Oregano jest przyprawą stosowaną głównie w kuchni śródziemnomorskiej. Zioło to ma wiele właściwości prozdrowotnych: wykazuje działanie antywirusowe, antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Na jakie dolegliwości warto stosować oregano?
Oregano – co to za roślina?
Oregano zwane również lebiodką pospolitą jest rośliną wieloletnią należącą do rodziny jasnotowatych. Naturalnie występuje w Europie, Azji i Afryce Północnej. Roślina jest bardzo aromatyczna. Kwitnie od czerwca do września. Ziele zbierane jest w okresie kwitnienia, a następnie suszone w przewiewnym miejscu.
Oregano – wartości odżywcze
W 1 g świeżych liści oregano jest 2,65 kcal. Suszona przyprawa jest świetnym źródłem błonnika – jedna łyżeczka pokrywa 3% dziennego zapotrzebowania. Oregano jest źródłem różnych witamin: A, E, C, K i z grupy B oraz minerałów: wapnia, magnezu, żelazo, mangan, potasu, selenu i sodu. Zawiera również organiczne związki roślinne takie jak: luteina, zeaksantyna, tymol i karwakrol, które wykazują działanie przeciwutleniające.
Składnik | Ilość |
---|---|
Masa | 1.80 g – 1 łyżeczka, mielona |
Kalorie | 4.77 kcal |
Witamina A, RAE | 1.53 mcg |
Karoten, alfa | 0.36 mcg |
Karoten, beta | 18.13 mcg |
Kryptoksantyna, beta | 0.13 mcg |
Luteina + zeaksantyna | 34.11 mcg |
Ryboflawina | 0.01 mg |
Niacyna | 0.08 mg |
Kwas pantotenowy | 0.02 mg |
Witamina B6 | 0.02 mg |
Foliowina, DFE | 4.27 mcg |
Foliowina, pokarmowa | 4.27 mcg |
Witamina E (alfa-tokoferol) | 0.33 mg |
Tokoferol, alfa | 0.33 mg |
Tokoferol, delta | 0.02 mg |
Tokoferol, gamma | 0.44 mg |
Witamina K | 11.20 mcg |
Witamina K1 | 11.20 mcg |
Betaina | 0.20 mg |
Cholina | 0.60 mg |
Wapń | 28.75 mg |
Miedź | 0.01 mg |
Żelazo | 0.66 mg |
Magnez | 4.86 mg |
Mangan | 0.09 mg |
Fosfor | 2.66 mg |
Potas | 22.68 mg |
Selen | 0.08 mcg |
Sód | 0.45 mg |
Cynk | 0.05 mg |
Białko | 0.16 g |
Alanina | 0.01 g |
Arginina | 0.01 g |
Kwas asparaginowy | 0.02 g |
Kwas glutaminowy | 0.02 g |
Glicyna | 0.01 g |
Izoleucyna | 0.01 g |
Leucyna | 0.01 g |
Lizyna | 0.01 g |
Fenyloalanina | 0.01 g |
Prolina | 0.03 g |
Seryna | 0.01 g |
Treonina | 0.01 g |
Tyrozyna | 0.01 g |
Walina | 0.01 g |
Cis-oktadekenowy kwas | 0.01 g |
Alfa-linolenowy kwas n-3 | 0.01 g |
Węglowodany | 1.24 g |
Błonnik | 0.77 g |
Cukry | 0.07 g |
Fruktoza | 0.02 g |
Glukoza | 0.03 g |
Sacharoza | 0.02 g |
Fitosterole | 3.65 mg |
Właściwości lecznicze oregano
Zawartość cennych dla zdrowia składników odżywczych oraz przeciwutleniaczy sprawia, że oregano ma wiele właściwości prozdrowotnych.
Działanie przeciwbakteryjne
Od wieków cenione jest działanie antybakteryjne oregano, które są spowodowane obecnością karwakrolu. Analiza naukowa[1] udowodniła, że oregano jest skuteczne przeciwko kilku szczepom bakterii.
