Dieta alkaliczna stosowana jest przy zakwaszeniu organizmu. Polecana jest do poprawy stanu zdrowia i samopoczucia. Czym jest ten sposób żywienia? W jakich dolegliwościach warto stosować dietę alkaliczną?
Czym jest dieta zasadowa?
Dieta zasadowa zwana również alkaliczną jest sposobem żywienia, który budzi wiele kontrowersji. W większości zasady diety alkalicznej pokrywają się z zasadami zdrowego odżywiania – wykluczenie słodyczy i żywności wysokoprzetworzonej oraz zwiększenie spożywania warzyw i owoców. Podstawowym zadaniem diety alkalicznej jest przywrócenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Wg twórcy tego sposobu żywienia Robert Younga taki sposób komponowania posiłków wpływa pozytywnie na stan zdrowia i poprawia ogólne samopoczucie.
Jakie są główne założenia diety alkalicznej?
Dieta zasadowa, tak jak każdy inny rodzaj odżywiania opiera się o zasady tzw. zdrowego odżywiania, dlatego w diecie alkalicznej zaleca się:
- Jedzenie regularne mniejszych objętościowo posiłków.
- Właściwe nawodnienie – spożywanie dużych ilości wody najlepiej z dodatkiem cytrusów.
- Zastąpienie soli przyprawami ziołowymi.
- Wykluczenie z jadłospisu żywności przetworzonej i słodyczy.
- Spożywanie kilograma owoców i warzyw dziennie o działaniu zasadotwórczym m.in. cytrusy, awokado, kiwi, truskawki, dynia, buraki, szpinak, seler czy cukinia.
- Można spożywać wszystkie rodzaje owoców, ale wyłącznie na surowo i najlepiej między posiłkami.
- Podczas komponowania posiłków zachowuj w nich równowagę kwasowo-zasadową – jeśli są w nim. Mięso, ryby czy jaja, to powinny się w nim również znaleźć produkty zasadotwórcze np. brokuły, warzywa kapustne.
- Warzywa bogate w węglowodany np. ziemniaki czy dynie można spożywać wyłącznie 3 razy w tygodniu.
- Soki warzywne mają działanie silnie zasadowe – oprócz soku z marchewki.
- Nie można pić soków owocowych ze sklepu, ponieważ zawierają dodatek cukru. Zaleca się, aby soki owocowe były przygotowywane w domu chwilę przed podaniem.
Kto powinien stosować (przy jakich chorobach)?
Dieta zasadowa polecana jest zwłaszcza osobom, które:
- mają dietę ubogą w warzywa i owoce
- jedzą dużo mięsa i produktów wysokoprzetworzoinych
- spożywają dużo cukru i soli
- palą papierosy, piją alkohol
- nadużywają kawy, herbaty i/lub piją napoje energetyczne
Dieta zasadowa polecana jest dla seniorów ze względu na dużą zawartość magnezu i potasu oraz kobiet w okresie menopauzy (poprawia funkcjonowanie mózgu i zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego).
Polecana jest również dla:
- osób u których istnieje ryzyko występowania chorób przewlekłych np. nadciśnienia lub udaru – dieta alkaiczna jest bogata w potas, który obniża ciśnienie krwi
- osób cierpiących na choroby nowotworowe lub mających do nich predyspozycję – niektóre leki chemioterapeutyczne działają lepiej w środowisku zasadowym.
Dla kogo dieta alkaliczna nie jest zalecana?
Diety alkalicznej nie należy stosować, gdy cierpisz na:
- niedokrwistość – w diecie jest zbyt mała ilość żelaza i wit. B12
- przewlekłe choroby nerek – może prowadzić do nadmiernego spożycia potasu
- stwierdzone niedobory witamin i składników mineralnych
Diety zasadowej nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią, ponieważ dieta alkaliczna może spowodować uwolnienie toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii, co będzie szkodliwe dla rozwijającego się dziecka.
Jakie produkty można jeść, a jakie nie?
Na diecie alkalicznej należy bezwzględnie wyeliminować mąkę pszenną i produkty zawierające ten składnik, czyli m.in. pizza, makarony, słodkie i słone wypieki. Zaleca się również całkowitą rezygnację z używek takich jak herbata, alkohol czy kawa. Należy wykluczyć również z jadłospisu kukurydzę, produkty sojowe, żywność wysokoprzetworzoną i słodycze. Kluczowym wręcz elementem jest ograniczenie w spożywaniu wędlin, mięsa, ryb czy nabiału. Sery są wysokokwasotwórcze, wyjątki stanowią: twaróg (lekko kwasotwórczy) i serek wiejski (średniokwasotórczy). Bardzo często w nabiale znajdują się szkodliwe dla zdrowia oksysterole i/lub karagen.
