Miód od wieków znany jest ze swoich prozdrowotnych właściwości. W medycynie naturalnej stosowany jest jako środek do leczenia ran i oparzeń. Jaki miód jest najlepszy na takie dolegliwości? W jaki sposób można go stosować?
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 13.12.2024
Czy miód pomaga na oparzenia i rany?
Miód na rany i oparzenia stosowany jest już od tysięcy lat. Choć obecnie można skorzystać z innych skutecznych sztucznych sposobów, to warto zastosować miód na niektóre rodzaje ran i oparzenia. Badanie[1] przeprowadzone na grupie 59 pacjentów cierpiących na rany i owrzodzenia wykazało w 58 przypadkach znaczną poprawę miejscową po zastosowaniu miodu. Na tę substancję nie zareagował w ogóle pacjent cierpiący na owrzodzenie Buruli
W przypadku oparzeń powierzchniowych i o częściowej grubości leczenie miodem daje lepsze efekty niż klasyczne leczenie. [2]
Miód znany jest z wielu swoich prozdrowotnych właściwości. Produkt ten pobudza białe krwinki do produkcji cytokin (rodzaj białka odpowiedzialnego za obronę organizmu). Miód stymuluje również produkcję keratynocyty, która przyspiesza gojenie się ran. Na proces gojenia wpływa także ponad 180 bioaktywnych składników oraz szereg innych zalet miodu, takich jak:
- kwaśne pH – w zależności od gatunku miodu wynosi między 3,2 a 4,5 pH, dzięki temu uwalnia tlen z krwi, co powoduje szybsze gojenie ran.
- osmotyczny cukier w miodzie powoduje wyciągnięcie wody z uszkodzonych tkanek, więc obrzęk zmniejsza się przy jednoczesnym zwiększeniu przepływu limfy;
- działanie antybakteryjne – zawiera m.in. flawonoidy, fenolokwasy, witaminy i minerały oraz aminokwasy.
Najbogatszy skład mają miody ciemne, np. gryczany lub wrzosowy.
Czy miód pomaga na oparzenia? Z doświadczenia
Zdecydowanie tak. Przekonałam się o tym na własnej skórze (w przenośnym i dosłownym znaczeniu) , kiedyś nieuważnie wylałam na przedramię część zawartości garnka z… wrzątkiem. Oparzenie było dosyć dotkliwe i praktycznie przez cały czas dawało o sobie znać piekącym bólem. Najgorsze było to, że nic w praktyce nie pomagało. Co chwilę biegałam do łazienki, schładzając rękę zimną wodą, ale przynosiło to jedynie krótkotrwałą ulgę.
Nie „pomagały „dawały rady” także specjalne preparaty kupione w aptece – żele, które miały złagodzić objawy, działały w minimalnym stopniu. Wtedy przypomniałam sobie, że kiedyś czytałam o działaniu miodu na oparzenia. Postanowiłam wykorzystać tę metodę w praktyce. Posmarowałam całe przedramię miodem, który akurat miałam w domu – był to chyba miód rzepakowy. Zrobiłam to raczej bez większego przekonania, na zasadzie „nic nie stracę, a może pomoże”.
Posmarowałam bolące i piekące ramię płynnym miodem i zaczęłam czekać, co się stanie. Kilka minut po nałożeniu miód spowodował lekkie pieczenie i uczucie „szczypania”, ale ten efekt powoli ustępował. Po około 10–15 minutach praktycznie cały ból minął. Nie odczuwałam już pieczenia – miałam wrażenie, że miód „wyciągnął” całość oparzenia. Po godzinie zmyłam miód z lepiącej się ręki, a dolegliwości były już naprawdę minimalne – na tyle niewielkie, że mogłam spokojnie zasnąć i przespać całą noc.
Tego typu działanie miodu wykorzystałam później także u dzieci. Doskonale sprawdził się przy oparzeniu słonecznym u syna, a także u bratanka, który przez nieuwagę włożył palec do kleju na gorąco. W obu przypadkach efekt był dokładnie taki sam – po kilkunastu minutach ból ustępował.
Zalety aplikacji miodu na zranioną lub oparzoną skórę
Nakładanie miodu bezpośrednio na zranioną, lub oparzoną skórę ma wiele zalet:
- łagodzi miejscowe stany zapalne,
- zmniejsza ból, pieczenie i obrzęki,
- przyspiesza gojenie ran,
- zmniejsza występowanie blizn,
- zapobiega powstawaniu zakażeń.
Jak i kiedy stosować miód na oparzenia?
Jeśli chcesz zastosować miód na rany i oparzenia, które się nie goją, to najpierw powinieneś skonsultować się z lekarzem. W przypadku bardzo rozległych ran lekarz lub pielęgniarka powinni pokazać jak prawidłowo nałożyć miód. Zbyt gruba warstwa może wpływać negatywnie na skuteczność gojenia się ran.
Można samodzielnie aplikować miód w przypadku wystąpienia oparzeń I lub II stopnia. Nie wolno smarować miodem oparzeń III i IV stopnia lub w sytuacji, gdy poparzeniu uległo 18% ciała u osoby dorosłej lub 8% ciała u dziecka. Jeśli ból po oparzeniu jest bardzo silny, to zalecamy schłodzić oparzenie pod chłodną bieżącą wodą, a następnie zastosować miód jako dodatkowy okład po chłodnej kąpieli.
