Aronia, często nazywana superowocem, jest bogata w przeciwutleniacze i składniki odżywcze, które mają korzystny wpływ na zdrowie. Jej regularne spożywanie może pomóc w zapobieganiu wielu chorobom, w tym nowotworom, chorobom serca i cukrzycy. Dzięki wyjątkowym właściwościom, aronia staje się coraz bardziej popularnym dodatkiem do zdrowej diety. Dlaczego warto jeść aronię? Poznaj jej właściwości.
Aronia – co to za owoc?
Aronia tak dobrze zadomowiła się od kilku dekad, że jest jednym z chętnie uprawianych krzewów owocowych w naszym kraju. Co ciekawe, nie jest to nasz rodzimy owoc, ani krzew, który pierwotnie występował na naszych terenach. Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott (Rosaceae) to krzew, który pierwotnie porastał tereny Ameryki Północnej. W stanie dzikim porastała tereny Kanady i USA.
Aronia stosunkowo rzadko jest spożywana w stanie surowym ze względu na cierpki, gorzkawy smak. Chętnie natomiast jest wykorzystywana w przetwórstwie spożywczym – z aronii produkowane są soki, syropy, dżemy, a także herbaty owocowe, a nawet wina. Ze względu na bogactwo antyoksydantów aronia jest również często składnikiem różnego rodzaju suplementów diety i ziołowych lekarstw.
Co zawiera aronia? Cenne wartości odżywcze
Aronia przez wielu uznawana jest za superowoc, przede wszystkim z uwagi na bogactwo antyoksydantów, które znajdują się w jej składzie. Aronia jest owocem, który może wykazać się stosunkowo wysokim stężeniem związków bioaktywnych, w tym witaminy C. Szczególnie związków fenolowych, które wykazują silne działanie przeciwutleniające. Przeciwutleniacze zawarte w aronii skutecznie walczą z wolnymi rodnikami, przez co znacznie redukują zagrożenie pojawienia się różnego rodzaju przewlekłych chorób. Przeciwutleniacze aroniowe mają działanie przeciwzapalne, przeciwzakaźne, przeciwmutagenne czy cytotoksyczne. Wspierają również odporność oraz mają pozytywny wpływ na układ sercowy, żołądkowy i naszą wątrobę. Z tego punktu widzenia spożywanie aronii ma niezwykły wpływ na zmniejszenie ryzyka występowania chorób przewlekłych, cywilizacyjnych.
Aronia – tabela wartości odżywczych
| Składnik | Ilość w 100 g | Zalecane dzienne spożycie | Wartość dzienna [%] |
| 1–4 lata | 4–15 lat | ||
| Energia (kcal) | – | – | – |
| Węglowodany (kcal) | 60 | 1100–1300 | 1300–2900 |
| Białka (g) | 0.7 | 14 | 18–50 |
| Tłuszcze (g) | 0.14 | – | – |
| Minerały (mg) | |||
| Sód (Na) | 2.6 | 400 | 500–1400 |
| Wapń (Ca) | 32 | 600 | 750–1200 |
| Potas (K) | 218 | 1100 | 1300–3600 |
| Magnez (Mg) | 16 | 80 | 120–310 |
| Cynk (Zn) | 0.2 | 3 | 4–12 |
| Żelazo (Fe) | 0.9 | 8 | 8–15 |
| Witaminy (mg) | |||
| Tiamina (B1) | 0.02 | 0.6 | 0.7–1.2 |
| Ryboflawina (B2) | 0.02 | 0.7 | 0.8–1.4 |
| Pirydoksyna (B6) | 0.03 | 0.6 | 0.7–1.5 |
| Niacyna | 0.3 | 8 | 9–15 |
| Kwas pantotenowy | 0.3 | 4 | 4–6 |
| Kwas askorbinowy (C) | 14 | 20 | 30–85 |
| Tokoferole (E) | 1.7 | 5–6 | 8–14 |
| Foliany (µg) | 20 | 120 | 140–300 |
| Filochinon (K) (µg) | 24 | 15 | 20–50 |
Zawartość makro- i mikroelementów w owocach i soku z aronii (tabela)
| Składniki | Owoce | Sok |
| K | 271–498 | 85–320 |
| Ca | 60–117 | 14–123 |
| P | 24–96 | 17–104 |
| Mg | 16–58 | 21–59 |
| Na | 1–2 | 2–6 |
| Zn | 0.4–0.8 | 0.1–0.3 |
| Fe | 0.9–1.4 | 0.7–2.5 |
| Se | 0.02 | 0.07–0.1 |
| Cu | 0.08–0.2 | 0.1–0.5 |
| Mo | 0.002 | 0.005–0.006 |
| Cr | 0.05 | 0.06–0.07 |
| Mn | 0.5–1.8 | 0.3–1.2 |
| Si | 0.2–0.6 | 0.3–0.7 |
| Ni | 0.01–0.07 | 0.01–0.09 |
| B | 0.3–1.4 | 0.1–0.9 |
| V | 0.04–0.2 | 0.1 |
| Pb | 0.005–0.009 | 0.006–0.01 |
| Cd | 0.02–0.004 | 0.005–0.006 |
| As | 0.03–0.04 | 0.06–0.08 |
Antyoksydanty to nie jedyna zaleta aronii. Aronia jest również źródłem witamin z grupy B, witaminy E, potasu, żelaza i błonnika, mających wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu.
