Lecznicze działanie ostropestu plamistego znane już było w starożytności. Regularnie picie naparu z tej rośliny wspomaga usuwanie z organizmu niebezpiecznych toksyn. Ostropest korzystnie wpływa m.in. na funkcjonowanie wątroby, serca i układu hormonalnego. Jak przygotować napar z ostropestu?
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 29.07.2024 r
Ostropest plamisty (Silybum marianum) to roślina z rodziny astrowatych, która na pierwszy rzut oka nie kojarzy się ziołem leczniczym. Ostropest bardzo przypomina… pospolity na terenie Polski oset. Ma szerokie liście z widocznymi białymi żyłkami. Na szczycie łodygi znajdują się kwiaty zebrane w koszyczki, koloru purpurowego. Kwiatostan otoczony jest kolczastymi i łuskowatymi okrywami.
Najcenniejszym owocem rośliny są niewielkie, ciemnobrązowe i lekko błyszczące nasiona. To właśnie w nich znajduje się cenna sylimaryna, która ma m.in. działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, odtruwające i żółciopędne.
Dlaczego warto pić herbatę z ostropestu?
Ostropest to, jak wspomnieliśmy, zioło bogate w przeciwutleniacze i flawonoidy, w tym wspomnianą sylimarynę. Roślina zawiera również dwie ważne dla organizmu witaminy – C i E. Poniżej prezentujemy kilka najważniejszych zalet wynikających ze spożywania naparu z tej rośliny.
1. Korzystnie wpływa na wątrobę
Regularne picie herbaty z ostropestu korzystnie wpływa na wątrobę. Zawarta w nasionach sylimaryna pomaga oczyszczać organizm z toksyn i wzmacnia wątrobę. Uważa się, że picie naparu z tej rośliny może pomóc w regeneracji komórek wątroby poprzez blokowanie i eliminowanie szkodliwych toksyn, które przeszkadzają w prawidłowym funkcjonowaniu tego narządu. Ostropest zalecany jest również osobom zmagającym się z różnymi schorzeniami wątroby. Herbata z tego ziela może pomóc w leczeniu stłuszczenia, marskości, żółtaczki i zapalenia wątroby. Ostropest pomaga również w regeneracji komórek uszkodzonych przez alkohol, chorobę, spożywanie sterydów czy nadmierne spożywanie tłuszczów.
2. Napar dobry dla diabetyków
Regularne picie herbaty z ostropestu zalecane jest osobom chorującym na cukrzycę typu 2. Mówi się, że ta ziołowy napar obniża poziom cukru we krwi i “zły” cholesterol. Innymi słowy, sylimaryna zawarta w nasionach ostropestu „trzyma cukrzycę w ryzach”, ponieważ zapewnia większą kontrolę nad poziomem glukozy we krwi
3. Wsparcie dla serca
Spożywanie naparu z ostropestu regularnie korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca. Napój zawiera kwas linolowy, któremu przypisuje się działanie przeciwmiażdżycowe. Kwas ten przyczynia się do obniżenia poziomu “złego” cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, zmniejszając tym samym ryzyko powstawania zakrzepów i zawałów serca.
4. Inne działania
Pijąc herbatę z ostropestu, wspomagasz nie tylko wątrobę, ale również układ moczowy. Składniki zawarte w naparze pomagają w oczyszczaniu nerek i pęcherza z toksyn. Spożywanie ostropestu przed posiłkami może pomóc w lepszym funkcjonowaniu żołądka, stymulowaniu produkcji żółci i enzymów oraz zapobieganiu niestrawności lub zgadze wywołanej przez spowolniony metabolizm. Jak wykazują badania, ostropest działa też korzystnie na regulację układu hormonalnego, dlatego jego picie zalecane jest kobietom w trakcie menopauzy.
Herbata z ostropestu czy napar/odwar?
Pamiętajmy, że z punktu widzenia terminologii, z ostropestu można przygotować jedynie napar lub odwar, a nie herbatę. Herbata jest terminem używanym do określania napoju, który przygotowany jest z liści i pąków pewnej grupy roślin należących do rodzaju Camellia. Potocznie bardzo często napary lub odwary nazywamy herbatą, w tym również napar z ostropestu.
Jak zrobić napar z ostropestu?
