Drożdże nieaktywne coraz chętniej stosowane są do przyprawiania sosów, zup czy posypka do chleba. W kuchni wegańskiej służą za zamiennik sera. Czy warto jeść drożdże nieaktywne? Jakie mają właściwości?
Drożdże nieaktywne a drożdże do ciasta – czym się różnią?
Drożdże nieaktywne to gatunek drożdży znany jako Saccharomyces cerevisiae. To ten sam rodzaj drożdży, który jest używany do pieczenia chleba i warzenia piwa. Chociaż drożdże piwne, piekarskie i nieaktywne są technicznie wytwarzane z tego samego gatunku drożdży, są to bardzo różne produkty.
- Drożdże piekarnicze: Drożdże piekarnicze są kupowane żywe i używane do zakwaszania chleba. Drożdże giną podczas gotowania, ale nadają chlebowi ziemisty, drożdżowy posmak.
- Drożdże piwne: Drożdże piwowarskie można kupić żywe i są używane do warzenia piwa. Martwe komórki drożdży pozostałe po procesie warzenia można spożywać jako suplement diety, ale mają bardzo gorzki smak.
- Drożdże nieaktywne: Te drożdże są uprawiane specjalnie do użytku jako produkt spożywczy. Komórki drożdży są zabijane podczas produkcji i nie są żywe w produkcie końcowym. Są używane do gotowania i mają serowy, orzechowy lub pikantny smak.
Aby wyprodukować płatki drożdżowe nieaktywne, komórki S. cerevisiae hoduje się przez kilka dni na bogatej w cukier pożywce, takiej jak melasa. Drożdże są następnie dezaktywowane przez ogrzewanie, zbierane, myte, suszone, kruszone i pakowane do dystrybucji.
Istnieją dwa rodzaje drożdży nieaktywnych:
- Niewzmocnione – ten typ nie zawiera żadnych dodanych witamin ani minerałów. Zawiera tylko witaminy i minerały, które są naturalnie produkowane przez komórki drożdży podczas ich wzrostu.
- Wzmocnione – ten typ zawiera syntetyczne witaminy dodane podczas procesu produkcyjnego w celu zwiększenia zawartości składników odżywczych. Jeśli do drożdży zostały dodane witaminy, zostaną one uwzględnione na liście składników.
Drożdże nieaktywne są sprzedawane w postaci płatków, granulek lub proszku. To wszechstronny pokarm, który pasuje do prawie każdego rodzaju diety i stylu odżywiania. Są naturalnie niemal pozbawione sodu i kalorii, a także beztłuszczowe, bezcukrowe, bezglutenowe i wegańskie.
Płatki drożdżowe – wartości odżywcze
Wartości odżywcze drożdży nieaktywnych mogą różnić się w zależności od producenta.
Płatki drożdżowe nieaktywne są bogate w żelazo biorące udział m.in. w procesie produkcji czerwonych krwinek. Zawierają również selen, który pomaga w naprawie uszkodzeń komórek i cynk, który wspiera naprawę tkanek, gojenie się ran oraz utrzymuje zmysł smaku i węchu.
Ile mają kalorii drożdże nieaktywne?
Płatki drożdżowe nieaktywne nie należą do produktów niskokalorycznych. W 100 gramach płatków nieaktywnych znajduje się od 350 do nawet 400 g kalorii. Pod względem kaloryczności bardzo przypominają niektóre odmiany sera. W jednej porcji płatków odżywczych, czyli koło 15 gram znajduje się 60 kalorii. To podobne wartości, jakie mamy w przypadku serów: goudy, parmezanu czy cheddaru. Drożdże odżywcze sprawdzą się znakomicie jako zamiennik sera, gdy chcesz ograniczyć tłuszcz lub nabiał, ale nie możesz zrezygnować z posypki serowej na spaghetti czy sałatce. Drożdże nieaktywne to zdrowsza opcja – zawierają również mniej sodu niż w serze żółtym.
Płatki drożdżowe a indeks glikemiczny
Drożdże odżywcze mają niski indeks glikemiczny, dlatego mogą zostać włączone do diety chorych na cukrzycę II.
