Papryczki piri piri, znane także jako chili Bird Eyes, to jedne z najostrzejszych papryczek na świecie, które zdobyły popularność w kuchniach od afrykańskiej po portugalską. Ich wyjątkowa ostrość oraz lekko owocowy i wędzony smak sprawiają, że doskonale pasują zarówno do dań wytrawnych, jak i deserów. Piri piri to jednak nie tylko pikantny akcent w kuchni, ale także bogactwo witamin i przeciwutleniaczy, które mogą wspierać zdrowie. Dlaczego warto je jeść i jak najlepiej wykorzystać je w kuchni? Sprawdź nasz przewodnik po chili Bird Eyes i odkryj nowe pomysły na ich zastosowanie.
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 04.09.2024
Skąd pochodzą papryczki piri piri?
Papryczki piri-piri nazywane również pili pili, peri peri, chili Bird Eyes (afrykański ptasie oko) to odmiana Capsicum frutescens. Peri peri znane są jako z papryczki z Afryki, tymczasem tak naprawdę pochodzą z Ameryki Południowej. Zostały sprowadzone do Mozambiku w 1487 roku przez przybywających z Ameryki Portugalczyków.
Papryczki te mają różne nazwy w zależności od regionu i miejsca, w którym są używane. Nazwa „piri piri” pochodzi z języka suahili i oznacza „pieprz pieprzowy”. Papryczki piri piri bardzo często określane są też afrykańskim czerwonym diabłem lub chili Bird Eyes, czyli afrykańskim „ptasim okiem”. To ostatnie bezpośrednio nawiązuje do charakterystycznego kształtu i wyglądu papryczek.
Obecnie papryczki piri piri uprawiane są przede wszystkim w krajach afrykańskich. Do wiodących producentów należą Uganda, Malawi, Zimbabwe, Zambia i Rwanda.
Czy piri piri to chili?
Tak, papryczki piri piri to w rzeczywistości jedna z odmian chili, która uprawiana jest w krajach afrykańskich. Słynie ona ze swojej wyjątkowej ostrości, która na skali Scoville’a (SHU) wynosi średnio 75 000.
Jak wyglądają papryczki piri piri?
Roślina, na której rosną piri piri, jest klasycznym reprezentantem gatunku Capsicum frutescens. Doskonale czują się w tropikalnym, ciepłym i gorącym klimacie. Z tego powodu uprawiane są w centralnej i południowej Afryce. Byliny piri piri rosną krzaczasto i rzadko osiągają wysokość większą niż jeden metr.
Niedojrzałe papryczki przybierają zieloną barwę, która później zmienia kolor na czerwony. Mają zazwyczaj koło 2 do 5 cm długości. Są podłużne i zwężają się ku końcowi. Owoce na krzewie są skierowane we wszystkich kierunkach – rosną prosto, poziomo lub lekko zwisają.
Jak ostra jest papryczka piri piri?
Jeżeli próbowałeś już tradycyjnego chili, jak jalapeño, możesz zastanawiać się, czy papryczka piri piri jest rzeczywiście taka ostra. Czy jej ostrość jest większa od jalapeño? Zdecydowanie tak. W porównaniu do jalapeño, piri piri może być aż 40 razy ostrzejsza.
Papryczki piri piri swoją niezwykłą popularność zawdzięczają przede wszystkim ostrości, która plasuje je na szczycie najgorętszych i najostrzejszych papryk na świecie. Ile SHU ma piri piri?
Najlepszym wyznacznikiem ostrości piri piri jest skala Scoville’a (SHU). Dla jednych, lubiących ostre przyprawy, piri piri może być tylko lekko ostre, dla innych – bardzo. Pojęcie ostrości jest bardzo względne, ale uniwersalną informację da nam skala SHU. Jak to wygląda w przypadku piri piri?
Ostrość papryczek piri piri mierzona skalą Scoville’a waha się na poziomie od 80 000 do 150 000 SHU. A to oznacza, że wyżej od niej znajduje się tylko i wyłącznie odmiana Red Savina.
Oczywiście na świecie istnieją również papryki, które są znacznie mocniejsze od piri piri. Najostrzejsza papryka wpisana do księgi Guinnessa miała przecież ponad 2 miliony SHU (Carolina Reaper – 2 200 000 SHU).
Jak to się przekłada w praktyce? Papryczki suszone ze sklepu często dodajemy do różnych potraw. Jedna malutka, wysuszona papryczka chili dodana do potrawy potrafi nadać jej wyjątkową pikantność. Wystarczy, że dodamy dwie papryczki, aby duże leczo gotowane w garnku było naprawdę ostre. Z punktu widzenia kucharza, przyprawianie papryczką chili jest bardzo wydajne – jedno opakowanie wystarczy na bardzo długo.
