Herbatę kojarzymy przede wszystkim jako napój, który stosujemy wewnętrznie. Jednak w niektórych przypadkach składniki w niej zawarte mogą działać kojąco i łagodząco także stosowane zewnętrznie — na przykład na oczy. Jak robić domowe okłady na oczy i z jakich herbat?
Bolesne, zmęczone oczy i okłady
Problemy z piekącymi, swędzącymi czy opuchniętymi oczami mogą pojawić się z różnych powodów. Część z nich wynika z naszego trybu życia i pracy, inne są skutkiem konkretnych infekcji czy chorób. O ile w tym drugim przypadku najczęściej konieczna jest interwencja lekarska, to w tym pierwszym — związanym ze zmęczeniem — często wystarczą domowe sposoby.
Dlaczego bolą nas oczy?
Jak już wspomniałam, powody bywają prozaiczne — związane z trybem pracy lub codziennym funkcjonowaniem. Coraz więcej osób spędza długie godziny przed ekranem komputera, laptopa, tabletu lub telefonu. Urządzenia te emitują tzw. światło niebieskie, które może przyczyniać się do pogorszenia kondycji naszego wzroku.
Nie trzeba jednak siedzieć przed komputerem całymi dniami, by rano obudzić się z opuchniętymi, piekącymi oczami. Wystarczy nieprzespana noc, uczulający kosmetyk czy inny drobiazg, który wywoła dyskomfort. W większości takich przypadków pomóc mogą domowe sposoby, a jednym z najlepszych są właśnie okłady.
Czy okłady z herbaty naprawdę działają?
Z pewnością nie raz w dzieciństwie zdarzyło Ci się, że babcia proponowała okład z naparu rumianku. W rzeczywistości takie domowe metody — okłady z herbaty, nie tylko z rumianku — są jednym z najczęściej stosowanych sposobów na drobne dolegliwości oczu. Czy działają? Zdecydowanie tak!
Choć herbata zazwyczaj kojarzy się z napojem do picia, jej składniki — takie jak przeciwutleniacze, kofeina czy związki bioaktywne — mogą działać również zewnętrznie. Zarówno w czarnej, jak i zielonej herbacie, a także w ziołach, np. rumianku, znajdują się substancje, które mogą łagodzić podrażnienia, zmniejszać opuchliznę i poprawiać komfort oczu. Dlatego wykonywanie takich okładów to świetny, naturalny sposób na szybkie wsparcie dla zmęczonych oczu.
Na co dokładnie mogą pomóc okłady z herbaty?
Jak wspomniałam wcześniej, okłady z herbaty na oczy mogą przynieść chwilową ulgę, zwłaszcza w przypadku podrażnień. Działają lekko przeciwzapalnie, ale nie zawsze są rozwiązaniem na każdy problem z oczami.
W większości przypadków sprawdzają się, gdy borykamy się z bolącymi, piekącymi oczami — na przykład po długim siedzeniu przy komputerze, w wyniku zmęczenia lub po nieprzespanej nocy. Wtedy już kilkunastominutowe nałożenie wacika nasączonego herbatą na powieki może sprawić, że oczy się uspokoją i będziemy w stanie funkcjonować bez dyskomfortu.
Inaczej sytuacja wygląda, gdy ból oczu wynika przede wszystkim z infekcji. Jeśli oczy są ropiejące, zaczerwienione, opuchnięte — okłady mogą być tylko jednym z elementów wspomagających leczenie. Nigdy nie wystarczą same. W takim przypadku, oprócz stosowania okładów, konieczna będzie konsultacja z lekarzem i wdrożenie odpowiedniego leczenia.\
1. Zielona herbata – ukojenie dla zmęczonych oczu
Zielona herbata to naturalny sposób na opuchnięte, zaczerwienione oczy. Bogata w polifenole i kofeinę, działa przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia i zmniejsza cienie, obkurczając naczynia krwionośne. Pomaga po nieprzespanej nocy, długiej pracy przy ekranie czy przy lekkim zapaleniu spojówek.