Wartości odżywcze drożdży nieaktywnych (tabela)
| Składnik | Wartość | Jednostka |
|---|---|---|
| Energia | 389 | kcal |
| Białko | 55.6 | g |
| Tłuszcz całkowity | 5.56 | g |
| Węglowodany | 33.3 | g |
| Błonnik | 22.2 | g |
| Cukry | 0 | g |
| Wapń, Ca | 67 | mg |
| Zelazo Fe | 5.56 | mg |
| Potas, K | 2000 | mg |
| Sód, Na | 0 | mg |
| Tiamina | 67 | mg |
| Ryboflawina | 66.7 | mg |
| Niacyna | 356 | mg |
| Witamina B-6 | 66.7 | mg |
| Kwas foliowy | 4500 | µg |
| Witamina B-12 | 156 | µg |
| Witamina D (D2 + D3) | 0 | IU |
| Kwasy tłuszczowe, nasycone | 0 | g |
| Kwasy tłuszczowe, trans | 0 | g |
| Cholesterol | 0 | mg |
Korzyści z jedzenia płatków drożdżowych nieaktywnych
Cenne źródło roślinnego białka
Nieaktywne drożdże są bogatym źródłem roślinnego białka. Porcja (30 g) zawiera 9 gramów białka, które jest kompletnym białkiem. Dostarcza wszystkich dziewięciu aminokwasów, których organizm ludzki nie jest w stanie wytworzyć.
Zawierają mikroelementy
Jedna łyżka stołowa zawiera 2–30% RDI dla mikroelementów, takich jak cynk, selen, mangan i molibden. Minerały śladowe biorą udział w regulacji genów, metabolizmie, wzroście i odporności.
Bogate w kwas foliowy
Spożywanie nieaktywnych drożdży zalecane jest w trakcie ciąży. W drożdżach nieaktywnych znajduje się dużo cennego kwasu foliowego, który zapobiega wadom wrodzonym i wspomaga wzrost płodu. Jedna porcja płatków drożdżowych (ok.15 g) w pełni zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na ten składnik. Rekomendowana dawka kwasu foliowego w ciąży powinna wynosić 400 µg na dobę, podczas gdy w 15g znajduje się średnio 700 µg.
Korzystnie wpływają na stan skóry paznokci i włosów
Zawarte w płatkach aminokwasy, minerały, witaminy szczególnie witaminy z grupy B stymulują wzrost włosów i paznokci. Biotyna spowalnia oznaki starzenia się skóry (zaczerwienienia i plamy na skórze), a niacyna z kolei stosowana jest w leczeniu przewlekłego trądziku i poprawie ogólnego stanu skóry.
Zmniejszają stan zapalny
Drożdże nieaktywne zawierają dwa główne węglowodany – alfa-mannan i beta-glukan. Badania pokazują, że dodanie alfa-mannanu i beta-glukanu do paszy dla zwierząt może zmniejszyć częstotliwość infekcji bakteriami chorobotwórczymi, takimi jak E. coli i Salmonella, u świń, a także zmniejszyć powstawanie guzów u myszy. Beta-glukan znajdujący się w odżywczych drożdżach może również obniżać poziom cholesterolu. Obszerne badania pokazują, że beta-glukan może znacznie obniżyć poziom cholesterolu.
Działają antyoksydacyjnie
Drożdże odżywcze zawierają silne przeciwutleniacze glutation i selenometioninę. Te szczególne przeciwutleniacze chronią komórki przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki i metale ciężkie oraz pomagają organizmowi eliminować toksyny środowiskowe.
Płatki drożdżowe – do czego stosować?
Drożdże nieaktywne należy przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu, aby zachować ich wszystkie witaminy. Powinny być również szczelnie zamknięte i chronione przed wilgocią.
Drożdże wykorzystywane są w następujący sposób:
Do popcornu
Płatki drożdżowe nieaktywne doskonale będą smakować w połączeniu z popcornem. Ich charakterystyczne serowy i lekko słony smak z powodzeniem może zastąpić tradycyjną sól kuchenną.
Do makaronów i ryżów
Płatki drożdżowe nieaktywne pasują do wszelkiego rodzaju dań na bazie makaronu i ryżu. Podobne w smaku do sera mogą być wykorzystywane wówczas kiedy chcemy wykluczyć wysokokaloryczny i ciężkostrawny ser żółty z diety. Doskonale sprawdzą się jako alternatywa dla parmezanu np. przy przygotowaniu spaghetti czy do posypywania ryżu jaśminowego lub basmati.
