Gotowanie ryżu basmati to coś więcej niż tylko wrzucenie go do wody. Jeśli chcesz, by twój ryż był lekki, puszysty i pełen charakterystycznego aromatu, warto poznać kilka sprawdzonych technik. W tym artykule dowiesz się, jak dzięki prostym, ale skutecznym trikom, przygotować ryż basmati, który zachwyci smakiem i teksturą.
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 22.08.2024 r
Ryż basmati – co to jest?
Ryż basmati to rodzaj białego ryżu. Jest bardziej aromatyczny niż zwykły biały ryż, z lekkim orzechowym zapachem. Ziarna są również dłuższe niż w przypadku tradycyjnej odmiany. To produkt, który ma praktycznie takie same właściwości zdrowotne i wartości odżywcze, jak biały ryż i jest świetnym źródłem węglowodanów. Rośnie u podnóży Himalajów (w Indiach i Pakistanie), dlatego najbardziej popularny jest w kuchni indyjskiej np. curry i pakistańskiej. Jada się go przede wszystkim jako element dań z drobiem i owocami morza, podawanych na ciepło. Możliwe jest również spożycie go na zimno, gdyż świetnie się sprawdza jako składnik sałatek. Występuje w wersji białej i brązowej i coraz częściej pojawia się na naszych stołach. Jak go przygotować prawidłowo?
Ryż basmati: jak gotować?
Gotowanie ryżu basmati, mówiąc potocznie, nie jest wielką filozofią. Istnieje jednak duża różnica pomiędzy zwykłym ugotowaniem basmati a gotowaniem go w taki sposób, aby był puszysty i miał atrakcyjną dla oka konsystencję. W tym drugim przypadku musisz skorzystać z kilku prostych kroków, które pozwolą ci uzyskać idealnie puszyste i aromatyczne ziarna. Warto przejść krok po kroku przez te etapy, aby móc naprawdę delektować się posiłkiem. To lepsze niż jedzenie sklejonych i nie do końca ugotowanych ziaren ryżu, prawda? Co należy zrobić? Oto kilka rzeczy, które powinniście wiedzieć o przygotowaniu ryżu basmati. Jeśli wykonacie to prawidłowo, ryż będzie doskonałym uzupełnieniem każdego dania.
1. Wypłucz dokładnie ryż basmati
Na ziarenkach ryżu basmati znajduje się pewna warstwa skrobi. To właśnie ona powoduje, że w czasie gotowania ryż staje się kleisty, a ugotowane ziarna przywierają do siebie. Jeżeli chcesz zatem uzyskać ziarna o bardziej sypkiej konsystencji, to ryż należy przepłukać.
Najlepiej usuniesz nadmiar skrobi biorąc 1 szklankę ryżu i umieszczając ją na sitku o wielkości dopasowanej do ilości ryżu. Następnie zanurz sitko w misce wypełnionej zimną wodą. Wody musi być na tyle, abyś mógł swobodnie zanurzyć sitko z ryżem i dokładnie go opłukać. Płukanie ryżu zimną wodą ponawiaj do momentu, aż woda będzie prawie przezroczysta. Wówczas masz pewność, że skrobia została całkowicie usunięta z ziaren.
2. Moczenie ryżu basmati
Być może zastanawiałeś się, dlaczego ryż basmati wydziela taki charakterystyczny zapach? Okazuje się, że zawdzięcza to związkowi zapachowemu, czyli 2-acetylo-1-pirolinie. Związek ten występuje we wszystkich ziarnach ryżu, ale to właśnie w basmati znajduje się go najwięcej — aż 12 razy więcej niż w innych odmianach ryżu. To właśnie on sprawia, że ten aromatyczny ryż, o lekko kwiatowym zapachu jest tak charakterystyczny i pożądany w wielu potrawach. Niestety obróbka termiczna, czyli gotowanie, powoduje znaczną redukcję tego aromatu.
Na szczęście można to nieco ograniczyć poprzez moczenie. Jak moczenie ryżu przekłada się na zachowanie aromatu? W prosty sposób — moczenie ryżu przed gotowaniem redukuje czas potrzebny na jego ugotowanie, co proporcjonalnie pozwala zachować więcej aromatu w ziarnach. Jeśli zależy ci na zachowaniu specyficznego aromatu ryżu basmati, namocz go przez około 30 minut w zimnej wodzie przed gotowaniem.
3. Odpowiednie proporcje wody i ryżu
Największym błędem popełnianym przez większość ludzi, który powoduje zbyt lepki ryż basmati, jest używanie niewłaściwego stosunku ryżu do wody. Prawidłowy stosunek wynosi 1:1,5 (1 filiżanka ryżu na 1,5 szklanki wody). Dzięki temu ryż będzie puszysty, a nie rozgotowany.
4. Gotowanie
Jak wspomnieliśmy wcześniej, ryż basmati będzie miał najlepszy smak i aromat, jeśli maksymalnie zredukujesz czas jego przebywania w niekorzystnych warunkach termicznych, czyli w gorącej wodzie. Z tego względu nie wrzucaj ryżu basmati od razu do zimnej wody, ale zrób to dopiero wtedy, gdy woda się zagotuje.
Dopiero wówczas zmniejsz ogień do minimum i gotuj na małym ogniu przez około 12-15 minut pod przykryciem. W tym czasie nie podnoś przykrywki, aby para mogła równomiernie gotować ryż. Gotowanie ryżu basmati pod przykryciem również zmniejsza czas jego przygotowania. Postępując w ten sposób sprawisz, że ziarenka ryżu będą równomiernie ugotowane, co wpłynie korzystnie na doznania smakowe podczas spożywania potraw z jego dodatkiem.
