Jak poznać prawdziwy miód?

Miód jest jednym z najbardziej cenionych produktów spożywczych. W jaki sposób powstaje miód? Jak rozpoznać, czy miód jest prawdziwy?

Jak powstaje miód?

Miód jest pokarmem pszczół, który produkowany jest na przetrwanie sezonu jesienno- zimowego, gdy brak jest naturalnego źródła pożywienia. Podstawą wytwarzania miodu są spadź lub nektar. Zbierany jest z roślin miododajnych, które mają atrakcyjny wygląd i zapach. Dzięki temu przyciągają do siebie owady i pszczoły. Spadź pochodzi z drzew iglastych lub liściastych. Jest to przetworzony przez owady (mszyce i czerwienice) sok drzewny. Pszczoły zbierają go i zanoszą do ula.
Proces powstawania miodu rozpoczyna się, gdy pszczoła zawiadowczyni opuści ul i znajdzie źródło pożywienia. Gdy powróci do ula, to tańcem wykonanym na plastrze informuje o ilości i jakości pożywienia. Nektar lub spadź zbierają do ula pszczoły zbieraczki. Gromadzą go w wolu miodowym. Jednorazowo mogą przynieść do ula 40-50 mg nektaru. Zostaje on rozrzedzony oraz wzbogacony enzymami i kwasami. Po powrocie do ula nektar zostaje przekazany pszczołom robotnicom, które składają go do komórek plastra. Utrzymują one wysoką temperaturę w ulu poprzez ciągłe machanie skrzydłami. Dzięki temu z nektaru zostaje odparowana woda.

W komórkach plastrów następuje proces zagęszczenia i dojrzewania miodu. Polega on na odparowaniu wody i rozkładowi cukrów złożonych. Po około 4 dniach zawartość wody w miodzie wynosi około 18%. W ciągu kilku dni pszczoły wielokrotnie przekładają nektar z jednej komórki plastra do drugiej, do momentu osiągnięcia przez nektar pożądanej konsystencji. Następnie komórki z nektarem zostają zasklepione woskiem. Aby nektar stał się miodem, niezbędne jest wiele przemian biochemicznych, których nie da się wykonać w laboratorium.
Uznaje się, że miód jest dojrzały, gdy pokrywa on około 75% powierzchni plastra. Wtedy przychodzi pora na miodobranie. Przeprowadzane jest najczęściej przez odsklepianie, a potem odwirowanie miodu w miodarkach. Po odwirowaniu miód jest przelewany przez sito, aby pozbyć się wszystkich zanieczyszczeń m.in. małych komórek woskowych. Następnie miód jest pozostawiany do odstania, a dopiero później jest rozlewany do słoików.

Po czym poznać miód fałszywy?

• Fałszywy miód ma tylko słodki smak, lecz nie ma zapachu charakterystycznego dla miodu.
• Najczęściej ma również płynną konsystencję, choć powinien być skrystalizowany. Aby sprawdzić, czy miód powinien być już skrystalizowany, wystarczy spojrzeć na datę rozlewu znajdującą się na etykiecie. Jeśli np. miód został rozlany kilka miesięcy temu, to powinien mieć już masłową konsystencję.
• Fałszywy miód pozostawia delikatnie kwaśny posmak. Jeśli posmak jest karmelowy, to najprawdopodobniej miód został przegrzany. Dzięki temu dłużej ma płynną konsystencję. W czasie podgrzewania miód traci swoje wartości odżywcze i powstaje z niego szkodliwa dla pszczół i ludzi substancja (HMF).

Jak sprawdzić, czy miód jest prawdziwy?

Miód jest trzecim pod względem częstotliwości fałszowania produktem spożywczym wg bazy Food Fraud Database. Dlatego przed zakupem warto sprawdzić skład produktu (wg przepisów prawa, powinien się znaleźć na etykiecie). Jeśli w składzie jest cukier, syrop glukozowo- fruktozowy lub inne substancje słodzące, to jest to fałszywy miód.
Niektórzy producenci miodu jeszcze przed wybraniem go z plastrów podają pszczołom cukier, który zostaje zniesiony do ula i wymieszany razem z nektarem. Dzięki temu pszczelarze uzyskują nadzwyczajne wyniki w miodobraniu, a taki miód nie ma tak wielu właściwości odżywczych.

Wielu producentów dodaje do miodu syropu pochodzenia roślinnego, np. buraczany lub kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy. Takie miody mają niższą cenę i sprawiają, że produkcja miodu staje się dla pszczelarzy nieopłacalna.
Analiza przeprowadzona przez Projekt Honey Authenticity wykazała, że 47% europejskiego miodu importowane jest z Chin i nie spełnia on norm europejskiego etykietowania. Bardzo często są to fałszowane miody rozcieńczone syropem pochodzenia roślinnego np. kukurydzianym o dużej zawartości fruktozy. Niektórzy producenci miodów chemicznie modyfikują cukry w syropach, aby miały wygląd prawdziwego miodu.
Według amerykańskiego projektu Honey Authenticity fałszowanie miodu stało się bardzo popularne, dzięki chińskich laboratoriom, które modyfikowały syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy, aby wyglądał jak prawdziwy miód.

Obecnie w przemyśle miodowym stosuje się dwa sposoby sprawdzania, czy miód jest prawdziwy:

• laboratoryjne sprawdzenie kraju pochodzenia- jeśli testy wykażą, że miód pochodzi z innego miejsca, to wiadomo, że coś jest nie tak;
• sprawdzenie autentyczności testami laboratoryjnymi SIRA.

Zasady kupowania miodu

Prawdziwy miód ulega krystalizacji. Jest to naturalny proces, który może trwać od kilku dni do nawet roku. Proces ten jest zależny od zawartości glukozy w syropie. Im jest jej więcej, tym proces krystalizacji jest krótszy.

• miód rzepakowy– proces trwa 1-3 tygodni, a po 10 tygodniach jest już całkowicie skrystalizowany;
• miód wielokwiatowy – proces trwa kilka tygodni;
• miód gryczany– proces trwa do 8 miesięcy;
• miód spadziowy- proces trwa do kilkunastu miesięcy;
• miód akacjowy- proces trwa do kilkunastu miesięcy.

Jak rozpoznać miód z cukrem?

Przed zakupem warto przyjrzeć się etykiecie. Jeśli znajduje się na niej informacja, że w składzie jest cukier, syrop glukozowy lub inne słodziki, to jest to fałszywy miód. Jeśli miód ma płynną konsystencję po kilkunastu miesiącach od daty rozlewu, to również jest to fałszywy miód.

Domowy sposób na sprawdzenie, czy miód ma cukier:

Jeśli miód ma dodatek cukru, to rozpuści się w wodzie. Prawdziwy miód opadnie na dno szklanki.

Gdzie kupić prawdziwy miód?

Aby mieć pewność, że kupowany miód jest prawdziwy, to nie należy go kupować w sklepach i supermarketach. Prawdziwy miód można kupić wyłącznie w sprawdzonych krajowych pasiekach. Jedna z takich pasiek znajduje się w dolinie Roztocza- terenie objętym programem NATURA 2000 oraz będącym na liście rezerwatów UNESCO. Są to jedne z najczystszych terenów w Polsce, dzięki temu miody stąd pochodzące mają wyborny smak i aromat.