Moringa oleifera często nazywana jest „cudownym drzewem”. To roślina ceniona ze względu na swoje właściwości lecznicze i zdrowotne. Zawarte w liściach i nasionach składniki mają działanie przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwdepresyjne i przeciwzapalne. Dlaczego warto włączyć liście z moringi do swojej diety?
Jak rośnie moringa?
Moringa olejodajna to duże drzewo pochodzące z północnych Indii. Jest najczęściej uprawianym gatunkiem z rodzaju Moringa. To drzewo rośnie bardzo szybko, jest odporne na suszę. Obecnie jest szeroko uprawiane w rejonie Azji Południowej dla młodych strąków nasiennych i liści, które używane są jako warzywo i składnik tradycyjnych lekarstw. Drzewo liściaste dorasta do wysokości około 10-12 metrów i ma średnicę pnia około 45 centymetrów. Kora ma kolor białawo-szary i jest otoczona grubym korkiem. Owocem jest zawieszona, trójstronna brązowa kapsułka o wielkości 20-45 cm, w której znajdują się ciemnobrązowe, kuliste nasiona o średnicy około 1 cm. Nasiona mają trzy białe skrzydła i są roznoszone przez wiatr i wodę.
Indie są największym producentem moringi, z roczną produkcją 1,2 miliona ton owoców, o powierzchni upraw 380 km². Inna nazwa to drzewo chrzanowe.
Moringa: nasiona, liście czy proszek?
Moringa to roślina, która pochodzi północnych Indiach, ale obecnie rośnie na całym świecie. W naszych warunkach klimatycznych bardzo trudno jest uzyskać świeże liście moringi, dlatego najczęściej na półkach sklepowych ze zdrową żywnością znajdziemy części tej rośliny w wersji suszonej.
Nasiona moringi
W sprzedaży znajdują się nasiona moringi, które stanowią smaczną i zdrową przekąskę. Szczególnie dobrze smakują w wersji prażonej, przygotowywane jak popcorn. Warto pamiętać, że nasiona moringi mają działanie przeczyszczające. Spożycie zbyt wielu nasion może negatywnie działać na układ trawienny i wywołać biegunkę. W praktyce już po zjedzeniu garści nasion moringi możesz odczuwać pewne skutki uboczne w tym bóle brzucha i działanie przeczyszczające. Z tego względu nie rekomenduje się spożywanie więcej niż kilku nasion.
Liście i proszek z moringi
Zdecydowanie najbardziej wartościowym częścią rośliny są liście, które zazwyczaj są sprzedawane jako susz lub w formie mielonej jako moringa w proszku.
Proszek moringa przygotowywany jest w sposób podobny do matchy. Liście drzewa moringa są zbierane, a następnie suszone. Proces suszenia jest podobny do produkcji herbaty (bez procesu utleniania występującego w czarnych herbatach). Po wyschnięciu liście są delikatnie mielone na drobny proszek.
Moringa w proszku sprzedawana jest luzem lub w kapsułkach.
Co wybrać?
Wybór formy moringi w dużej mierze zależy od tego, w jaki sposób chcemy ją spożywać.
Chcesz dodać moringę do potraw koktajli czy smoothie? Wówczas kupi moringę w proszku. Chcesz przygotować napar do picia? W tej sytuacji najlepszym wyborem są suszone liście moringi. Jeśli wolisz po prostu codziennie przyjmować suplement moringa ze względu na korzyści zdrowotne, najlepszym rozwiązaniem jest moringa w kapsułkach.
Moringa liście i proszek- wartości odżywcze
Liście moringa są doskonałym źródłem wielu witamin i minerałów.
