Gorzka czekolada – zalety i właściwości. Dlaczego warto po nią sięgać?

Gorzka czekolada to nie tylko pyszna przekąska, ale również źródło wielu cennych składników odżywczych, które mogą znacząco wpłynąć na nasze zdrowie. Dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, minerałów takich jak magnez i żelazo, oraz korzystnym właściwościom dla serca i układu nerwowego, regularne spożywanie gorzkiej czekolady może przynieść wiele korzyści dla naszego organizmu. Poznaj powody, dla których warto włączyć tę smaczną przekąskę do swojej diety.

• Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 19.07.2024 r

Z czego powstaje gorzka czekolada?

Kakaowiec właściwy pochodzi z Ameryki Południowej. Na tym wiecznie zielonym drzewie rosną owoce. W każdym z nich jest 20 do 60 nasion kakao. Produkowany jest z nich proszek i masło kakaowe. Gorzka czekolada wytwarzana jest z proszku i masła kakaowego z dodatkiem cukru. Nie dodaje się do niej mleka. Dzięki temu jest twardsza, a zawartość kakao to 70-80%. Ma ciemny kolor oraz wytrawny, lekko gorzki smak.

Czytaj więcej o ziarnach kakaowca: Surowe ziarna kakaowca – właściwości i zastosowanie

Czekolada deserowa a gorzka czekolada – czym się różnią?

Czekolada gorzka i deserowa różnią się zawartością miazgi kakaowej. Gorzka czekolada zawiera min. 70% miazgi kakaowej. Natomiast czekolada deserowa zawiera mniej niż 50% miazgi kakaowej.

Gorzka czekolada i jej wartości odżywcze

Czekolada gorzka ma prawie 600 kcal w 100g. Zawiera 45,9 g węglowodanów (w tym 24 g cukru) i tłuszczów 42,6 g. Jest również świetnym źródłem błonnika pokarmowego 10,9 g w 100 g czekolady. Gorzka czekolada zawiera również witaminy z grupy B i K. Jest bogata w wiele składników mineralnych: magnez, cynk, selen, mangan, żelazo, potas, fosfor i miedź. Gorzka czekolada zawiera flawonoidy, które mają działanie przeciwutleniające, zapobiegają występowaniu wolnych rodników powodujących m.in. nowotwory.

Wartości odżywcze gorzkiej czekolady – 70-85% masy kakaowej (100g)

Składnik	Wartość	Jednostka
Energia	598	kcal
Białko	7.79	g
Tłuszcze	42.6	g
Węglowodany	45.9	g
Błonnik	10.9	g
Cukry	24	g
Wapń, Ca	73	mg
Żelazo, Fe	11.9	mg
Magnez, Mg	228	mg
Fosfor, P	308	mg
Potas, K	715	mg
Sód, Na	20	mg
Cynk, Zn	3.31	mg
Miedź, Cu	1.77	mg
Mangan, Mn	1.95	mg
Selen Se	6.8	µg
Tiamina	0.034	mg
Ryboflawina	0.078	mg
Niacyna	1.05	mg
Witamina B-6	0.038	mg
Witamina B-12	0.28	µg
Witamina A, RAE	2	µg
Betakaroten	19	µg
Witamina A, IU	39	IU
Luteina i zeaksantyna	27	µg
Witamina E	0.59	mg
Witamina K	7.3	µg

Gorzka czekolada a żelazo

Czy ciemna czekolada jest bogata w żelazo? Tak. Gorzka czekolada należy do produktów, które zawierają spore ilości tego mikroelementu, tak cennego dla naszego organizmu. W jednej tabliczce gorzkiej czekolady 70% (100 g) znajduje się aż 11,90 mg żelaza. Jedynie 20 g gorzkiej czekolady zawierającej minimum 70% kakao zawiera 2,38 mg, a czekolada zawierająca minimum 60% kakao zapewnia około 1,23 mg.

