Śliwki suszone to produkt otrzymywany w wyniku wysuszenia owoców śliwy, szczególnie odmiany węgierka. Zaliczane są one do grona bakalii. Prawdopodobnie suszone śliwki pochodzą z rejonu Morza Kaspijskiego, skąd wywodzi się także samo drzewo śliwy. Suszenie było sposobem na przedłużenie trwałości owoców.
Skąd wzięły się śliwki w Kalifornii?
Początki upraw drzew śliwy datowane są na nawet 9000-5000 lat p.n.e. Za sprawą stworzenia systemu irygacji w delcie Tygrysa i Eufratu, uprawy przekształcono w coś na wzór sadów, które mogły być odpowiednio nawadniane. Około roku 300 p.n.e. słowo śliwka pojawiło się w japońskiej poezji. Przywieźli ją chińscy mnisi jako dar dla cesarza. Na początku naszej ery śliwki zostały sprowadzone do obecnych Włoch z Syrii. Zaczęły być one uprawiane również w pobliżu węgierskiego Balatonu. Około 1000 roku n.e. arabski filozof i lekarz Awicenna wymienił suszone śliwki jako lekarstwo w swoim „Canon Medicanae”. Około roku 1815 handlowa produkcja śliwek w regionie Agen we Francji osiągnęła maksymalny poziom w tym czasie. Handel suszonymi śliwkami odnowił powiązania handlowe z Anglią i innymi krajami po czasach napoleońskich. Prawdopodobnie w 1834 roku śliwki zostały przywiezione do Kalifornii.
W XIX wieku sadzonki śliwy zostały wwiezione na teren Kalifornii. W ten sposób powstała odmiana wyjątkowo dobrze nadająca się do suszenia, o bogatym smaku. Obecnie to właśnie w Kalifornii produkuje się rocznie najwięcej suszonych śliwek.
Obecnie dostępne są śliwki suszone na podobieństwo kalifornijskich, ale w innych krajach jak Chile czy Argentyna. I nazywane są one kalifornijskimi, jednak oryginał śliwki kalifornijskiej pozostaje jeden produkowany w Kalifornii stanie USA.
Śliwka kalifornijska – krótka charakterystyka
Śliwka kalifornijska to odmiana śliwki węgierki Petit d’Agen, która została przywieziona z Francji do Kalifornii podczas Gorączki Złota i zaszczepiona na dzikiej śliwie amerykańskiej. Petit d’Agen wśród innych odmian wyróżnia się długim okresem wegetatywnym oraz sposobem suszenia. Plantatorzy ręcznie pielęgnują drzewa i nawadniają sady, aby utrzymać optymalną wilgotność. Śliwki suszone są w specjalnych tunelach, w których panują optymalne warunki suszenia (proces ten był przez wiele lat udoskonalany przez plantatorów).
Suszenie śliwek wpływa na ich wygląd, stają się one mniejsze i zdecydowanie pomarszczone, ale także oddziałuje na ich smak, wydobywając naturalną słodycz.
Właściwości śliwki kalifornijskiej
Śliwki kalifornijskie, choć są kaloryczne, w 100 g jest 240 kcal, to zawierają wiele cennych dla zdrowia witamin i minerałów oraz roślinnych związków chemicznych. Liczne badania[1][2] wykazały, że zawarte w nich polifenole oraz inne bioaktywne substancje czynne mają korzystny wpływ na zdrowie. Jakie są najważniejsze korzyści zdrowotne wynikające z jedzenia śliwek?
Wspomaga zdrowie jelit
Bioaktywne substancje zawarte w suszonych śliwkach modyfikują rozmieszczenie i skład mikroflory jelitowej i chronią komórki przed tzw. kancerogeneza (zamianą w DNA powodującą tworzenie nowotworów). Badanie przeprowadzone przez z Yang Y. i Gallaher DD. na szczurach wykazała, że dieta z suszonymi śliwkami zmniejsza ryzyko występowania raka okrężnicy.
Suszona śliwka kalifornijska zawiera błonnik pokarmowy, który wspomaga perystaltykę jelit, dzięki temu łagodzi zaparcia i ułatwia wypróżnianie. U osób cierpiących na dolegliwości żołądkowo- jelitowe może wywoływać delikatny efekt przeczyszczający. Niewielkie badanie przeprowadzone przez Nutrition- Aller, R. DA de Louis i in. u pacjentów z IBIS udowodniło, że złagodziło objawy choroby. Inne badanie[3] wykazało, że brak błonnika pokarmowego może przyczynić się do powstawania idiopatycznych zaparć u dzieci.
