Miód faceliowy i jego właściwości

Miód faceliowy jest jednym z popularniejszych miodów wytwarzanych w Ameryce Północnej. Dla dzieci w Stanach Zjednoczonych ulubionym miodem Kubusia Puchatka był właśnie ten wytwarzany z facelii. Pyszny, słodki i wartościowy produkt pszczeli powinien częściej gościć na naszych stołach. Co zawiera miód faceliowy i w jakich przypadkach warto po niego sięgnąć?

Z czego powstaje miód faceliowy?

Miód faceliowy jest miodem odmianowym. Oznacza to, że w jego składzie przeważa nektar pochodzący z jednej rośliny. W przypadku miodu faceliowego jest to facelia błękitna.

Facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia Benth) nazywana zwyczajowo wiązanką wrotyczową, to popularna roślina jednoroczna z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Roślina wywodzi się z Kalifornii, a w Polsce rzadko występuje w stanie dzikim i raczej pełni funkcję rośliny ozdobnej lub rośliny miododajnej. Wysiewana jest w ogrodach lub na polach przy pasiekach, które chcą produkować miód faceliowy.
Facelia błękitna może osiągać wysokość około 100 cm. Liście facelii przypominają liście paproci. Jej kwiaty zebrane są w zawarte kwiatostany, które znajdują się na szczycie pędu. Mają formę drobnych dzwonkowatych kwiatuszków w kolorze niebieskim lub jasnofioletowym. Każdy kwiat ma wielkość około centymetra i wystające pręciki, które nadają kwiatostanom wrażenie puszystości.

Facelia to roślina miododajna, która jest wręcz uwielbiana przez pszczoły. Jej zaletą jest nie tylko długi czas kwitnienia (około 6 tygodni), ale również bogactwo nektaru. Więcej nektaru od facelii ma tylko akacja. Obliczono, że pojedynczy kwiat może dać nawet 4,5 mg nektaru, przy stężeniu cukru 28%. Z jednego hektara można wyprodukować od 300 do 1000 kg miodu faceliowego. Z uwagi na to, że w Polsce facelia nie jest rośliną występującą w warunkach dzikich, miód faceliowy nie należy do najpopularniejszych.

Jak wygląda i smakuje miód faceliowy?

Jak rozpoznać miód faceliowy? Nie jest to specjalnie trudne. Miód pochodzący z facelii błękitnej wyróżnia się charakterystyczną barwą i smakiem. Kolor miodu faceliowego zależy oczywiście od stężenia nektaru faceliowego, a także jego formy: płynnej czy skrystalizowanej. Miód faceliowy w formie płynnej przyjmuje od jasnożółtego poprzez zielonkawy po brązowawy. Po krystalizacji jego barwa zmienia się na jasnożółtą a nawet jasnokremową. Charakteryzuje się przyjemnym, delikatnym nieco kwaskowatym, cytrynowym aromatem i smakiem. Miód faceliowy zawiera dużo cukru owocowego, dzięki czemu powoli się krystalizuje.

Co zawiera miód faceliowy?

Skład miodu faceliowego nie różni się znacząco od innych miodów odmianowych, a także wielokwiatowego czy miodu spadziowego. W miodzie faceliowym znajdują się oczywiście węglowodany, cukry, glukoza i fruktoza, a także kwasy organiczne, składniki mineralne, w tym witaminy A i C, i grupy B. Do najwartościowszych składników odpowiedzialnych za jego właściwości prozdrowotne należą między innymi: olejki eteryczne czy enzymy takie jak inwertaza, oksydaza glukozowa i diastaza.

Jakie właściwości ma miód faceliowy?

Miód faceliowy to produkt, którego działanie jeszcze stosunkowo nie jest dobrze poznane. W literaturze polskiej i światowej niewiele jest badań i analiz poświęconych tej odmianie miodu. Jak każdy inny rodzaj miodu, wykazuje się działaniem przeciwzapalnym i antybakteryjnym. Wyniki badań opublikowane w 2016 roku w Applied Microbiology [1] wykazały, że spożywanie miodu faceliowego może hamować rozwój niektórych szczepów bakteryjnych. Szczególnie pozytywne wyniki uzyskano w przypadku S. pyogenes w 25%, E. coli i C. parapsilopsis w 20% oraz w 25%, C. albicans i B. cereus. Autorzy stwierdzili dobre działanie przeciwbakteryjne miodu faceliowego (Phacelia tanacetifolia Benth) pochodzącego z Polski na S. aureus i P. aeruginosa porównywalne z miodem manuka.

Wzmacnia odporność.

Regularne spożywanie miodu faceliowego wzmacnia odporność i zwiększa zdolności obronne organizmu. Jedzenie miodu faceliowego w trakcie infekcji przyczynia się do skrócenia czasu choroby. Przydatny jest również przy rekonwalescencji organizmu po przeziębieniu czy grypie.

