Herbaty w ciąży: polecane i zakazane napoje.

Ciąża to wyjątkowy stan, w którym kobieta musi uważać na to, co pije i je. Wiele ciężarnych zastanawia się, jakie herbaty może pić?

Czy można pić herbaty w ciąży?

Pomimo tego, że przeprowadzono już wiele badań i analiz związanych z piciem herbaty, nadal jest to temat, który budzi wiele pytań i wątpliwości. Czy picie herbaty zielonej, czarnej czy ziołowej w ciąży będzie miało pozytywny, czy negatywny wpływ na organizm kobiety i rozwijającego się płodu? Wiele zależy od tego jak ją herbatę pijesz i w jakiej ilości.

Herbata czarna, zielona, biała, matcha zawierają mniej kofeiny niż kawa. Należy jednak ograniczyć ich spożycie w czasie ciąży, ponieważ zawierają kofeinę. Niedojrzała wątroba dziecka ma trudności z jej rozkładem. Badania[1][2][3] sugerują, że gdy ciężarna spożywa za dużo kawy, to naraża się na przedwczesny poród, niską masę urodzeniową dziecka lub wystąpienie wad wrodzonych. Spożywanie kofeiny powyżej 300 mg dziennie zwiększa również ryzyko poronienia lub urodzenia martwego dziecka.

Jakie są zalety picia herbaty w ciąży?

Picie herbaty w ciąży ma wiele zalet, ale również niesie ze sobą pewne niebezpieczeństwa. Dlatego przed sięgnięciem po herbatę, bez względu na to, czy jest to herbata czarna, zielona, czy też jeden z naparów ziołowych, warto skonsultować się z lekarzem. W kontekście ogólnym, spożywanie herbaty jako napoju ma kilka istotnych plusów,  do których należą:

• Pomaga w odpowiednim nawodnieniu: Prawidłowe nawodnienie organizmu jest szczególnie ważne w ciąży. Zgodnie z wytycznymi, kobieta w ciąży powinna spożywać co najmniej 2,5 litra płynów dziennie, z czego 1,5 litra powinna stanowić woda. Do pozostałych płynów zalicza się między innymi również herbata. Herbata, podobnie jak woda, może pomóc w utrzymaniu prawidłowego nawodnienia organizmu w ciąży, co jest bardzo ważne dla zdrowia matki i dziecka.
• Zdrowa alternatywa dla słodzonych napojów: Picie herbat ziołowych, szczególnie bez dodatku cukru, jest zdrowym sposobem na kontrolowanie masy ciała w ciąży. Herbaty oraz woda stanowią doskonałą alternatywę dla innych słodzonych napojów, które nie powinny się znaleźć w diecie ciężarnej.
• Wpływ aromaterapeutyczny: Oprócz nawodnienia, niektóre herbaty ziołowe, ze względu na swoje składniki, mają dodatkowe właściwości aromaterapeutyczne, które mogą łagodzić stres, na który często narażone są kobiety w ciąży. Wśród takich herbat znajdują się między innymi rumianek i lawenda, które mogą okazać się pomocne dla ciężarnych.

Niektóre herbaty ziołowe mogą przynieść korzyści zdrowotne podczas ciąży

Herbaty spożywane w ciąży, oprócz nawadniania organizmu, mogą przynosić również konkretne korzyści zdrowotne, które mogą pozytywnie wpływać zarówno na samopoczucie kobiety w trakcie ciąży, jak i na jej laktację, a także na rozwój dziecka w łonie i w okresie niemowlęcym. Jak wynika z badań, wśród herbat o dodatkowych właściwościach można wymienić:

• Poprawa laktacji. Badania kliniczne wykazały, że herbata z pokrzywy i kozieradki może zwiększać produkcję mleka matki. Kozieradka jest szeroko stosowana jako środek zwiększający laktację, zarówno w medycynie tradycyjnej, jak i na podstawie zaleceń pracowników służby zdrowia.
• Poprawa jakości snu i nastroju. Herbata z rumianku i lawendy może poprawiać jakość snu i łagodzić stany obniżonego nastroju u kobiet po porodzie. Działanie tych ziół jest dobrze poznane – związki flawonoidowe i monoterpenowe rumianku oraz linalol w olejku lawendowym są stosowane klinicznie w aromaterapii w celu łagodzenia bólu i relaksacji.
• Regulacja poziomu hormonów. Herbata miętowa może obniżać poziom testosteronu u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS). Badania wykazały, że herbata miętowa obniża poziom testosteronu we krwi u kobiet, co sugeruje jej potencjalne korzyści w leczeniu PCOS.