Do ciecierzycy
Płatki drożdżowe nieaktywne szczególnie dobrze smakują w zestawieniu z ciecierzycą. Warto zastosować do różnego typu dań, w których głównym składnikiem jest właśnie cieciorka.
Do zagęszczania zup i sosów
Płatki drożdżowe nieaktywne mogą być stosowane do zagęszczania zup i sosów. Nawet jeżeli nie jesteś weganinem, możesz poeksperymentować i zastąpić śmietanę płatkami drożdżowymi. Efekt z pewnością się zaskoczy!
Do warzyw
Płatkami drożdżowymi można posypać wszelkiego rodzaju dania na bazie gotowany, smażonych czy grillowanych warzyw (np. kalafiora, ziemniaków, szparagi). Lubisz warzywa z patelni? Posyp je pod koniec smażenia odrobiną płatków nieaktywnych. Będziesz zajadał się z prawdziwą przyjemnością.
Do sałatek
Drożdżami nieaktywnymi mi możesz posypać praktycznie każdą sałatkę warzywną. Dodasz w ten sposób do niej charakterystycznego serowego posmaku.
Na pierogi
Tradycyjną omastę w formie skwarków, pieczonego boczku czy smażonej cebulki można zastąpić właśnie płatkami drożdżowymi. Warto wykorzystać je praktycznie w każdego rodzaju pierogach niesłodkich: z mięsem, kapustą, ale najlepiej smakują połączeniu z pierogami ruskim i z dodatkiem maggi lub sosu sojowego.
Drożdże nieaktywne – dzienna dawka
Wielkość porcji jest określana przez każdego producenta, ale zazwyczaj są to 1 lub 2 łyżki stołowe. Bezpieczne jest używanie odżywczych drożdży z umiarem.
Drożdże nieaktywne na diecie wegańskiej
Płatki drożdżowe nieaktywne są popularnym składnikiem diety wegańskiej. Ze względu na swój charakterystyczny, lekko serowy smak chętnie stosowane są jako alternatywa dla sera żółtego w wielu potrawach, sosach, zupach, pizzy lub po prostu jako posypka do chleba.
Płatki drożdżowe są wartościowym elementem diety wegańskiej nie tylko na ze względu ich na walory smakowe. Drożdże nieaktywne zawierają też witaminę B12, która zazwyczaj znajduje się produktach pochodzenia zwierzęcego. Płatki drożdżowe są jednym z nielicznych produktów wegańskich, które pozwalają na naturalne przyswojenie witaminy B12 do organizmu.
Wyniki jednego z badań potwierdziły, że uzupełnianie diety w płatki drożdżowe nieaktywne lub suplementy diety na bazie drożdży aktywnych może pomóc w obniżeniu ryzyka powstanie niedoboru witaminy B12 w organizmie. [2]
Istotna jest również sama jakość i rodzaj płatków drożdżowych, które spożywamy. W celu naturalnej suplementacji weganie powinni sięgać po płatki drożdżowe w wersji wzbogaconej, które będą miały odpowiednie poziomy witaminy B12.
Wegański parmezan z drożdży nieaktywnych
Składniki:
- 3/4 szklanki surowych orzechów nerkowca/ mąki z orzechów nerkowca, migdałów/ mąki migdałowej
- 3 łyżki drożdży nieaktywnych
- 3/4 łyżeczki soli morskiej
- 1/4 łyżeczki czosnku w proszku
Przygotowanie:
- Dodaj wszystkie składniki do dobrego blendera i miksuj, aż uzyskasz gładką masę.
- Dodaj do pizzy, sałatek, tostów itp.
- Przechowuj w lodówce, aby zachować świeżość.
Płatki drożdży nieaktywnych – działania uboczne
Kłopoty trawienne
Ze względu na to, że płatki drożdżowe zawierają dużą ilość błonnika jedzone w nadmiarze lub zbyt szybko mogą doprowadzić do dyskomfortu w jamie brzusznej. Tylko w dwóch łyżkach płatków drożdżowy znajduje się aż 5 g błonnika, co stanowi prawie 20% dziennego zapotrzebowania organizmu. W przypadku gdy przesadzimy z jedzeniem płatków drożdżowych lub nie jesteśmy przyzwyczajeni do diety wysokobłonnikowej, wówczas możemy doświadczyć nieprzyjemności w postaci bólu brzucha, skurczów, a nawet biegunki.
