Dieta lekkostrawna bogatoresztkowa zawiera więcej niż przeciętna błonnika pokarmowego, dlatego stosowana jest w dolegliwościach układu pokarmowego. Co należy wiedzieć o diecie bogatoresztkowej?
Co to jest dieta bogatoresztkowa?
Dieta bogatoresztkowa zwana jest także dietą wysokobłonnikową. Uważana jest także za jedną z najzdrowszych.
W jej trakcie wzrasta podaż nie tylko polisacharydów roślinnych, ale także hemicelulozy, ligniny czy pektyn. Te składniki nie są trawione przez ludzki organizm, przez co wymiatają wszelkie zalegające resztki z jelit. W opinii dietetyków zdrowy człowiek powinien jeść 30-40 gramów błonnika. W diecie bogatoresztkowej jest to 50-70 gramów.
Dieta bogatoresztkowa jako jedna z niewielu uznawana jest za dietę leczniczą. Stosowana jest w leczeniu schorzeń układu pokarmowego oraz profilaktycznie w zapobieganiu takich chorób jak: cukrzyca, miażdżyca, a nawet nowotwory. Pomocna jest również w minimalizowaniu dolegliwości związanych z zespołem jelita drażliwego oraz choroby uchyłkowej jelita grubego. Przed zastosowaniem diety bogatoresztkowej należy skonsultować się z lekarzem.
Dla kogo dieta bogatoresztkowa?
Tak jak było już wspomniane, dieta bogatoresztkowa pomaga w profilaktyce i interwencyjnie w przypadku problemów z wypróżnianiem się. W przypadku dzieci skutecznie zapobiega ona pojawieniu się tak zwanych nawykowych zaparć. Sięgać po nią powinni cukrzycy – większość produktów o wysokiej zawartości błonnika ma jednocześnie niski indeks glikemiczny. Sprawdzi się ona w przypadku wszystkich osób, które dotychczas odżywiały się w niedbały sposób, miały często wzdęcia, uczucie bulgotania w brzuchu etc. Taki sposób odżywiania pomoże pozbyć się wielu dolegliwości trawiennych.
Ze względu na swoje działanie jest ona także bardzo polecana osobom pragnącym się odchudzać. W naturalny sposób wspomoże proces zrzucania zbędnych kilogramów.
Produkty zalecane na diecie bogatoresztkowej
W przypadku diety bogatoresztkowej zalecana jest duża różnorodność w komponowaniu swoich codziennych posiłków. Wśród zalecanych produktów wymienić można: pieczywo razowe, żytnie i mieszane (z pełnego przemiału), kaszę gryczaną, jęczmienną oraz jaglaną, płatki owsiane, chude mięso i ryby, warzywa, owoce, mleko, jogurty, twarogi, białka jajek. Słowem są to wszystkie te produkty, które są elementami zdrowej, zbilansowanej diety. Do picia najlepiej wybierać kawę zbożową, słabą herbatę, soki warzywne i owocowe oraz oczywiście dużo wody.
Lista produktów zalecanych na diecie wysokobłonnikowej:
- pieczywo – żytnie i razowe, takie jak m.in. graham, pieczywo chrupkie,
- mąka – żytnia i pszenna z niskiego przemiału,
- kasza – gryczana, jęczmienna, jaglana (nie przecierana),
- kiełki pszenne,
- płatki owsiane,
- ryż brązowy,
- mleko i przetwory mleczne – mleko odtłuszczone (świeże i zsiadłe), chudy twaróg, jogurty z chudego mleka,
- jaja – żółtka jaj max. 2 w tygodniu,
- czerwone mięso – chuda cielęcina, wołowina,
- drób – chudy drób,
- ryby- tylko chude gatunki takie jak: dorsz, sandacz, karmazyn, szczupak, liszcz, leszcz i karaś;
- chude wędliny i wyroby wędliniarskie;
- tłuszcze – olej: słonecznikowy, arachidowy, oliwa z oliwek oraz masło. Tłuszcze tylko w ograniczonych ilościach;
- ziemniaki tylko w postaci pieczonej lub gotowanej;
- wszystkie warzywa i owoce;
- miód, cukier oraz słodkie przetwory w ograniczonych ilościach;
- przyprawy – ziele angielskie, liść laurowy, cynamon i inne znane przyprawy
- napoje – maślanka, napar z ziół, słaba herbata, kawa zbożowa bez cukru.
Lista dań dozwolonych na diecie bogatoresztkowej:
- zupy tylko na bazie bulionu warzywnego, zagęszczone mąką i mlekiem;
- potrawy mięsne duszone, pieczone i smażone bez dodatku tłuszczu;
- ryby gotowane, duszone, faszerowane, w galarecie, smażone bez tłuszczu;
- warzywa i owoce świeże, duszone, pieczone, soki – produkty bez tłuszczu;
- potrawy z mąki – kluski leniwe z twarogu, pierogi z owocami tylko w ograniczonych ilościach;
- dania z kasz – gotowane, duszone, zapiekane;
- sosy na bulionie warzywnym lub na chudym wywarze mięsnym zabielanie mąką i mlekiem;
- desery – suszone owoce, kompoty bez cukru, galaretki, budyń na chudym mleku lub napoju roślinnym.
Jakich produktów unikać na diecie bogatoresztkowej?