Zgodnie z danymi dietetycznymi dzienne zapotrzebowanie na ten składnik u osoby dorosłej wynosi odpowiednio 8 mg u mężczyzny między 19 a 50 rokiem życia i 18 mg u kobiety między 19 a 50 rokiem życia. Oznacza to, że dorosły mężczyzna, spożywając 20 g czekolady, zapewnia swojemu organizmowi aż 29% dziennego zapotrzebowania na żelazo. Zjedzenie całej tabliczki czekolady zapewnia mężczyźnie cały dzienny dobór żelaza, ale oczywiście nie jest to zalecane. W przypadku kobiet te wartości prezentują się nieco inaczej, ponieważ ich organizm potrzebuje więcej żelaza – spożycie 20 g czekolady zapewnia 13% dziennego zapotrzebowania.

Żelazo, które występuje w czekoladzie, pochodzi z roślin, a zatem jest to żelazo niehemowe. Żelazo to mikroelement, który odgrywa istotną rolę w kluczowych procesach zachodzących w naszym organizmie, między innymi bierze udział w transporcie tlenu i metabolizmie energetycznym. Żelazo jest niezbędne do wytwarzania hemoglobiny, białka, które pomaga w transporcie tlenu we krwi. Brak żelaza może wpływać na nasze samopoczucie – jego niedobory mogą odpowiadać za szybkie zmęczenie czy zawroty głowy. Regularne spożywanie gorzkiej czekolady, oczywiście w umiarkowanych ilościach, może zatem zniwelować ryzyko wystąpienia anemii.

Gorzka czekolada a magnez

Gorzka czekolada to jeden z tych smakołyków, które zawierają spore ilości magnezu, minerału niezwykle ważnego dla naszego organizmu. W 100 g gorzkiej czekolady z zawartością kakao na poziomie 70-85% znajduje się aż 228 mg magnezu. Nawet spożycie 20 g takiej czekolady dostarcza około 45,6 mg magnezu, co czyni ją świetnym źródłem tego pierwiastka.

Zgodnie z zaleceniami dietetycznymi dzienne zapotrzebowanie na magnez u dorosłych wynosi odpowiednio 400-420 mg dla mężczyzn oraz 310-320 mg dla kobiet. Oznacza to, że spożywając 20 g gorzkiej czekolady, dorosły mężczyzna zapewnia swojemu organizmowi około 11% dziennego zapotrzebowania na magnez, natomiast kobieta – około 14%. Spożycie całej tabliczki (100 g) pokrywa 57% dziennego zapotrzebowania u mężczyzn oraz aż 73% u kobiet. Oczywiście, regularne jedzenie całej tabliczki czekolady nie jest zalecane, ale kilka kostek dziennie może być świetnym uzupełnieniem diety.

Magnez to niezbędny mikroelement, który odgrywa kluczową rolę w wielu procesach metabolicznych w naszym organizmie. Jest istotny dla funkcjonowania mięśni i układu nerwowego, syntezy białek, regulacji poziomu cukru we krwi oraz produkcji energii. Niedobory magnezu mogą prowadzić do objawów takich jak zmęczenie, skurcze mięśni czy problemy z sercem.

Dlatego regularne spożywanie gorzkiej czekolady, bogatej w magnez, może pomóc w zapobieganiu niedoborom tego pierwiastka, poprawiając nasze ogólne samopoczucie i zdrowie. Pamiętajmy jednak o umiarkowaniu – kilka kostek dziennie to idealny sposób na uzupełnienie diety, a jednocześnie chwila przyjemności.

Czekolada gorzka a indeks glikemiczny

Czekolada gorzka choć jest kaloryczną przekąską, to ma niski indeks glikemiczny (IG 22). Więc bardzo wolno podnosi poziom cukru we krwi. Czekolady gorzkiej nie można stosować w przypadku wystąpienia hipoglikemii, ponieważ podnosi poziom cukru we krwi na dłużej niż glukoza.