Dlaczego warto jeść aronię? Oto kilka przekonujących powodów.
Antyoksydanty w aronii zmniejszają ryzyko zachorowania
Aronia jest bogata w przeciwutleniacze, które odgrywają kluczową rolę w ochronie komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Przeciwutleniacze te mogą pomóc w zapobieganiu wielu chorobom, w tym nowotworom, chorobom serca, cukrzycy i zaburzeniom neurologicznym.
Wspiera układ krążenia
Regularne spożywanie aronii ma zbawienny wpływ na działanie układu krwionośnego i serca. Aronia skutecznie pomaga w obniżeniu ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu, co jest korzystne dla zdrowia serca. Badania wykazały, że sok z aronii może zmniejszyć ryzyko infekcji dróg moczowych oraz obniżyć zapotrzebowanie na antybiotyki u osób starszych.
Działa przeciwzapalnie
Aronia wykazuje również silne działanie przeciwzapalne, co jest istotne w leczeniu i zapobieganiu chorobom przewlekłym. Przykładem jest kwas ursolowy, który hamuje aktywność NF-κB, białka zaangażowanego w procesy zapalne i nowotworowe.
Wspiera odporność i zapobiega infekcjom
Owoce aronii mogą wspierać układ odpornościowy, pomagając w walce z infekcjami. Badania wykazały synergiczne działanie aronii i bzu czarnego w hamowaniu koronawirusów, co może być obiecującą strategią w leczeniu infekcji wirusowych, w tym COVID-19.
Przyspiesza metabolizmu i pomaga w kontroli wagi
Aronia może również pomagać w regulacji poziomu cukru we krwi i wspomagać procesy metaboliczne, co jest szczególnie korzystne dla osób zmagających się z cukrzycą i otyłością. Choć szczegółowe składniki odpowiedzialne za te efekty wciąż są badane, kwas ursolowy i inne związki triterpenowe mogą odgrywać istotną rolę.
Wykazuje właściwości neuroprotekcyjne
Badania sugerują, że aronia może mieć potencjał neuroprotekcyjny, pomagając w ochronie mózgu przed stresem oksydacyjnym i innymi czynnikami uszkadzającymi. Może to być korzystne dla osób narażonych na ryzyko chorób neurodegeneracyjnych.
Jak jeść aronię? Spróbuj wersji liofilizowanej.
Aronia w stanie surowym nie jest owocem, który będziemy spożywać z przyjemnością ze względu na cierpki i gorzkawy smak. Z tego powodu znacznie częściej pojawia się w różnego typu przetworach, takich jak syropy, w których aronia jest dodawana z naturalnymi słodzikami, co balansuje smak i sprawia, że aronia staje się przyjemniejsza w spożyciu.
Innym doskonałym sposobem spożywania aronii jest zakup aronii liofilizowanej. Aronia liofilizowana to owoc, który został pozbawiony wody w procesie liofilizacji — naturalnym procesie, który jednocześnie zachowuje wszystkie właściwości odżywcze aronii. Liofilizowane owoce aronii zachowują większość właściwości owoców naturalnych, a pozbawione wody są łatwiejsze w przechowywaniu.
Aronia suszona a indeks glikemiczny
Liofilizowana aronia nie zawiera żadnych konserwantów ani dodatków, dzięki czemu cechuje się stosunkowo niskim indeksem glikemicznym. Jak wynika z badań, odwodniona, wysuszona aronia ma indeks glikemiczny wynoszący 25. Oznacza to, że owoce w wersji suszonej i liofilizowanej nie podnoszą znacznie poziomu cukru we krwi, dzięki czemu są idealnym elementem diety osób chorych na cukrzycę. Niski indeks glikemiczny dotyczy jedynie owoców w formie nieprzetworzonej, wysuszonych lub liofilizowanych. Wszystkie produkty spożywcze, takie jak sok z aronii, wykazują znacznie wyższy indeks glikemiczny, przykładowo sok z aronii ma indeks około 60.
Aronia liofilizowana – do czego ją można stosować?
