Biegunka jest jedną z najpopularniejszych chorób występującą, w każdej grupie wiekowej. W leczeniu biegunki najważniejsze jest zapobieganie odwodnieniu organizmu. Jakie są przyczyny biegunki? Czy zioła mogą pomóc na biegunkę?
Czym jest biegunka? Objawy i przyczyny
Biegunka jest to oddawanie luźnego stolca częściej niż 3 razy na dobę. Wyróżnia się trzy rodzaje biegunki ze względu na czas jej trwania:
- ostra: trwa do 14 dni;
- przetrwała: 14- 29 dni;
- przewlekła: powyżej 29 dni.
Najczęstszymi przyczynami biegunek są:
- infekcje bakteryjne,
- infekcje wirusowe,
- zakażenie pasożytnicze,
- infekcje grzybiczne,
- zatrucia pokarmowe,
- nietolerancję pokarmowe,
- alergie,
- reakcja na antybiotyki i niektóre leki.
Biegunka bardzo często jest dolegliwością, która towarzyszy innym chorobom takim jak m.in.:
- zaburzenia trawienia,
- zaburzenia wchłaniania, np. celiakia,
- przewlekłe stany zapalne jelita,
- zaburzenia hormonalne,
- nowotwory jelita grubego.
Jakie składniki powinny zawierać zioła na biegunkę?
Zioła na biegunkę powinny zawierać składniki o działaniu rozluźniającym, zapierającym i rozkurczowym. Dlatego, aby zahamować biegunkę trzeba stosować zioła zawierające:
garbniki katechinowe- mają działanie przeciwzapalne, dezynfekujące i ściągające. Uszczelniają również błonę śluzową jelit, dzięki temu stolce są mniej płynne.
- garbniki pirogarolowe (agrimonia)– hamują rozwój wirusów i bakterii. Chronią błonę śluzową jelita grubego i zapobiegają wchłanianie toksycznych substancji przez organizm;
- pektyny– pęcznieją w jelitach, dzięki temu ułatwiają formowanie stałego stolca;
- ciemne barwniki- zawarte, np. w owocach osłabiają namnażanie się bakterii.
Zioła pomocne w leczeniu biegunki
Borówka czarna (Vaccinium myrtillus L.)
Borówka czernica zawiera antocyjany, garbniki, flawonoidy oraz wit. C i z grupy B. Garbniki zawarte w roślinie mają działanie zapierające i ściągające. Dzięki temu są pomocne w leczeniu ostrych biegunek.
Odwar z liści borówki czernicy
Składniki:
- 1 płaska łyżka suszonych liści borówki,
- 1 szklanka wody.
Sposób przygotowania:
- Liście wsyp do garnka. Zalej wodą.
- Zagotuj. Gotuj na małym ogniu przez 5 min.
- Wystudź. Przecedź.
Odwar możesz pić 3 razy dziennie po pół szklanki między posiłkami.
Babka lancetowata, babka wąskolistna (Plantago lanceolata L.)
Zawiera garbniki, flawonoidy i związki śluzowe, dzięki temu jest skuteczna w leczeniu biegunki. Ma działanie osłaniające i przeciwzapalne. Łagodzi również podrażnienia jelita grubego wywołane biegunką.
Napar z suszonych liści babki lancetowatej
Składniki:
- 1 łyżka liści babki lancetowatej,
- 350 ml wody.
Sposób przygotowania:
- Liście babki lancetowatej włóż do garnka i zalej wodą.
- Gotuj na wolnym ogniu przez około 5 min. Wyłącz.
- Pozostaw na około 15 min.
Przecedzony wywar pij 2-3 razy dziennie.
Kora dębu (Quercus cortex)
Zawiera flawonoidy, garbniki, saponiny i triterpenoid. Dzięki temu ma właściwości ściągające. Stosowana jest głównie w stanach zapalnych błon śluzowych oraz w ostrych biegunkach.
Nie zaleca się stosowania kory dębu u osób, które mają nadciśnienie, choroby serca oraz chorujących na choroby zakaźne z wysoką temperaturą.