Atutem piri piri jest nie tylko sama ostrość, ale również mieszanka smaków i aromatów, w której na pierwszy plan wysuwa się słodka i wędzona nuta. Nie daj się tylko nabrać! Piri piri są bardzo zwodnicze. Na początku nie czuć ich diabolicznej ostrości, która ujawnia się dopiero na samym końcu.
Jak smakuje papryczka piri piri?
Pomijając to, że papryka chili piri piri jest bardzo ostra, wyróżnia się również wyjątkowym smakiem, chociaż ten smak rzadko jest wyczuwalny, ponieważ jest przytłumiony wysoką zawartością kapsaicyny i pikantnością papryki. Jeżeli jednak odrzucilibyśmy tę pikantność, poczulibyśmy, że nasza papryczka ma lekko wędzony, owocowy smak.
Wartości odżywcze papryczek piri piri
Papryczki piri piri o oprócz swojej ostrości dostarczają organizmowi wiele cennych składników. W strąkach papryczek zawarte są liczne przeciwutleniacze i mikroelementy w tym witaminy z grupy B (B1, B2, B3), kwas foliowy, potas, fosfor, żelazo i wapń. Czerwona piri-piri zawiera w swoim składzie więcej witaminy A niż świeża marchewka. Suszenie papryczek sprawia, że zawartość witaminy A i karotenu w jednej porcji papryczek jest jeszcze większa.
Kapsaicyna w papryczkach piri piri i jej właściwości zdrowotne
Kapsaicyna znajdująca się w dużych ilościach w papryczkach w dużej ilości działa jak naturalny antybiotyk. Hamuje i opóźnia rozwój drobnoustrojów w organizmie człowieka, jak również w produktach spożywczych. Regularne spożywanie pili pili pobudza nasz metabolizm ukrwienie organizmu krążenie, a także apetyt.
Właściwości magiczne i lecznicze papryczek piri piri
Roślina, na której rosną papryczki, ceniona była nie tylko ze względu na walory kulinarne. Łodydze papryki przypisywano właściwości magiczne (wykonywano z niej amulety). Wykorzystywano ją również do celów leczniczych. W lasach Amazonii zmielone kłącza pili pili stosowane były do leczenia epilepsji i chorób układu nerwowego a w Ekwadorze do obniżenia gorączki i przy informacjach grypy. W Peru i Kolumbii z piri piri (znanych również jako chintul lub kajiji) przygotowywano miksturę miłosną zwaną pusanga. Papryki sprawdzały się również jako antidotum na ukąszenia węży.
Zdrowotne właściwości papryczek chili Bird Eyes
Wspomagają proces trawienia.
Papryczki piri piri, podobnie jak wszystkie ostre papryki, pobudzają wydzielanie soków i przez to korzystnie wpływają na proces trawienia. Kapsaicyna zawarta w paprykach stymuluje działanie układu pokarmowego (żołądek, błony śluzowe jamy ustnej, jelita). Działają również jako lekki i naturalny środek przeczyszczający.
Mocny przeciwutleniacz
Chili Bird Eyes zawierają również w swoim składzie wiele przeciwutleniaczy w tym kwercetynę i luteolinę oraz flawonoidy. Chronią komórki naszego organizmu przed stresem oksydacyjnym i w ten sposób pomagają zapobiegać chorobom układu krążenia czy wszelkiego rodzaju nowotworom.
Mają właściwości przeciwzapalne
Kapsaicyna zawarta w pili pili może działać przeciwzapalnie. Szczególnie pomaga na bóle reumatyczne, a także bóle związane ze stawami, kośćmi (w tym rwę kulszową), a także fibromialgię, bóle i skurcze mięśniowe,
Wspierają odchudzanie
Papryczki piri piri są również korzystne dla osób na diecie redukcyjnej i odchudzającej. Jak wspominaliśmy wcześniej, papryczki piri piri nie zawierają sobie tłuszczu i są niskokaloryczne. Kapsaicyna przekształca zły tłuszcze w dobre tłuszcze. Poprzez przyspieszenie metabolizmu papryczki pomagają spalić ponadprogramowy tłuszcz. W ten sposób szybciej pozbywamy się niechcianej tkanki tłuszczowej i nadmiaru kalorii.
Korzystne dla cukrzyków
Bogata w kapsaicynę papryczka piri piri korzystnie działa również na organizm osób chorych na cukrzycę. Jak wynika z badań kapsaicyna odgrywa bardzo istotną rolę w obniżaniu poziomu cukru we krwi, a także przyczynia się do eliminowania złego cholesterolu.
Właściwości potowe i moczopędne
Zwiększone spożycie papryczek ostrych papryczek powoduje również zwiększone wydzielanie potu. Im więcej się pocisz, tym więcej i złych toksyn zostaje wydalonych z twojego organizmu. W ten sposób za pomocą papryczek Piri Piri możesz wspierać oczyszczanie swojego organizmu.
