Cynamon i jego właściwości

Cynamon to przyprawa kuchenna bardzo chętnie wykorzystywana w daniach słodkich i wytrawnych. Uzyskuje się ją w procesie zmielenia kory cynamonowca. Można ją spotkać w dwóch formach: albo sproszkowanej, albo w formie kawałków twardej kory cynamonu.

Cynamonowiec to rodzaj, który obejmuje aż 250 gatunków drzew i krzewów pochodzących ze strefy subtropikalnej. Wśród nich wyróżnia się cynamonowiec cejloński oraz cynamonowiec wonny, zwany także kasają. Cynamonowiec cejloński jest bardziej ceniony i zdecydowanie częściej eksportowany do Europy. Należy uważać, aby nie dać się oszukać na tańszą podróbkę, czyli właśnie kasaję.

Jak rozpoznać prawdziwy cynamon dowiesz się z artykułu: Prawdziwy cynamon cejloński – jak go rozpoznać?

Cynamon jako przyprawa jest znany od czasów starożytnych. W starożytnym Egipcie był jednym z elementów procesu mumifikacji zwłok. Jest on wspominany również w Biblii.

Produkcja i pochodzenie cynamonu

Cynamon cejloński jest produkowany głównie na Sri Lance, cynamon wonny głównie w Chinach i w Indonezji. Największy światowy producent to Chiny (47 000 ton rocznie), na drugim miejscu jest Indonezja (39 000 ton rocznie), a następnie Sri Lanka (12 200), Wietnam (6000), Madagaskar (1500), Seszele (230), Timor Wschodni (75), Dominikana (55), Grenada (50) oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęce (30)

Cynamon wartości odżywcze

Wartości odżywcze na 100 gram suszonego cynamonu

• wartość energetyczna: 247 kcal;
• białko ogółem: 3,99 g;
• tłuszcz: 1,24 g;
• węglowodany: 80,59 g;
• cukry proste: 2,17 g;
• błonnik: 53,1 g.

Witaminy

• witamina C: 3,8 mg;
• witamina B1 (tiamina): 0,022 mg;
• witamina B2 (ryboflawina): 0,041 mg;
• witamina B3 (niacyna): 1,332 mg;
• witamina B6: 0,158 mg;
• kwas foliowy: 6 µg;
• witamina A: 295 U;
• witamina E: 2,32 mg;
• witamina K: 1,2 µg.

Minerały

• wapń:1002 mg;
• żelazo: 8,32 mg;
• magnez: 60 mg;
• fosfor: 64 mg;
• potas: 431 mg;
• sód: 10 mg;
• cynk: 1,83 mg.

Kwasy tłuszczowe

• nasycone: 0,345 g;
• jednonienasycone: 0,246 g;
• wielonienasycone: 0,068 g.

Rodzaje cynamonu

Do upraw komercyjnych stosuje się głównie cztery gatunki cynamonu, takie jak:

Cejlon

Charakteryzuje się subtelnym zapachem, jasnym kolorem oraz słodkim smakiem. Cynamon cejloński nazywany jest również prawdziwym lub meksykańskim cynamonem. Pochodzi z Sir Lanki.

Czytaj więcej: Czym różni się cynamon cejloński od cynamonu cassia?

Cassia

Najpopularniejsza odmiana cynamonu charakteryzuje się ciemnobrązowym kolorem i pikantnym smakiem. Pochodzi z Chin. Wyróżnia się trzy rodzaje cynamonu kasja, które różnią się miejscem uprawy i zawartością kumaryny.

• Cassia chińska – jest najmniej aromatyczna ze wszystkich rodzajów. Charakteryzuje się ostrym, a zarazem delikatnie gorzkim smakiem.
• Cassia sajgon (wietnamska) – ma intensywny kolor i smak. Zawiera najwięcej aldehydu cynamonowego.
• Cassia Korintje (indonezyjski) – jest najsłodsza ze wszystkich odmian. Ma jasny kolor. Stanowi 70% importowanego cynamonu do USA.

Loureiro (Królewski)

Jest raczej niedostępny w sklepach spożywczych. Uprawiany jest głównie w środkowym Wietnamie. Teren, z którego pochodzi był dostawcą cynamonu na dwór królewski.

Cynamon właściwości

Właściwości prozdrowotne cynamonu

Cynamon jest cennym źródłem składników odżywczych takich jak: błonnik pokarmowy, witaminy: C, E, K i z grupy B oraz składników mineralnych: wapnia, fosforu, magnezu, potasu, sodu, cynku i żelaza. Wszystko to sprawia, że produkt ten ma wiele właściwości prozdrowotnych.

Ma działanie antybakteryjne

Cynamon zawiera Aldehyd cynamonowy, który ma działanie antybakteryjne. Dzięki temu skutecznie hamuje rozwój bakterii Listerii i Escherichia coli. Badanie^[1] przeprowadzone na grupie pacjentów chorujących na HIV i cierpiących na kandydozę jamy ustnej udowodniło, że podawanie cynamonu przyspieszyło proces leczenia.

