Europejska wersja butter tea, znana jako po-cha, to napój o wyjątkowo słonym smaku. Możesz go przygotować w domu przy użyciu herbaty, soli i masła. Przepis pozwala cieszyć się tybetańskim smakiem bez wyjazdu do Tybetu. Przygotować wersję tego napoju przystosowaną do europejskiego smaku.
Skąd pochodzi herbata tybetańska?
Historia butter Tea jest bardzo długa, a początki sięgają VII wieku za panowania dynastii Tang. Popularność herbata maślana zyskała dopiero w XIII w. w czasach dynastii Phagmodrupa. Według jednej z legend chińska księżniczka poślubiła króla Tybetu, dzięki któremu udało się ustalić szlaki handlowe między Chinami a Tybetem. W późniejszym okresie do herbaty sprowadzanej z Chin dodano masło (jest to podstawowy produkt w kuchni tybetańskiej).
W Azji nazywana jest po-cha, czyli ubijana. Napój ma bardzo duże znaczenie dla ludności, która żyje w ciężkich warunkach – znacznej wysokości i trudnym klimacie, dlatego przeciętny mieszkaniec Tybetu wypija około 40 czarek dziennie. Zawartość masła sprawia, że herbata jest bardzo kaloryczna i dodaje energii, co jest ważne, gdy są niskie temperatury.
Tradycyjna herbata tybetańska przygotowywana jest z tampsa, czyli mąki z prażonego jęczmienia (tradycyjny regionalny produkt), który podnosi wartość odżywcza herbaty zmieniając ją w posiłek (często jedyny wśród ubogiej ludności). Do herbaty dodawane jest masło i mleko jaka, które mają specyficzny aromat (wg niektórych porównywany do nieświeżej sierści zwierzęcej)
Zalety herbaty tybetańskiej
Herbata tybetańska ma wiele zalet. Dla wielu osób najważniejszymi są ogrzanie i nawilżenie ciała. Spożywana w rozsądnych ilościach sprawia, że ma imponujące właściwości prozdrowotne.
Dodaje energii
Ze względu na wysoką zwartość kofeiny herbata butter tea może zwiększać poziom energii, dzięki temu Tybetańczycy mają więcej sił do ciężkiej pracy w trudnych warunkach. Analiza naukowa[1] wykazała, że kofeina w połączeniu z tłuszczami zwiększa poziom energii.
Wspomaga działanie mózgu
Ma działanie przeciwutleniające, dzięki temu zapobiega uszkodzeniom wywołanym przez wolne rodniki. Zapobiega również odkładaniu się blaszek miażdżycowych i beta-amyloidu, który powoduje problemy z pamięcią i koncentracją. Badania naukowe[2] wykazały, że stosowana w jesieni życia może zapobiegać demencji.
Tłumi apetyt
Herbata tybetańska tłumi apetyt, dlatego spożywana w rozsądnych ilościach jest świetnym wyborem w diecie odchudzającej. Zawarta w niej kofeina przyspiesza metabolizm bez wywołania głodu. Zawiera tłuszcze, dzięki temu czujesz się bardzo długo pełny i nie podjadasz między posiłkami.
Stymuluje trawienie
Niepełna analiza naukowa[3] wykazała, że herbata tybetańska zmniejsza poziom kwasu w żołądku (nadmiar może powodować refluks żołądkowy i inne nieprzyjemne dolegliwości) przy jednoczesnej stymulacji pracy układu pokarmowego do lepszego i wydajniejszego przyswajania składników odżywczych z posiłków.
Prawdopodobnie ma właściwości nawilżające
Wśród mieszkańców Tybetu herbata Butter Tea doceniania jest za ochronę ust przed pękaniem podczas przebywania w tym terenie. Gdy mieszkasz w innym regionie, to regularne picie Butter Tea pomoże w utrzymaniu właściwie nawilżonej skóry, a zawartość soli w utrzymaniu wody w organizmie.
Łagodzi objawy choroby wysokościowej
Choroba wysokościowa jest dysfunkcją dotykającą wiele osób. Niewielkie dowody naukowe[4] sugerują, że Butter Tea może temu skutecznie przeciwdziałać.
Wspomaga zdrowie serca
Choć zbyt duże spożywanie Butter Tea może powodować skoki cholesterolu, to zawiera również kwas linolowy, który jest niezbędny do obniżenia poziomu złego cholesterolu.
Może zwiększać odporność
Butter Tea zawiera katechiny i inne przeciwutleniacze, dzięki temu poprawia odpowiedź układu odpornościowego na działanie wolnych rodników, które bardzo często powodują powstawanie takich chorób jak m.in. nowotwory czy choroby przewlekłe.
Pomaga w kontrolowaniu cukrzycy
Niektóre badania[5] wykazały, że istnieją pewne właściwości przeciwcukrzycowe kwasu linolowego, które zmniejszają ryzyko występowania cukrzycy u osób nią zagrożonych. Łagodzi fluktuacje u pacjentów z cukrzycą.