Właściwości antybakteryjne peri peri
Ostre papryczki mają również udowodnione działania przeciwbakteryjne. Pomagają w eliminacji niektórych szczepów bakterii, które odpowiedzialne są za powstawanie infekcji jelitowych. Może łagodzić przeziębienia i inne choroby bakteryjne.
Lepsze samopoczucie
Piri piri zapewniają nie tylko wiele emocji i intensywny ostry smak, ale również dobre samopoczucie. Jak to się dzieje? Okazuje się, że po zjedzeniu papryczek w organizmie podnosi się poziom endorfin – hormonów przyjemności, które zapewniają nam dobre samopoczucie. Jak widać spożywanie papryczek piri piri może poprawić nam humor.
Zastosowanie piri piri w kuchni
Ze względu na swoją ostrość i charakterystyczny smak chili Bird Eyes są chętnie wykorzystywane w potrawach. Jak wspominaliśmy wcześniej, oprócz ostrości wyróżniają lekko owocową i wędzoną nutą, która doskonale pasuje do dań i podkreśla ich pikantność.
Papryczki piri piri stosowane są w wielu kuchniach świata, ale szczególnie kuchni afrykańskiej, a także portugalskiej. W potrawach wykorzystuje się nie tylko papryczki świeże, ale również suszone i mielone (przyprawa piri piri).
Najpopularniejsze zastosowanie papryczek piri piri
Dania mięsne i marynaty
Papryczki piri piri doskonale nadają się do przygotowywania marynat, szczególnie do mięs. Ich świeża forma jest często używana razem z cebulą, czosnkiem, bazylią i liściem laurowym, nadając mięsom głębokiego, pikantnego smaku. Znanym przykładem jest kurczak piri piri, tradycyjne danie kuchni Mozambiku, które zdobyło popularność na całym świecie.
Sosy i przyprawy
Jednym z najpopularniejszych produktów na bazie piri piri jest ostry sos piri piri, który stanowi idealny dodatek do różnorodnych potraw, podkreślając ich smak i dodając pikantności. Papryczki te mogą być używane zarówno w postaci świeżej, jak i suszonej czy mielonej, jako przyprawa do sosów, gulaszy czy zup.
Sałatki
Suszone papryczki piri piri można dodawać do sałatek, aby nadać im pikantnego akcentu. Ich intensywność świetnie komponuje się z lekkimi składnikami sałatek, wzbogacając smak i dodając nieco charakteru.
Desery i dania nietypowe
Dla osób lubiących kulinarne eksperymenty, papryczki piri piri mogą być interesującym dodatkiem do deserów. Dzięki swojej słodkiej, wędzonej pikantności mogą urozmaicić smak lodów czy czekolady, tworząc intrygujące połączenia smakowe.
Przyprawa uniwersalna
Mielone papryczki piri piri mogą być używane jako przyprawa do niemal każdego rodzaju potraw, wszędzie tam, gdzie chcemy dodać charakterystycznej pikantności. Doskonale pasują do dań z ryżem, makaronem, warzywami czy strączkowymi.
Papryczki piri piri — najlepsze przepisy
Papryczki piri piri tradycyjnie stosowane są do pikantnych potraw, ale nie tylko. Jak wspomnieliśmy wcześniej, mogą być również używane do potraw na słodko, a nawet do deserów, dodając im pikantności i wyjątkowego smaku. Oto trzy najpopularniejsze przepisy na zastosowanie suszonych papryczek piri piri — od klasycznego kurczaka piri piri, tradycyjnej potrawy popularnej w krajach afrykańskich, po deser z lodami i pikantnymi suszonymi papryczkami.
Domowy sos piri piri (przepis)
Marzysz o dodaniu odrobiny pikanterii do swoich potraw? Wypróbuj ten wyjątkowy przepis na domowy sos piri piri i odkryj nowe smaki, które wzbogacą Twoje dania.
Składniki:
- 5 suszonych papryczek piri piri
- 4 ząbki czosnku
- 3/4 szklanki oliwy z oliwek extra virgin
- 1/2 szklanki soku z cytryny
- 2 łyżki świeżej kolendry, posiekanej
- 1/2 łyżeczki soli
Przygotowanie:
- Umieść suszone papryczki piri piri w małej misce i zalej wrzątkiem. Pozostaw na 10 minut, aby się nawodniły. Po upływie tego czasu odcedź papryczki.
- Przełóż nawodnione papryczki do blendera lub malaksera. Dodaj ząbki czosnku, oliwę z oliwek, sok z cytryny, posiekaną kolendrę i sól.
- Miksuj wszystkie składniki do uzyskania gładkiej konsystencji. Upewnij się, że w pokrywie blendera pozostaje niewielki otwór, aby para mogła uciekać.