Zaczerwienienia i swędzenie skóry
Płatki drożdżowe nieaktywne jak wspominaliśmy wcześniej, zawierają pokaźną dawkę niacyny, czyli witaminy B3. Witamina ta jest niezbędnym składnikiem organizmu i bierze udział w wielu reakcjach enzymatycznych. Wpływa na organizm obniżenie cholesterolu, a także w procesie rozwoju czerwonych ciałek krwi. Już 15 gramów płatków drożdżowych może dostarczyć 54.38 mg, co zapewnia aż 340% zapotrzebowania na tę witaminę. Okazuje się, że spożywanie zbyt dużej ilości niacyny może powodować pojawienie się zaczerwienienia twarzy.
Regularne spożywanie nadmiaru składnika niacyny może doprowadzić do jej przedawkowania. Mogą pojawić się biegunki, wymioty, mdłości, ból brzucha oraz swędzenie, mrowienie i zaczerwienienie skóry. [3]
Bóle głowy lub ataki migreny u niektórych osób
Płatki drożdżowe oprócz cennych składników takich jak witaminy minerały czy witamina B2, B12 czy cynk zawiera również tyraminę. U niektórych osób związek ten może wpływać na ośrodkowy układ nerwowy i wywoływać ataki migreny.
FAQ: najczęściej zadawane pytania o płatki drożdżowe nieaktywne
Czy płatki drożdżowe nieaktywne są zdrowe?
Płatki drożdżowe nieaktywne są jednymi z najzdrowszych dodatków do potraw. Zawierają wiele cennych składników odżywczych, w tym witaminy i minerały. Są bogate w witaminy z grupy B (B1, B2, B6), potas, cynk, a także mogą być wzbogacone w witaminę B12 i kwas foliowy (B9). Dwie łyżki stołowe płatków drożdżowych dostarczają 8 gramów pełnowartościowego białka, zawierającego wszystkie dziewięć niezbędnych aminokwasów. Spożywanie płatków nieaktywnych dostarcza zatem wartościowego białka, tego samego, które znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego. Kompletne białko to istotny składnik odżywczy, który między innymi pomaga w procesach odbudowy i regeneracji organizmu, w tym mięśni i tkanek, a także wchłaniania składników odżywczych.
Czy drożdże odżywcze naturalnie zawierają witaminę B12?
Tak i nie. Drożdże nieaktywne naturalnie nie zawierają witaminy B12 ze względu na proces produkcji. Jednak dostępne są na rynku drożdże aktywne, tak zwane wzmocnione, które są wzbogacane syntetycznymi witaminami z grupy B, w tym B12, najczęściej cyjanokobalaminą. Tego typu wzmocnione drożdże zalecane są do spożywania osobom na diecie wegańskiej czy wegetariańskiej, które mają mniej możliwości do spożywania witaminy B12 w naturalnej postaci.
Czy drożdże odżywcze są probiotykiem?
Drożdże nieaktywne mogą wykazywać właściwości podobne do probiotyku. Jedno z badań wykazało, że mają one wpływ probiotyczny na jelita, a także profilaktycznie zapobiegają infekcjom żołądkowo-jelitowym, takim jak E. coli i Salmonella.
Jakie właściwości mają płatki drożdżowe nieaktywne?
Spożywanie nieaktywnych płatków drożdżowych korzystnie wpływa na zdrowie organizmu pod wieloma względami. Między innymi działają antyoksydacyjnie, wzmacniają odporność oraz przyczyniają się do poprawy ogólnej kondycji organizmu.
Na co pomagają drożdże nieaktywne?
Płatki drożdżowe mogą przyczynić się do poprawy zdrowia i samopoczucia na wiele sposobów:
- Zwiększenie energii: Bogactwo witamin z grupy B w płatkach drożdżowych pomaga przekształcać spożywaną żywność w energię, co może przyczynić się do podniesienia poziomu energii.
- Wsparcie dla układu immunologicznego: Wysoka zawartość białka i minerałów może wspomagać układ immunologiczny.
