Kurkuma i pieprz to popularne przyprawy do potraw. Pierwsza jest głównie stosowana w kuchni azjatyckiej i indyjskiej, a pieprz? Niegdyś uważany za cenny niczym złoto, dziś stosowany jest praktycznie przy każdej możliwej okazji. Te dwie przyprawy połączone razem mogą mieć niesamowite działanie zdrowotne. Dlaczego warto łączyć kurkumę i pieprz w potrawach? Oto kilka korzyści zdrowotnych.
Kurkuma, pieprz i ich składniki aktywne
Zarówno kurkuma, jak i pieprz to przyprawy, które oprócz niewątpliwych walorów smakowych, oddziałują w wielu aspektach pozytywnie na działanie naszego organizmu. Szczegółowe informacje na temat właściwości kurkumy i czarnego pieprzu możecie przeczytać w innych artykułach na naszym blogu, ale dziś skupimy się tylko na dwóch najważniejszych składnikach aktywnych, dla których kurkuma i pieprz stały się tak bardzo popularne i które decydują o tym, że ich połączenie ma niezwykłą moc. Mowa tutaj o kurkuminie oraz peperynie.
Kurkumina to naturalny związek polifenolowy, który zawarty jest w kłączu kurkumy, z którego powstaje wysuszona przyprawa. Kurkumina odpowiada za żółty kolor naszej przyprawy, ale to nie jedyne jej właściwości. Jest także silnym antyoksydantem, który oferuje szereg korzyści dla zdrowia, w tym właściwości przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz przeciwwirusowe. Niestety, zawartość kurkuminy w kurkumie jest stosunkowo niewielka. W zależności od jakości przyprawy, zawartość ta może wahać się od około 3 do 5 %. Aby spożywanie kurkumy miało jakikolwiek wpływ na nasze zdrowie, musimy kupować kurkumę od sprawdzonych dostawców o wysokiej jakości, gdzie jednym z najważniejszych wyznaczników jest odpowiednie stężenie kurkuminy.
Niestety, pomimo wielu właściwości zdrowotnych, kurkumina nie jest dobrze przyswajalna przez organizm. I tu na ratunek przychodzi pieprz czarny. Dlaczego?
Czarny pieprz to prawdopodobnie, zaraz po soli, jedna z najpopularniejszych przypraw stosowana w kuchniach całego świata. Oprócz wyrazistego smaku, cechuje go zawartość związku zwanego piperyną. Piperyna jest jednym z związków alkaloidów występujących w pieprzu, który wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. Jego zawartość w czarnym pieprzu jest podobna jak zawartość kurkuminy w kurkumie, oscyluje w okolicach 5%. Warto pamiętać, że ta zawartość dotyczy tylko i wyłącznie pieprzu czarnego; w pieprzu zielonym i białym zawartość piperyny jest znacznie mniejsza. Piperyna to związek, który według ostatnich badań wykazuje silne właściwości antynowotworowe oraz oczyszczające. Regularne jej spożywanie może przyspieszać metabolizm oraz przemianę materii w organizmie. Jedną z najważniejszych zalet jest jednak to, że pozytywnie wpływa na trawienie oraz poprawia wchłanianie kurkuminy do organizmu. To jeden z głównych powodów, dla których bardzo zalecane jest spożywanie tych dwóch przypraw razem – obie wykazują wiele cennych właściwości dla zdrowia, a łącząc je w posiłkach, jednocześnie zwiększamy moc ich działania.
Piperyna, która zawarta jest w czarnym pieprzu, wpływa na zahamowanie rozkładu metabolicznego związków kurkumy w jelitach i wątrobie. To z kolei sprawia, że związki kurkumy w organizmie utrzymują się na wyższym poziomie, co zwiększa ich biodostępność i nasila ich działanie.
Wśród wielu korzyści zdrowotnych, na pierwszy plan wysuwają się szczególnie trzy działania, które są wspólne zarówno dla kurkumy i kurkuminy, jak i piperyny. Są one związane ze zwalczaniem stanów zapalnych, redukcją bólu. Oba składniki wykazują również działanie antynowotworowe, a ich spożywanie może korzystnie wpływać na układ trawienny.
Zwalczanie stanów zapalnych i pomoc w redukcji bólu
Kurkumina, składnik kurkumy, jest znana z silnych właściwości przeciwzapalnych, a jej spożywanie może w wielu przypadkach zastąpić niektóre leki o podobnym działaniu, i to bez negatywnych skutków ubocznych. Zauważono również pozytywne działanie kurkuminy w leczeniu zapaleń stawów oraz bólu stawów. W szczególności ma ona wpływ na właściwości redukujące ból i tymczasowy dyskomfort. Badania wykazały, że działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe wykazuje także piperyna. Spożywanie obu tych składników razem może wpłynąć pozytywnie na nasze dolegliwości bólowe oraz zredukować stany zapalne.
