Jod jest pierwiastkiem, który w największej ilości występuje w morzach i oceanach. Po utlenieniu, może przedostawać się do atmosfery, a następnie poprzez opady, wchłaniać się do gleby.
Produkty bogate w jod
| algi |
| glony, wodorosty: wakame, kelp, kombu, nori, hijiki |
| sól jodowana (dostępna w wielu rodzajach, także himalajska) |
| woda jodowana |
| ryby morskie (np. łosoś) |
| owoce morza (ostrygi, skorupiaki) |
| ser biały i inne przetwory mleczne |
| jaja |
| ryż (jod występuje w nim w małej ilości) |
| ewentualnie – suplementy z jodem |
*Na zawartość jodu w danym pożywieniu może wpływać też pora roku, głębokość na jakiej żyją lub rosną organizmy, czy temperatura wody.
Zawartość jodu w żywności zależy zatem od miejsca jej uprawy oraz gleby. Rośliny hodowane z daleka od terenów morskich, mają w sobie zdecydowanie mniej tego składnika. Dużo jodu zawierają zatem:
Działanie jodu w organizmie
Ten pierwiastek wiąże się ściśle z funkcjonowaniem tarczycy i produkowanych przez nią hormonów (tyroksyna i trójjodotyronina).
Jod absorbowany jest przede wszystkim w jelicie cienkim, a także w żołądku oraz z krążenia, skąd przechodzi do tarczycy (ma ona największą zdolność do przechowywania tego pierwiastka).
Jod jest mikroelementem, którego nie potrzebujemy w ciele w dużej ilości, a wręcz w mikroskopijnej. Wartość ta mierzona jest w mikrogramach [µg].
Dobowe spożycie jodu
110 [µg] – niemowlaki
90 [µg] – dzieci od 1. do 6. roku życia
100 [µg] – dzieci od 7 – 9 lat
120 [µg] – dzieci w wieku 10 – 12 lat
150 [µg] – dzieci i dorośli po 13. roku życia
Jak widać, niemowlęta potrzebują większej dawki jodu, niż dzieci w przedziale 1 – 6 lat. Wynika to z faktu zapotrzebowania na jod w celu prawidłowego rozwoju dziecka.
Niedobór jodu objawy
Kiedy w diecie jest za mało jodu, wzrasta poziom TSH. Organizm korzysta wtedy z rezerw nagromadzonych w organizmie, a obniża się wydalanie go z moczem. Wtedy może rozwijać się wole tarczycowe sugerujące niedobór jodu, a efektem jest powiększenie tarczycy. Inne objawy niedoboru u dorosłych:
- problemy z narządami rozrodczymi
- trudności w utrzymaniu prawidłowego przebiegu ciąży
- poprzez problemy z tarczycą, następstwem mogą być problemy z wieloma innymi narządami
Niedobór jodu mogą potęgować też:
- substancje antyodżywcze (czyli np. izoflawony, tiocyjanki)
- niedobory innych witamin, np. wit. A, żelaza oraz selenu (brak tych pierwiastków dodatkowo osłabia pracę tarczycy)
Niedobór jodu u dzieci:
Ważne jest, aby kobiety w ciąży dostarczały swojemu organizmowi optymalną ilość jodu. Dzięki temu, oszczędzą sobie zmartwień związanych z rozwojem dziecka na poziomie płodowym, oraz późniejszych, dotyczących prawidłowego rozwoju niemowlaka. Niedobory jodu u dzieci mogą powodować:
- problemy ze wzrostem
- spowolnienie rozwoju fizycznego
- problemy z koncentracją i uczeniem się
Nadmiar jodu
Narażenie na wysokie dawki tego pierwiastka przy chorobie autoimmunologicznej Hashimoto, może potęgować stan zapalny. Dodatkowo warto pamiętać, że niektóre z wodorostów gromadzą w sobie metale ciężkie takie jak: ołów, rtęć, kadm czy arsen. Biorąc pod uwagę współczesne zagrożenia ekologiczne, należy mieć na uwadze skąd pochodzą kupowane przez nas produkty. Jednak kiedy spożywamy produkty bogate w jod w optymalnych ilościach, nie narażamy się na zbyt wysokie spożycie metali.
Dieta roślinna a odpowiednia ilość jodu
Osoby, które nie jedzą produktów odzwierzęcych, według badań, mogą mieć niższy poziom jodu w organizmie. I chociaż nie są to drastyczne niedobory, to aby dostarczać odpowiednią dawkę pierwiastką, warto pić jodowaną wodę, od czasu do czasu glony i wodorosty oraz dodawać do potraw jodowaną sól.
Niewątpliwie, przebywanie od czasu do czasu w klimacie nadmorskim, pozwoli zwiększyć poziom jodu w organizmie oraz poprawi ogólne samopoczucie.