Gdy masz w domu miód z poprzedniego sezonu lub sezonów, to na pewno jest już skrystalizowany. Bez obaw taki miód zachowuje swoje wszelkie właściwości prozdrowotne. Oczywiście można go „naprawić” np. w kąpieli wodnej. Jeśli chcesz dowiedzieć się, dlaczego miód się krystalizuje, to zapraszamy do lektury.
Co to jest krystalizacja miodu?
Krystalizacja miodu jest procesem całkowicie naturalnym. Polega na przemianie patoki w krupiec. Miód w 80% składa się z cukrów, a tylko w 20% z wody, co powoduje, że prędzej czy później musi dojść do krystalizacji – jest to proces fizyczny. Dzięki temu skrystalizowany miód nie traci żadnych składników odżywczych, a od płynnego różni się tylko stanem fizycznym. Dlatego nie trzeba obawiać się zakupu skrystalizowanego miodu.
Dlaczego miód się krystalizuje?
W miodzie występują dwa rodzaje cukrów: glukoza i fruktoza. Pierwszy z nich (glukoza) ulega szybkiej krystalizacji, a drugi z nich (fruktoza) wykazuje znacznie mniejszą podatność na ten proces. Dlatego miody zawierające więcej fruktozy niż glukozy ulegają wolniej procesowi krystalizacji.
Bardzo ważnym czynnikiem w procesie krystalizacji miodu jest temperatura. Miody szybciej krystalizują się w niższych temperaturach. Gdy na termometrze jest poniżej 10°C, proces krystalizacji znacznie przyspiesza.
Kolejnym ważnym elementem wpływającym na proces krystalizacji miodu jest zawartość w miodzie mikrokryształków pyłków, wosków, czy innych składników. Te mikrokryształki działają jak magnez i powodują osadzanie się glukozy i jej krystalizację.
Na przechodzenie miodu z formy płynnej w krupiec mają wpływ również enzymy i kwasy organiczne znajdujące się w składzie miodu. Na przykład wysoka zawartość kwasu jabłkowego powoduje, że miód krystalizuje się dużo szybciej niż ten o niewielkiej ilości kwasu jabłkowego.
Ostatnim aspektem, który wpływa na proces krystalizacji miodu jest sposób pozyskiwania tego produktu. Miody pozyskiwane z plastra zawierają więcej wosku, pyłku i innych składników, które powodują, że miód krystalizuje się dużo szybciej.
Dlaczego miód się nie krystalizuje?
Na to pytanie może być kilka odpowiedzi. Pamiętajmy, że proces krystalizacji miodu może przebiegać różnie w zależności od rodzaju miodu (spadziowy, nektarowy) i jego składu. Jeżeli jednak kupiony przez nas miód nie krystalizuje się przez długi czas i dodatkowo jest wyjątkowo słodki, wówczas możemy podejrzewać, że kupiliśmy miód kiepskiej jakości – stary, przegrzany lub zafałszowany cukrem.
Na sklepowych półkach dostępny jest również tzw. sztuczny miód powstający przez rozkład cukrów złożonych (najczęściej jest to sacharoza lub izoglukoza) podczas podgrzewania z dodatkiem słabych kwasów. Później dodawane są różnorodne esencje smakowe i barwniki. Sztuczny miód również nie ulega krystalizacji.
Pamiętaj, że niektóre miody naturalne bardzo wolno się krystalizują. Zalicza się do nich:
- miód rzepakowy krystalizuje się najszybciej w ciągu 1-3 tygodni, a po upływie 10 tygodni jest już skrystalizowany;
- miód wielokwiatowy krystalizuje się w ciągu kilku miesięcy;
- miód akacjowy – nawet kilkanaście miesięcy
- miód spadziowy – od kilku do kilkunastu miesięcy
- miód gryczany – od 6 do 8 miesięcy
Każdy prawdziwy miód prędzej, czy później zaczyna się krystalizować.
Czytaj również: Jak poznać prawdziwy miód?
Jak rozpuścić miód skrystalizowany?
Najlepszym sposobem na rozpuszczenie skrystalizowanego miodu jest kąpiel wodna. Wystarczy tylko umieścić słoik miodu w misce z ciepłą (ale nie gorącą!) wodą z kranu, a następnie delikatnie mieszać miód (pamiętaj, że woda nie może dostać się do słoika). W zależności od zaawansowania procesu krystalizacji roztopieniu miodu może zająć do 30 minut. Jest to najbardziej bezpieczny sposób na rozpuszczenie miodu, aby nie tracić wszystkich składników odżywczych.
Dlaczego miód się rozwarstwia?
Sporadycznie w procesie krystalizacji miodu może dochodzić do tzw. rozwarstwiania, czyli na dnie słoika osadzają się kryształy, a w górnej części pojawia się płynny miód. Jeśli chcesz, aby miód podczas procesu rozwarstwiania pozostał jednolity, to powinieneś go mieszać co 2 dni. Najczęstszą przyczyną rozwarstwiania się miodu jest nieodpowiednie przechowywanie.
Miód twardy jak kamień? Jest na to rada.
Jak już wspomnieliśmy, najczęstszą przyczyną twardego miodu jest miejsce przechowywania. Niskie temperatury sprzyjają krystalizacji miodu. Dlatego nigdy nie należy przechowywać miodu w lodówce. Najlepiej sprawdzi się do tego szafka w kuchni z dala od światła słonecznego. Miód ma znacznie dłuższy termin ważności niż inne produkty spożywcze. Skrystalizowany miód możesz z łatwością rozpuścić w kąpieli wodnej.
Aby zapobiegać krystalizacji miodu, powinieneś przestrzegać kilku ważnych zasad:
- przechowywanie w odpowiedniej temperaturze – powyżej 10°C
- wybieranie miodu o niższej zawartości glukozy i większej zawartości fruktozy
- unikanie drastycznych zmian temperatury
- przechowywanie miodu wyłącznie w szklanych opakowaniach.
Krystalizacja miodu jest naturalnym procesem, który nie powoduje utraty żadnych składników odżywczych. Skrystalizowany miód możesz bardzo szybko rozpuścić np. w kąpieli wodnej.
Czytaj również: Jak przechowywać miód?