Herbaty zawierają mało kofeiny, a herbaty ziołowe wcale.

Według źródeł średnia filiżanka herbaty nieziołowej zawiera około 40 miligramów kofeiny, podczas gdy w tej samej filiżance kawy znajduje się już około 100 mg kofeiny. Napary z ziół i herbatki owocowe nie zawierają kofeiny wcale, co jest korzystne dla zdrowia przyszłej matki.

Jakie są zagrożenia związane z piciem herbat ziołowych w ciąży? 

Trzeba pamiętać, że jakiekolwiek wprowadzenie herbat ziołowych w większej ilości, czyli spożywanie kilku filiżanek dziennie, zawsze powinno być konsultowane z lekarzem prowadzącym. W przypadku herbat ziołowych istnieje ryzyko, że pomimo ich potencjalnych korzyści zdrowotnych mogą one jednak wywoływać pewne negatywne skutki dla organizmu. Należy pamiętać, że temat wpływu herbat ziołowych na kobiety w ciąży i ich bezpieczeństwo nie jest jeszcze gruntownie przebadany. Wśród najważniejszych zagrożeń związanych z wprowadzeniem herbat ziołowych, które podają badania naukowe, można wymienić:

• Ograniczona liczba badań. Wiele ziół nie zostało przebadanych pod kątem bezpieczeństwa stosowania w ciąży, a niektóre z nich mogą mieć negatywny wpływ na rozwój płodu lub przebieg ciąży.
• Ryzyko zanieczyszczenia. Herbaty ziołowe mogą być zanieczyszczone metalami ciężkimi (np. arsenem, kadmem, ołowiem) lub pestycydami, jeśli nie pochodzą z wiarygodnego źródła. Dlatego ważna jest kontrola jakości i standaryzacja w produkcji herbat ziołowych, aby zapewnić ich bezpieczeństwo. Interakcje z lekami. Niektóre zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami przyjmowanymi w ciąży, co może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych. Należy zawsze poinformować lekarza o wszystkich stosowanych lekach i suplementach, w tym o herbatach ziołowych.
• Indywidualne reakcje. Kobiety w ciąży mogą różnie reagować na herbaty ziołowe. Niektóre zioła, takie jak rumianek, mogą wywoływać reakcje alergiczne.
• Wpływ na układ hormonalny. Niektóre zioła mogą wpływać na gospodarkę hormonalną, co może być niebezpieczne w ciąży. Działania niepożądane: Niektóre zioła mogą powodować działania niepożądane, takie jak biegunka, wymioty, senność czy zaparcia. Należy obserwować reakcję organizmu na picie herbaty ziołowej i w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem.
• Wysoka temperatura naparu. Picie bardzo gorących napojów może zwiększać ryzyko raka przełyku, co wykazały badania na temat nawyków picia herbaty w Iranie. Zaleca się, aby odczekać kilka minut po zalaniu herbaty wrzątkiem, aby napar nieco ostygł. O tych aspektach należy pamiętać, zanim wprowadzimy jakąkolwiek herbatę ziołową do naszego jadłospisu.

Jakie herbaty można pić w ciąży (zalecane dawkowanie)?

1. Biała herbata

Biała herbata jest bogata w przeciwutleniacze, które mogą być korzystne dla ogólnego zdrowia, wspomagając układ odpornościowy i neutralizując wolne rodniki. Przeciwutleniacze te mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry i wsparciu układu odpornościowego.

Jak pić?

Zaleca się ograniczenie spożycia białej herbaty do maksymalnie 1 filiżanki dziennie, ponieważ zawiera kofeinę (theinę). Całkowita ilość kofeiny spożywana przez ciężarną kobietę nie powinna przekraczać 200 mg dziennie, co obejmuje także inne źródła kofeiny, takie jak kawa, czekolada czy napoje gazowane.

