Żurawina od dawna jest ceniona za swoje prozdrowotne właściwości, zwłaszcza w kontekście profilaktyki infekcji dróg moczowych. Okazuje się, że regularne spożywanie żurawiny może nie tylko zmniejszyć ryzyko nawrotów infekcji, ale również wspomagać zdrowie układu moczowego. Dowiedz się, jak żurawina wpływa na drogi moczowe i jak włączyć ją do swojej diety.
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia autorskie 19.06.2024 r.
Zakażenie dróg moczowych a spożywanie żurawiny
Zakażenie dróg moczowych może dotyczyć każdej części układu moczowego: nerek, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Z powodu infekcji dróg moczowych każdego roku cierpią tysiące Polaków, głównie kobiety (ośmiokrotnie częściej niż mężczyźni). Objawy to częste, bolesne oddawanie moczu, ból w obrębie miednicy i śladowe ilości krwi w moczu. Infekcja zwykle nie trwa długo i większość pacjentów sama się diagnozuje.
U kobiet z nawracającymi zakażeniami dróg moczowych (ZUM) wskazana jest długotrwała profilaktyka przeciwdrobnoustrojowa, najczęściej w formie antybiotykoterapii. Metoda ta jest skuteczna, ale może powodować niepożądane reakcje i może zwiększyć oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. Dlatego ewidentna jest potrzeba alternatywnych terapii profilaktyki zakażeń. Żurawina to jedna z najlepszych nieantybiotycznych alternatyw.
Żurawina zawiera ponad 80% wody i 10% węglowodanów. Wśród innych składników są antocyjany, flawonoidy, katechiny, triterpenoidy, kwasy organiczne oraz mała ilość kwasu askorbinowego. Głównymi kwasami organicznymi są kwasy cytrynowy, jabłkowy i chinowy, z niewielkimi ilościami kwasów benzoesowych i glukuronowych.
Badania nad skutecznością żurawiny
Wiele badań potwierdziło skuteczność stosowania środków na bazie żurawiny. W przypadku niektórych badanych ryzyko infekcji dróg moczowych spadło o nawet 60%. Interesująco na tym tle wypadło badanie, które zostały przeprowadzone na kobietach cierpiących na nawracające infekcje dróg moczowych [1].
Uczestniczyło w nim dwadzieścia kobiet z nawracającym zapalaniem pęcherza, które przez dwa tygodnie codziennie spożywały porcję suszonej żurawiny. Wyniki były obiecujące – ponad połowa uczestniczek nie doświadczyła infekcji przez kolejne 6 miesięcy, a ogólna liczba infekcji w tym okresie znacząco się zmniejszyła. Analiza danych wykazała także wydłużenie czasu do pierwszej infekcji po rozpoczęciu spożywania żurawiny. Co ważne, żurawina nie wpłynęła na różnorodność ani wirulencję bakterii E. coli w jelitach, co świadczy o jej bezpieczeństwie. Warto więc rozważyć regularne spożywanie suszonej żurawiny jako naturalny sposób profilaktyki infekcji dróg moczowych. To prosty dodatek do diety, który może znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z tym problemem.
W jaki sposób żurawina obniża ryzyko chorób układu moczowego?
Aby zakazić układ moczowy, bakterie muszą przylgnąć do błony pęcherza i zaatakować ją. Żurawina zawiera proantocyjanidyny typu A (PAC), które zakłócają zdolność bakterii do przyczepiania się do ściany pęcherza moczowego, zmniejszając prawdopodobieństwo zakażenia. Działają szczególnie dobrze w odniesieniu do niektórych bakterii Escherichia coli. Zapobiegają ich zagnieżdżeniu się w komórkach pęcherza moczowego. Bakterie niemające możliwości przyczepienia się, są w naturalny sposób usuwane poza organizm.
Taka profilaktyka jest ważna także w przypadku osób mających problemy z całkowitym opróżnianiem pęcherza moczowego, na przykład mężczyzn z przerostem prostaty, osób po udarach czy wylewach, zacewnikowanych.
Cierpkie jagody żurawiny zawierają w swoim składzie także wiele cytrynianów. Zapobiegają one tworzeniu się złogów szczawianowo-wapniowych w nerkach. Dzięki temu sięganie po żurawinę jest wyjątkowo korzystne dla osób mających skłonności do tworzenia się kamieni nerkowych.
Jaką żurawinę na drogi moczowe?
Żurawina na drogi moczowe może być spożywana w różnych formach. Eksperci często zalecają picie soku żurawinowego. Do naszej diety możemy wprowadzić zarówno suszoną żurawinę, jak i żurawinę liofilizowaną. Ta druga forma zachowuje wszystkie właściwości odżywcze suszonego owocu i dodatkowo nie zawiera cukru. Jest więc możliwe, że jej działanie będzie znacznie skuteczniejsze. Jeśli jednak nie mamy dostępu do liofilizowanej żurawiny, tradycyjnie suszona również będzie dobrą opcją.
Jak stosować żurawinę na drogi moczowe?
Aby odpowiednio zadbać o zdrowie układu moczowego, niekoniecznie trzeba stosować suplementy diety dostępne w aptece. Jak wynika z powyższych badań, skutecznym wsparciem może być również jedzenie owoców żurawiny w różnej postaci.