Herbatkę z ostropestu przygotowuje się w prosty sposób. W zależności od czasu i potrzeb możesz wzbogacić smak herbaty innymi składnikami, o czym napiszemy poniżej. Do przygotowania herbaty z potrzebujemy ostropest plamisty mielony z dobrze zmielonych ziaren.
Składniki:
- 1 łyżeczka (ok. 5 gram) zmiażdżonych nasion ostropestu lub 2 łyżeczki (ok.10 gram) rozdrobnionych liści
- szklanka gorącej (ale nie wrzącej) wody (ok. 250 ml)
Przygotowanie:
- Jeżeli posiadasz całe ziarna ostropestu, zacznij od ich zmiażdżenia w moździerzu. Miażdż do momentu, aż uzyskasz drobny proszek. Możesz też zmielić je go za pomocą zwykłego młynka do kawy. Pamiętaj, tylko aby wcześniej wyczyścić go z pozostałości innych przypraw czy kawy. Dokładne zmielenie ziaren jest bardzo ważne. Najcenniejsze składniki ostropestu nie rozpuszczają się bowiem w wodzie i osadzają się na dnie naczynia.
- W czajniczku umieścić 1 łyżeczkę zmielonego ostropestu lub 2 łyżeczki suszonych liści , a następnie wlej szklankę gorącej wody.
- Pozostaw napar przez około 20 minut.
- Po ostygnięciu napój jest gotowy do spożycia.
Ostropest plamisty – czy zalewać wrzątkiem?
Ostropestu plamistego w wersji ziarnistej nie powinniśmy w żadnym wypadku zalewać wrzątkiem. Zmielone nasiona ostropestu, wystawione na temperaturę 100 stopni Celsjusza, stracą swoje składniki aktywne, a tym samym swoje właściwości zdrowotne. Ostropest plamisty powinien być zalewany wodą gorącą lub wodą w temperaturze pokojowej, a później na jej bazie najlepiej przygotować odwar. Przepis poniżej.
Jak pić ostropest plamisty mielony?
Inną metodą na przygotowanie ostropestu mielonego jest przygotowanie tak zwanego odwaru. Często ten sposób jest znacznie bardziej zalecany w przypadku mielonego ostropestu niż napar. Jak to się robi?
Składniki:
- dwie płaskie łyżki zmielonych nasion ostropestu
- szklanka ciepłej wody (około 200 ml)
Przygotowanie:
- Zmielone nasiona ostropestu wsypujemy do niewielkiego rondelka i zalewamy jedną szklanką wody (około 200 ml) w temperaturze pokojowej.
- Tak przygotowaną mieszankę podgrzewamy przez około 30 minut, nie doprowadzając do wrzenia. Temperatura wody nie powinna przekraczać 90 stopni Celsjusza.
- Po tym czasie ściągamy rondel z ognia i doprowadzamy do wystygnięcia.
- Zlewamy wodę. Tak przygotowany odwar pijemy co najmniej dwa razy dziennie.
Jak pić herbatę/odwar z ostropestu?
Przygotowany w ten sposób napar na nieco mleczny kolor i gorzkawy smak. Jeżeli wolisz pić napar w wersji słodszej, dodaj do niego nieco miodu lub innego zdrowego słodzika.
Napoju nie odcedzamy i wypijamy go w całości, razem z osadem, który znajduje się na dnie naczynia. Wówczas będziemy mieli pewność, że wszystkie cenne składniki zawarte w zielu, dostaną się do organizmu.
Wskazówka! Herbatę z ostropestu plamistego można przechowywać przez 24 godziny. Możesz przygotować większą ilość napoju do spożycia w ciągu dnia.
Jakie zioła warto dodać do herbaty z ostropestu ?
Lepsze efekty uzyskasz, jeśli połączysz ostropest z innymi ziołami.
- Dobrze jest dodać do ostropestu zmiksowane liście mięty pieprzowej. Poprawiasz w ten sposób smak, a także zwiększysz skuteczność herbaty. Możesz wybrać również miętę suszoną.
- Jeżeli herbatę pijesz na wątrobę, możesz wzmocnić jej działanie przez zmieszanie z nasionami kopru włoskiego.
