Czy kasza gryczana zawiera w składzie gluten? Czy osoby z celiakią mogą jeść kaszę gryczaną białą i prażoną? Odpowiadamy!
Czym jest gluten?
Gluten to grupa białek roślinnych, które występują przede wszystkim w ziarnach zbóż (pszenica, żyto i jęczmień) i produktach, które są z nich wytwarzane. To właśnie za sprawą glutenu, który ma właściwości spajające, możemy z mąki pszennej uformować ciasto o dobrej elastyczności.
Niestety nie każdy może spożywać gluten. Istniej pewne grupa osób, u których te białka roślinne są źle tolerowane, powodując alergie np. wysypki czy inne zmiany skórne. W przypadku chorych na celiakię gluten prowadzić może do poważnych uszkodzeń kosmyków jelitowych. Szacuje się, że z tego typu problemem boryka się 1-2% światowej populacji. Z tego powodu każdy producent żywności ma obowiązek zamieszczać na opakowaniu informację o zawartości glutenu.
Czy gryka jest zbożem?
Nie. Z botanicznego punktu widzenia gryka nie ma nic wspólnego ze zbożami takimi jak jęczmień, pszenica czy owies. Popularne zboża należą do rodzaju traw (Gramineae), podczas gdy gryka (Fagopyrum esculentum) zaliczana jest do rodziny rdestowatych (Poligonaceae). Ta na pierwszy rzut oka niewielka zmiana w nazewnictwie praktyce robi dużą różnicę. Fakt, że gryka nie należy do zbóż ma ze sobą daleko idące konsekwencje.
Ziarna gryki o charakterystycznym trójgraniastym kształcie są magazynem składników odżywczych. Cenione są ze względu duża zawartość białka o dobrze zbilansowanym składzie aminokwasów. Zawartość białka w ziarnach gryki w zależności od rodzaju, uprawy i sezonu może oscylować między 8 – 19%.
Białka gryki w odróżnieniu od białek innych zbóż nie zawierają glutenu.
Czy w kaszy gryczanej jest gluten?
Kasza gryczana, która wytwarzana jest z gryki, naturalnie nie zawiera glutenu. Wszystko dlatego, że w odróżnieniu od kaszy jęczmiennej czy kaszy pszennej nie jest produkowana z ziaren zboża tylko z ziaren pseudozboża.
W tym kontekście kasza gryczana plasuje się w tej samej grupie produktów co amarantus, komosa, ryż, kukurydza, tapioka, maniok czy sorgo.
Kasza gryczana jest naturalnie bezglutenowa — co to oznacza?
Ziarenka kaszy naturalnie nie zawierają glutenu. Oznacza to, że kasza gryczana jest produktem nieprzetworzonym, którym w swojej postaci naturalnej nie zawiera glutenu. Kasza gryczana nie będzie zatem zawierać glutenu, o ile gluten nie dostanie się od niej z zewnątrz (np. w trakcie obróbki czy trakcie konfekcjonowania).
Czy osoby z celiakią mogą jeść kaszę gryczaną?
Kasza gryczana z uwagi, że naturalnie nie zawiera glutenu, może być spożywana przez osoby chorujące na celiakię lub borykające się z nadwrażliwością czy nietolerancją glutenu. Bez obaw mogą po nią sięgać osoby, które z różnych powodów zdrowotnych chcą wykluczyć swój gluten z diety. W przypadku osób z celiakią ważne jest jednak, aby kupować kaszę gryczaną z dobrych źródeł — najlepiej od certyfikowanych producentów, w których nie ma zagrożenia zanieczyszczenia produktu w trakcie np. konfekcjonowania. Warto jednak pamiętać, że nawet w „zwykłej” kaszy gryczanej bez certyfikatu zawartość potencjalna glutenu jest na śladowym poziomie i mieści się w normach dopuszczonych przez Unię Europejską dla produktów bezglutenowych. Więcej na ten temat przeczytacie w artykule o przepisach dotyczących deklarowania zawartości glutenu w produktach: Deklarowanie glutenu i alergenów na etykietach produktów
Bez wtedy na to zawsze należy uważnie czytać informacje zawarte na etykiecie producenta.
Przeczytaj więcej w artykule: Które kasze są bezglutenowe?