Ma działanie przeciwgrzybiczne
Oregano zawiera karwakrol, który ma działanie przeciwgrzybiczne. Hamuje wzrost i rozmnażanie takich grzybów jak m.in. Candida albicans, Aspergillus spp. i dermatofity. Wspomaga również leczenie infekcji wywołanych przez grzyby np. ból gardła czy kaszel.
Ma działanie uspokojenie
W medycynie ludowej oregano stosowane było na uspokojenie. Obecnie używane jest również w przypadku niektórych zaburzeń psychicznych np. ataku histerii.
Ma działanie antyoksydacyjne
Badania laboratoryjne[2] przeprowadzone na ekstraktach różnych rodzajów oregano udowodniły, że wszystkie rodzaje tej rośliny mają silne działanie przeciwutleniające. Dlatego oregano łagodzi objawy wielu chorób przewlekłych.
Ma działanie przeciwbólowe
Analizy naukowe[3] udowodniły, że oregano ma właściwości przeciwbólowe. Badania[4] przeprowadzone na szczurach wykazały, że w zależności od dawki oregano może wykazywać mniejsze lub większe działanie przeciwbólowe.
Zmniejsza poziom cholesterolu
Badania przeprowadzone na zwierzętach[5] udowodniły, że zawarty w oregano karwakrol obniża poziom złego cholesterolu nawet podczas stosowania diety wysokotłuszczowej.
Ma korzystny wpływ na trawienie i wykazuje działanie antypasożytnicze
Badanie przeprowadzone na drobiu[6] udowodniło, że oregano ma nie tylko działanie przeciwustrojowe, lecz również antypasożytnicze. Ponadto inne analizy naukowe[7] wykazały również, że oregano może wzmocnić jelita, zapobiegając tzw. nieszczelności jelit, które charakteryzuje się przedostawaniem się bakterii do krwioobiegu. Oregano pomaga w trawieniu ciężkostrawnych potraw, wspomaga produkcję żółci oraz soków żółciowych, łagodzi zaparcia oraz ma działanie wiatropędne.
Pomaga w utracie wagi
Oregano zawiera karwakrol wg niewielkich badań na myszach u których zastosowano dietę wysokotłuszczową udowodniono, że stosowanie produktów zawierających wysokie stężenie karwakrolu zmniejsza przyrost masy ciała oraz liczbę komórek tłuszczowych. Minimalizuje również stan zapalny. Chociaż brakuje badań na ludziach, to uznaje się, że oregano ma duży potencjał w walce z otyłością.
Jest pomocny w leczeniu chorób układu oddechowego
Oregano ma właściwości antybiotyczne i przeciwzapalne wspomaga leczenie chorób górnych dróg oddechowych. Analiza naukowa[8] przeprowadzona na osobach dorosłych uskarżających się na infekcję górnych dróg oddechowych i leczonych różnych ekstraktami ziół udowodniła, że stosowanie na infekcję ekstraktu z oregano łagodzi objawy problemów z układem oddechowym m.in. ból gardła czy kaszel.
Pomaga chronić przed nowotworami
Niektóre składniki zawarte w oregano[9] mogą mieć właściwości przeciwnowotworowe. Wg naukowców składniki te mogą zapobiegać uszkodzeniom komórek wywołanym przez stres oksydacyjny, podziała mitochondrialny czy od promieniowania. Przeprowadzone w 2013 roku badanie[10]udowodniło, że oregano może spowolnić, a nawet zatrzymać powstawanie raka piersi. Oczywiście samo jedzenie oregano nie zapobiegnie powstawaniu nowotworów. Niezbędna jest dieta bogata w przeciwutleniacze.