---

Orzechy laskowe w czekoladzie deserowej - 200g – cena : 14,00 zł
Kup orzechy w gorzkiej czekoladzie w sklepie Go4taste

Gorzka czekolada i jej właściwości

Gorzka czekolada oferuje wiele prozdrowotnych właściwości:

• wspomaga serce – regularne spożywanie gorzkiej czekolady zmniejsza ryzyko chorób serca;
• poprawia nastrój i funkcje poznawcze – spożywanie gorzkiej czekolady przynosi wiele korzyści dla mózgu. Badania wykazały, że czekolada stymuluje neurony, zmniejszając stres i poprawia nastrój;
• poprawia poziom cukru we krwi, zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę – spożywanie niewielkich ilości czekolady poprawia poziom glukozy we krwi. Wysoki poziom glukozy powoduje cukrzycę typu 2. Badania wykazały, że regularnie spożywanie gorzkiej czekolady zmniejsza dwukrotnie ryzyko zachorowania na cukrzycę;
• jest pomocna w odchudzaniu – gorzka czekolada pomaga kontrolować wagę, wystarczy zjeść odrobinę gorzkiej czekolady przed i po posiłku. Dzięki temu wyzwalany jest hormon, który sygnalizuje do mózgu uczucie pełności;
• zwalcza wolne rodniki – gorzka czekolada zawiera flawonoidy, które zwalczają wolne rodniki powodujące, m.in. proces starzenia się oraz choroby nowotworowe;
• wspomaga stan skóry – zawiera witaminy i minerały, które są korzystne dla skóry. Wysoki poziom przeciwutleniaczy ma właściwości chroniące przed promieniowaniem ultrafioletowym;
• obniża poziom złego cholesterolu – obniża poziom złego cholesterolu, ponieważ zawiera kwas oleinowy, który jest tłuszczem jednonasyconym;
• poprawia nastrój – gorzka czekolada poprawia nastrój i zmniejsza poziom stresu;
• wspomaga oczyszczanie nerek – ma łagodne działanie moczopędne, pobudza nerki do pracy oraz oczyszcza układ moczowy;
• redukuje kaszel – w czekoladzie jest teobromina, która jest skuteczna w walce z kaszlem.

Gorzka czekolada na dobry sen

Spożywanie ciemnej czekolady, zwłaszcza na noc, może pomagać osobom, które z różnych powodów borykają się z problemami z zaśnięciem. Okazuje się, że składniki zawarte w ciemnej czekoladzie mogą działać pozytywnie na sen z kilku powodów.

• Po pierwsze, zawiera magnez, minerał pomagający w regulacji neuroprzekaźników, co ma znaczący wpływ na jakość i efektywność snu.
• Po drugie, ciemna czekolada jest bogata w tryptofan, aminokwas stymulujący produkcję serotoniny, przekształcanej następnie w melatoninę, kluczową dla regulacji cyklu snu i czuwania.

Dodatkowo, ciemna czekolada obfituje we flawonoidy, przeciwutleniacze redukujące stan zapalny i poprawiające zdrowie serca, co pośrednio może wspierać lepszy sen. Jej zdolność do zwiększania poziomu serotoniny pomaga także redukować stres i lęk, które często utrudniają zasypianie.

Warto jednak pamiętać, że reakcje na jedzenie są indywidualne, więc korzyści te mogą nie być odczuwalne przez każdego. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem istotnych zmian w diecie.

Jak przyznają badacze, jedzenie ciemnej czekolady może mieć pozytywny wpływ na synchronizację rytmów okołodobowych i poprawę jakości snu, zwłaszcza jeśli jest spożywana w odpowiednich porach dnia, które zgrywają się z naturalnym cyklem aktywności organizmu. Decydując się na ciemną czekoladę, najlepiej wybierać czekoladę zawierającą większe ilości kakao, czyli powyżej 70%. Można również sięgać po ciemną czekoladę z orzechami, które również mają pozytywny wpływ na zasypianie.

Gorzka czekolada na biegunkę

O tym, że jedzenie ziarna kakaowca, może wpłynąć na łagodzenie objawów biegunki, wiedziano już w przeszłości. Badacze odkryli, że ziarna kakaowca stosowane były w terapii już w XVI wieku, a być może i wcześniej, w pierwotnych kulturach Ameryki Południowej, a także w Europie.

