Kminek to przyprawa o wyrazistym aromacie i smaku, który ma wielu zwolenników i przeciwników. Nie można mu jednak odmówić właściwości zdrowotnych. Dlatego warto dowiedzieć się o nim czegoś więcej.
Jak rośnie kminek?
Kminek (Carum carvi) należy do rodziny Apiaceae lub Umbelliferae. To bardzo aromatyczne rośliny kwitnące powszechnie określane jako rodzina selera, pietruszki lub marchwi. Znany jest również jako kmin perski. Kminek występuje w wielu rejonach świata: w Europie Wschodniej i Środkowej, w rejonie Morza Śródziemnego, Afryki Północnej i Azji Zachodniej, stąd pojawia się w różnorodnych kuchniach. Już od neolitu ludzie zbierają i wykorzystują kminek ze względu na jego właściwości kulinarne i lecznicze. Nasiona kminku w rzeczywistości nie są nasionami: każdy owoc zawiera tylko jedno nasiono. Są one zbierane i suszone, a następnie wykorzystywane w całości lub w formie zmielonej, w zależności od kulinarnego przeznaczenia.
Kminek – wartości odżywcze
Potrawy bardzo łatwo aromatyzować, dodając do nich kminek. Wartości odżywcze tej przyprawy sprawiają, że jest ona także cenna ze względów zdrowotnych. Niewielkie nasiona kminku są bogate w białko, węglowodany oraz różne witaminy i minerały. Są dobrym źródłem błonnika pokarmowego i witaminy C.
Kminek jest doskonałym źródłem: witaminy A, potasu, magnezu, wapnia, fosforu, niacyny. Nasiona kminku są również bogatym źródłem przeciwutleniaczy. Przyprawa zawiera znaczną ilość luteiny i zeaksantyny, które są karotenoidami powiązanymi z redukcją niebezpiecznych wolnych rodników. Przyczynia się więc do zminimalizowania ryzyka z nimi związanego.
Tabela z wartościami odżywczymi kminku zwyczajnego
Waga | 6.70 g |
Porcja | Łyżka stołowa |
Kalorie | 22.31 |
Witaminy | |
---|---|
Witamina A, RAE | 1.21 mcg |
Karoten, alpha | 0.54 mcg |
Karoten, beta | 13.80 mcg |
Cryptoxanthin, beta | 1.07 mcg |
Luteina + zeaxanthin | 30.42 mcg |
Likopen | 1.34 mcg |
Tiamina | 0.03 mg |
Ryboflawina | 0.03 mg |
Niacyna | 0.24 mg |
Witamin B6 | 0.02 mg |
Witamina C | 1.40 mg |
Tocopherol, alpha | 0.17 mg |
Cholina | 1.70 mg |
Minerały | |
Wapń, Ca | 46.16 mg |
Miedź, Cu | 0.06 mg |
Żelazo, Fe | 1.09 mg |
Magnes, Mg | 17.29 mg |
Mangan, Mn | 0.09 mg |
Fosfor, P | 38.06 mg |
Potas, K | 90.52 mg |
Selen, Se | 0.80 mcg |
Sód, Na | 1.14 mg |
Cunk, Zn | 0.37 mg |
Tłuszcze | |
Tłuszcz ogółem | 0.98 g |
Węglowodany | |
Błonnik | 2.50 g |
Cukry | 0.04 g |
Kminek właściwości lecznicze
Czy kminek jest zdrowy? Liczne badania potwierdzają, że nawet bardzo. Kminek to bogate źródło witamin i minerałów.
Zmniejsza stany zapalne
Jedną z najciekawszych właściwości nasion kminku jest ich zdolność do zmniejszania przewlekłego stanu zapalnego. Ten rodzaj zapalenia wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia wielu innych chorób przewlekłych, od chorób serca, przez demencję, aż po zapalenie stawów. Zmniejszenie stanu zapalnego może obniżyć ryzyko wystąpienia wszystkich tych schorzeń i nie tylko. Według niektórych badań nasiona kminku i olejek kminkowy mogą pomóc w bezpiecznym zmniejszeniu stanu zapalnego, i to bez nieprzyjemnych skutków ubocznych. To działanie zostało najdokładniej zbadane w odniesieniu do zespołu jelita drażliwego i nieswoistego zapalenia jelit. Lekarze zalecają sięganie po kminek w przypadku tych chorób.