Jak przygotować okład? Zaparz saszetkę lub 1–2 łyżeczki suszu w połowie szklanki wrzątku. Po przestudzeniu zamocz waciki, delikatnie odciśnij i połóż na powieki na 10–15 minut. Dla lepszego efektu – schłodź kompres w lodówce.
Zawsze używaj świeżego naparu i osobnych wacików na każde oko. Jeśli pojawi się pieczenie – przerwij kurację.
2. Czarna herbata – klasyczny sposób na opuchnięte powieki
Czarna herbata to sprawdzony domowy sposób na podkrążone, zmęczone oczy. Zawiera kofeinę, garbniki i polifenole o działaniu przeciwzapalnym i ściągającym, dzięki czemu redukuje opuchliznę, zaczerwienienie i łzawienie. Okład szybko przynosi ulgę po zarwanej nocy, płaczu czy długim dniu przed ekranem.
Jak przygotować? Zaparz dwie torebki herbaty w gorącej wodzie, przestudź i przyłóż je do powiek na 10–15 minut. Możesz też użyć schłodzonego naparu i nasączonych wacików.
Pamiętaj o higienie – używaj świeżego naparu i osobnych kompresów na każde oko. Czarną herbatę stosuj 1–2 razy dziennie, a w razie silnych podrażnień nawet częściej, obserwując reakcję oczu.
3. Rumianek – łagodzenie podrażnień i alergii
Rumianek to klasyczne zioło o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i kojącym. Pomaga przy podrażnieniach, zapaleniu spojówek, opuchniętych powiekach i jęczmieniu. Działa też przeciwalergicznie – zmniejsza zaczerwienienie, świąd i obrzęk wokół oczu.
Jak przygotować? Zaparz łyżkę suszu lub 2 saszetki rumianku w filiżance wrzątku. Przykryj, zaparzaj 10 minut i odstaw do przestygnięcia. Nasącz waciki lub gazę i połóż na zamknięte powieki na 15–20 minut.
Stosuj świeży napar i osobne kompresy na każde oko. Rumianek może uczulać – wykonaj próbę uczuleniową, szczególnie jeśli masz alergię na rośliny z rodziny astrowatych. Okłady stosuj 1–2 razy dziennie, a przy ostrzejszych objawach – do 3 razy dziennie przez kilka dni.
4. Świetlik lekarski – ulga przy zapaleniach i alergii
Świetlik to jedno z najskuteczniejszych ziół na oczy. Działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwalergicznie, a także ściągająco – dzięki czemu zmniejsza zaczerwienienie, pieczenie, łzawienie i obrzęk spojówek. Polecany przy zapaleniu spojówek, jęczmieniu i zmęczonych oczach.
Jak przygotować? Zaparz łyżeczkę suszu (lub 1 saszetkę) w ½ szklanki wrzątku, odstaw na 10–15 minut, przecedź. Po przestygnięciu nasącz waciki i połóż na zamknięte powieki na 15 minut.
Używaj świeżego naparu i czystych kompresów. Nie wcieraj naparu do wnętrza oka. Stosuj 1–3 razy dziennie w zależności od objawów. Jeśli pojawi się pieczenie lub nie ma poprawy po kilku dniach – przerwij stosowanie i skonsultuj się z lekarzem.
5. Nagietek lekarski – ukojenie i nawilżenie dla oczu
Nagietek działa przeciwzapalnie, kojąco i regenerująco. Łagodzi podrażnienia, pieczenie i uczucie „piasku” w oczach, a przy tym nawilża spojówki i wspomaga gojenie. Polecany przy zmęczonych, suchych oczach oraz podrażnieniach od dymu, wiatru czy ekranów.
Jak przygotować? Zaparz łyżkę suszonych kwiatów w szklance wrzątku przez 10 minut, przecedź i ostudź. Nasącz waciki i przyłóż na powieki na 10–15 minut. Można stosować na ciepło lub zimno – zależnie od potrzeb.
Używaj świeżego naparu i czystych gazików. Nagietek rzadko uczula, ale osoby z alergią na rośliny astrowate powinny zachować ostrożność. Stosuj 1–2 razy dziennie lub doraźnie – np. po dniu przed ekranem.
