Rooibos jest czerwonym krzewem pochodzącym z terenów RPA, gdzie uprawiany jest od kilku stuleci. Herbata rooibos ceniona jest za łagodny smak, delikatny bursztynowy kolor oraz szereg właściwości prozdrowotnych. Czym jest herbata rooibos? Dlaczego warto ją pić?
Skąd pochodzi herbata Rooibos?
Herbata Rooibos to tak naprawdę herbata wytwarzana ze sfermentowanych liści krzewu Aspalathus linearis, który obejmuje ponad 200 gatunków krzewów pochodzących z Afryki Południowej. Jest to gatunek polifoniczny – opisane są jego różne formy w zależności od miejsca występowania. Najczęściej mają formę niskiego krępego krzewu, a niektóre okazy osiągają aż do 2 m wysokości. Z dziko rosnącego krzewu wytwarzane są różne herbaty Rooibos: czerwona, czarna, szara i czerwono- brązowa[1].
Liście herbaty rooibos zbierane są latem, co w Afryce odpowiada okresowi od stycznia do marca. Zebrany rooibos przetwarzany jest na dwa różne sposoby (co daje dwa różne rodzaje herbaty). Sfermentowany rodzaj herbaty rooibos nazywany jest czerwoną herbatą, a niesfermentowany zieloną herbatą rooibos. Został opracowany około dekadę temu, aby uzyskać maksymalny poziom przeciwutleniaczy. Oba rodzaje rooibos dostępne są zarówno luzem, jak i w torebkach, z upraw ekologicznych i komercyjnych.
Jak powstała herbata Rooibos? Trochę historii.
W XVIII mieszkańcy górzystych terenów RPA po raz pierwsi wykorzystali liści krzewu do przygotowania naparu. Rdzenni mieszkańcy odkryli, że można przygotować słodką i smaczną herbatę Rooibos. Roślina Aspalathus linearis została po raz pierwszy sklasyfikowana botanicznie w 1772 roku, gdy zostały zastosowane przez lud lud Khoi. W 1904 roku czerwona herbata trafiła do Europy za sprawą rosyjskiego kupca Benjamina Ginsberga. Rooibos jest rośliną uprawianą komercyjne od czasu po II wojnie światowej. Obecnie eksportowany jest do krajów na całym świecie.
Składniki odżywcze w herbacie Rooibois
Mimo niektórych twierdzeń herbata rooibos nie zawiera witaminy C, co zostało potwierdzone badaniami naukowymi[2]. Jest świetnym źródłem fluoru i miedzi. Zawiera również żelazo, potas, cynk, wapń i magnez, które w 200 ml gotowej herbaty rooibos wynoszą mniej niż 1% RDA.
Rooibos zawiera przeciwutleniacze, które wiążą się z wolnymi rodnikami, zanim wyrządzą jakiekolwiek szkody w organizmie. Niektóre z nich zawarte w herbacie Rooibos nazywane są polifenolami, ponieważ w swoich strukturach mają pierścienie fenolowe.
Herbata rooibos zawiera takie przeciwutleniacze jak:
- monomeryczne flawonoidy takie jak: aspalatyna, chryzoeriol, izokwercytrynę, izoorientynę, izowiteksynę, kwercetynę, luteolinę, orientynę, rutynę i witeksynę;
- kwasy fenolowe, w tym: kwas ferulowy, kwas kawowy, kwas p – kumarowy, kwas p -hydroksybenzoesowy, kwas protokatechowy, kwas syryngowy,kwas wanilinowy;
Zawartość polifenoli w herbacie rooibos wynosi od 60 do 80 mg i jest zależna od czasu parzenia i ilości użytego suszu[3].
Właściwości herbaty Rooibos – dlaczego warto ją pić?
Herbata rooibos zawiera aktywne przeciwutleniacze, które wykazują wiele właściwości prozdrowotnych. Wiele z nich zostało potwierdzone badaniami naukowymi.
Na kolkę i alergię
W 1968 roku Anneke Theron mieszkanka RPA odkryła, że herbata rooibos łagodzi kolkę u jej dziecka. Wg niepisanych źródeł, gdy nie znalazła źródeł medycznych, to sama w tym samym roku rozpoczęła eksperymenty na dzieciach mających kolkę i różne alergie. W 1970 roku opatentowała ekstrakt z rooibos, który obecnie jest składnikiem wielu kosmetyków i produktów prozdrowotnych. Obecnie większość południ afrykańskich lekarzy przepisuje rooibos na kolkę niemowlęcą.