Wspierają zdrowie kości
Badanie naukowe[4] przeprowadzone na grupie 235 kobiet w wieku około 61 lat udowodniło, że spożywanie dziennie 50 g śliwek kalifornijskich może zapobiegać utracie gęstości kości biodrowej u kobiet po menopauzie już po 12-miesiącach regularnego stosowania. Kolejne badania[5][6] sugerują, że spożywanie 50 g lub 100 g suszonych śliwek kalifornijskich dziennie przez kobiety po menopauzie zapobiega utracie kośćca u pań z osteopenią.
Analiza naukowa[7]sugeruje, że spożywanie 100g śliwek kalifornijskich przez mężczyzn ma niewielki wpływ na ochronę kośćca u panów. Inne badania naukowe[8][9] przeprowadzone na grupie mężczyzn udowodniły, że jedzenie suszonych śliwek zapobiega powstawaniu stanów zapalnych i poprawia wskaźniki zdrowia kości u mężczyzn cierpiących na osteopatię.
Badanie[10] przeprowadzone na myszach wykazało, że spożywanie kalifornijskiej śliwki suszonej zwiększa masę kośćca przy jednoczesnym hamowaniu cytokiny prozapalnej u samców myszy.
Naukowcy[11] wykazali również, że regularne jedzenie śliwek kalifornijskich chroni przed utratą tkanki kostnej spowodowana promieniowaniem jonizującym. Dotyczy to zwłaszcza pracowników radioterapii i pacjentów poddanych radioterapii.
Wspierają zdrowe serce
Analiza naukowa[12] wykazała, że zawarte w śliwkach składniki bioaktywne mają działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, dzięki temu zmniejszają ryzyko występowania chorób układu sercowo-naczyniowego u kobiet po menopauzie. Śliwki suszone zawierają błonnik pokarmowy, który spożywany przez osoby starsze zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego. Zawarte w śliwkach suszonych polifenole zmniejszają ryzyko przedwczesnej śmierci z powodu schorzeń układu sercowo -naczyniowego i nowotworów[13].
Pomaga w kontrolowaniu wagi
Śliwki kalifornijskie zawierają błonnik pokarmowy, dzięki temu zwiększają uczucie sytości po posiłku. Są słodkie, dzięki temu zmniejszają również chęć podjadania między posiłkami. Zawarty w śliwkach błonnik pokarmowy ułatwia wypróżniania.
Śliwki kalifornijskie wartości odżywcze
Wartości odżywcze na 100 gram
- kalorie (wartość energetyczna): 240 kcal/1005 kJ;
- białko: 2,18 g;
- tłuszcz ogółem: 0,38 g;
- nasycone: 0,088 g;
- jednonienasycone: 0,053 g;
- wielonienasycone: 0,062 g;
- omega-3: 0,017 g;
- omega-6: 0,045 g;
- węglowodany: 63,88 g;
- błonnik pokarmowy: 7,1 g.
Śliwki suszone witaminy
- wit. A: 781 I.U;
- wit. E: 0,43 mg;
- wit. K: 59,5 µg;
- wit. C: 0,6 mg;
- wit. B1: 0,051 mg;
- wit. B2: 0,186 mg;
- wit. B3 (PP): 0,422 mg;
- wit. B6: 0,205 mg;
- kwas foliowy: 4 µg;
- kwas pantotenowy: 0,422 mg.
Śliwki suszone minerały
- wapń: 43 mg;
- żelazo: 0,93 mg;
- magnez: 41 mg;
- fosfor: 69 mg;
- potas: 732 mg;
- sód: 2 mg;
- cynk: 0,44 mg;
- miedź: 0,28 mg;
- mangan: 0,30 mg;
- selen: 0,3 µg;
- fluor: 4 µg.
Zobacz też: Czy śliwki suszone są kaloryczne?
Z czym jeść śliwki kalifornijskie?
Suszone śliwki kalifornijskie można jeść bezpośrednio z opakowania, jako przekąskę. Można także dodawać je do różnych dań. Sprawdzą się one jako dodatek do owsianki oraz do jogurtu naturalnego. Ciekawym połączeniem jest dodawanie ich jako wkładka do plastrów wędzonego boczku oraz do sosów mięsnych. Zawarty w nich błonnik neutralizuje nadmierne wydzielanie się kwasów trawiennych, w związku z tym jest to świetny składnik do ciężkostrawnych potraw.
Suszone śliwki kalifornijskie to oczywiście ważny dodatek do kompotów. Ma on wówczas delikatne właściwości przeczyszczające.
