Dynia jest jednym z popularniejszych jesiennych warzyw. Olej z pestek dyni tłoczony na zimno ma wiele prozdrowotnych właściwości. Jak go stosować?
Z czego powstaje olej z pestek dyni tłoczony na zimno?
Pierwsze pisemne wzmianki o stosowaniu oleju z pestek dyni w Europie pochodzą z 1697 roku. Obecnie największą popularnością cieszy się na terenie Austrii, Węgier, Słowenii i Chorwacji. Ceniony jest ze względu na swoje walory smakowe i właściwości prozdrowotne.
Olej z pestek dyni tłoczony jest na gorąco lub na zimno. Olej tłoczony na gorąco ma mniej składników odżywczych, ponieważ niszczone są przez wysoka temperaturę. Olej z dyni tłoczony na zimno nie traci składników odżywczych zawartych w pestkach. Pestki na początku zostają pozbawione resztek miąższu. Następnie są kruszone i tłoczone w nowoczesnych prasach stalowych. Olej z pestek dyni tłoczony na zimno wykorzystywany jest w kuchni oraz kosmetyce. Ma lekko orzechowy smak, który podkreśla wykwintność dań.
Olej dyniowy i jego wartości odżywcze
Wartość energetyczna oleju z pestek dyni to 867 kcal w 100 g produktu. Składa się tylko z tłuszczów w tym nasyconych kwasów tłuszczowych 18 g, jednonienasyconych kwasów tłuszczowych 32 g oraz wielonienasyconych kwasów 48 g.
Olej z pestek dyni tłoczony na zimno zawiera 0,7 g błonnika w 100 g. Jest świetnym źródłem wit. z grupy B, A, D, E oraz C. Zawiera również żelazo, potas, wapń i fluor, magnez i fosfor. Jest również świetnym źródłem antyoksydantów,
które eliminują wolne rodniki odpowiedzialne m.in. za proces starzenia się oraz choroby nowotworowe. Olej z pestek dyni zawiera również kwasy Omega -6 oraz śladowe ilości kwasów Omega- 3.
Olej z pestek dyni – właściwości
Olej z pestek dyni ma wiele prozdrowotnych właściwości:
- poprawia nastrój i zapobiega depresji – potwierdziły to badania przeprowadzone przez British Journal of Psychiatry [1];
- poprawia stan włosów i paznokci – badania wykazały, że regularne stosowanie zwiększa o 40% porost włosów;
- pozytywnie wpływa na serce i układ krwionośny – pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Ma również działanie przeciwzapalne i obniża ciśnienie krwi;
- wspomaga leczenie prostaty – przerost prostaty jest bardzo powszechnym schorzeniem, które może powodować ból w czasie oddawania moczu. Badania potwierdziły, [2] że regularne picie oleju z pestek dyni zmniejsza objawy przerostu prostaty;
- pozytywnie wpływa na drogi moczowe – badania wykazały, że olej z pestek dyni zmniejsza nadreaktywność pęcherza moczowego objawiającego się m.in. moczeniem w nocy;
- łagodzi objawy menopauzy – pomaga złagodzić objawy menopauzy m.in. uderzenia gorąca oraz zmienność nastrojów;
- pomagają zwalczyć pasożyty z organizmu – w oleju z pestek dyni zawarte są alkaloidy, które niszczą system nerwowy pasożytów oraz przyspieszają ich wydalanie z organizmu. Kuracja olejem powinna potrwać około 2 tygodni;
- zmniejsza ryzyko zachorowania na zaćmę – dzięki dużej zawartości wit. A, luteiny i zeaksantyny;
- łagodzi zmiany trądzikowe – smarowanie olejem zmian powoduje ich zanikanie. Olej ma właściwości regenerujące, łagodzące i przeciwzapalne;
- zapobiega zaparciom i przyspiesza metabolizm – olej z pestek dyni zawiera błonnik pokarmowy. Dzięki temu przyspiesza trawienie i zapobiega zaparciom;
- przyspiesza odchudzanie;
- wspomaga usuwanie toksyn z organizmu;
- wspiera kuracje antycellulitowe;
- zmniejsza rozstępy na skórze;
- wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych;
- łagodzi objawy alergii.
Jak stosować olej z pestek dyni ?
Zaleca się spożywanie dziennie jednej łyżki oleju z pestek dyni na czczo. Na oleju z pestek dyni tłoczonym na zimno nie można smażyć. Zaleca się go do stosowania na zimno jako:
- składnik dressingu do sałatek,
- dodatek do past,
- dodatek do zup chłodników,
- składnik deserów, np. do polania lodów.
W Austrii jest składnikiem słynnego sernika wiedeńskiego oraz skrapiany jest nim również biały ser przed poddaniem.