Wsparcie dla układu trawiennego
Pozytywne działanie kurkumy na układ trawienny jest znane od tysiącleci, szczególnie w medycynie indyjskiej. Współczesne badania potwierdzają, że jej spożywanie może redukować skurcze jelit oraz wzdęcia. Z kolei piperyna wzmacnia działanie enzymów trawiennych w jelitach, co przyspiesza trawienie.
Wspieranie działania antynowotworowego
Badania dotyczące kurkuminy i piperyny sugerują, że mogą one odgrywać znaczną rolę nie tylko w leczeniu, ale i hamowaniu rozprzestrzeniania się nowotworów oraz przyczyniać się do śmierci komórek rakowych. Piperyna również wydaje się odgrywać rolę w indukowaniu śmierci pewnych komórek rakowych, co może zmniejszyć ryzyko powstawania guzów. Ponadto, inne badania wskazują, że może ona hamować wzrost komórek nowotworowych. Spożywanie zarówno kurkuminy jak i piperyny, zawartej w kurkumie i pieprzu, może działać profilaktycznie. Badania wykazały, że mogą one mieć działanie ochronne i redukować ryzyko zachorowania na raka prostaty, trzustki czy jelita grubego.
Kurkuma z pieprzem: Jak stosować?
Jak widać, połączenie kurkumy z pieprzem tworzy dosyć interesujące zestawienie, które może przynieść korzyści dla twojego zdrowia. Oczywiście, łączenie tych przypraw nie jest koniecznością; zarówno kurkuma, jak i pieprz zachowują swoje właściwości również kiedy spożywane są oddzielnie. Jednak jeżeli je połączysz, możesz wyciągnąć z ich właściwości jeszcze więcej. Z pewnością zastanawiasz się teraz, w jaki sposób najlepiej połączyć kurkumę z pieprzem, aby ich działanie było najbardziej efektywne. Nie ma jednoznacznie ustalonej proporcji, która byłaby idealna. W tym przypadku trzeba znaleźć równowagę pomiędzy potrzebami zdrowotnymi a walorami smakowymi potrawy.
- Najłatwiej jest dodawać kurkumę z pieprzem w trakcie gotowania konkretnych potraw. Możliwości są naprawdę różnorodne – od tradycyjnych dań takich jak jajecznica czy pieczone warzywa, po dania kuchni indyjskiej, które naturalnie zawierają duże ilości kurkumy.
- Często widuje się, że kurkuma i czarny pieprz dodawane są do herbaty, a także łączone z miodem, imbirem czy naturalnymi tłuszczami, jak oliwa z oliwek czy olej kokosowy. Szczególnie to ostatnie połączenie jest wyjątkowo korzystne.
- Badania dowodzą, że kurkumina lepiej się wchłania gdy jest spożywana z tłuszczami, co może poprawiać, podobnie jak w przypadku pieprzu, wchłanianie tego składnika z przyprawy.
Jak więc mieszać kurkumę z pieprzem? Ile pieprzu dodać do łyżeczki kurkumy?
Jednym z prostych pomysłów jest przygotowanie w domu własnej mieszanki kurkumy z pieprzem stosując proporcję 4 do 1, czyli łącząc większą ilość kurkumy z mniejszą ilością pieprzu.
Jak dodać więcej pikanterii (pieprzu/kurkumy) do swojego życia:
Oto kilka kreatywnych sposobów na wykorzystanie tych przypraw w kuchni:
- Jajecznica z ostra nutą Przygotowując tradycyjną jajecznicę, dodaj odrobinę świeżo zmielonego pieprzu i szczyptę kurkumy. Ta kombinacja doda Twoim jajkom głębi smaku i złotego koloru.
- Warzywa z charakterem: Sezonuj smażone lub pieczone warzywa mieszanką pieprzu i kurkumy, aby nadać im intensywniejszy i bardziej aromatyczny smak.
- Zupy z nutą orientu: Zarówno pieprz, jak i kurkuma mogą być doskonałym dodatkiem do różnorodnych zup. Spróbuj dodać je do klasycznej zupy pomidorowej lub krupniku, aby nadać im odświeżający i oryginalny smak.
- Sałatki z pikanterią: Urozmaić swoją ulubioną sałatkę dodając do niej sos sałatkowy wzbogacony pieprzem i kurkumą.
- Musztarda z twistem: Kurkuma jest często stosowana w produkcji musztardy, nadając jej charakterystyczny kolor. Dodaj do niej odrobinę pieprzu, aby uzyskać bardziej wyrafinowany smak.
- Smoothie z orientalnym akcentem: Zastanawiałeś się kiedyś nad dodaniem kurkumy do smoothie? Ten składnik nie tylko wzbogaci smak Twojego napoju, ale także przyniesie korzyści zdrowotne.
- Ryż pełen aromatu: Podczas gotowania ryżu dodaj odrobinę kurkumy i pieprzu. Dzięki temu uzyskasz smakowity i kolorowy dodatek do głównego dania.