Czarnuszka siewna jest także nazywana czarnym kminkiem. Właściwości tej rośliny znane są już od czasów starożytnego Egiptu. Nazywana była złotem faraonów, wykorzystywano ją w leczeniu bardzo wielu przypadłości.
Co to jest czarnuszka?
Czarnuszka Siewna (Nigella sativa) jest także nazywana czarnym kminkiem. Pierwotnie rosła ona na terenie Iraku i Turcji, ale stamtąd rozprzestrzeniła się na cały basen Morza Śródziemnego, gdzie występuje w formie dzikiej oraz uprawnej. Jej plantacje spotkać można także w Polsce, gdzie jest wykorzystywana w wielu tradycyjnych potrawach.
Wykorzystuje się przede wszystkim nasiona czarnuszki. Niewiele osób wie, że spożywać można także jej liście, które zawierają więcej witaminy C niż natka pietruszki.
Jak rośnie czarnuszka?
Czarnuszka siewna należy do jaskrowatych. To roślina jednoroczna, która zazwyczaj osiąga wysokość 20-30 cm. Ma drobne, nitkowate liście i kwiaty, które przybierają różne odcienie: od białych, żółtych różowych po jasnoniebieskie i jasnofioletowe. Owocem czarnuszki jest torebka złożona z kilku połączonych pęcherzyków zawierających nasiona.
Czarnuszka – wartości odżywcze
W nasionach czarnuszki znajduje się wiele cennych składników i związków jak: aminokwasy, białka, węglowodany, olejki eteryczne, alkaloidy, saponiny i błonnik. Nasiona zawierają również wapń, żelazo, potas i sód. Z tego powodu regularne spożywanie i dodawanie nasion czarnuszki do wszelkiego rodzaju posiłków korzystnie wpływa nasz organizm
Wartości odżywcze na 100 gram
- kalorie (wartość energetyczna): 344 kcal;
- tłuszcz: 15 g;
- nasycone: 0,5 g;
- wielonienasycone: 1,7 g;
- jednonienasycone: 10 g;
- węglowodany: 52 g;
- błonnik: 40 g;
- białko: 16 g.
Minerały
- sód: 88 mg;
- potas: 1 694 mg.
Witaminy
- witamina A: 135 IU;
- kwas askorbinowy: 21 mg;
- wapń: 1 196 mg;
- żelazo: 18,5 mg;
- witamina B6: 0,5 mg;
- magnez: 385 mg.
Na co pomagały nasiona czarnuszki?
Czarnuszka egipska wykorzystywana jest do celów leczniczych od co najmniej 2000 lat. Stosowana była do leczenia już przez starożytnych i znana była pod wieloma nazwami. W języku łacińskim nazywano ją Panacea co oznaczało “wszystko uleczy”. Arabom znana była jako „Habbah Sawda” lub „Habbat el Baraka” w tłumaczeniu jako „Ziarna błogosławieństwa”. W Indiach czarnuszka to Kalonji, a w Chinach – Hak Jung Chou
W starożytnym Egipcie a także w krajach arabskich czarnuszka była praktycznie lekiem na wszystko. Wykorzystywano ją w leczeniu bardzo wielu schorzeń, w tym suchą skórę, brak energii, zaburzenia odporności, alergie i problemy z oddychaniem. Prorok Mahomet posunął się nawet do stwierdzenia, że czarnuszka „zapobiegnie wszystkim dolegliwościom, z wyjątkiem śmierci”.
Królowa Nefertiti, znana ze swojej cery, była podobno wielbicielką nasion czarnuszki. Nie dziwi zatem fakt, że nasiona czarnuszki zostały odkryte nawet w grobowcu Tutenchamona.
Nasiona czarnuszki w medycynie i kuchni ludowej zazwyczaj stosowane były jako przyprawa a także jako środek konserwujący żywność. W ludowych praktykach leczniczych nasiona czarnuszki wykorzystywano do napojów pobudzających laktację u kobiet w ciąży, środków wiatropędnych i odrobaczających. Nasiona były również stosowane jako leki moczopędne, przeciwnadciśnieniowe, zwiotczające mięśnie i wzmacniające odporność u osób z obniżoną odpornością.
Oprócz nasion do celów leczniczych wykorzystywane były również liście, które zawierają więcej witaminy C niż natka pietruszki.