Zastosowanie oleju dyniowego jako domowego kosmetyku
Olej z pestek dyni tłoczony na zimno nawilża skórę, zmniejsza widoczność zmarszczek, wspomaga walkę z trądzikiem oraz przyspiesza regenerację skóry. Przed zastosowaniem na skórę, warto rozcieńczyć go z wodą, ponieważ ma intensywny ciemny kolor i może pozostawić plamy na skórze.
Regularne spożywanie przez kilka miesięcy oleju z pestek dyni tłoczonego na zimno przyspiesza porost włosów, aż o 40%. Wcieranie oleju we włosy, wzmacnia je i odżywia.
Olej z pestek dyni dla dzieci
Olej z pestek dyni można podawać również dzieciom. Optymalna dawka to jedna łyżeczka dziennie dla dziecka do 9 roku życia. Olej dostarcza maluchowi niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, poprawia pamięć i wzmacnia odporność. Przed zastosowaniem oleju warto skonsultować się z pediatrą.
Jak przechowywać olej z pestek dyni?
Średni okres przydatności do spożycia oleju z pestek o nadziei wynosi od sześciu do dwunastu miesięcy. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób produkt jest przechowywany. Warto pamiętać, że wystawienie oleju na działanie ciepła czy promieni słonecznych może pozbawić go jego cennych właściwości odżywczych i doprowadzić do szybszego psucia.
Olej z pestek dyni trzeba przechowywać w temp. do 20°C w ciemnym miejscu. Nie może być wystawiony na promienie światła słonecznego. Dzięki temu dłużej nadaje się do spożycia i nie traci swoich właściwości prozdrowotnych.
Po otwarciu butelki często zaleca się przechowywanie oleju dyniowego w lodówce. Olej wyjęty z lodówki przed podaniem do potrawy pozostawić na chwilę aż ogrzeje się do temperatury pokojowej.
Olej z pestek dyni – możliwe skutki uboczne
Olej z pestek dyni jest ogólnie bardzo dobrze tolerowany przez organizm. Jakiekolwiek problemy mogą pojawić się, kiedy wyraźnie przekroczymy rekomendowaną dzienną dawkę. Wówczas mogą pojawić się pewne skutki uboczne. Zazwyczaj objawiają się problemami żołądkowo-jelitowymi jak biegunki czy bóle brzucha. Czasami mogą również pojawić się też stany zapalne skóry i problemy z sercem.
Aby cieszyć się ze wszystkich terapeutycznych korzyści, wystarczy spożywać nie więcej niż dwie łyżeczki dziennie oleju, czyli około 800 mg. Olej dniowy w spożywany z odpowiednich ilościach lub w wersji rozcieńczonej jest bezpieczny i nie ma poważniejszych skutków ubocznych.
Olej z pestek dyni – przeciwwskazania
- Oleju z pestek dyni nie powinny stosować osoby uczulone na dynie. Chociaż alergię na produkty pochodzące z pestek dyni są stosunkowo rzadkie, nie należy wykluczać tego typu zagrożenia. Pestki dyni podobnie jak każdy produkt naturalny może wywołać reakcję alergiczną. Jeżeli zaobserwujesz jakiekolwiek symptomy uczulenia po spożyciu oleju dyniowego np. swędzenie, wysypkę, a nawet duszności w klatce piersiowej należy zgłosić się do lekarza
- Nie zaleca się również stosowania oleju z pestek dyni przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, ponieważ nie ma badań, które potwierdzałyby bezpieczeństwo stosowania.
- Nie zaleca się stosowania oleju z pestek dyni u pacjentów z kamicą żółciową, ponieważ sprzyja wydalaniu żółci, co będzie szkodliwe dla pacjentów z kamicą żółciową.
- Nie jest również polecana dla diabetyków, przy poprawie metabolizmu lipidów u pacjentów z cukrzycą może doprowadzić do hiperglikemii.
- Ostrożność powinny zachować osoby zażywające leki na nadciśnienie. Badania przeprowadzone na szczurach z samoistnym nadciśnieniem wykazały, że olej z pestek dyni może mieć działanie hipotensyjne i wpływać na obniżenie ciśnienia. [4] Spożywanie oleju z pestek dyni wraz z lekami na nadciśnienie takim jak felodypina i kaptopryl może wzmocnić ich działanie. Z tego powodu osoby zażywające te leki przed rozpoczęciem wprowadzeniem oleju dyniowego diety powinny skonsultować się z lekarzem.
Materiały źródłowe:
- The British Journal of Psychiatry, https://doi.org/10.1192/bjp.158.4.573a [dostęp 03.11.2021r.]
- Effects of pumpkin seed oil and saw palmetto oil in Korean men with symptomatic benign prostatic hyperplasia, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2809240/ [dostęp 03.11.2021r.]
- Pumpkin Seed Oil Extracted From Cucurbita maxima Improves Urinary Disorder in Human Overactive Bladder,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4032845/ [dostęp 03.11.2021r.]
- Pumpkin-seed oil modulates the effect of felodipine and captopril in spontaneously hypertensive rats, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10753555/ [dostęp 10.02.2022r.]