Pozytywnie wpływa na serce
Przeciwutleniacze zawarte w herbacie rooibos wpływają korzystnie na zdrowe serce. Analiza naukowa[4] wykazała, że herbata hamuje aktywność ACE, który pośrednio odpowiada za zwiększenie ciśnienia krwi. Potwierdziło to badanie[5], w którym wzięło udział 17 osób. W innej badaniu naukowym[6] trwającym 6 tygodni wzięło udział 40 osób z nadwagą i otyłością. W trakcie eksperymentu wypijali 6 filiżanek herbaty rooibos dziennie. Wyniki są zaskakujące, zaobserwowano, że został obniżony zły cholesterolu LDL, przy jednoczesnym zwiększeniu HDL.
Może zmniejszać ryzyko występowania raka
Probówkowe badania[7][8] wykazały, że przeciwutleniacze: kwercetyna i luteolina mogą zabijać komórki rakowe i zapobiegać wzrostowi guzów. Zawartość tych przeciwutleniaczy w herbacie rooibos nie jest duża, dlatego potrzebne są dalsze badania na ludziach, aby potwierdzić tę teorię.
Może przynieść korzyści dla osób z cukrzycą typu 2
Herbata rooibos jest znanym źródłem aspalatyny, która wg badań[9] przeprowadzonych na zwierzętach może wykazywać działanie przeciwcukrzycowe. Jeden z eksperymentów naukowych[10] przeprowadzony na myszach z cukrzycą typu 2 wykazał, że aspalatyna równoważy poziom cukru i zmniejsza odporność na insulinę, co może być obiecującym wynikiem dla osób z cukrzycą typu 2 lub zagrożonych wystąpieniem cukrzycy.
Nie zawiera kofeiny i ma mało garbników
Nie zawiera kofeiny i ma niewielką ilość garbników. Dzięki temu może być spożywana przez osoby, które nie mogą pić kofeiny. W herbacie rooibos jest około 4,5% garbników, dzięki temu zwiększa przyswajalność żelaza niehemowego pochodzenia roślinnego.
W przeciwieństwie do herbaty wytwarzanej z liści Camellia sinensis nie zawiera w ogóle kwasu szczawiowego, który może zwiększać występowanie kolki nerkowej. Dlatego herbata rooibos polecana jest dla wszystkich, którzy mają problemy z nerkami.
Wspiera dobry sen
Herbata rooibos nie zawiera kofeiny, dzięki temu może być spożywana wieczorem jako napój na dobry sen. Polecane są zwłaszcza takie mieszanki jak: Vanilla Rooibos i Green Rooibos with Blossoms, ponieważ mają działanie rozgrzewające i relaksujące.
Poprawia zdrowie kości
Według niewielkich analiz naukowych[11] herbata rooibos powoduje niską aktywność osteoblastów, co korzystnie wpływa na zdrowie kości oraz obniża markery prozapalne.
Wspomaga leczenie problemów skórnych
Herbata rooibos zawiera cynk i alfa-hydroksykwasy, dzięki temu jest pomocny w leczeniu problemów skórnych takich jak: wysypki, egzemy, podrażnienia, a nawet oparzenia słoneczne. Ma właściwości chroniące skórę przed przedwczesnym starzeniem się i zmarszczkami.
Jak przygotować herbatę Rooibos?
Przygotowanie herbaty rooibos nie jest trudne, lecz od prawidłowo przeprowadzonego procesu parzenia zależy zawartość składników odżywczych. Ze względu na drobny susz, warto parzyć herbatę rooibos w dzbanku z sitkiem. Do parzenia polecamy użycia french pressa lub papierowego filtra do parzenia.
Proponujemy, aby 1,5 łyżeczki suszu zalać 200 ml wrzącej wody. Następnie odstawić na 3-5 minut. Pamiętaj, aby wydobyć lepszy smak herbaty, należy przed parzeniem herbaty przelać kubek wrzątkiem.
Rooibos ma delikatny ziemisty smak, dlatego świetnie smakuje bez żadnych dodatków. Według smakoszy najlepsza jest z dodatkiem mleka (pamiętaj, aby było w temperaturze pokojowej).
Herbata rooibos świetnie smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno.
Materiały źródłowe:
- http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2016/12/pf_2016_189-199.pdf
- http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2016/12/pf_2016_189-199.pdf
- https://www.mdpi.com/2306-5710/2/3/17
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20144258/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20144258/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20833235/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12168845/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11920648/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23238530/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0944711308002213
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26885714/