Jak przechowywać mąkę?

Mąka jest jednym z najbardziej popularnych produktów używanych w gospodarstwach domowych. W jaki sposób przechowywać mąkę, aby jak najdłużej zachowała swoje walory smakowe i teksturę?

Jak długo można przechowywać mąkę?

Większość mąk można magazynować przez okres 3-8 miesięcy, który zależny jest od rodzaju mąki i sposobu jej przechowywania[1]. Jakie czynniki wpływają na długość trzymania mąki w domu?

Rodzaj mąki

Są różne rodzaje mąki. Najczęściej stosuje się podział zgodnie ze stopniem przetworzenia, co ma wpływ na jej trwałość. Dlatego białą oczyszczoną mąkę można przechowywać znacznie dłużej niż pełnoziarnistą, która zawiera wszystkie trzy części ziarna – okrywę, zarodek i bielmo. Zarówno okrywa, jak i zarodek są bogate w oleje, tym samym takie mąki szybciej się psują. Jest to spowodowane reakcjami chemicznymi zachodzącymi w tłuszczach pod wpływem: światła, powietrza i temperatury. Podobnie jest w przypadku mąk bezglutenowych np. kokosowej czy migdałowej. Zawierają dużo naturalnych olei, a tym samym mogą się szybciej psuć. Mąki orzechowe są bardziej wilgotne, a tym samym wrażliwsze na powstawanie pleśni[2].

Metody przechowywania

Mąka uważana jest za produkt stabilny w przechowywaniu – można ją bezpieczne przetrzymywać w temperaturze pokojowej. Powinna być trzymana w szczelnym pojemniku, w suchym miejscu. Możesz wydłużyć jej trwałość poprzez chłodzenie, czyli przechowywanie w zamrażalniku lub lodówce[3].

Rozpoznawanie świeżości mąki

Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że taki produkt jak mąka może się przeterminować lub zepsuć. Choć produkt ten ma długi termin przydatności do spożycia, to bardzo często w domach jest trzymana w nieodpowiednich warunkach.

Jaki jest wpływ nieprawidłowego przechowywania na jakość mąki?

Nieprawidłowo przechowywana mąka szybciej się psuje, a tym samym w krótkim okresie nie nadaje się do spożycia. Prawidłowe trzymanie mąki ma duże znaczenie zwłaszcza w przypadku mąki pełnoziarnistej i bezglutenowej – zawierają bardzo dużo naturalnych olei, które w złych warunkach mogą bardzo szybko zjełczeć. Niepoprawne przechowywanie mąki o dużej wilgotności np. orzechowej sprzyja rozwojowi pleśni.

Jak rozpoznać, że mąka jest nieświeża lub zepsuta?

Najpierw powinieneś sprawdzić datę przydatności do spożycia znajdującą się na opakowaniu. Następnym ważnym kryterium jest zapach mąki. Świeża i zdatna do spożycia mąka ma neutralny zapach. Jeśli produkt ten nie nadaje się do spożycia, to ma stęchły, a nawet lekko kwaśny zapach. Mąka, która straciła świeżość, jest odbarwiona (ma delikatny żółty kolor), miejscami może być nawet żółta.
Niewiele osób wie, że mąka może spleśnieć – pojawia się wtedy na powierzchni zielony nalot. W takim przypadku od razu należy wyrzucić ją do kosza na śmieci. Spleśniała mąka jest niebezpieczna dla zdrowia.

Jakie są konsekwencje spożycia zepsutej mąki?

Zepsuta, a zwłaszcza zjełczała mąka ma inną strukturę molekularną, co najczęściej doprowadza do powstawania w niej szkodliwych związków[4]. Żadne badania nie wykazały negatywnych skutków zdrowotnych po zjedzeniu zjełczałej mąki. Mimo że dania przygotowane z takiego produktu mają nieprzyjemny smak, to nie powinny zaszkodzić, jeśli są spożywane w niewielkich ilościach.
Zjedzenie spleśniałej mąki może być niebezpieczne dla zdrowia. Chociaż nie wszystkie rodzaje pleśni mają negatywny wpływ na nasze zdrowie, to większość z nich wytwarza szkodliwe dla zdrowia związki zwane mykotoksynami, które powodują różnorodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego m.in. biegunki czy wymioty. Związki te mogą powodować również inne poważne choroby wątroby, a nawet nowotwory – w zależności od spożytej ilości i okresu, przez który jest spożywana.

Idealne warunki przechowywania mąki, czyli jakie?

Aby mąka dłużej zachowała swoją świeżość, to podczas przechowywania należy przestrzegać kilku ważnych zasad:

Odpowiednia temperatura

Aby mąka pozostawała dłużej świeża najlepiej ją przechowywać w chłodnym miejscu. Idealnie sprawdzi się do tego lodówka lub zamrażarka. Jednak, gdy w urządzeniu brakuje Ci miejsca, to wybierz inne chłodne miejsce w domu np. piwnica czy spiżarka. Pamiętaj, że takie miejsce musi być suche.

Właściwy pojemnik

Oczywiście możesz przechowywać mąkę w oryginalnym opakowaniu, lecz gdy chcesz zachować jej świeżość na dłużej, to powinieneś przesypać ją do szczelnego opakowania na żywność – mąka absorbuje wszystkie zapachy. Pamiętaj, aby po przesypaniu nakleić naklejkę na pojemnik, dzięki temu bez otwierania będziesz wiedzieć, jaka mąka się w nim znajduje.

