- ½ szklanki miodu prawdziwego lub bez cukru*
- 1 łyżka ekstraktu waniliowego
- 1½ szklanki blanszowanej drobno zmielonej mąki migdałowej (6 uncji)**
- ¼ łyżeczki soli
- ½ łyżeczki sody oczyszczonej
Przygotowanie:
- Rozgrzej piekarnik do 175 °C.. Wysmaruj formę masłem.
- W dużej misce ubij jajka. Ubijając dodaj też miód, wanilię, mąkę migdałową, sól i sodę oczyszczoną.
- Wlej ciasto do przygotowanej brytfanny.
- Piecz ok. 22-25 minut. Sprawdź ciasto wykałaczką pod koniec pieczenia.
- Podawaj dopiero po całkowitym przestudzeniu.
Materiały:
- Proporcje mąki pszennej i migdałowej: https://www.kingarthurbaking.com/blog/2017/03/20/baking-with-almond-flour
- Przepis na ciasteczka migdałowe: https://www.powerhungry.com/2018/03/3-ingredient-almond-flour-cookies-vegan-grain-free-paleo/
- Przepis na naleśniki z maki migdałowej: https://foolproofliving.com/almond-flour-pancakes/
- Przepis na marcepan: https://elavegan.com/de/marzipan-selber-machen/
- Przepis na biszkopt: https://healthyrecipesblogs.com/almond-flour-cake/