Zagrożenia

Spożywanie białej herbaty w nadmiarze może powodować problemy z wchłanianiem substancji odżywczych ze względu na wysoką zawartość garbników, które mogą wpływać na układ pokarmowy. Nadmiar kofeiny może również prowadzić do wzrostu ryzyka poronienia oraz niskiej masy urodzeniowej dziecka.

2. Czarna herbata

Czarna herbata zawiera dużą ilość przeciwutleniaczy, które mogą poprawiać krążenie krwi oraz wspomagać trawienie. Jest również bogata w L-teaninę, aminokwas o działaniu relaksującym, który może łagodzić stres i wspierać koncentrację.

Jak pić?

Ze względu na zawartość kofeiny zaleca się nie przekraczać 1 filiżanki czarnej herbaty dziennie. Warto skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, czy taka ilość jest bezpieczna, zwłaszcza jeśli spożywasz inne źródła kofeiny.

Zagrożenia

Nadmiar kofeiny w ciąży może prowadzić do problemów takich jak nadciśnienie, bezsenność oraz zwiększone ryzyko poronienia. Czarna herbata może również zmniejszać wchłanianie żelaza, co jest istotne w kontekście zapobiegania anemii u ciężarnych.

3. Czerwona herbata (Pu-erh)

 Czerwona herbata wspomaga metabolizm, co może być korzystne w przypadku problemów z trawieniem często występujących w ciąży. Posiada również właściwości uspokajające i może wpływać na poprawę pamięci.

Jak pić?

Choć czerwona herbata ma niską zawartość kofeiny, zaleca się spożywanie jej z umiarem, najlepiej do 1 filiżanki dziennie, aby uniknąć ryzyka nadmiernego pobudzenia układu nerwowego.

Zagrożenia

Nadmierne spożycie czerwonej herbaty może prowadzić do problemów żołądkowych oraz wpływać na ciśnienie krwi. Warto zwrócić uwagę na całkowitą ilość kofeiny spożywaną dziennie z różnych źródeł, by uniknąć ewentualnych komplikacji.

4. Herbata z żurawiny

Herbata z żurawiny jest bogata w witaminy C i E, co sprawia, że ma silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Regularne spożywanie żurawiny może skutecznie zmniejszyć ryzyko infekcji dróg moczowych, co jest istotne, ponieważ ciężarne są bardziej podatne na takie infekcje.

Jak pić?

Choć żurawina jest korzystna, zaleca się picie jej w umiarkowanych ilościach. Nie należy przekraczać 1-2 filiżanek dziennie, aby uniknąć ewentualnych skutków ubocznych.

Zagrożenia

Brak dokładnych badań na temat wpływu herbaty z żurawiny na ciążę oznacza, że zawsze należy zachować ostrożność i skonsultować się z lekarzem przed jej regularnym spożywaniem.

5. Herbata z melisy

Herbata z melisy ma działanie uspokajające, łagodzące stres i napięcie nerwowe. Działa również przeciwzapalnie, przeciwwirusowo oraz przeciwskurczowo, co może być pomocne w przypadku dolegliwości trawiennych.

Jak pić?

Zaleca się spożywanie melisy w umiarkowanych ilościach, nie więcej niż 2 filiżanki dziennie, aby uniknąć nadmiernego uspokojenia i wpływu na ciśnienie krwi.

Zagrożenia

W większych dawkach melisa może działać zbyt uspokajająco lub obniżać ciśnienie krwi, co może być problematyczne dla niektórych ciężarnych.

6. Herbata z rumianku

Herbata rumiankowa jest znana ze swojego działania przeciwzapalnego, przeciwbakteryjnego i uspokajającego. Może łagodzić stany zapalne pęcherza moczowego i pomagać w zapobieganiu przeziębieniom.

Jak pić?

Zaleca się picie 1-2 filiżanek rumianku dziennie, aby czerpać korzyści z jego właściwości bez ryzyka nadmiernej reakcji organizmu.

Zagrożenia

W niektórych przypadkach rumianek może wywoływać reakcje alergiczne, dlatego warto go spożywać ostrożnie, zwłaszcza jeśli występuje historia alergii.

7. Herbata z mięty pieprzowej

Herbata z mięty pieprzowej jest skuteczna w łagodzeniu nudności, wymiotów oraz zgagi, które często towarzyszą ciąży. Działa także przeciwbólowo na bóle głowy oraz wspomaga trawienie.