5.Daj ryżowi „odpocząć”
Po ugotowaniu ryżu basmati przygotowanie go się nie kończy. Teraz nadchodzi jeden z najważniejszych etapów. Po zakończeniu gotowania odstaw garnek z ognia i pozostaw go na kolejne 5-10 minut, nie zdejmując pokrywki. To pozwoli ryżowi „dojść” i równomiernie rozprowadzić wilgoć.
6. Spulchnij widelcem
Przed podaniem ryżu basmati na talerz dobrze jest go ostatecznie przygotować i spulchnić. Najlepiej zrobić to widelcem, delikatnie oddzielając ziarna od siebie i nadając im lekkości.
Jak gotować ryż basmati na sypko?
W celu ugotowania ryżu basmati na sypko, warto skorzystać z kilku sztuczek:
- Ciężkie i szczelnie przylegające wieczko – luźne lub lekkie wieczko powoduje utratę pary;
- Odpowiednia wielkość garnka – użyj średniego rondla na maksymalnie 2 szklanki ryżu. Na 3 lub więcej filiżanek użyj dużego garnka. Pamiętaj, że podczas gotowania ryż zwiększa objętość, dlatego jeśli spróbujesz ugotować zbyt dużo ryżu w małym rondlu, ugotuje się on nierównomiernie, a ryż na dnie będzie bardziej lepki;
- Doprowadź do wrzenia bez pokrywki – pomaga to w równomiernym gotowaniu ryżu;
- Nie podnoś pokrywki w trakcie gotowania, ponieważ doprowadza to do nadmiernego ulatniania się pary;
- 10 minut odpoczynku to podstawa – ryż prosto z pieca jest mokry, lepki i jeszcze się nie ugotował. Ziarna wchłaniają płyn podczas jego odpoczynku;
- Ryżu basmati nie wolno mieszać widelcem – złamie to długie ziarna.
Ryż basmati, ile gotować?
Ryż basmati najlepiej jest gotować metodą absorpcji, to znaczy dodając do ziaren tyle wody, by wchłonęły ją one całkowicie i nie trzeba było nic odlewać. W ten sposób gotuje się go w czasie od 12 do 14 minut.
Gotowanie ryżu basmati – co jeszcze warto wiedzieć?
Wszelkich problemów związanych z nieprawidłowym wyglądem ryżu basmati można uniknąć, dzięki kierowaniu się prostymi zasadami.
- Sekret dobrze przygotowanego ryżu basmati tkwi w technice jego przygotowania i dodatku masła ghee lub oleju. Tłuszcz pomaga w oddzieleniu ziaren od siebie, a także wpływa na indeks glikemiczny, gdyż dodatek tłuszczu wpływa na tempo trawienia potraw i obniża poziom indeksu glikemicznego dla całego posiłku.
- Możesz też zrobić taki ryż metodą absorpcyjną, ale wymaga to odrobiny praktyki. Wysoki płomień kuchenki gotuje ryż szybciej, co oznacza, że wszystkie ziarna dochodzą równomiernie.
- Jeśli ziarna ryżu wydają się lekko niedogotowane, możesz je polać wodą. Po skropieniu wodą wstaw pojemnik z powrotem do szybkowaru i gotuj jeszcze przez kilka minut na parze.
- Osoby z cukrzycą, które muszą monitorować poziom glukozy we krwi powinny unikać długiego gotowania ryżu basmati. Ryż nierozgotowany ma bowiem niższy indeks glikemiczny niż ryż gotowany zbyt długo. Ryż przygotowany al dente jest trawiony dłużej, co nie powoduje gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi i pozwala dłużej utrzymać uczucie sytości.
FAQ – gotowanie ryżu basmati
Jak ugotować ryż basmati w torebce?
Odpowiedź jest prosta: nie gotować ryżu basmati w foliowych torebkach. To, że większość producentów sprzedaje ryż basmati w tzw. „wygodnych” 100-gramowych woreczkach, nie oznacza, że jest to dobre rozwiązanie. Przede wszystkim gotowanie ryżu basmati w woreczku z tworzywa sztucznego, który może zawierać szkodliwe dla nas związki, nie jest zdrowe. Po drugie, w ten sposób nie przygotujesz ryżu basmati w odpowiedni sposób, a sam ryż nie uzyska optymalnej konsystencji.
Ile wody na szklankę ryżu basmati?
Idealny stosunek dla gotowania ryżu basmati to 1:1,5, czyli na 1 szklankę suchego ryżu używamy 1,5 szklanki wody.
Czy ryż basmati gotuje się pod przykryciem?
Tak, ryż basmati najlepiej gotować pod przykryciem. To pozwala mu równomiernie rozprowadzić ciepło i skrócić czas gotowania.
Jak ugotować ryż basmati bez torebki?
Jeśli na swoje nieszczęście kupiłeś ryż basmati, który znajduje się w porcjowanych foliowych torebkach, pierwsze, co musisz zrobić, to wyciągnąć go z torebki. Jak wspomnieliśmy wcześniej, gotowanie ryżu basmati w foliowym woreczku nie jest dobrym pomysłem. Rozrywamy zatem torebkę foliową i wysypujemy jej zawartość do pojemnika. Następnie postępujemy zgodnie z krokami opisanymi w artykule.