Jak się okazuje, ziarna kakaowca jedzone były na biegunkę już przez pierwotne ludy zamieszkujące Amerykę Południową. To, co wiadomo było już w starożytności, zostało potwierdzone również naukowo. W jaki sposób ciemna czekolada może pomóc w niwelowaniu problemów gastrycznych? Ciemna czekolada może pomóc w łagodzeniu biegunki dzięki zawartości flawonoidów, które znajdują się w ziarnach kakao. Badania przeprowadzone przez naukowców z Children’s Hospital & Research Center Oakland wykazały, że flawonoidy te mogą ograniczać rozwój płynów w jelitach, co przeciwdziała biegunce ^[1].

Flawonoidy wiążą się i hamują białko CFTR w jelitach, które reguluje wydzielanie płynów. Ciemna czekolada, ze względu na wysoką zawartość kakao, może oferować łagodną ulgę w objawach biegunki. To odkrycie może prowadzić do stworzenia naturalnych suplementów łagodzących biegunkę, które są tanie i łatwo dostępne.

Gorzka czekolada a odchudzanie

Gorzka czekolada zawiera polifenole, flawonole i katechiny, które wspomagają utratę wagi. Amerykańskie badania wykazały, że gorzka czekolada obniża poziom glukozy we krwi, co powoduje zmniejszenie masy ciała. Badania wykazały również, że spożywanie nawet niewielkiej ilości czekolady przed i po posiłku zwiększa uczucie sytości.

Gorzka czekolada na diecie ketogenicznej

Czy wolno jeść gorzką czekolada na diecie ketogenicznej? Tak, ciemna czekolada może być spożywana na keto, ale w umiarkowanych ilościach.

Dieta keto w największym uproszczeniu polega na maksymalnym ograniczeniu spożycia węglowodanów. W przypadku diety keto to ograniczenie jest dosyć drastyczne, bo wynosi od 10% do 5% zapotrzebowania kalorycznego. A to oznacza, że w przypadku diety, na której spożywamy 2000 kalorii, możemy spożyć jedynie 25 g węglowodanów dziennie.

Ciemna czekolada zawierająca co najmniej 70% kakao ma stosunkowo niską zawartość węglowodanów w porównaniu do innych słodyczy. Możemy ją spożywać na diecie, ale jedynie w małych ilościach.

Przykład:

20 g gorzkiej czekolady o zawartości od 70 do 85% zawiera 119,6 kcal i około 9 g węglowodanów. Spożywając taki kawałek czekolady, wykorzystujemy 36% naszego dziennego limitu na diecie keto.

W przypadku czekolady zawierającej niższe zawartości kakao (od 60 do 69%) i odpowiednio 10,5 g węglowodanów, wartość ta wynosi już 42%.

Jeżeli mamy ochotę na ciemną czekoladę na diecie keto, musimy dokładnie sprawdzać jej skład, a także wybierać czekoladę o wysokiej zawartości kakao. Ważne jest kontrolowanie wielkości porcji, ponieważ większe ilości mogą przekroczyć dozwolony limit węglowodanów.

Gorzka czekolada a cukrzyca

Czy osoby chore na cukrzycę mogę jeść gorzką czekoladę? Tak, ale z umiarem.

Gorzka czekolada może mieć korzystny wpływ na organizm osób z cukrzycą. Zawiera ona flawonoidy, które są silnymi przeciwutleniaczami i mogą poprawiać funkcje naczyniowe. Badania sugerują, że regularne spożywanie gorzkiej czekolady może pomóc w zmniejszeniu sztywności tętnic, co jest ważne dla zdrowia sercowo-naczyniowego. U osób z cukrzycą typu 2 flawonoidy zawarte w gorzkiej czekoladzie mogą również poprawić wrażliwość na insulinę, co pomaga w lepszym kontrolowaniu poziomu cukru we krwi ^[2].