Jak pić?

Zaleca się picie maksymalnie 2 filiżanek herbaty miętowej dziennie, aby uniknąć ewentualnych skutków ubocznych, takich jak nadmierna stymulacja układu pokarmowego.

Zagrożenia

W większych ilościach mięta pieprzowa może działać zbyt moczopędnie i wpływać na równowagę płynów w organizmie.

8. Herbata z pokrzywy

Herbata z pokrzywy jest doskonałym źródłem witamin (A, C, K, niektóre witaminy z grupy B) oraz minerałów (potas, magnez, żelazo). Ma silne działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, co może łagodzić bóle stawów i objawy kataru siennego.

Jak pić?

Pokrzywę można spożywać w umiarkowanych ilościach, najlepiej nie więcej niż 1 filiżankę dziennie, aby zapobiec nadmiernemu dostarczaniu witaminy K, która wpływa na krzepliwość krwi.

Zagrożenia

Wysoka zawartość witaminy K może wpływać na działanie leków przeciwzakrzepowych, dlatego warto skonsultować się z lekarzem przed jej regularnym spożywaniem.

9. Herbata imbirowa

Imbir jest znany ze swojego działania łagodzącego nudności i poprawiającego trawienie. Substancje czynne w imbirze, takie jak gingerole i shogaole, mogą pomóc w opróżnieniu żołądka i zmniejszeniu uczucia dyskomfortu żołądkowego.

Jak pić?

Zaleca się spożywanie 1-2 filiżanek herbaty imbirowej dziennie, aby uniknąć nadmiernego pobudzenia układu pokarmowego.

Zagrożenia

W dużych ilościach imbir może zwiększać ryzyko skurczów macicy, dlatego nie powinno się go spożywać w nadmiarze w późnych etapach ciąży.

Wskazówki: Do przygotowania herbaty możesz również wybrać imbir mielony. Jeśli smak herbaty imbirowej Ci nie odpowiada, to możesz do zwykłej herbaty dodać imbir kandyzowany lub syrop imbirowy z cytryną. Ma takie same właściwości jak herbata imbirowa.

10. Herbata Rooibos

Rooibos jest bogaty w polifenole i przeciwutleniacze, które wspomagają zdrowie kości i zmniejszają stany zapalne. Może również przyczyniać się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.

Jak pić?

Zaleca się picie maksymalnie 2-3 filiżanek herbaty Rooibos dziennie, ponieważ jest całkowicie bezkofeinowa i ma niewielkie ryzyko skutków ubocznych.

Zagrożenia

Rooibos jest uznawany za bezpieczny w ciąży, jednak jak zawsze, warto zachować umiar i skonsultować się z lekarzem.

11. Herbata z liście malin

Liście czerwonych malin są bogate w witaminy i minerały, takie jak potas, magnez i żelazo. Zawierają również garbniki i flawonoidy, które mają działanie przeciwutleniające.

Jak pić?

Zaleca się picie herbaty z liści malin od 32. tygodnia ciąży, w ilości 1-3 filiżanek dziennie. Jeśli herbata z liści malin jest spożywana wcześniej, nie powinna przekraczać 1 filiżanki dziennie.

Zagrożenia

Przedwczesne spożycie herbaty z liści malin może prowadzić do skurczów macicy, dlatego najlepiej zacząć ją pić dopiero w trzecim trymestrze i zawsze po konsultacji z lekarzem.

Herbaty zakazane w ciąży

Niektóre herbaty ziołowe są zakazane w ciąży. Badania[9][10][11][12][13] wykazały, że niektóre zioła mogą wywołać poronienie lub przedwczesny poród. W grupie herbat zakazanych znajdują się:

