Głożyna pospolita stosowana jest od dawna w naturalnej medycynie chińskiej. Czym są owoce głożyny? Dlaczego warto je wprowadzić do diety?
Czym są daktyle chińskie?
Daktyle chińskie na świecie określane są mianem jujuba. W Polsce roślina ta nazywana jest głożyną pospolitą (Ziziphus jujuba). Ze względu na to, że suszone owoce głożyny swoim wyglądem bardzo przypominają owoce daktylowca, potocznie mówi się o nich “chińskie daktyle”
Historia głożyny
Głożyna pospolita była znana w Chinach już ponad 8 tys. lat temu. Potwierdzają, to odkrycia archeologiczne w Xinzheng. W czasie panowania w Chinach dynastii Zhou około 1000-200 r. p.n.e z chińskich daktyli produkowano wino. Zbiór owoców i produkcja wina zostały opisane w Book of Song (wiesze opisujące historię Południowej Dynastii). Jujuba jest owocem bardzo popularnym w chińskiej kulturze, nawiązania do niej pojawiają się w wielu wierszach i tekstach.
Gdzie rosną daktyle chińskie?
Jujuba pochodzi z Chin, gdzie jest jedną z głównych upraw. Doskonała warunki do jej uprawy wystąpują w całej południowej Azji, od Libanu, poprzez północne Indie po południowe i środkowe Chiny. Kolejnym krajem, w którym uprawa daktyli chińskich jest popularna, są Stany Zjednoczone. Zwłaszcza cieplejsze regiony np. w Kalifornia, w której głożyna jest jedną z głównych upraw. Niewielkie uprawy tej rośliny znajdują się w Europie – na południu i na południowym wschodzie.
Jak uprawia się daktyle chińskie?
Głożyna pospolita (Ziziphus jujuba) dorasta maksymalnie do 3- 4 m wysokości. Najczęściej ma około 2 m wysokości i około 3 m szerokości. Bardzo mocno i nieregularnie się rozgałęzia. Gałęzie są sękate i mają dużo kolców.
Jujuba kwitnie wiosną i wczesnym latem. Pierwsze kwiaty pojawiają się już około po 2-3 lat po posadzeniu. Owoce dojrzewają bardzo szybko – można je zbierać już późnym latem. W zależności od odmiany mają różny smak, kształt i kolor.
Jak wyglądają i jak smakują daktyle chińskie?
Owoce głożyny najczęściej dojrzewają późnym latem. Są niewiele większe od śliwki. Rozmiar i kształt owoców są zależne od odmiany i stopnia dojrzałości. Najczęściej dojrzałe owoce mają czerwono- brązowo zabarwioną skórę. Miąższ owocu jest biały, wyglądem przypominający jabłko. W smaku jest suchy i trochę gąbczasty. Wewnątrz owocu znajduje się mała pestka (ma około 1 cm).
Świeży owoc głożyny smakuje jak mało soczyste swojskie jabłko – jest tak samo chrupiące. Jujuba po przetworzeniu ma inny smak:
- suszone owoce – są bardzo słodkie i gąbczaste;
- wędzone – smakują podobnie do wędzonej śliwki;
- chipsy – są słodkie i chrupiące.
Właściwości czerwonych daktyli chińskich – dlaczego warto je jeść?
Codzienne spożywanie daktyli chińskich ma wiele korzyści dla zdrowia:
- zmniejszają stany zapalne – są bogate w przeciwutleniacze, które zapobiegają i zwalczają wolne rodniki;
- poprawiają jakość snu – owoce zawierają związek flawonoidowy, spinozynę, który wywołuje senność;
- poprawiają funkcjonowanie mózgu – poprawiają pamięć i chronią nerwy przed związkami chemicznymi, które mogą je uszkodzić;
- wzmacniają odporność – dzięki dużej zawartości witaminy C;
- pomagają zwalczać komórki rakowe – przeciwutleniacze i duża zawartość witaminy C zmniejszają stan zapalny organizmu i ilość wolnych rodników;
- poprawiają trawienie – około 50% węglowodanów w chińskich daktylach pochodzi z błonnika, który wspomaga perystaltykę jelit;
- poprawia pracę serca – duża zawartość potasu i mała ilość sodu poprawiają pracę serca i optymalizują jego funkcje;
- zwalcza stres i niepokój – kojąco wpływają na układ nerwowy. Wykorzystywane w medycynie naturalnej jako środek do leczenia objawów depresji i stresu;
- wzmacnia kości – są bogate w wapno, fosfor i magnez wzmacniających tkankę łączną, poprawiają zdrowie i mobilność kości;
- wspomagają odchudzanie – dzięki dużej zawartości błonnika i białka. Zapewniają one poczucie sytości, opóźniając trawienie;
- oczyszcza krew – dzięki dużej ilości przeciwutleniaczy, saponin i alkaloidów, które pomagają oczyścić krew;
- wspomagają szybsze gojenie się ran – związki flawonoidowe i kwas betulinowy przyspiesza gojenie się ran;
- wzmacnia skórę – duża zawartość witaminy C i antyoksydantów wzmacnia skórę, zapobiegając jej szybszemu starzeniu się;
- przyspiesza wzrost włosów – białka, witaminy i minerały przyspieszają wzrost włosów;
Jujuba – wartości odżywcze
Wartość energetyczna daktyli chińskich to 281 kcal w 100g produktu. Suszone owoce są bogate w błonnik pokarmowy 8 g w 100g.