Zawartość poszczególnych składników jest inna w różnych częściach rośliny. Najwartościowszym elementami cudownego drzewa są oczywiście liście, z których produkowany jest susz oraz proszek. [1]
Zawartość składników odżywczych w liściach, proszku z liści i nasionach moringi (100g)
Składnik | Świeże liście | Suszone liście | Proszek | Nasiona | |
Kalorie (kcal) | 92 | 329 | 205 | – | |
Proteiny (g) | 6.7 | 29.4 | 27.1 | 35.97 ± 0.19 | |
Tłuszcze (g) | 1.7 | 5.2 | 2.3 | 38.67 ± 0.03 | |
Węglowodany (g) | 12.5 | 41.2 | 38.2 | 8.67 ± 0.12 | |
Błonnik (g) | 0.9 | 12.5 | 19.2 | 2.87 ± 0.03 | |
Witamina B1 (mg) | 0.06 | 2.02 | 2.64 | 0.05 | |
Witamina B2 (mg) | 0.05 | 21.3 | 20.5 | 0.06 | |
Witamina B3 (mg) | 0.8 | 7.6 | 8.2 | 0.2 | |
Witamina C (mg) | 220 | 15.8 | 17.3 | 4.5 ± 0.17 | |
Witamina E (mg) | 448 | 10.8 | 113 | 751.67 ± 4.41 | |
Wapń (mg) | 440 | 2185 | 2003 | 45 | |
Magnez (mg) | 42 | 448 | 368 | 635 ± 8.66 | |
Fosfor (mg) | 70 | 252 | 204 | 75 | |
Potas (mg) | 259 | 1236 | 1324 | – | |
Miedź (mg) | 0.07 | 0.49 | 0.57 | 5.20 ± 0.15 | |
Żelazo (mg) | 0.85 | 25.6 | 28.2 | – |
Właściwości zdrowotne
Bogate źródło przeciwutleniaczy
Moringa olejodajna jest bogata w przeciwutleniacze. Są to związki, które działają przeciw wolnym rodnikom w ciele. Wysoki poziom wolnych rodników może powodować stres oksydacyjny, który jest związany z przewlekłymi chorobami, takimi jak choroby serca i cukrzyca typu 2. Oprócz witaminy C i beta-karotenu antyoksydanty zawarte w tej roślinie to:
- Kwercetyna: ten silny przeciwutleniacz może pomóc obniżyć ciśnienie krwi;
- Kwas chlorogenowy: kwas chlorogenowy, występujący w dużych ilościach w kawie, może pomóc w obniżeniu poziomu cukru we krwi po posiłkach.
W jednym z badań u kobiet stwierdzono, że przyjmowanie 1,5 łyżeczki (7 gramów) proszku z liści moringa codziennie przez trzy miesiące znacznie zwiększało poziomy antyoksydantów we krwi. Ekstrakt z liści moringa można również stosować jako konserwant żywności. Wydłuża okres przydatności do spożycia mięsa poprzez redukcję utleniania.
Cukier w organizmie a spożywanie moringi
Moringa proszek może obniżyć poziom cukru we krwi. Wysoki poziom cukru we krwi może być poważnym problemem zdrowotnym. W rzeczywistości jest to główna cecha cukrzycy. Z biegiem czasu wysoki poziom cukru we krwi zwiększa ryzyko wielu poważnych problemów zdrowotnych, w tym chorób serca. Z tego powodu ważne jest, aby utrzymać poziom cukru we krwi w zdrowych granicach. Badanie z udziałem 30 kobiet wykazało, że przyjmowanie 1,5 łyżeczki (7 gramów) proszku z liści moringa codziennie przez trzy miesiące obniżyło poziom cukru we krwi na czczo średnio o 13,5%. Naukowcy są przekonani, że te efekty są spowodowane przez związki roślinne, takie jak izotiocyjaniany.
Wykazuje silne działanie przeciwzapalne
Zapalenie to naturalna reakcja organizmu na infekcję lub obrażenia. Jest to niezbędny mechanizm ochronny, ale może stać się poważnym problemem zdrowotnym, jeśli będzie trwało przez dłuższy czas. W rzeczywistości długotrwałe zapalenie wiąże się z wieloma przewlekłymi problemami zdrowotnymi, w tym z chorobami serca i rakiem. Większość owoców, warzyw, ziół i przypraw ma właściwości przeciwzapalne. Jednak stopień, w jakim mogą one pomóc, zależy od rodzaju i ilości związków przeciwzapalnych, które zawierają. Naukowcy uważają, że izotiocyjaniany są głównymi związkami przeciwzapalnymi zawartymi w liściach, strąkach i nasionach moringa.