Napar z kory dębu
Składniki:
- 1 łyżka suszonej kory dębu,
- 1 szklanka wody.
Sposób przygotowania:
- Do garnka wsyp korę. Zalej ciepłą wodą.
- Zagotuj. Gotuj na małym ogniu przez 10 min.
- Ostudź. Przecedź przez sitko.
Liście poziomki (Fragaria vesca)
Zawierają garbniki, które hamują rozwój bakterii i wirusów. Dzięki temu hamują biegunkę. Ma działanie ściągające.
Odwar z liści poziomki
Składniki:
- 1 łyżka suszonych liści poziomki,
- 1 szklanka wrzątku.
Sposób przygotowania:
- Liście wsyp do szklanki. Zalej wrzątkiem.
- Parz przez 15 min pod przykryciem. Odcedź.
Napar pij 2-3 razy dziennie.
Kłącze pięciornika (Rhizoma Tormentillae)
Zawiera kwasy organiczne oraz garbniki. Dzięki temu ma działanie ściągające. Wykorzystywany jest również w stanach zapalnych błony śluzowej oraz w ostrych biegunkach.
Kłącze pięciornika nie może być stosowane przez kobiety w ciąży i dzieci.
Odwar z suszonego kłącza pięciornika
Składniki:
- ½ łyżeczki kłącza pięciornika,
- 150 ml wody.
Sposób przygotowania:
- Zioła wsyp do garnuszka. Zalej wodą.
- Gotuj pod przykryciem 15 min.
- Ostudź. Przecedź.
Pij maksymalnie 3 razy na dobę.
Kasztanowiec (Aesculus hippocastanum L.)
Zawiera garbniki, flawonoidy, które mają działanie przeciwzapalne, przeciwskurczowe i przeciwbakteryjne. W czasie biegunki zalecamy suszone kwiaty kasztanowca.
Nie zaleca się stosowania odwaru z kwiatów kasztanowca u kobiet w ciąży.
Napar z suszonych kwiatów kasztanowca
Składniki:
- 1 łyżka suszonych kwiatów kasztanowca,
- 1 szklanka wody.
Sposób przygotowania:
- Suszone kwiaty wsyp do garnka. Zalej ciepłą przegotowaną wodą.
- Podgrzewaj przez 15 min na wolnym ogniu.
- Ostudź i przecedź.
Pij odwar 2 razy dziennie.
Ziele przywrotnika (Alchemillae herba)
Ziele przewodnika stosowane jest wspomagająco na biegunkę. Ma działanie silnie ściągające. Reguluje częstotliwości wypróżnień, przy jednoczesnym zwiększeniu wchłania wody w jelitach. Zapobiega występowaniu bolesnych skurczów jelit.
Bukwica zwyczajna (Stachys officinalis (L.) Trevis., syn. Betonica officinalis L.)
Ma działanie ściągające, przeciwzapalne i uspokajające. Dzięki temu hamują biegunkę. Ma właściwości przeciwbiegunkowe.
Mięta pieprzowa, mięta lekarska (Mentha ×piperita L.)
Stosowana jest w łagodzeniu objawów biegunki, ponieważ ma działanie rozkurczowe i likwiduje wzdęcia. Ma działanie ściągające i przeciwzapalne.
Mięty pieprzowej nie należy stosować, jeśli występuje nadwrażliwość na miętę lub mentol.
Napar z mięty
Składniki:
- 3 łyżki mięty pieprzowej,
- 1 szklanka wrzątku
Sposób przygotowania:
- Miętę wsyp do szklanki. Zalej wrzątkiem.
- Parz około 10 min.
Cząber ogrodowy (Satureja hortensis L.)
Łagodzi wzdęcia obecne przy biegunce. Pomaga w zahamowaniu luźnych stolców.
Napar z cząbru
Składniki:
- 1 łyżka suszonego ziela,
- 1 szklanka wody.
Sposób przygotowania:
- Zioła wsyp do szklanki. Zalej wrzątkiem.