Aronia liofilizowana to produkt, który jest znaczącą nowością na rynku. Chociaż doskonale znamy dżemy czy soki aroniowe, kupowanie aronii suszonej czy w wersji liofilizowanej, nie jest tak oczywiste. Tymczasem jest to owoc, który podobnie jak liofilizowane maliny czy truskawki, może być doskonałym elementem zdrowej diety. Aronia liofilizowana zachowuje większość składników odżywczych świeżych owoców, jest również bogatym źródłem antyoksydantów, witamin i innych wartości odżywczych. Ale co najważniejsze, możemy stosować ją na wiele sposobów, podobnie jak inne owoce liofilizowane. Do czego najlepiej się przyda?
Owoce liofilizowane aronii, podobnie jak owoce świeże w wersji surowej, nie należą do najsmaczniejszych, najlepiej sprawdzą się zatem w różnych połączeniach i mieszankach owocowych, gdzie naturalnie gorzki i cierpki smak aronii zostanie połączony ze słodyczą innych owoców czy bakalii.
Do śniadaniowej owsianki.
Aronia liofilizowana jest prawdziwym skarbem wśród dodatków do zdrowego śniadania. Doskonale komponuje się z owsianką czy musli, dodając im nie tylko wyjątkowego smaku, ale i wartości odżywczych. Wyobraź sobie poranek, kiedy to intensywny, lekko cierpki smak aronii budzi Twoje zmysły, a jednocześnie dostarcza antyoksydantów, które są tak potrzebne Twojemu organizmowi.
Liofilizowana aronia do deserów
Nie ogranicza się jednak tylko do śniadań. Aronia liofilizowana to idealny dodatek do deserów i galaretek. Jej wyrazisty smak wspaniale równoważy słodycz deserów, a jej drobne, ciemne granulki dodają eleganckiego wykończenia każdej potrawie.
Do wypieków
Jeśli lubisz piec, aronia liofilizowana stanie się Twoim nowym sekretem kuchennym. Dodaj ją do ciasta, mas tortowych, ciasteczek czy muffinek, aby wzbogacić ich smak i kolor. Drobno zmielona, doskonale wzbogaca każde wypieki, nadając im unikatowego charakteru.
Jako posypka
Aronia w proszku to także fantastyczny sposób na wzbogacenie smaku różnorodnych potraw. Możesz ją posypać na gotowe dania, użyć jako składnik marynat czy dressingów, co uczyni Twoje kulinarne dzieła jeszcze zdrowszymi.
Aronia liofilizowana w napojach
W świecie napojów aronia liofilizowana sprawdza się równie znakomicie. Doskonale komponuje się w smoothie czy koktajlach, zwłaszcza tych potreningowych czy w ramach diety odchudzającej. Wzbogaca smak, dodaje energii i wspiera regenerację organizmu po wysiłku fizycznym.
Aronia liofilizowana w herbacie
Na koniec, aronia liofilizowana może zrewolucjonizować sposób, w jaki przygotowujesz domowe herbaty. Dzięki niej nawet zwykła herbata może stać się napojem wzmacniającym odporność, szczególnie w sezonie zimowym. Możesz ją także wykorzystać do przygotowania pysznych domowych dżemów, które będą doskonałym dodatkiem do pieczywa, deserów czy jako smaczny składnik sosów.
Czy aronię mogą jeść dzieci? Tak
Suszona aronia to doskonały suplement diety, szczególnie dla najmłodszych. Bogata w antyoksydanty i witaminy, naszpikowana wartościami odżywczymi, wspiera dziecko w okresie intensywnego rozwoju. Aronię najlepiej podawać, gdy kończymy rozszerzanie diety, czyli mniej więcej od 9 do 12 miesiąca życia. W tej formie najlepiej sprawdzi się aronia w formie zmiksowanego proszku, aby uniknąć sytuacji zakrztuszenia i zagrożenia życia.
Starsze dzieci mogą już spokojnie spożywać uwodnioną aronię w różnego rodzaju wypiekach, owocowych sałatkach, pancake’ach czy zdrowych napojach. Możliwości jest naprawdę bardzo wiele.
Wskazówka: W większości przypadków przed zastosowaniem aronii liofilizowanej konieczne będzie jej uwodnienie. Jak to zrobić?
- Dodajemy do miseczki odpowiednią porcję owoców, a następnie dodajemy odrobinę ciepłej wody i pozostawiamy owoce na pewien czas, aż wchłoną zawartość wody.
- W ten sposób liofilizowane aronie zyskują bardziej miękką teksturę, przez co idealnie nadają się do zastosowania w różnych daniach i deserach.
Aronia liofilizowana (suszona) – przeciwwskazania
Aronia jest jednym z najzdrowszych owoców i jej spożywanie wpływa pozytywnie na wiele aspektów funkcjonowania naszego organizmu. Okazuje się jednak, że nie wszyscy powinni jeść aronię, a niektórzy powinni znacznie ograniczyć jej spożycie. Do tej grupy należą między innymi osoby borykające się z chorobami żołądka oraz stanami zapalnymi żołądka. W ich przypadku aronia może pogorszyć dolegliwości i być powodem dyskomfortu.