- Sos piri piri można używać od razu, ale doskonale nadaje się też do przechowywania. Przechowuj w szczelnie zamkniętym słoiku w lodówce, gdzie może pozostać świeży nawet przez miesiąc.
- en sos idealnie komponuje się z grillowanym mięsem, warzywami, a także jako dodatek do kanapek i sałatek. Dodaj ognistej pikanterii i głębi smaku do swoich ulubionych potraw!
Kurczak piri piri (Frango piri piri)
To jedno z najbardziej znanych dań z użyciem piri piri. Kurczak jest marynowany w ostrej piri piri marynacie, a następnie grillowany lub pieczony. Podawany z frytkami i sałatką, kurczak piri piri jest tradycyjnym daniem portugalskim, które można znaleźć w wielu restauracjach i churrasqueriach w Portugalii.
Składniki:
- 1 mały kurczak (3–4 funty) lub kawałki kurczaka
- 1,5 funta ziemniaków (pokrojonych w cienkie plastry)
- Marynata: Użyj sosu piri piri z poprzedniego przepisu
Przygotowanie:
- Nagrzej piekarnik do 220°C. Nawodnione chili zblenduj z pozostałymi składnikami marynaty.
- Pokryj kurczaka marynatą i piecz na plastrach ziemniaków przez 70-90 minut, obracając kurczaka co 15 minut i dodając więcej marynaty.
Papryczki piri piri na słodko
Korzystając z domowego sosu piri piri, możesz również przygotować babeczki na słodko lub trufle. Zaskakujące, jak idealnie pikantne papryczki łączą się z czekoladą.
Trufle czekoladowe z peri-peri (przepis)
Oto przepis na wyjątkowe trufle czekoladowe z nutą pikanterii, które z pewnością zachwycą każdego miłośnika czekolady i ostrego smaku. Spróbuj, a przekonasz się, jak wspaniale peri-peri łączy się z czekoladą!
Składniki:
- 1/3 szklanki śmietany kremówki
- 1 łyżka ostrego sosu peri-peri
- 170 g półsłodkiej czekolady, grubo posiekanej
- 1,5 łyżki niesłodzonego kakao
Sposób przygotowania:
- W rondelku połącz śmietanę kremówkę, sos peri-peri oraz posiekaną czekoladę. Podgrzewaj na małym ogniu, ciągle mieszając, aż składniki dokładnie się połączą i masa będzie gładka.
- Odstaw masę do ostygnięcia, a następnie wstaw do lodówki na co najmniej 2 godziny, aby dobrze stężała.
- Gdy masa stężeje, za pomocą łyżeczki nabieraj porcje masy i formuj z niej kulki o średnicy około 2,5 cm (1 cal). Możesz użyć dłoni, aby nadać im odpowiedni kształt.
- Kulki trufli obtocz w niesłodzonym kakao, aby pokryły się równomiernie.
- Trufle przechowuj w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce. Można je przechowywać do trzech tygodni.
Ciesz się wyjątkowym smakiem tych pikantno-czekoladowych trufli, które z pewnością dostarczą niezapomnianych wrażeń smakowych!
Domowa przyprawa peri peri (przepis)
Na bazie papryczek peri peri możesz przygotować również wyjątkową, ostrą przyprawę, którą z powodzeniem można stosować do różnych ostrzejszych potraw w kuchni indyjskiej, meksykańskiej czy wszędzie tam, gdzie chcesz dodać mocnego uderzenia kapsaicyny do potrawy. Poniżej przedstawiamy przykładowe proporcje na domową przyprawę.
Składniki:
- 2 łyżki cukru
- 1 łyżka soli
- 2 łyżki słodkiej papryki
- 1 łyżeczka wędzonej papryki
- 2 łyżki cebuli w proszku
- 2 łyżki czosnku w proszku
- 2 łyżki mielonej kolendry
- 1 łyżka suszonego oregano
- 1 łyżka suszonej pietruszki
- 2 łyżeczki mielonego imbiru
- 2 łyżeczki mielonego kardamonu
- 1/2–1 łyżeczki zmielonych papryczek piri piri
Sposób przygotowania:
- Papryczki piri piri najlepiej dokładnie rozgnieść na drobny proszek. Upewnij się, że są dobrze zmielone, aby równomiernie rozprowadziły się w mieszance przypraw.
- Wszystkie składniki dokładnie wymieszaj w misce.
- Przełóż mieszankę do szczelnego słoika i przechowuj w suchym, ciemnym miejscu. Przyprawa będzie dobra do użycia przez co najmniej 6 miesięcy.
Ta mieszanka może być przechowywana przez co najmniej 6 miesięcy, więc warto przygotować większą ilość i używać jej przez nadchodzące miesiące.