Walczy z wysokim poziomem cholesterolu
Moringa może obniżyć poziom cholesterolu. Wysokie stężenie cholesterolu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób serca. Na szczęście wiele pokarmów roślinnych może skutecznie obniżyć poziom cholesterolu. Należą do nich siemię lniane, owies i migdały. Zarówno badania na zwierzętach, jak i na ludziach wykazały, że moringa może mieć podobne działanie obniżające poziom cholesterolu.
Moringa chroni organizm przed zanieczyszczoną żywnością
Zanieczyszczenie żywności i wody arsenem stanowi problem w wielu częściach świata. Niektóre rodzaje ryżu mogą zawierać szczególnie wysokie jego poziomy. Długotrwałe narażenie na arsen może z czasem prowadzić do problemów zdrowotnych. Na przykład badania wiązały długotrwałą ekspozycję z podwyższonym ryzykiem raka i chorób serca. Co ciekawe, w wielu badaniach na myszach i szczurach wykazano, że liście i nasiona moringa mogą chronić przed niektórymi efektami toksyczności arsenu. Te wyniki są obiecujące, ale nie wiadomo jeszcze, czy dotyczy to również ludzi.
Moringa a tarczyca
Badania wykazały, że składniki zawarte w korze i liściach moringi regulują stan hormonów i wspomagają funkcjonowanie tarczycy [3]. Spożywanie ekstraktu z moringi może być szczególnie korzystne przy nadczynności tarczycy.
W składzie liście moringi znajduje się selen i cynk, które odgrywają istotną rolę w procesach zachodzących w tarczycy. Selen pozwala na zmniejszenie poziomu przeciwciał tarczycowych. W 100 g suszu znajduje się 10mcg selenu.
Cynk odgrywa ważną rolę w produkcji hormonów tarczycy, przekształcając T4 w T3 (T3 jest silniejszym hormonem tarczycy), a także zwiększa poziom T3 w organizmie. W 100g proszku z moringi znajduje się 600mcg cynku.
Poza tym liście moringi są bogatym źródłem witamin wspierających funkcjonowanie tarczycy takich jak: witamina A, witamina E, witamina C i witaminy z grupy B.
Moringa w kosmetyce: pozytywnie działa na skórę i włosy
Składniki zawarte w liściach moringi wpływają korzystnie na wygląd skóry i włosów.
Witaminę A zawarte w proszku moring bierze udział w procesie tworzenia kolagenu – niezbędnego składnika, z którego zbudowana jest skóra. Witamina C pomaga zwalczać oznaki starzenia, a witamina E zwana jako „witaminą młodości” ma właściwości przeciwzapalne. Przeciwutleniacze zapobiegają uszkodzeniom spowodowanym przez wolne rodnik i pomagają chronić skórę przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym.
Antybakteryjne właściwości moringi przydają się przy wypryskom trądzikowym na skórze. Moringa może również być pomocna w usuwaniu przebarwień, ciemnych plam i zaskórników.
Maseczka z moringi na skórę
Świetnym pomysłem jest przygotowanie na bazie proszku z moringi odżywczej maseczki, którą nakładamy na twarz.
Składniki:
- 1 łyżka proszku moringa
- 1 łyżka czystego miodu
- Puree z awokado
- łyżeczka soku z cytryny lub wody
Przygotowanie:
- Składniki wrzuć do miski i dokładnie wymieszaj.
- Powoli i równomiernie nałóż maskę na powierzchnię skóry twarzy.
- Pozostaw maskę na twarzy na około 20 minut.
- Następnie umyj twarz letnią wodą. Osusz twarz czystym ręcznikiem.
- Najlepsze rezultaty uzyskasz, gdy nałożysz maseczką wieczorem.
Uwaga: Jeśli używasz soku z cytryny, nie wystawiaj skóry na bezpośrednie działanie promieni słonecznych zaraz po zmyciu maseczki do twarzy. Ma to na celu zapobieganie uszkodzeniom skóry.
Zastosowanie moringi w kuchni
Liście moringa są bardzo pożywne i powinny być korzystne dla osób, które nie mają niezbędnych składników odżywczych w swojej codziennej diecie. Uprawa tej rośliny na suchych, pozbawionych profesjonalnego nawodnienia terenach to nadzieja dla osób niedożywionych.