- Parz pod przykryciem około 15 min.
- Po upływie tego czasu odcedź.
Pij po ¼ szklanki 2-3 razy dziennie przed posiłkami.
Bylica piołun (Artemisia absinthium L.)
Ma działanie usprawniające pracę układu pokarmowego. Pomaga zwalczyć nieprzyjemne objawy biegunki. Ma działanie antybakteryjne.
Napar z suszonego piołunu
Składniki:
- 1 łyżka suszonego ziela piołunu,
- 1 szklanka wrzątku.
Sposób przygotowania:
- Zioła wsyp do szklanki. Zalej wrzątkiem.
- Parz około 10 min. Odcedź.
Napar pij 3 razy dziennie po pół szklanki.
Kolendra siewna (Coriandrum sativum L.)
Łagodzi ból brzucha w czasie biegunki. Ma działanie antybakteryjne.
Napar z nasion kolendry
Składniki:
- 1 łyżka nasion,
- szklanka wody.
Sposób przygotowania:
- Nasiona wsyp do szklanki. Zalej wrzątkiem.
- Parz pod przykryciem około 10 min.
Pij napar 3 razy dziennie.
Ziele rzepiku pospolitego (Herba agrimoniae)
Ziele rzepiku zawiera garbniki, które mają działanie ściągające. Dlatego wykorzystywane jest w leczeniu biegunek i stanów zapalnych błon śluzowych. Olejki eteryczne zawarte w tym zielu pobudzają pracę wątroby i zwiększają wydzielanie soków żołądkowych.
Napar z ziela rzepiku
Składniki:
- 2 łyżki suszonego ziela rzepiku,
- 1 szklanka wody.
Sposób przygotowania:
- Ziele wsyp do garnka. Zalej wodą.
- Zagotuj. Gotuj na małym ogniu pod przykryciem przez 5 min.
- Odstaw do wystudzenia na około 10 min.
- Przecedź.
Świeży i ciepły odwar możesz pić 2 razy dziennie.
Berberys zwyczajny, b. pospolity (Berberis vulgaris L.)
Stosowany jest w leczeniu biegunki. Zawiera palmitynę, berberynę, żelazo, cynk, wapń i witaminę C. Badanie[1] wykazało, że ma działanie przeciwbiegunkowe.
Końska mięta (Mentha arvensis)
Od wieków stosowana jest na problemy z układem trawiennym. Badanie[2] wykazało, że mięta końska ma działanie przeciwbiegunkowe i przeciwskurczowe. Blokuje również wydalanie kału.
Alstonia szkolna (Alstonia scholaris)
Właściwości lecznicze ma kora. Zawiera organiczne związki m.in. porfirynę, alstoninę, pikryninę i strictaminę. Roślina ta od wieków stosowana jest w dolegliwościach biegunkowych. Badanie[3] wykazało, że jest skuteczna w leczeniu biegunki.
Migdałecznik chebułowiec (Therminalia chebula)
Zawiera garbniki, które mają działanie przeciwbiegunkowe. Przeprowadzone badanie[4] wykazało, że migdałecznik jest skuteczny w leczeniu biegunki i czerwonki.
Materiały źródłowe
- Asif A et al. Wound healing activity of root extracts of Berberis lyceum Royle in rats. Phytotherapy Research. 2007;21(6):589-591
- Shah AJ et al. Calcium channel blocking activity of Mentha longifolia L. explains its medicinal use in diarrhoea and gut spasm. Phytotherapy Research. 2010;24(9):1392-1397
- Shah AJ et al. Calcium channel blocking activity of Mentha longifolia L. explains its medicinal use in diarrhoea and gut spasm. Phytotherapy Research. 2010;24(9):1392-1397
- Nampoothiri SV et al. In vitro antioxidant and inhibitory potential of Terminalia bellerica and Emblica officinalis fruits against LDL oxidation and key enzymes linked to type 2 diabetes. Food and Chemical Toxicology. 2011;49(1):125-131