Zioła, których należy unikać w ciąży

• Lucerna – może wpływać na równowagę hormonalną.
• Aloes – ma silne działanie przeczyszczające i może wywoływać skurcze macicy.
• Dzięgiel (arcydzięgiel) – może działać jako środek pobudzający macicę.
• Berberys – zawiera alkaloidy mogące powodować skurcze.
• Koci pazur – może wpływać na układ immunologiczny, co jest niepożądane w ciąży.
• Cynamon – w dużych dawkach może wpływać na skurcze macicy.
• Żywokost – zawiera alkaloidy, które mogą być toksyczne dla wątroby i płodu.
• Koper włoski w dużych dawkach – może działać estrogenopodobnie, co nie jest wskazane w ciąży.
• Kozieradka – może wywoływać skurcze macicy i przedwczesny poród.
• Hibiskus – w niektórych badaniach sugeruje się, że może wpływać na równowagę hormonalną.
• Jałowiec (jagody jałowca) – może stymulować skurcze macicy.
• Kava – działa uspokajająco, ale ma negatywny wpływ na wątrobę.
• Korzeń lukrecji – zawiera glicyryzynę, która może prowadzić do komplikacji sercowo-naczyniowych i hormonalnych.
• Serdecznik i bylica pospolita – mogą stymulować skurcze macicy.
• Oregano – w dużych dawkach może wpływać na krwawienie macicy.
• Męczennica (passiflora) – nie jest zalecana w ciąży ze względu na możliwe działanie uspokajające na macicę.
• Mięta polej – silnie toksyczna i może wywoływać skurcze macicy.
• Rozmaryn w dużych dawkach – może mieć działanie skurczowe.
• Szałwia – w wysokich dawkach może wpływać na poziom estrogenu i wywoływać skurcze.
• Dziurawiec – może wpływać na poziom hormonów.
• Krwawnik – stosowany tradycyjnie do wywoływania menstruacji, może stymulować skurcze macicy.
• Yerba mate – zawiera kofeinę, której należy unikać w dużych ilościach w ciąży.
• Yohimbe – może mieć działanie pobudzające i wpływać na ciśnienie krwi.

Skutki uboczne stosowania herbat ziołowych w ciąży

Herbata eukaliptusowa może wywoływać nudności, biegunkę oraz wymioty. Organiczne związki chemiczne występujące w herbatach mogą wchodzić w interakcję z lekami, dlatego zawsze zaleca się poinformowanie lekarza prowadzącego o spożywanych ziołach.

Ogólne zalecenia dotyczące picia herbaty w ciąży

Warto pamiętać, że ryzyko związane z piciem herbat ziołowych w ciąży dotyczy głównie nadmiernego spożycia, czyli przekraczania zalecanych dawek. Tak jak w przypadku wielu pokarmów, nadmiar może negatywnie wpłynąć na organizm. Nawet jeśli zdarzy się wypić kilka łyków naparu z listy ziół potencjalnie niebezpiecznych, nie należy wpadać w panikę – jednorazowe spożycie rzadko kiedy wywołuje poważne skutki.

Ciąża jest wyjątkowym stanem, dlatego warto przedsięwziąć szczególne środki ostrożności. Zanim zdecydujemy się na jakikolwiek napar ziołowy, warto przestrzegać następujących zasad:

1. Konsultuj się z lekarzem przed włączeniem jakiejkolwiek herbaty do diety w ciąży. Każdy nietypowy składnik diety, zwłaszcza pochodzenia ziołowego, powinien być omówiony z lekarzem prowadzącym.
2. Wybieraj herbaty pochodzące z wiarygodnych źródeł i posiadające certyfikaty jakości. Jakość herbaty ma kluczowe znaczenie – warto wybierać mieszanki ziół od sprawdzonych importerów i producentów.
3. Pij herbaty z umiarem. Nie przekraczaj zalecanych ilości filiżanek herbaty w ciąży, aby uniknąć negatywnych skutków dla organizmu.Herbaty ziołowe zaleca się spożywać w umiarkowanych ilościach, najlepiej do dwóch filiżanek dziennie.
4. Ważne jest, aby unikać herbat o wysokim stężeniu aktywnych składników oraz naparów z użyciem alkoholu, takich jak nalewki ziołowe.
5. Obserwuj reakcje swojego organizmu na picie herbaty. To, co działa dobrze na jedną osobę, może niekoniecznie być odpowiednie dla innej. Jeżeli zauważysz jakiekolwiek niepożądane reakcje, skonsultuj się z lekarzem.
6. W razie jakichkolwiek wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem –nawet zioła uważane za bezpieczne powinny być spożywane z umiarem i po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę. Zawsze warto zasięgnąć porady specjalisty.