Działa korzystnie na mięsień sercowy i krążenie.

Zalecany jest również do spożywania przez osoby, które borykają się z przewlekłymi chorobami sercowo-naczyniowym jak nadciśnienie, miażdżyca, a także niewydolność mięśnia sercowego. Składniki zawarte w miodzie faceliowym wpływają na obniżenie ciśnienia krwi.

Pomaga w trawieniu.

Miód faceliowy jest przydatny również w leczeniu chorób układu pokarmowego. Sprawdza się przy wielu chorobach związanych z nieżytem żołądka, wrzodami żołądka i dwunastnicy, a także wątroby, trzustki czy woreczka żółciowego. Ułatwia trawienie białek i tłuszczów, a także zwalcza zaparcia i zjawiska gnilne w jelitach.

Pomaga przy leczeniu chorób układu oddechowego.

Miód faceliowy podobnie jak inne rodzaje miodu pomaga przy leczeniu astmy oskrzelowej, a także innych schorzeniach układu oddechowego.

Korzystnie wpływa na układ nerwowy.

Składniki zawarte w miodzie foliowym odżywiają i wzmacniają komórki nerwowe, dlatego zalecany jest do spożywania przy wzmożonym wysiłku intelektualnym. Łyżka miodu faceliowego wieczorem przed snem pomoże zasnąć i ukoi skołatane nerwy.

Poza tym spożywanie miodu faceliowego przyspiesza regenerację organizmu po treningu i wysiłku fizycznym. Miód z facelii może też zredukować negatywne i toksyczne działanie niektórych odżywek takich jak kawa, alkohol, nikotyna czy herbata

Miód faceliowy – jak go stosować?

Miód faceliowy ma wszechstronne zastosowanie w kuchni. Ze względu na swój delikatny i słodki smak chętnie spożywany jest przez dzieci.

• Stanowi zdrowy i wartościowy zamiennik cukru białego, dlatego może być stosowany do słodzenia herbaty, kawy i innych napojów.
• Warto wykorzystać go jako składnik przy przygotowaniu grzanego wina czy piwa.
• W związku, z tym że stosunkowo długo w utrzymuje stan płynny, może być stosowany do wszelkiego typu polew np. do naleśników czy pankejków.
• Miód faceliowy doda słodyczy wypiekom i ciastom jak pierniki czy popularny miodownik.
• Doskonale sprawdzi się również jako dodatek do mięs np. do pysznych żeberek czy udek z kurczaka.

Warto przy tym pamiętać, że miodu nie należy dodawać do wrzątku i gorących i napojów o temperaturze przekraczającej 40 stopni, ponieważ straci wszystkie swoje cenne właściwości. Więcej na ten temat przeczytasz w tekście: Miód a temperatura. Jak przygotować miód, aby nie stracił cennych właściwości?

Jak stosować miód faceliowy w celach leczniczych?

Jeżeli stosujemy miód faceliowy w celach leczniczych najlepiej spożywać go w formie płynnej, czyli w napoju. W tym celu najlepiej rozpuścić 1 łyżka napoju w jednej drugiej szklanki wody w temperaturze pokojowej. Następnie zostawiamy napój na około 12 godzin, najlepiej na noc. Wypić rano na czczo przed posiłkiem.

Miód faceliowy do pielęgnacji skóry

Miód faceliowy można wykorzystywać jako naturalny kosmetyk. Idealnie sprawdzi się jako baza do przygotowania domowego peelingu. Jak to zrobić?

Miód faceliowy a krystalizacja

Podobnie jak w przypadku miodu akacjowego, miód faceliowy ulega krystalizacji bardzo powoli. Spowodowane jest tym, że w jego składzie znajduje się stosunkowo dużo cukrów owocowych między innymi glukozy i fruktozy. Po przeobrażeniu drobne kryształki miód staje się kremowy i jasny.

Jak przechowywać miód faceliowy?

Miód faceliowy przechowujemy podobnie jak pozostałe miody najlepiej w oryginalnym, szklanym opakowaniu, czyli słoiku. W temperaturze pokojowej z dala od nadmiernego ciepła i działania słońca.
Chcesz wiedzieć więcej? Szerzej na ten temat omawiamy w artykule: Jak przechowywać miód?

Przypisy:

1. Kus P.M., Szweda P., Jerkovic I., Tuberoso C.I.G. Activity of Polish unifloral honeys against pathogenic bacteria and its correlation with colour, phenolic content, antioxidant capacity and other parameters. Lett. Appl. Microbiol. 2016;62:269–276. https://sfamjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/lam.12541 [dostęp 20.07.2022]