Świeże części rośliny mają liczne zastosowania kulinarne w całej swojej regionalnej dystrybucji. Owoce lub strąki nasion są warzywem powszechnie używanym w zupach i curry. Liście są również często powiązane z wieloma kulinarnymi zastosowaniami, a kwiaty są także opisywane w niektórych przepisach.
Długie pałki są często pocięte na krótsze kawałki i duszone w curry i zupach. Ponieważ zewnętrzna skóra jest twarda i włóknista, należy je dusić, aby wyodrębnić soki i składniki odżywcze, a pozostały materiał włóknisty wyrzucić.
Tradycyjne potrawy, które zwykle obejmują przygotowywane w ten sposób elementy moringi to południowoindyjska sambar, gdzie moringa jest duszona z soczewicą oraz tajskie danie kaeng som, które jest kwaśnym curry z rybą.
Liście mogą być wykorzystane na wiele sposobów. Najczęściej dodaje się je do zup bulionowych, takich jak filipińskie tinola i utan. Drobno posiekane liście używane są jako dodatek do dań i sałatek warzywnych. Stosuje się je również w miejsce kolendry lub wraz z nią.
Jak najlepiej stosować proszek moringa?
Spożywanie proszku moringa
- Nalej szklankę wody i nabierz ¼-½ łyżeczki (ok. 2-3 gramów) proszku moringa
- Umieść proszek pod językiem.
- Pij wodę powoli, aby połknąć proszek.
Możesz również wsypać porcję proszku do sałatki, smoothie, jogurtu czy innego typu potrawy na zimno.
Herbata z proszku moringa
- Dodaj ½-1 łyżeczki proszku moringa do filiżanki letniej wody i dobrze wymieszaj.
- Odcedź mieszaninę przez gazę.
- Dodaj do napoju miodu i kropli cytryny do herbaty (opcjonalnie) i wypij.
Uwaga: proszek moringa nie powinien być dodawany do do gorącej wody, ponieważ może to spowodować rozkład zawartych w niej przeciwutleniaczy.
Ile moringi spożywać dziennie?
Rekomendowana dawka powinna być uzależniona od potrzeb organizmu. Najlepszym sposobem jest spożywanie moringi w proszku. Jeżeli dysponujemy suszonymi liści moringi najlepiej przed zastosowaniem je na świeżo zmielić w odpowiednio drobnym młynku czy blenderze.
Wielkość dziennej porcji proszku moringa wynosi:
- Moringa w proszku – ¼-½ łyżeczki dwa razy dziennie.
- Herbata moringa – 1-2 filiżanki dziennie.
Pamiętajmy, że maksymalna dawka nie powinna przekraczać 11 łyżeczek proszku dziennie lub 70 g liści moringi.
Moringa – przeciwwskazania
Spożywanie moringi w proszku i suszonych liści w większości przypadków jest bezpieczne i zdrowe. Istnieje jednak grupa osób, które powinny z różnych względów zrezygnować z zażywania moringi.
- W dużych dawkach liście, kora, korzenie i owoce moringi mogą mieć właściwości przeczyszczające.
- Kobiety w ciąży. Ze spożywania moringi w formie skondensowanej np. ekstraktu powinny zrezygnować kobiety w ciąży. Korzenie, kora czy ekstrakt mogą powodować skurcze macicy. Przed włączeniem liści lub moringi w proszku do swojej diety warto skonsultować się z lekarzem.
- Kobiety karmiące. Podobna sytuacja dotyczy kobiet karmiących. W trakcie karmienia piersią należy zrezygnować ze spożywania produktów zawierających moringę np. picie herbaty czy dodawania sproszkowanej moringi do koktajli.
- Osoby zażywające niektóre leki. Osoby zażywające leki rozrzedzające krew przed włączeniem moringi do swojej diety powinny skonsultować to z lekarzem.
Zobacz też: Moringa w proszku: jak ją jeść?
Materiały źródłowe:
- Moringa oleifera: A review on nutritive importance and its medicinal application, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213453016300362 [dostęp 10.11.2021r.]
- Health Benefits of Moringa oleifera, http://koreascience.or.kr/article/JAKO201435648479194.page, [dostęp 10.11.2021r.]
- Role of Moringa oleifera leaf extract in the regulation of thyroid hormone status in adult male and female rats, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10675284/ [dostęp 10.11.2021r.]