Przeczytaj więcej w artykule: Czarnuszka – co daje?
Czarnuszka – właściwości lecznicze
Czarnuszka została poddana ponad 700 różnym badaniom naukowym, które dowiodły jej skuteczności w zwalczaniu wielu chorób. Czarnuszka na co pomaga:
Zwalczanie alergii
Regularne spożywanie czarnuszki poprawia stan układu immunologicznego. Z tego powodu warto ją jeść już w momencie pojawienia się pierwszych objawów przeziębienia i grypy. Jest w niej zawarty tymochinon, który ma intensywne działanie antywirusowe, antybakteryjne i antygrzybiczne. Pomoże alergikom w zniwelowaniu uciążliwych objawów.
Cukrzyca typu drugiego
Wśród badanych osób, które spożywały dwa gramy czarnuszki dziennie, naukowcy zaobserwowali spadek stężenia glukozy na czczo i zmniejszenie się oporności na insulinę, a przy tym zwiększenie funkcji komórek beta i spadek zawartości hemoglobiny glikozylowanej (HbA1c) we krwi.
Epilepsja
Nasiona czarnuszki są tradycyjnie znane z właściwości przeciwdrgawkowych. W 2007 roku wykonano badanie na grupie dzieci chorujących na epilepsję, których organizm był niewrażliwy na konwencjonalne leczenie farmakologiczne. Wykazało ono, że ekstrakt wodny z czarnuszki znacznie zmniejszył ilość i uciążliwość napadów, poprawiając komfort życia chorych.
Podwyższone ciśnienie krwi
W toku badań wykazano również, że stosowanie 100 i 200 mg ekstraktu z nasion czarnuszki dwa razy dziennie, przez czas dwóch miesięcy, ma działanie obniżające ciśnienie krwi u pacjentów z łagodnym nadciśnieniem.
Astma
Tymochinon, jeden z głównych aktywnych składników czarnuszki, może odgrywać znaczącą rolę w leczeniu astmy. Jedno z badań wykazało, że ekstrakty z czarnuszki mają stosunkowo silne działanie przeciw astmatyczne na drogi oddechowe.
Ostre zapalenie migdałków gardłowych
Wśród pacjentów z zapaleniem migdałków lub gardła (to znaczy z bólem gardła), głównie pochodzenia wirusowego, stwierdzono, że kapsułki z nasionami czarnuszki znacznie łagodzą bóle gardła i zmniejszają potrzebę stosowania leków przeciwbólowych.
Rak jelita grubego
Badania na komórkach wykazały, że ekstrakt z nasion czarnuszki korzystnie wpływa na chemoagent 5-fluorouracylu w hamowaniu wzrostu raka okrężnicy, ale przy znacznie wyższym profilu bezpieczeństwa. Badania na zwierzętach wykazały, że czarny olej z czarnuszki ma znaczące działanie hamujące przeciw rakowi okrężnicy u szczurów, bez widocznych efektów ubocznych.
Uzależnienie
W badaniu na 35 uzależnionych od opiatów stwierdzono, że czarne nasiona są skuteczną metodą leczenia długotrwałego uzależnienia od opiatów.
Czarnuszka jako przyprawa
Czarnuszka najchętniej stosowana jest w kuchni jako przyprawa. Nasiona czarnuszki mają dość ostry smak o korzennych nutach. Znakomicie sprawdza się jako kulinarny dodatek do tłustych mięs. Wzbogaci smak pieczywa, a także serów, zwłaszcza białych. Można ją spożywać w całych ziarnach, a także w postaci zmielonej. Bardzo często czarnuszka poddawana jest procesowi prażenia. Wówczas wzmacnia się jej charakterystyczny, pikantny smak.
- Czarnuszka dodaje wyrazistego smaku domowym wypiekom jak chleb czy pizza.
- Wyśmienicie wzbogaca smak makaronu, ryżu i ziemniaków swoją pikantno- gorzko nutą.
- Wyśmienicie komponuje się z mięsem drobiowym i rybami.
- Czarnuszka (habba sawda) to również nieodzowny składnik orientalnych wypieków i słodyczy.
- W kuchni marokańskiej jest stosowana w domowym chlebie, w tagines i kuskusie.