Możliwości jest naprawdę wiele. W ograniczeniu nawrotów infekcji pęcherza bardzo pomaga profilaktyka, w tym odpowiednie odżywianie, które wpływa na odczyn pH naszego moczu. Jak wynika z badań, korzystne jest utrzymanie naturalnego, kwaśnego pH moczu, co ogranicza proces namnażania się bakterii. W tym pomogą nam odpowiednio skomponowane posiłki, w których bazą będą nie tylko żurawiny, ale również inne suszone i świeże owoce.
Poniżej kilka pomysł na to jak włączyć żurawinę do swojej diety, aby wspomóc zdrowie układu moczowego.
Żurawina jako samodzielna przekąska
Żurawina może być spożywana jako zdrowa przekąska między posiłkami. Pamiętaj, że przy infekcjach pęcherza korzystne jest ograniczenie spożywanego cukru. Z tego względu zaleca się żurawinę liofilizowaną lub żurawinę suszoną bez cukru (np. słodzoną syropem jabłkowym), zależnie od swoich preferencji. Wystarczy jedna porcja (około 40 gramów) dziennie, aby skorzystać z jej dobroczynnych właściwości. Pamiętaj, aby wybierać produkty bez dodatku cukru, co pozwoli uniknąć zbędnych kalorii.
Żurawina jako element posiłków
Żurawinę można również dodawać do różnych posiłków, co nie tylko urozmaici dietę, ale również wzbogaci ją o cenne składniki odżywcze. Dodaj żurawinę do swojego musli, owsianki lub jogurtu, aby cieszyć się jej smakiem i korzyściami zdrowotnymi. Możesz także używać żurawiny w sałatkach, dodając ją do świeżych liści szpinaku czy rukoli.
Żurawina z innymi produktami wpływającymi na kwasowość moczu
Aby maksymalnie wykorzystać działanie żurawiny, warto łączyć ją z innymi owocami bogatymi w witaminę C, które wpływają na obniżenie pH moczu, co utrudnia bakteriom namnażanie się. Owoce takie jak pomarańcze, truskawki, kiwi oraz pomidory są świetnymi towarzyszami żurawiny. Możesz na przykład przygotować smoothie z żurawiną i truskawkami lub dodać kiwi i pomarańcze do sałatki owocowej.
Zalecana porcja dzienna
Z badań wynika, że spożywanie ok. 40 gramów świeżej lub liofilizowanej żurawiny dziennie może pomóc w zapobieganiu nawrotom choroby. Jeśli preferujesz sok żurawinowy, wybieraj niesłodzony sok i pij go dwa lub trzy razy dziennie po 1/4 szklanki.
Inne wskazówki dietetyczne
Nawodnienie
Picie odpowiedniej ilości wody jest kluczowe w zapobieganiu infekcjom dróg moczowych. Regularne nawodnienie sprawia, że mocz jest mniej skoncentrowany, co utrudnia bakteriom przyleganie do ścian pęcherza. Częstsze oddawanie moczu pomaga wypłukać szkodliwe bakterie z układu moczowego, zanim zdążą spowodować chorobę. Picie dużej ilości wody każdego dnia to prosty, ale skuteczny sposób na zapobieganie zapaleniom pęcherza.
Włączenie probiotyków do diety
Probiotyki, obecne w jogurtach lub suplementach, mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia układu moczowego. Dobre bakterie z probiotyków mogą zbalansować te złe, zmniejszając ryzyko infekcji dróg moczowych. Przed rozpoczęciem suplementacji probiotykami warto skonsultować się z lekarzem.
Promowanie zrównoważonej diety
Spożywanie zrównoważonej diety bogatej w owoce, warzywa, białka i zboża dostarcza niezbędnych witamin i minerałów. Dobra dieta poprawia energię, odporność i pomaga zapobiegać chorobom serca czy cukrzycy. Pamiętaj o piciu odpowiedniej ilości wody i różnorodnych pokarmach w posiłkach i przekąskach.
Na koniec, unikaj również produktów, które mogą podrażniać pęcherz, takich jak kofeina i alkohol.
Regularne spożywanie żurawiny w połączeniu z odpowiednią dietą i nawodnieniem może znacząco zmniejszyć ryzyko nawracających infekcji dróg moczowych i wspomóc Twoje zdrowie.
I na koniec pamiętajmy, że żurawiny nie należy traktować jako lekarstwa na drogi moczowe, ale jako suplement wspierający działanie układu moczowego. W przypadku nawracających infekcji konieczna jest wizyta u lekarza i antybiotykoterapia, natomiast żurawina może pomóc wzmocnić układ moczowy i zmniejszyć te dolegliwości.
Zobacz też: Żurawina i jej właściwości.
Materiały źródłowe
- Burleigh, A. E., Benck, S. M., McAchran, S. E., Reed, J. D., Krueger, C. G., & Hopkins, W. J. (2013). Consumption of sweetened, dried cranberries may reduce urinary tract infection incidence in susceptible women–a modified observational study. Nutrition journal, 12(1), 139. https://doi.org/10.1186/1475-2891-12-139