Ma działanie przeciwutleniające

Cynamon zawiera eugenol, który wg przeprowadzonych badań in-vitro^[2] „hamuje nitrację wywołaną nadtlenkiem azotynu i peroksydację lipidów”, co powoduje spadek markerów stresu oksydacyjnego, dzięki temu jest skuteczny w leczeniu chorób wielu narządów np. wątroby. Jedno z badań^[3] udowodniło również, że regularna suplementacja cynamonem zmniejsza poziom markerów stanu zapalnego m.in. białko C-reaktywne.

Ma działanie przeciwzapalne

Cynamon zawiera takie związki jak: aldehyd transcynamonowy, eugenol, L-borneol i tlenek kariofilenu, które wykazują działanie przeciwzapalne[4].

Może mieć działanie przeciwwirusowe

Badania^[5] sugerują, że cynamon może chronić przed niektórymi wirusami m.in. HIV-1. Natomiast inne analizy naukowe^[6] sugerują, że cynamon może chronić przed grypą i dengą.

Poprawia wrażliwość komórek na insulinę

Chociaż potrzebne są dalsze badania, to wg dostępnych analiz naukowych^[7][8] cynamon zmniejsza insulinooprność, a tym samym zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, co powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi.

Cynamon zawiera składnik naśladujący działanie insuliny, a tym samym poprawiający wchłanianie cukru do komórek. Metaanaliza^[9] 10 badań przeprowadzona przez Allena i in. na grupie 553 pacjentów udowodniła, że stosowanie cynamonu w dawce od 120 mg/dobę do 6 g/dobę przez 4 miesiące pomaga obniżyć poziom glukozy na czczo. Ma również korzystny wpływ na profil lipidowy u osób z cukrzycą.

Wspiera pracę mózgu i pomaga chronić przed chorobami neurodegeneracyjnymi

W nowatorskim badaniu^[10] przeprowadzonym na myszach udowodniono, że zawarte w cynamonie fitochemikalia zwiększają zdolność mózgu do wykorzystywania glukozy. Cynamon wspomaga leczenie insulinoodporności, więc zmniejsza tym samym wystąpienie chorób neurodegeneracyjnych w tym choroby Alzheimera, czy Parkinsona. Badanie^[11] przeprowadzone w 2014 roku na myszach udowodniło, że regularne stosowanie cynamonu pomaga znormalizować poziom neuroprzekaźników i poprawia funkcje motoryczne.

Chroni układ sercowo-naczyniowy

Zawarty w cynamonie aldehyd cynamonowy i kwas cynamonowy wykazują działanie kardioprotekcyjnie, mają również działanie przeciwzapalne. Aldehyd cynamonowy rozszerza również naczynie krwionośne, a tym samym powoduje spadek ciśnienia krwi. Badanie^[12] przeprowadzone na grupie 59 osób udowodniło, że suplementacja cynamonem powoduje znaczący spadek ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi.

Cynamon obniża również poziom lipidów we krwi. Wg jednej z przeprowadzonych analiz naukowych^[13] codzienna suplementacja co najmniej 1,5 g cynamonu pomaga obniżyć poziom trójglicerydów i złego cholesterolu LDL u osób z chorobami metabolicznymi. Połączenie tych wszystkich czynników sprawia, że cynamon jest skuteczny w leczeniu różnorodnych chorób układu sercowo-naczyniowego.

Jest pomocny w leczeniu nowotworów

Badanie in-vitro^[14] sugeruje, że cynamon może hamować „przeżycie, żywotność i proliferację komórek nowotworowych” bez wpływu na zdrowe komórki. Inna analiza naukowa^[15] udowodniła, że cynamon „hamuje aktywność czynników proangiogennych” powodujących powstawanie czerniaka.

Stymuluje metabolizm

Cynamon zawiera wapń, magnez i chrom oraz błonnik pokarmowy. Zawartość tych wszystkich składników sprawia, że cynamon pobudza trawienie, a tym samym przyspiesza przemianę materii. Zawartość chromu sprawia, że przyprawa ta zmniejsza apetyt na słodycze. 

Zastosowanie

Cynamon dobrze sprawdzi się nie tylko jako dodatek do deserów. Jego właściwości sprawiają, że można nim wzbogacić smak różnego typu ciepłych i zimnych napojów. Pasuje także do dań wytrawnych, zwłaszcza do sosów z dodatkiem pomidorów. Jest obecny w kuchni orientalnej, ale także w greckiej.

Cynamon należy przechowywać w szczelnym pojemniku, aby nie stracił swojego rudawego koloru i wspaniałego aromatu. Cynamon w laskach można dodawać do potraw w całości, można także trzeć je na tarce.