Co można jeść na diecie zasadowej?
Całkowita rezygnacja z mięsa nie jest konieczna. Gdy włączasz do diety produkty kwasotwórcze, to musisz wybierać te zawierające jak najwięcej białka – ma działanie silnie zakwaszające, ale wyeliminowanie go z diety powoduje konsekwencje zdrowotne. Dlatego na diecie zasadowej zaleca się spożywanie 50-63 gram białka na dobę. Może to być zarówno mięso, jak i nabiał, jaja, a nawet białko konopne.
Ważnym elementem diety zasadowej jest spożywanie warzyw. Jeśli masz tylko okazję, to wybieraj wyłącznie produkty z upraw ekologicznych. Należy unikać produktów z Holandii – jest to światowy lider w eksporcie warzyw. Jeśli nie masz dostępu do ekologicznych, to zalecamy usuwanie pestycydów poprzez moczenie w wodzie z solą i octem, a następnie z sodą oczyszczoną. Pamiętaj, że warzywa powinny być spożywane na surowo lub gotowane na parze. Wyjątkiem są pomidory, które po obróbce termicznej są kwasotwórcze.
- Pamiętaj, aby kaszy i dzikiego ryżu nie gotować w woreczkach. Pod wpływem działania temperatury wydziela się mikroplastik, który przenika do pożywienia.
- Soję można jeść na diecie zasadowej pod różnymi postaciami np. tofu, napój sojowy, desery na bazie soi.
- Mleko pasteryzowane jest mniej strawne od mleka świeżego. Podczas procesu pasteryzacji zachodzą zmiany w aminokwasach białek, co powoduje, że białko mleka staje się mniej strawne, a tym samym dostępność aminokwasów jest niższa.
- Kiełki są cennym źródłem witamin i mikroelementów. Wykazują silne działanie zasadotwórcze, dzięki mniejszej zawartości kwasu fitynowego w nasionach. W diecie zasadowej najczęściej używa się kiełki lucerny, fasoli mung, a nawet soczewicy.
- Około 20% kalorii w diecie zasadowej powinno pochodzić z tłuszczów. Dlatego w jadłospisie nie powinno zabraknąć awokado, nasion roślin oleistych oraz tłuszczy tłoczonych na zimno (można ich wyłącznie stosować do dań na zimno). Do smażenia warto wybierać masło klarowane, które jest lekko zasadowe i ma wysoką temperaturę dymienia – 260°C.
- Bardzo ważnym składnikiem diety alkalicznej są wszelkie produkty poddawane fermentacji, takie jak: buraczki, kiszone ogórki czy kapusta. Kupując je w sklepie, warto zwrócić uwagę, aby nie były pasteryzowane – wysoka temperatura pozbawia je wit. C.
Dieta zasadowa – przykładowy jadłospis
Dzień 1
- Śniadanie: płatki owsiane ze świeżymi owocami cytrusowymi, pestkami dyni i orzechami
- Przekąska: zielona sałata z pomidorkami i sosem winegretem
- Obiad: gulasz z białej fasoli z dodatkiem kaszy jaglanej
- Kolacja: pieczony kalafior z zieloną fasolką i baby szpinakiem
Dzień 2
- Śniadanie: jaglanka z jabłkiem i cynamonem
- Przekąska: mus z mango z bakaliami
- Obiad: krem z pieczonych buraków, łosoś pieczony z fasolką szparagową
- Kolacja: makaron z ciecierzycy, pesto z bazylii
Dzień 3
- Śniadanie: omlet ze szpinakiem
- Przekąska: smoothie z jabłka, szpinaku i pomarańczy
- Obiad: pieczony kurczak z batatem, sałata zielona z ogórkiem, pomidorem i sosem winegret
- Kolacja: makaron z zielonego groszku z grzybami
Stosowanie diety alkalicznej ma swoich zwolenników, jak i przeciwników. Głównym celem tego sposobu żywienia jest przywrócenie równowagi kwasowo-zasadowej. Ten model żywienia zakłada ograniczenie mięsa, jaj, nabiału i ryb, co może doprowadzić do powstawania niedoborów żywnościowych. Dlatego zaleca się stosowanie diety alkalicznej wyłącznie pod nadzorem lekarza lub dietetyka.