Aplikacja miodu na rany w warunkach domowych
- Przed nałożeniem miodu umyj ręce.
- Do aplikacji stosuj sterylne opatrunki gazowe.
- Nałóż miód na jałowy opatrunek, a następnie przyłóż go do rany. Zamiast miodu ze słoika możesz użyć miodowych opatrunków. Jeśli masz ropień, to nałóż miód bezpośrednio na ranę.
- W zależności od umiejscowienia rany na gazę przyklej plaster lub owiń miejsce bandażem.
- Opatrunek wymieniaj, gdy gaza będzie sucha.
- Po zmianach opatrunku zawsze umyj ręce.
W przypadku oparzeń zawsze zalecamy ochłodzenie rany zimną wodą, co obniża jej temperaturę. Później można zastosować miód. W zależności od wielkości rany zaleca się zastosowanie 15-30 ml miodu. Można nałożyć go bezpośrednio na ranę lub nasączyć nim gazę przed nałożeniem.
Jaki miód będzie najlepszy na rany i oparzenia?
Na rany i oparzenia można zastosować zarówno miód jedno-, jak i wielokwiatowy. Ważne, aby był nieprzetworzony oraz nierozcieńczony. Rodzaj miodu nie ma znaczenia w jego skuteczności w leczeniu ran i oparzeń.
Rodzaj miodu nie ma kluczowego znaczenia, ponieważ każdy miód pochodzący z dobrej pasieki, będący produktem naturalnym i minimalnie przetworzonym, może doskonale sprawdzić się w leczeniu oparzeń i ran.
W praktyce Jednak jeżeli chcemy kupować miód specjalnie pod kątem jego możliwości do działania i działania przeciw oparzeniowych i leczenia ran możemy zwrócić uwagę na te pięć rodzajów miodu:
- Miód manuka – uważany za jeden z najskuteczniejszych w leczeniu ran i oparzeń dzięki wysokiej zawartości methylglyoxalu (MGO), który działa silnie antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Jest to jednak droższa opcja, często sprowadzana z Nowej Zelandii.
- Miód rzepakowy – łatwo dostępny i ceniony za swoje właściwości kojące i regeneracyjne. Jego skład pozwala na szybkie nawilżenie skóry i przyspieszenie procesów gojenia.
- Miód lipowy – znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych i antyseptycznych, może być doskonałym wyborem w przypadku ran lub oparzeń, którym towarzyszy podrażnienie lub obrzęk.
- Miód wielokwiatowy – uniwersalny wybór, bogaty w różnorodne składniki odżywcze i enzymy, które pomagają w naturalnym procesie regeneracji skóry.
- Miód spadziowy – dzięki swojemu bogatemu składowi mineralnemu oraz działaniu przeciwbakteryjnemu i przeciwgrzybicznemu może być stosowany w przypadku bardziej złożonych lub trudno gojących się ran.
Wybierając miód, należy kierować się jego jakością. Najlepiej zaopatrzyć się w miód bezpośrednio od pszczelarza lub w sprawdzonych punktach sprzedaży, które oferują produkty z naturalnych pasiek. Warto także upewnić się, że miód nie był poddawany procesom podgrzewania czy filtrowania, które mogą obniżać jego właściwości lecznicze.
Uwaga: Przed zastosowaniem miodu na oparzenia, zwłaszcza rozległe lub głębokie, należy skonsultować się z lekarzem. Miód może być stosowany jako uzupełnienie standardowej terapii, a nie jej zamiennik.
Wybierz najlepszy miód na leczenie oparzeń
Przeciwwskazania do stosowania miodu na oparzenia
Miodu na oparzenia i rany nie mogą stosować osoby uczulone na produkty pszczele. Jeśli należysz do grona takich osób, to na oparzenia stosuj fermentowane produkty mleczne, np. kefir lub jogurt.
Czy stosowanie miodu na rany i oparzenia powoduje jakieś powikłania?
Stosowanie miodu na rany i oparzenia może wywołać reakcję alergiczną. Najczęstszymi oznakami wystąpienia reakcji alergicznej są:
- zawroty głowy,
- obrzęk,
- mdłości,
- kłucie lub pieczenie w miejscu kontaktu z alergenem,
- problemy z oddychaniem.
Jeśli wystąpiła reakcja alergiczna, to nie należy nakładać ponownie miodu, tylko skontaktować się z lekarzem w celu ustalenia innej formy terapii.
Miód stosowany na rany i oparzenia zyskuje coraz większą akceptację w środowisku medycznym. Przed zastosowaniem tego słodkiego przysmaku skonsultuj się z lekarzem lub pielęgniarką środowiskową.
Materiały źródłowe
- Efem S. E. (1988). Clinical observations on the wound healing properties of honey. The British journal of surgery, 75(7), 679–681. https://doi.org/10.1002/bjs.1800750718
- Antibacterial activity of honey on bacteria isolated from wounds, http://www.medbc.com/annals/review/vol_14/num_1/text/vol14n1p22.htm