Pomaga w leczeniu cukrzycy
Związki zawarte w oregano pomagają w leczeniu cukrzycy typu 2. Badanie[11] przeprowadzone w 2016 roku na gryzoniach udowodniło, że regularne stosowanie oregano u osób chorych na cukrzycę zmniejsza insulinoodporność, pomaga w regulacji genów odpowiedzialnych za metabolizm tłuszczów i węglowodanów. Cukrzyca typu 1[12] jest chorobą autoimmunologiczną wywołaną przez stres oksydacyjny. W 2015 naukowcy[13] odkryli, że oregano łagodzi objawy cukrzycy typu 1 u myszy, co wg nich jest spowodowane właściwościami przeciwutleniającymi oregano.
Jak używać oregano w przepisach?
Zarówno suszone, jak i świeże liście oregano można stosować do wielu potraw zarówno gotowanych, jak i pieczonych lub smażonych. Świetnie komponuje się z wytrawnymi wypiekami. Oregano podkreśla smak pomidorów, dlatego tak często stosowane jest do pizzy i różnorodnych sosów. Przyprawa ta dodawana jest do dań z warzyw, roślin strączkowych np. ciecierzycy czy fasoli, ryb oraz dań z dodatkiem chili.
Oregano tak jak inne aromatyczne przyprawy należy dodawać 10 min przed końcem gotowania. Gdy stosujesz suszone oregano do słonych wypieków, to najlepiej jest dodać je przed pieczeniem.
Przeciwwskazania
Oregano jest ziołem, które uważane jest na ogół za bezpieczne. Jednak unikaj tej przyprawy na około 2 tygodnie przed operacją, ponieważ może zwiększyć krwawienie. Jeśli masz alergię na rośliny z rodziny jasnotowatych, to nie powinieneś stosować oregano, bo może wystąpić silna reakcja alergiczna. Oregano zmniejsza poziom cukru we krwi dlatego, gdy jesz przyprawę w dużych ilościach i przyjmujesz leki na cukrzycę, to musisz stale monitorować poziom cukru we krwi.
Oregano jest ziołem o wielu korzyściach zdrowotnych. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Wspomaga trawienie. Zioło można z łatwością wprowadzić do diety.
Materiały źródłowe
- Oregano (Origanum vulgare) extract for food preservation and improvement in gastrointestinal health, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6508890/
- Antioxidant, Antibacterial, and Cytotoxic Activities of the Ethanolic Origanum vulgare Extract and Its Major Constituents, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4804097/
- A Recent Insight Regarding the Phytochemistry and Bioactivity of Origanum vulgare L. Essential Oil https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7765853/
- Antinociceptive Effect of Aqueous Extract of Origanum vulgare L. in Male Rats: Possible Involvement of the GABAergic System, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3813232/
- Carvacrol Protects against Hepatic Steatosis in Mice Fed a High-Fat Diet by Enhancing SIRT1-AMPK Signaling, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23533470/
- Oregano: A potential prophylactic treatment for the intestinal microbiota, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6812195/
- The Leaky Gut: Mechanisms, Measurement and Clinical Implications in Humans,, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6790068/
- Treatment of Upper Respiratory Tract Infections in Primary Care: A Randomized Study Using Aromatic Herbs, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2967840/
- Oregano: Overview of the Literature on Health Benefits, https://www.researchgate.net/publication/232240488_Oregano_Overview_of_the_Literature_on_Health_Benefits
- Anti-Metastatic and Anti-Tumor Growth Effects of Origanum majorana on Highly Metastatic Human Breast Cancer Cells: Inhibition of NFκB Signaling and Reduction of Nitric Oxide Production, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0068808
- Origanum Majoranum Extract Modulates Gene Expression, Hepatic and Renal Changes in a Rat Model of Type 2 Diabetes, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5242351/
- Diabetes mellitus and oxidative stress—A concise review, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5059829/
- https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/methanolic-extract-of-origanum-vulgare-ameliorates-type-1-diabetes-through-antioxidant-antiinflammatory-and-antiapoptotic-activity/0B722406E59FAE75536142525377E5C1, https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/methanolic-extract-of-origanum-vulgare-ameliorates-type-1-diabetes-through-antioxidant-antiinflammatory-and-antiapoptotic-activity/0B722406E59FAE75536142525377E5C1