Przyprawę tą możemy dodawać praktycznie do każdej potrawy: zup i sosów, sałatek owocowych i warzywnych, jogurtów, ale także gorących napojów, naparów, herbat i kaw.
Przeczytaj więcej w artykule: Co przyprawiać czarnuszką?
Czy ziarna czarnuszki można jeść na surowo?
Oczywiście, że tak. Można jeść je “na sucho” lub zmieszać z miodem lub wodą. Czarnuszkę warto również dodawać do płatków owsianych, koktajli czy jogurtu.
Warto jednak zdawać sobie sprawę, że surowe ziarna czarnuszki nie są dobrze trawione i wchłaniane w przewodzie pokarmowym. Z tego względu, aby uzyskać zamierzony efekt i skorzystać z jej cennych właściwości, trzeba je dobrze rozgryźć lub przed spożyciem zmielić. Dobrze smakują spożywanie z dodatkiem miodu.
Jak spożywać nasiona czarnuszki? Najlepsza metoda.
Najlepiej umieścić nasiona w blenderze, a następnie wymieszać 1-2 porcje czarnuszki na 2 porcje miodu. Przepisaną ilość należy spożyć rano na czczo, 30 minut przed śniadaniem, opcjonalnie wieczorem, zazwyczaj 1 łyżeczkę.
Czarnuszka – ile dziennie ?
Nie można określić podanej optymalnej dawki czarnuszki. Podobnie jak w wielu tego typu przypadkach uzależnione jest to od organizmu i jego zapotrzebowania.
- Osoby dorosłe: 1 do 3 łyżeczek nasion lub oleju dziennie.
W przypadku trzech porcji przyjmować rano na czczo, po południu i wieczorem przed snem.
Przy dwóch porcjach, przyjmuj tylko rano i wieczorem, a jedna dawkę spożywaj tylko rano. - Dziecko powyżej 12 lat: 1 łyżeczka nasion lub oleju dziennie.
- Dziecko do 12 roku życia: nie więcej niż 1/2 łyżeczki nasion lub oleju dziennie.
Przeczytaj więcej w artykule: Czarnuszka: jak ją jeść?
Inne zastosowanie ziaren czarnuszki
Do czego jeszcze można użyć nasion czarnuszki?
Oczyszczanie zatkanego nosa.
Zmieszać nasiona czarnuszki i zawiń je w czystą chusteczkę, a potem wciągaj jej aromat. Po kilku minutach odczujesz ulgę w zatkanym nosie.
Bóle gardła, krtani zęba.
Chcesz złagodzić ból gardła czy zęba? Najlepszym sposobem jest przyrządzenie naparu z czarnuszki. Napar może być stosowany do płukania gardła, zwłaszcza w leczeniu lub łagodzeniu bólów zębów, migdałków, bólu krtani i innych bólów gardła. W celu przygotowania naparu przygotuj jedną łyżeczkę nasion z czarnuszki, zalej szklanką wody i gotuj przez około 15-20 minut. Po zdjęciu z ognia i ostygnięciu wypłucz naparem gardło. Czynność powtarzaj 3 razy dziennie.
Inhalacje na drogi oddechowe z nasion czarnuszki.
Możesz również przygotować wodę do inhalacji.
W tym celu zagotuj pół litra wody i wsyp do nie jedną lub dwie łyżki czarnuszki. Zagotuj wodę, a następnie przelej ją do miski. Przykryj głowę ręcznikiem i wdychaj przez około 10-15 minut.
Przygotuj syrop z czarnuszki.
Z nasion czarnuszki można również przygotować syrop, który będzie wzmacniał naszą odporność i korzystnie wpływał na drogi oddechowe.
Składniki:
- ząbek czosnku
- dwie łyżki miodu
- łyżka zmielonych nasion czarnuszki
Przygotowanie:
- Ugotuj ząbek czosnku, a następnie dokładnie go rozgnieć.
- Wymieszaj w misce z dwoma łyżkami płynnego miodu i łyżeczką zmielonych nasion czarnuszki.
- Tak przygotowany syrop spożywaj na czczo rano przed śniadaniem jedna łyżeczka przez około 3 tygodnie.
Przeczytaj więcej w artykule: Olej z czarnuszki tłoczony na zimno – właściwości i zastosowanie.