Przepisy ze śliwkami kalifornijskimi
Śliwki kalifornijskie są uniwersalnym produktem, dzięki temu można je zastosować zarówno do słodkich, jak i wytrawnych dań.
Risotto ze śliwkami suszonymi i serem
Risotto jest jednym z najzdrowszych dań. Ser kozi jest świetnym źródłem białka. Jeśli jesteś wegetarianinem, to możesz, zamiast sera użyć tofu wędzonego.
Składniki:
- 300 g ryżu do risotto
- 1,5 l bulionu warzywnego lub mięsnego
- 1 lampka białego wytrawnego wina
- 100 g suszonych śliwek
- 150 g sera lub tofu
- 70 g cebuli żółtej
- 2 łyżki oliwy
- sól i pieprz do smaku
Sposób przygotowania:
- Cebulę obierz i pokrój w drobną kostkę.
- Ser lub tofu pokrój w kostkę.
- Śliwkę pokrój w drobną kostkę.
- Rozgrzej wysoką patelnię. Nalej na nią oleju. Gdy będzie ciepły wsyp na patelnię cebulę. Podsmażaj do momentu zrumienienia. Dodaj ryż. Całość podsmaż do momentu zrumienienia.
- Dodaj wino i ¼ szklanki bulionu. Wymieszaj. Odczekaj, aż ryż wchłonie płyn. Ponownie dolej bulionu i poczekaj. Czynność powtarzaj do momentu, aż wlejesz cały bulion. Sprawdź ryż. Powinien być delikatny w smaku. Jeśli jest zbyt twardy, to możesz dolać wody i ponownie zredukować ilość płynu.
- Gdy ryż będzie miękki, to wyłącz patelnie. Wsyp ¾ pokrojonego wcześniej sera i śliwek. Dopraw solą i pieprzem. Mieszaj do połączenia się składników.
- Podziel risotto na talerze. Udekoruj pozostałym serem i śliwkami.
Ciasto bananowe z suszonymi śliwkami
Ciasto bananowe z suszonymi śliwkami jest bardzo smaczne i szybko można je zrobić. Idealnie sprawdzi się zarówno na podwieczorek, jak i na małe przyjęcie.
Składniki:
- 240 g mąki
- 70 g masła
- 130 g cukru
- 3 duże dojrzałe banany
- 120 g suszonych śliwek
- 4 jaja
- 40 g kakao
- 1 ½ łyżeczki proszku do pieczenia
Sposób wykonania:
- Nagrzej piekarnik do temp. 170°C, blachę wyłóż papierem do pieczenia.
- Margarynę utrzyj z cukrem i suszonymi śliwkami na puszystą masę.
- W osobnej misce ubij jaja.
- Banany zblenduj.
- Do masy z margaryny dodaj ubite jaja. Miksuj na najniższych obrotach. Dodaj pulpę bananową. Miksuj. Do masy powoli dodaj mąkę, kakao i proszek do pieczenia.
- Ciasto wylej na blachę i piecz około 55 minut.
Materiały źródłowe:
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2020/04/bowen-overview-of-prune-composition-nutrition.pdf
- https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf0201327
- https://journals.lww.com/jpgn/Fulltext/1999/02000/Diet_and_Chronic_Constipation_in_Children__The.15
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/10/De-Souza-2022-Prunes-preserve-hip-BMD-in-12-month-randomized-controlled-trial-in-PM-women-the-Prune-Study-1.pdf
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/01/2016-Hooshmand-Arjmandi-50g-and-100g-PM-Women-Osteoporosis-Int.pdf
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S156816370900004X?via%3Dihub
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/01/2014-Arjmandi-Hooshmand-effect-of-dried-plum-on-serum-levels-of-receptor-activator-of-nf-b-ligand-osteoprotegerin-and-sclerostin.pdf
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/02/Arjmandi-2020-Short-Term-Effects-of-Prunes-in-Preventing-Inflammation-and-Improving-Indices-of-Bone-Health-in-Osteopenic-Men.pdf
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/01/2022-Arjmandi-The-Short-Term-Effect-of-Prunes-in-Improving-Bone-in-Men.pdf
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/02/Halloran-2010-Dietary-Dried-Plum-Increases-Bone-Mass-in-Adult-and-Aged-Male-Mice.pdf
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/02/2016-Halloran-Dried-plum-diet-protects-from-bone-loss-caused-by-ionizing-radiation.pdf
- https://californiaprunes.org/wp-content/uploads/2022/01/2021-Prune-0-50-100-g-lipids-antioxidanst.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14692595/