6. Szałwia lekarska – odkażenie i ukojenie dla powiek
Szałwia działa przeciwzapalnie, antyseptycznie i lekko ściągająco, dlatego sprawdza się przy opuchniętych, zaczerwienionych oczach oraz zapaleniu spojówek i powiek. Odświeża spojrzenie i koi zmęczone oczy, a przy okazji wspiera skórę wokół powiek.
Jak przygotować? Zaparz 1–2 łyżeczki suszu lub 2 saszetki szałwii w ½ szklanki wrzątku, parz pod przykryciem 5–10 minut. Po przestudzeniu przecedź, nasącz waciki i przyłóż na zamknięte powieki na 10–15 minut.
Stosuj świeży napar i osobne kompresy na każde oko. Unikaj kontaktu naparu z gałką oczną. Szałwia może lekko szczypać – jeśli pojawi się podrażnienie, przerwij kurację. Stosuj 1–2 razy dziennie przez kilka dni, potem zrób przerwę.
Bezpieczne stosowanie ziołowych okładów – najważniejsze zasady
Każde zioło działa nieco inaczej, dlatego warto dobrać je do konkretnych potrzeb naszych oczu. Niektóre będą najlepsze na zmęczenie i cienie, inne sprawdzą się przy alergii, podrażnieniach lub suchości. Poniższa tabela pomoże Ci szybko porównać właściwości najpopularniejszych ziół używanych w okładach na oczy:
Stosując ziołowe okłady na oczy, warto zachować kilka podstawowych zasad, które zwiększą skuteczność zabiegu i zminimalizują ryzyko podrażnień:
- Zawsze przygotowuj świeży napar. Zioła szybko tracą właściwości, a przestany napar może być siedliskiem bakterii.
- Używaj osobnych wacików/gazików dla każdego oka. To ważne, by nie przenosić ewentualnych infekcji.
- Nie przykładaj gorących kompresów. Napar powinien być letni lub lekko ciepły – gorący może poparzyć delikatną skórę.
- Dokładnie przecedzaj napar. Unikniesz w ten sposób przedostania się drobinek ziół do oka.
- Nie stosuj okładów przy ropnej infekcji. Jeśli oczy są mocno zaczerwienione, ropieją lub boli Cię gałka oczna – skonsultuj się z lekarzem.
- Unikaj wcierania naparu do oka. Okład powinien spoczywać na zamkniętej powiece, bez nacisku i pocierania.
- Obserwuj reakcję skóry i oczu. Jeśli pojawi się pieczenie, swędzenie, wysypka – przerwij stosowanie i skonsultuj się z lekarzem.
Porównanie ziół stosowanych na oczy
| Zioło | Działa na | Główne działanie | Dodatkowe korzyści |
| Zielona herbata | Zmęczenie, cienie | Przeciwzapalne, obkurczanie naczyń | Redukcja opuchlizny |
| Czarna herbata | Opuchlizna, przekrwienie | Przeciwzapalne, ściągające | Rozjaśnienie spojrzenia |
| Rumianek | Alergia, łagodne infekcje | Kojące, przeciwbakteryjne | Redukcja świądu i zaczerwienienia |
| Świetlik | Zapalenia, alergie | Regenerujące, przeciwzapalne | Tradycyjnie „rozjaśnia” wzrok |
| Nagietek | Suche, zmęczone oczy | Nawilżające, łagodzące | Poprawa komfortu widzenia |
| Szałwia | Opuchnięte powieki, zapalenie | Antyseptyczne, ściągające | Odświeżenie spojrzenia |
Ziołowe okłady to prosty, skuteczny i tani sposób na zmęczone, podrażnione oczy. Przy odrobinie uwagi i zachowaniu higieny można je bezpiecznie stosować nawet codziennie. Kluczem jest wybór odpowiedniego zioła do dolegliwości oraz świeżość i jakość naparu. Choć naturalne, zioła to nie zabawki – obserwuj reakcję swoich oczu, a w razie niepokojących objawów skonsultuj się z lekarzem. Twoje oczy Ci za to podziękują.