Pomaga przy niestrawności
Nasiona kminku są stosowane od setek lat w celu zmniejszenia objawów niestrawności. Kilka badań wykazało, że spożywanie olejku kminkowego może pomóc zmniejszyć nieprzyjemne objawy w przewodzie pokarmowym. Nasiona kminku i olejek kminkowy mogą pomóc w zmniejszeniu dolegliwości jelitowych samodzielnie lub w połączeniu z olejkiem z mięty pieprzowej. Może to być spowodowane tym, że olejek kminkowy rozluźnia skurcze mięśni w jelitach. Nic dziwnego, że jest tak chętnie dodawany do ciężkich dań z kapusty, na przykład do bigosu albo do dań z roślin strączkowych. Zmniejsza on wywoływane przez nie wzdęcia. Napar z kminku podawać można nawet dzieciom cierpiącym z powodu kolek.
Jak zrobić napar z kminku na kolki?
1 łyżeczkę zmielonych nasion należy zalać 250 mililitrów ciepłej wody i odstawić ją na 15 minut pod przykryciem. Po tym czasie gotowy napar z kminku na kolki można podawać trzy razy dziennie.
Picie herbaty kminkowej pomaga zmniejszyć skutki astmy i sprzyja zasypianiu. Wynika to z wysokiej zawartości magnezu, który może wpływać na neuroprzekaźniki w mózgu i wywoływać relaksację. Herbata kminkowa jest również popularna jako łagodzący ból tonik na skurcze menstruacyjne.
Obniża poziom cholesterolu
Kminek pomaga obniżyć poziom cholesterolu w układzie sercowo-naczyniowym ze względu na wysoką zawartość błonnika. Jest również doskonałym suplementem wspomagającym zdrowie serca, wraz z wysoką zawartością przeciwutleniaczy i potasu.
Obniża ciśnienie
Czy kminek obniża ciśnienie krwi? Jedną z jego składowych jest skopoletyna, która działa przeciwnowotworowo i właśnie obniża ciśnienie krwi. Można więc włączyć napar z niego do terapii leczenia nadciśnienia tętniczego, najlepiej po konsultacji z lekarzem.
Dobry na skórę
Gorący okład z kminku skutecznie leczy zaczerwienioną lub podrażnioną skórę, a olejek eteryczny stosuje się do maseczek parowych. Wysokie stężenie antyoksydantów wspomaga skórę w walce z wolnymi rodnikami i zmniejsza widoczność zmarszczek. Pomaga to zachować elastyczność skóry i sprawia, że wygląda ona młodziej.
Kminek w ciąży i podczas karmienia piersią
Nasiona kminku zawierają liczne olejki eteryczne, z których najbardziej widoczne to karwon i limonen. Zaleca się jego stosowanie przez matki w celu zmniejszenia kolki u niemowląt karmionych piersią. Kminek jest powszechnie uznawany za bezpieczny przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków. Zwykle jest dobrze tolerowany, z ewentualnymi głównymi skutkami ubocznymi ze strony przewodu pokarmowego, takimi jak zgaga, odbijanie się, wzdęcia i nudności. Dlatego nie ma przeciwskazań, aby jeść kminek w ciąży.
Jest on popularnym środkiem wspomagającym laktacje, więc kminek podczas karmienia piersią jest wręcz zalecany.
Kminek a odchudzanie. Czy kminek jest dobry na odchudzanie?
Kminek może wspomagać utratę wagi. W 90-dniowym badaniu z udziałem 70 kobiet, które codziennie przyjmowały 30 ml 10% roztworu olejku kminkowego, stwierdzono, że miały one znacznie większą redukcję masy ciała, wskaźnika masy ciała (BMI) i procentowej zawartości tkanki tłuszczowej niż te, które otrzymywały placebo. Zauważono również znaczny spadek całkowitego spożycia kalorii i węglowodanów w porównaniu z grupą placebo. Naukowcy spekulują, że te efekty mogą wynikać z pozytywnych zmian w bakteriach jelitowych, które wpływają na regulację hormonów, metabolizm tłuszczów i apetyt.
Napar z kminku na odchudzanie
Napar z kminku na odchudzanie jest banalny w przygotowaniu. Wystarczy łyżeczkę zmielonych lub roztartych w moździerzu nasion kminku zalać szklanką gorącej, ale niewrzącej wody i odstawić pod przykryciem. Po kwadransie można pić uprzednio przecedzony napar z kminku. Najlepiej stosować go po cięższym posiłku.