- Poprawa zdrowia skóry, włosów i paznokci: Witaminy z grupy B, zwłaszcza biotyna (B7), są niezbędne do utrzymania zdrowia skóry, włosów i paznokci.
- Poprawa wrażliwości na glukozę: Płatki drożdżowe mogą pomagać poprawić wrażliwość na insulinę i kontrolę glikemii, choć są potrzebne dalsze badania.
- Wsparcie dla zdrowej ciąży: Płatki drożdżowe wzbogacone są dobrym źródłem kwasu foliowego, który jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju płodu podczas ciąży.
Gdzie można kupić drożdże nieaktywne?
Drożdże nieaktywne są produktem, który jest obecnie dostępny praktycznie w większości sklepów spożywczych, zarówno tych mniejszych, jak i dużych supermarketach. Przy zakupie płatków drożdży nieaktywnych należy zwrócić uwagę na skład produktu i wybierać te, które nie zawierają żadnych ulepszaczy i składników chemicznych. Dodatkowo, osoby na diecie wegańskiej lub wegetariańskiej powinny sięgać po płatki odżywcze wzmocnione, zawierające witaminę B12.
Czy drożdże nieaktywne są wegańskie?
Tak, drożdże nieaktywne są produktem wegańskim. Są one produkowane z wysuszonych i specjalnie przygotowanych drożdży aktywnych, co oznacza, że w ich składzie nie znajdują się żadne składniki pochodzenia zwierzęcego. Bez obaw można je włączyć do naszej diety wegańskiej lub wegetariańskiej.
Czy płatki drożdżowe nieaktywne są bezglutenowe?
Tak. Ze względu na to, że drożdże nieaktywne nie są produkowane z żadnej formy zboża, są one produktami naturalnie bezglutenowymi. Oznacza to, że mogą po nie sięgać osoby, które z pewnych względów muszą utrzymywać dietę nie zawierającą glutenu. Istnieje jednak niewielkie zagrożenie, że w trakcie konfekcjonowania drożdże mogą być zanieczyszczone śladowymi ilościami glutenu. Z tego względu osoby cierpiące na nietolerancję glutenu lub celiakię powinny wybierać tylko te produkty, które są oznaczone znakiem zielonego kłosa.
Jaka jest data przydatności do spożycia drożdży nieaktywnych?
Drożdże nieaktywne są wysuszoną wersją drożdży aktywnych. W odróżnieniu od drożdży świeżych, nie muszą być przechowywane w lodówce, a ich czas przydatności do spożycia jest znacznie wydłużony. Jeżeli drożdże są przechowywane w odpowiedni sposób, czyli w suchym i ciemnym miejscu, z dala od wilgoci, zachowują swoje wartości odżywcze nawet do dwóch lat od daty produkcji. Warto jednak pamiętać, że po upływie tej daty drożdże nieaktywne nadal będą przydatne do spożycia, chociaż dłuższe przechowywanie może wpłynąć na ich smak oraz zawartość wartości odżywczych.
Czy drożdże nieaktywne smakują jak parmezan?
Nie, nie smakują jak parmezan, ale ich smak przypomina ser. Te walory smakowe sprawiają, że drożdże są często wykorzystywane jako zamiennik sera, szczególnie w diecie wegańskiej. Można je wykorzystywać również wtedy, gdy nie mamy pod ręką sera, a potrzebujemy na przykład doprawić sałatkę czy posypać nim spaghetti.
Czy płatki drożdże są łatwo strawne?
Tak, zawierają one sporo błonnika, co może być korzystne dla zdrowia układu pokarmowego. Jednak nie należy przekraczać zalecanej dawki. Wprowadzenie zbyt dużej ilości płatków drożdżowych do diety może prowadzić do problemów trawiennych, takich jak skurcze brzucha czy biegunka.
Materiały źródłowe:
- Referencyjne wartości składników odżywczych płatków drożdżowych nieaktywnych, https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1991802/nutrients
- Metabolic vitamin B12 status on a mostly raw vegan diet with follow-up using tablets, nutritional yeast, or probiotic supplements, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11146329/ [dostęp 23.12.2021r.]
- Seeing red: flushing out instigators of niacin-associated skin toxicity, https://www.jci.org/articles/view/44098 [dostęp 23.12.2021r.]