Mimo tych potencjalnych korzyści należy pamiętać, że gorzka czekolada jest także źródłem kalorii i tłuszczów, dlatego powinna być spożywana umiarkowanie. Najlepiej wybierać czekoladę o wysokiej zawartości kakao (minimum 70%) i bez dodatku cukru. Przed przed wprowadzeniem zmian w diecie zawsze trzeba skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Gorzka czekolada w ciąży

Czy można jeść gorzką czekoladę w ciąży? Tak.

Spożywanie gorzkiej czekolady w ciąży jest dozwolone, a niektóre badania nawet pokazują pozytywne działanie na zdrowie układu krwionośnego. Czekolada zawiera wiele składników odżywczych, które mogą korzystnie wpływać na samopoczucie matki oraz rozwój płodu.

Badania przeprowadzone na temat wpływu jedzenia ciemnej czekolady przez kobiety w ciąży, prowadzone między innymi w Kanadzie, wykazały kilka potencjalnych korzyści. Regularne spożywanie ciemnej czekolady może poprawić funkcję łożyska oraz przepływ krwi w tętnicach macicznych, co jest korzystne dla rozwoju płodu. Czekolada zawiera flawonoidy, które mają właściwości przeciwutleniające i mogą wpływać na rozszerzenie naczyń krwionośnych, co poprawia ciśnienie krwi.

W badaniach kobiety spożywały codziennie niewielką ilość ciemnej czekolady, zarówno o wysokiej, jak i niskiej zawartości flawonoidów. Wyniki pokazały, że obie grupy miały znaczną poprawę w przepływie krwi w tętnicach macicznych, co może przyczynić się do lepszej funkcji łożyska i zmniejszenia ryzyka pojawienia się stanu przedrzucawkowego ^[3].

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku trzeciego trymestru. Badacze sugerują ograniczenie spożycia ciemnej czekolady w trzecim trymestrze, co potwierdziły badania przeprowadzone w 2014 roku. Istnieją obawy dotyczące spożywania dużych ilości polifenoli w trzecim trymestrze ciąży, ponieważ mogą one prowadzić do skurczu przewodu tętniczego płodu, co może skutkować poważnymi komplikacjami, takimi jak nadciśnienie płucne noworodków ^[4].

Ile jeść czekolady w ciąży?

Nie podano górnych limitów czekolady, które można spożywać w ciąży. Jednak należy pamiętać, że nawet gorzka czekolada jedzona w nadmiarze nie będzie korzystnie wpływać na organizm, ze względu na zawartość cukru, kofeiny i tłuszczów. Kluczem do sukcesu jest umiar. Nic nie przeszkodzi nam, jeżeli będziemy spożywać niewielką ilość ciemnej czekolady, nawet codziennie, w wielkości dwóch, trzech kostek, co pozwoli nam cieszyć się jej potencjalnymi korzyściami bez nadmiernego ryzyka dla zdrowia.

Warto pamiętać, że jakiekolwiek zmiany w diecie lub prowadzenie diety należy konsultować z lekarzem prowadzącym, ginekologiem lub położnikiem.

Istnieją przypadki, w których spożywanie gorzkiej czekolady jest niewskazane. Dotyczy to między innymi kobiet, u których wykryto cukrzycę ciążową.

Gorzka czekolada – skutki nadmiernego spożywania

Gorzka czekolada, mimo że zawiera niewielką ilość cukru, to nadal jest bardzo kaloryczna. Warto pamiętać, że 1 g gorzkiej czekolady, to 6 kcal. Dlatego osoby zmagające się z otyłością i nadwagą powinny ograniczyć jej spożycie.
U osób spożywających gorzką czekoladę w nadmiarze często pojawia się alergia lub pseudoalergia. Jest to spowodowane dużą zawartością tyraminy, która może wywoływać migrenowe bóle głowy i kołatanie serca. Ryzyko wystąpienia takiej reakcji jest znacznie większe u osób, które zażywają leki z grupy inhibitorów monoaminooksydazy, ponieważ ten enzym jest odpowiedzialny za metabolizm tyraminy.