- Herbata z ostropestu może również działać pozytywnie na trawienie i na problemy z żołądkiem. Wystarczy, że dodasz do niego mniszka lekarskiego. Ostropest w połączeniu z mniszkiem lekarskim działa pozytywnie na rozstrój żołądka, biegunkę czy nudności.
- Nagietek dodany do herbaty wspomoże pracę układu krwionośnego i koi dyskomfort związany z żylakami.
Ile pić szklanek dziennie herbaty z ostropestu?
Dawka ostropestu plamistego zależy w dużej mierze od celów zdrowotnych i kondycji naszego organizmu. Najczęściej kuracja ostropestem ma wesprzeć funkcjonowanie wątroby. Europejska Agencja Leków rekomenduje picie 2-3 filiżanek herbaty z ostropestu [1]. Napój najlepiej wypijać około 30 minut przed posiłkiem. Tego typu kuracja ostropestem powinna trwać od 5 do 12 tygodni. Warto przed i po tym czasie skontrolować markery wątrobowe, aby zobaczyć, w jakim stopniu ostropest przyczynił się do poprawy parametrów pracy narządu.
Rekomendacja Europejskiej Agencji Leków:
Rozdrobniona substancja ziołowa do herbaty ziołowej
Pojedyncza dawka: 3-5 g na 100 ml wrzącej wody, 2-
3 razy dziennie przed posiłkami
Herbatę z ostropestu można również stosować doraźnie między innymi przed i po suto zakrapianej imprezie, przed tłustym i obfitym posiłkiem lub po chwilowej ekspozycji na produkty toksyczne.
Dzięki piciu herbaty z ostropestu nasz organizm jest oczyszczony, wzmocniony, uwolniony z toksyn, zregenerowany a tym samym zdrowszy i bardziej odporny na wszelkiego rodzaju infekcje i lepiej walczy z chorobami. Samo przygotowanie naparu nie jest zbyt czasochłonne, a korzyści jakie daje są nieocenione dla zdrowia. A więcej na temat ostropestu i jego leczniczych właściwości dowiecie się z artykułu: Ostropest plamisty właściwości.
Kto nie powinien pić ziołowej herbaty z ostropestu?
Nie dla wszystkich picie herbaty z ostropestu plamistego jest dobrym rozwiązaniem.
- Z tego typu kuracji powinny zrezygnować kobiety w ciąży lub karmiące piersią. Pomimo tego, że ostropest plamisty uważany jest za bezpieczne zioło, jednak nie został dostatecznie przebadany i nie mamy pewności, jaki wpływ może mieć na organizm kobiety i zdrowie płodu, a także na właściwości mleka matki.
- Z picia herbaty powinny również zrezygnować osoby, które zażywają leki na obniżające poziom cholesterolu lub estrogeny. Ostropest plamisty może wpływać na metabolizm leków i siły ich działania, a także obniżyć się zdolności organizmu do ich wchłaniania.
- Herbata z ostropestu może również wpływać na działanie leków stosowanych w chemioterapii. W związku z tym nie powinny jej pić osoby z chorobami nowotworowymi między innymi rakiem piersi, macicy czy jajnika.
- Na koniec warto pamiętać, że ostropest plamisty może również wywoływać reakcje alergiczne. Jeżeli jesteś uczulony na rumianek, chryzantemę lub ambrozję powinieneś unikać picia z herbaty, z uwagi na ryzyko wystąpienia alergii krzyżowej. Czytaj więcej: Ostropest plamisty a alergie .
- Nie jest przebadany również wpływ herbaty z ostropestu na organizm dziecka. Z tego powodu w żadnym wypadku nie należy jej podawać dzieciom poniżej 12 roku życia. Suplementy i leki ziołowe zawierające ostropest należy włączyć do diety tylko i wyłącznie pod nadzorem lekarza.
Zobacz też: Olej z ostropestu tłoczony na zimno – właściwości i działanie.
Przechowywanie ostropestu
Zadbaj o właściwie przechowywanie ziaren ostropestu plamistego. Powinny być trzymane w szczelnym pojemniku z dala od powietrza i światła. Wówczas na długo utrzymują swoje walory smakowe i właściwości, a herbata będzie skuteczna.
Materiały źródłowe:
- Silybi mariani fructus, https://www.ema.europa.eu/en/medicines/herbal/silybi-mariani-fructus, [dostęp 15.12.2021r.]