Przechowuj w ciemnym miejscu

Wrogiem w przechowywaniu mąki jest światło słoneczne. Podnosi temperaturę w pomieszczeniu oraz powoduje utlenianie składników odżywczych. Jeśli nie masz spiżarni w domu, to zalecamy włożyć mąkę do ciemnego pojemnika do przechowywania żywności, a następnie włożyć do torby termicznej, która pomoże w utrzymaniu optymalnej temperatury.

Zabezpiecz przed dopływem powietrza

Mąka pod wpływem tlenu traci swoją świeżość, dlatego warto do jej przechowywania zaleca się stosowanie szczelnych pojemników do przechowywania żywności. Jeśli ich nie masz, to polecamy stosowanie opakowań próżniowych.

Co się stanie, gdy źle będziemy przechowywać mąkę?

Poziom wilgotności, stopień nasłoneczniania oraz temperatura wpływają na jakość mąki. W pośredni sposób przekłada się to na dania i wypieki. Gdy produkt będzie niewłaściwie przechowywany, to traci swój smak, zmienia się jego tekstura i kolor. Nieodpowiednie przechowywanie może doprowadzić także do obecności owadów w mące np. moli.

Jakie są najczęstsze błędy podczas przechowywania mąki?

1. Używanie oryginalnych opakowań

Większość mąk pakowana jest w papierowe opakowania, przez które z łatwością przenika wilgoć. Nie są również żadnym zabezpieczeniem przed przedostaniem się do wewnątrz owadów np. moli spożywczych.

2. Nieodpowiednie pojemniki

Nie każdy pojemnik na żywność sprawdzi się do przechowywania mąki. Do tego produktu najlepiej wybierać szczelnie zamykane opakowania plastikowe lub szklane (najlepiej w ciemnych kolorach). Dobrym rozwiązaniem są również tzw. hermetyczne opakowania.

3. Nieodpowiednie miejsce do przechowywania

Szafki kuchenne w pobliżu piekarnika lub zlewu nie są najlepszym miejscem do przechowywania mąki. Aby produkt był przydatny do spożycia jak najdłużej, to powinien być trzymany we właściwych warunkach, czyli wilgotnym i suchym miejscu.

4. Brak daty przydatności do spożycia

Każdy produkt spożywczy znajdujący się w sprzedaży ma oznaczoną datę przydatności do spożycia. Gdy przesypujesz mąkę do innego opakowania, to warto napisać na opakowaniu datę przydatności do spożycia.

5. Kontakt z innymi produktami

Mąka absorbuje zapach innych produktów, dlatego nie należy jej pozostawiać przy produktach o intensywnym zapachu. Dlatego zalecamy przed wsypaniem mąki zawsze umyć i wytrzeć do sucha pojemnik.

Długoterminowe przechowywanie mąki

Gdy chcesz przechowywać mąkę dłużej, to musisz ją zabezpieczyć przed wilgocią, aby nie spleśniała. Do przechowywania mąki w lodówce lub zamrażarce najlepiej sprawdzi się plastikowa torba ze strunowym zamknięciem lub pojemniki na żywność (pamiętaj, aby można było w nich mrozić). Pamiętaj, aby przed użyciem odpowiednio wcześniej wyciągnąć schłodzoną lub zamrożoną mąkę i pozostawić do osiągnięcia temperatury pokojowej, dzięki temu zapobiegniesz zbrylaniu.

Różne typy mąki a metody przechowywania

• Mąkę białą pszenną należy przechowywać w suchym, ciemnym i chłodnym (do 15 °C) miejscu w szczelnie zamkniętym pojemniku. W ten sposób możesz trzymać białą mąkę pszenną przez 6-12 miesięcy.
• Mąkę białą pszenną BIO możesz przechowywać do 6 miesięcy w szczelnie zamkniętym pojemniku ze szkła lub plastiku. W takich samych warunkach jak mąkę białą pszenną.
• Mąka pszenna razowa – może być przechowywana maksymalnie 6 miesięcy w szczelnym pojemniku plastikowym lub szklanym. W suchym, ciemnych i chłodnym (temp. do 15°C) miejscu.
• Mąkę razową żytnią przechowujemy tak samo, jak razową mąkę pszenną.
• Mąka owsiana – w suchym i chłodnym miejscu do 3 miesięcy.
• Mąka migdałowa i kokosowa szybciej się psują, dlatego należy je przechowywać do 3 miesięcy w temperaturze pokojowej i do 6 miesięcy w lodówce lub zamrażarce. Oczywiście w szczelnym opakowaniu.
• Mąka orzechowa jest wilgotna i ma wysoką zawartość tłuszczów, dlatego polecamy przechowywać ją w lodówce lub zamrażarce do 3 miesięcy.

Mąka ma długi okres przydatności do spożycia, ale z powodu nieprawidłowego przechowywania psuje się już po około 3- 8 miesięcy. Biała mąka ze względu na mniejszą zawartość tłuszczu znacznie wolniej ulega zepsuciu. Najszybciej ulegają zepsuciu odmiany pełnoziarniste i bezglutenowe. Możesz wydłużyć okres przydatności mąki do spożycia poprzez przechowywanie w lodówce lub zamrażarce w szczelnie zamkniętym pojemniku. Pamiętaj, że jeśli mąka ma nieprzyjemny zapach, pojawiają się na niej odbarwienia lub pleśń, to nie nadaje się do spożycia.