Do czego stosować kminek?
Nasiona kminku są powszechną przyprawą w tradycyjnej kuchni krajów europejskich, ze względu na ich wyraźny ziemisty smak oraz ostry aromat. Dodaje się je między innymi do pieczywa żytniego oraz dań z ziemniaków. W Wielkiej Brytanii istnieje tradycyjne ciasto z kminkiem. W polskiej kuchni kminek jest popularną przyprawą do dań z kapusty kiszonej i świeżej, pieczywa, tarty cebulowej, smażonych ziemniaków, fasolki po bretońsku albo leczo. Węgrzy i Serbowie często posypują kminkiem domowe słone bułeczki. W tradycji skandynawskiej i rosyjskiej dodaje się te nasiona także do alkoholowych likierów. Kucharze używają również kminku do przyprawiania zapiekanek, kiełbasek, warzyw, curry oraz zup i gulaszów różnego rodzaju. W serowarstwie istnieją sery, które bazują na obecności w nich kminku.
Kminek mielony czy cały?
Przepisy takie jak curry, często zaczynają się od konieczności podsmażenia całych przypraw na małym ogniu na suchej patelni, aby wydobyć ich smak. W tym procesie wykorzystuje się przyprawy w całości. Mielone mogłyby przykleić się do patelni i przypalić. Niektóre przepisy mówią jednak wprost o użyciu w nich mielonego kminku, aby wzmocnić smak i ułatwić zintegrowanie się przyprawy.
Całe nasiona kminku mają okres przydatności do spożycia co najmniej rok, jeśli przechowujesz je w hermetycznym słoiku lub pojemniku. Zmielony kminek po kilku miesiącach traci mocny smak i aromat, nawet jeśli jest dobrze przechowywany. Samodzielne mielenie kminku pozwala przetrzymywać całą przyprawę w szafce i mieć ją pod ręką, gdy jej potrzebujesz, jednocześnie ciesząc się smakiem i konsystencją zmielonej wersji.
Czym zastąpić kminek?
Kminek można zastąpić na kilka sposobów przyprawami, które mają podobny do niego smak, chociaż oczywiście nie są takie same. Nasiona kopru włoskiego należą do rodziny marchwi jak kminek. Mają nuty lukrecji i podobną esencję. Kminek można zastąpić równą ilością kopru włoskiego. Na podobnej zasadzie wykorzystać można nasiona kopru, które są nieco łagodniejsze od kopru włoskiego. Zachowaj ostrożność stosując nasiona anyżu jako substytut kminku: są bardzo mocne! Nasiona anyżu mają silny smak lukrecji. Z tego powodu zaleca się użycie połowy ilości nasion anyżu w stosunku do ilości kminku.
Kminek przeciwwskazania i reakcje alergiczne
Kminek jest prawdopodobnie bezpieczną przyprawą, o ile jest stosowany w normalnych ilościach. Dla większości osób jest także możliwie bezpieczny przy leczniczym stosowaniu przez okres do 8 tygodni. Jednak musisz mieć na uwadze, że olejek kminkowy może powodować odbijanie, zgagę i nudności. Po nałożeniu na skórę może powodować wysypki skórne i swędzenie u szczególnie wrażliwych osób.
Jak przechowywać kminek?
Jak długo utrzymuje się smak i aromat kminku? Dokładna odpowiedź zależy w dużej mierze od warunków jego przechowywania. Aby zmaksymalizować okres przechowywania nasion kminku, trzymaj je w chłodnej, ciemnej szafce, z dala od bezpośredniego źródła ciepła lub światła słonecznego. Prawidłowo przechowywany kminek w nasionach zachowuje swoją najlepszą jakość przez 3-4 lata.
Czy nasiona kminku są bezpieczne w użyciu po upływie terminu ważności podanego na opakowaniu? Tak, pod warunkiem, że są odpowiednio przechowywane, a opakowanie jest nieuszkodzone. Komercyjnie pakowane nasiona kminku nie psują się, ale z czasem zaczynają tracić moc i nie dodają potrawom smaku zgodnie z przeznaczeniem. Aby sprawdzić, czy kminek jest nadal wystarczająco dobry, zmiażdż niewielką jego ilość w dłoni, a następnie posmakuj go i powąchaj. Jeśli aromat jest słaby, a smak nie jest wyraźny, kminek należy wymienić na nowy.