Na diecie bogatoresztkowej należy unikać wszystkich tych produktów, które są powszechnie używane za niezdrowe, bez wartości odżywczych, takich jak fast foody i produkty gotowe, słone przekąski albo słodycze. Niezalecana jest mąka i kasza kukurydziana. Zabronione jest żółtko jajek oraz wieprzowina, dziczyzna i baranina. Alkohol również jest produktem niepożądanym w tej diecie. Warto zrezygnować ze smażenia, przygotowywania zasmażek, tłustych sosów na bazie śmietany, majonezu albo bitej śmietany oraz oczywiście produktów o wysokiej zawartości cukru.
Lista dań i produktów, których spożywanie jest zabronione podczas stosowania diety bogatoresztkowej:
- pieczywo jasne pszenne, chleb razowy na miodzie, wypieki cukiernicze i półcukiernicze;
- mąka – pszenna, ziemniaczana i kukurydziana;
- tłuste mleko oraz produkty z niego, takie jak: twaróg półtłusty i tłusty, kefir, maślanka, jogurty;
- ser żółty;
- tłuste mięso czerwone;
- tłusty drób – kaczki, gęsi oraz dzikie ptactwo;
- pozostałe ryby;
- pasztety i tłuste wędliny;
- tłuszcze – pozostałe oleje oraz masło klarowane lub solone;
- ziemniaki – frytki, placki ziemniaczane oraz ziemniaki smażone;
- napoje – alkoholowe, tłuste, kakao, kawa rozpuszczalna i parzona, mocna herbata;
- zupy wykonane na tłustych wywarach mięsnych lub rybnych, zaprawiane zasmażkami;
- dodatki do zup – lane kluski, groch, grzanki i makarony;
- mięso smażone na tłuszczu;
- ryby smażone na tłuszczu;
- sosy – tłuste na mięsnych wywarach. Zaprawiane zasmażkami, śmietaną lub majonezem.
- desery – ciasta z kremem, torty, lody, ciastka i kisiel.
Dieta bogatoresztkowa, ile pić wody
Stosowanie diety bogatoresztkowej koniecznie musi być powiązane ze spożywaniem zwiększonej ilości wody.
- Osoby na diecie bogatoresztkowej powinny wypijać minimum 2 litry wody dziennie. Najbardziej zalecana jest woda mineralna średniozmineralizowana.
- Zaleca się dodatkowo picie innych napojów takich jak: świeżo wyciśnięte soki owocowe, kompoty, kawa zbożowa oraz zioła: koper włoski i rumianek.
- W diecie bogatobłonnikowej zalecane jest też picie na czczo ½ szklanki wody z miodem lub wody z namoczonych wcześniej śliwek suszonych. Napój powinien mieć zawsze temperaturę pokojową.
Ogólne zalecenia w stosowaniu diety bogatoresztkowej
Podczas przygotowania dań z kasz i warzyw należy pamiętać, aby były zawsze al dente. Ważne jest także stopniowe wprowadzanie zmian, tak aby organizm mógł się przyzwyczaić. Osoby na diecie wysokobłonnikowej powinny spożywać min. 4 posiłki dziennie w odstępie 3-4 godzin. Należy zwiększyć ilość wypijanej wody oraz ograniczyć spożywanie owocowych produktów wyskoprzetworzonych takich jak: dżemy, konfitury, marmolady.
Dieta bogatoresztkowa dla dzieci
Stosowana jest u dzieci w celu uregulowania wypróżnień oraz stymulowania pracy układu pokarmowego, dzięki temu nie trzeba stosować środków farmakologicznych. Ten rodzaj diety może być wprowadzony już niemowlętom.
Zalecana ilość błonnika dla dzieci w zależności od wieku:
- 2- 5 lat 15 g na dobę,
- 6-11 lat 20 g na dobę,
- 12-16 lat 25 g na dobę,
- 17+ 30 g na dobę.
Stosując dietę wysokobłonnikową, trzeba zwiększyć dziecku podaż płynów, jeśli maluch nie chce spożywać napojów, to należy zwiększyć ilość płynnych potraw, takich jak sosy, zupy kremy, galaretki i lody wodne.
Bardzo ważne jest również spożywanie 3 posiłków i 1-3 przekąsek może to być, np. popcorn, świeże warzywa z dipem, krakersy lub pełnoziarniste płatki zbożowe. Każdy posiłek dla dziecka powinien w ½ składać się z warzyw i owoców, w ¼ z białka roślinnego lub zwierzęcego (mięso, fasola) oraz w ¼ z dodatków skrobiowych (ziemniaki ryż). Do komponowania potraw wybieraj wyłącznie produkty bogate w błonnik pokarmowy.
Ze względu na możliwie zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych istotnych dla rozwijającego się organizmu, w przypadku diety bogatoresztkowej u dzieci zaleca się wprowadzanie jej w porozumieniu z lekarzem. Niektórzy pediatrzy uważają, że powinno się ją stosować jedynie przez pewien czas.
Przeciwwskazania do stosowania diety bogatoresztkowej
Dieta bogatoresztkowa nie może być stosowana przez osoby ze stanem zapalnym żołądka, jelit, trzustki, dróg żółciowych. Nie mogą jej stosować także osoby z nieżytem układu pokarmowego oraz z wrzodami żołądka lub dwunastnicy.
Dieta wysokobiałkowa nie jest także wskazana u osób z niedokrwistością oraz chorobami układu kostnego.