Właściwości herbaty tybetańskiej
Regularne picie maślanej herbaty ma bardzo wiele korzyści dla zdrowia. Jest szczególnie polecana osobom zmagającym się z niestrawnością, zmęczeniem, słabym metabolizmem wody czy problemami z odchudzaniem. Chroni przed osteoporozą.
Jak herbata tybetańska wpływa na zdrowie?
Mimo wielu zalet picie herbaty tybetańskiej może mieć niekorzystne skutki dla zdrowia, takie jak m.in. zwiększenie masy ciała, wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie, zaburzenia snu i drażliwość oraz bóle głowy. Jest to spowodowane zawartością w herbacie tybetańskiej:
soli – świetnie zatrzymuje wodę, co sprawdza się w górach, lecz podnosi ciśnienie krwi, więc może być przyczyną chorób serca. Zbyt duża podaż soli w diecie prowadzi do powstawania obrzęków.
kofeiny – czarna herbata zawiera bardzo dużo kofeiny, dlatego może mieć niekorzystny wpływ na organizm. Gdy jest spożywana w zbyt dużych ilościach, to może mieć wiele negatywnych skutków dla zdrowia m.in. drażliwość, bóle głowy czy dyskomfort w żołądku.
cholesterolu – masło choć ma korzystne tłuszcze, to podnosi poziom cholesterolu. Jest to niebezpieczna dla osób, które mają problemy z sercem. Gdy masz wysoki poziom cholesterolu lub miażdżycę, to porozmawiaj z lekarzem, czy możesz napić się herbaty tybetańskiej.
Herbata tybetańska nie jest zaleca dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.
Jak przygotować herbatę tybetańską?
Wykonanie herbaty tybetańskiej wg tradycyjnego przepisu jest skomplikowane i może zająć bardzo dużo czasu. Do jej wykonania przygotowania wykorzystana jest specjalna herbata pochodząca Pemagul w Tybecie. Jest ona w cegiełkach. Do sporządzenia tybetańskiej – Butter Tea wykorzystywana jest jej niewielka część. Tybetańczycy do herbaty stosują masło i mleko jaka, które mają ostry smak.
Przepis na herbatę tybetańską
Aby herbata tybetańska smakowała choć podobnie do oryginału, to polecamy użyć mleka pełnotłustego, a najlepiej wymieszanego pół na pół ze śmietanką. Tybetańczycy, którzy mieszkają poza Tybetem używają czarnej sypanej herbaty do wykonania Butter Tea. Poniższy przepis przeznaczony jest dla dwóch osób.
Składniki:
- 4 szklanki wody (najlepiej filtrowanej)
- 2 czubate łyżeczki sypanej herbaty
- ¼ łyżeczki soli
- 2 łyżki masła
- 1/3 szklanki pełnotłustego mleka wymieszanego ze śmietaną
Sposób przygotowania:
- Wlej wodę do garnka, wsyp herbatę. Poczekaj, aż woda zacznie wrzeć. Dodaj sól. Przecedź napar. Dodaj mleko wymieszane ze śmietanką. Wyłącz kuchenkę.
- Masło wrzuć do dzbanka i przecedź na to gorąca herbatę. Gdy tłuszcz rozpuszcza się na powierzchni, to należy rozpocząć ubijanie.
- Powstałą mieszankę wlej do chandongu (rodzaj maselnicy). Poza Tybetem jest bardzo trudno o takie urządzenie, to możesz użyć zarówno garnka z przykrywką lub blendera.
Zalecenia dotyczące parzenia herbaty tybetańskiej
- Do parzenia butter tea nadaje się zarówno czarna herbata, jak i Pu-erh.
- Aby masło idealnie rozpuściło się w herbacie, to napój powinien być ubity w specjalnym drewnianym urządzeniu chandong, który wyglądem przypomina maselnice. Dzięki ubijaniu napój ma jednolitą konsystencję, a masło jest dobrze rozprowadzone. Urządzenie to jest trudno dostępne, lecz można je z łatwością zastąpić french pressem do parzenia kawy, elektrycznym blenderem czy ręcznym spieniaczem do mleka.
- Do przygotowywania butter tea należy stosować wyłącznie himalajską lub różową sól. Są zdrowsze od kamiennej. W różowej znajdują się składniki nierozpuszczalne w wodzie. W oryginalny przepisie na buttrer tea jest 2 łyżeczki soli, ale w europejskich warunkach zalecamy zmniejszenie tej dawki do 1/4 łyżeczki – zawsze można dosolić do smaku.
Materiały źródłowe:
- https://academic.oup.com/ajcn/article-abstract/49/1/44/4716276
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891584904003168
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/%28SICI%291097-4644%281997%2927%2B%3C52%3A%3AAID-JCB10%3E3.0.CO%3B2-N
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/030698779190174W
- https://academic.oup.com/ajcn/article/80/4/887/4690392