Daktyle chińskie są bogate w witaminy: A, C, Tiaminę, Ryboflawinę, Niacynę i B6. Głożyna Zawiera również takie składniki mineralne jak mangan, miedź, żelazo, fosfor. Świeże owoce głożyny mają niski indeks glikemiczny. Warto wiedzieć, że popularne kandyzowane daktyle chińskie mają wysoki indeks glikemiczny IG= 65 i nie powinny być spożywane przez osoby z cukrzycą i insulinoodpornoscią.
| Składnik odżywczy | Suszone daktyle chińskie |
|---|---|
| Waga | 30 g |
| Kalorie | 84.3 |
| Witaminy | |
| Ryboflawina | 0.02 mg |
| Tiamina | 0.01 mg |
| Witamina C | 65.30 mg |
| Minerały | |
| Wapń, Ca | 18.90 mg |
| Miedź, Cu | 0.07 mg |
| Żelazo, Fe | 1.53 mg |
| Mangan, Mn | 9.32 mg |
| Fosfor, P | 20.40 mg |
| Potas, K | 65.10 mg |
| Sód, Na | 1.50 mg |
| Tłuszcze | |
| Tłuszcz | 0.15 g |
| Węglowodany | |
| Węglowodany | 21.76 g |
| Błonnik | 1.80 g |
| Fruktoza | 6.19 g |
| Glukoza | 5.48 g |
| Sacharoza | 2.59 g |
Daktyle chińskie – jak jeść? Zastosowanie w kuchni
Surowe daktyle chińskie są jedzone bardzo rzadko, ponieważ uważane są za niezbyt smaczny owoc. Dużo lepsze są po ugotowaniu, ale najchętniej spożywane w wersji kandyzowanej. W tej wersji sprawdza się jako słodka przekąska – alternatyw dla tradycyjnych słodyczy. Głożyna kandyzowana nazywa jest również bakaliami Wschodu. Świetnie zastępuje w przepisach rodzynki i śliwki suszone.
W Chinach owoce głożyny wykorzystuje się do pasty, która jest nadzieniem ryżowych placków (zongzi). Potrawa ta jest przygotowywana na Święto Smoczych Łodzi – jedno z najważniejszych chińskich świąt. Obchodzone jest piątego dnia, piątego miesiąca Chińskiego Kalendarza. Owoce są dodawane do kleiku ryżowego zwanego laba. Zmiksowane owoce głożyny mogą zastąpić kawę.
Daktyl chiński, gdzie kupić?
Owoce głożyny można zakupić sklepie ze zdrową żywnością. Sprzedawane są częściej jako suszone lub kandyzowane. Za 500g opakowanie kandyzowanych daktyli chińskich trzeba zapłacić kilkanaście złotych.
Daktyle chińskie – przeciwwskazania i skutki uboczne
Jeśli świeże daktyle chińskie będą spożywane w dużych ilościach, to mogą obniżać ciśnienie krwi. Dlatego osoby z cukrzycą powinny monitorować poziom cukru we krwi podczas ich jedzenia. Osoby zażywające leki przeciwdepresyjne, w których składzie jest wenlafaksyna, nie powinny jeść daktyli chińskich. Ponieważ owoce te mogą wchodzić w interakcję z tym składnikiem leku. Zjedzenie zbyt dużej ilości daktyli chińskich w skrajnych przypadkach może doprowadzić do:
- biegunki,
- zmniejszonego apetytu,
- zaparć
- wzdęć,
- złego samopoczucia.
Zobacz też: Daktyle i ich właściwości.
