Coraz większą popularnością w Polsce cieszą się produkty bezglutenowe, tym samym więcej osób sięga po mąki niezawierające glutenu. Jedną z nich jest mąka z tapioki. Co warto wiedzieć o tym produkcie?
Co to jest mąka z tapioki?
Mąka z tapioki zwana również skrobią tapiokową otrzymywana jest z manioku. Warzywo to przypomina wyglądem nasze ziemniaki. Jadalny maniok to krzew dorastający do 3 m wysokości. Uprawiany jest głównie w Peru, Brazylii i Boliwii. Nieliczne uprawy znajdują się również w Nigerii, Tajlandii I Wietnamie. Do produkcji tapioki wykorzystywane są wyłącznie największe bulwy. Proces pozyskiwania tapioki podobny jest do pozyskiwania skrobi ziemniaczanej, czyli mycie, obieranie bulwy, rozdrabnianie, a następnie suszenie.
Co zawiera mąka z topiki? Składniki odżywcze.
Mąka z tapioki jest bardzo kaloryczna, w 100 g jest około 358 kcal. Są to głównie węglowodany około 88 g (w tym cukier 3,35 g). Produkt ten zawiera śladowe ilości błonnika pokarmowego, tłuszczu i białka.
Mąka z tapioki zawiera wit. B6 oraz A (tapioka pozyskiwana z żółtego manioku) oraz minerały: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód i cynk. Tapioka zawiera również sporo tzw. skrobi opornej, która stanowi pożywienie dla mikrobiomu jelitowego.
Indeks glikemiczny (IG) mąki z tapioki
Mąka z tapioki ma wysoki IG wynoszący około 70-80, tym samym po spożyciu mąki z tapioki gwałtownie wzrasta poziom cukru we krwi. Mąka z tapioki nie powinna być spożywana przez osoby z cukrzycą lub cierpiące na insuliooporność.
Właściwości zdrowotne mąki z tapioki
Tapioka składa się głównie z węglowodanów. Zawiera śladowe ilości minerałów, które są niezbędne do zachowania zdrowia. Mimo to tapioka ma również korzyści zdrowotne, należą do nich:
Jest łagodna dla jelit
Mąka z tapioki jest świetnym wyborem, jeśli cierpisz na celiakię. Jest również łatwostrawna i ma niską zawartość FODMAP.
Jest przyjazna dla alergików
W literaturze medycznej nie ma potwierdzonego przypadku alergii na tapiokę. Może być jednak zanieczyszczona różnymi zbożami.
Może obniżać poziom insuliny
Modyfikowana mąka z tapioki (przetwarzana w specjalny sposób) może znacząco obniżyć poziom insuliny we krwi.
Ma neutralny smak i zapach
Mąka z tapioki ma neutralny smak, dzięki temu świetnie sprawdzi się zarówno w słodkich, jak i słonych przepisach. Sprawia, że wypieki są bardziej pulchne (mają podobną teksturę do tych na bazie mąki pszennej).
Szybko zagęszcza potrawy
W porównaniu z innymi mąki tapioka wchłania i zatrzymuje w sobie większość wody. Dzięki temu szybko zagęszczą dania. Wypieki z dodatkiem tej maki są wilgotne i mają pulchną konsystencję (mimo braku glutenu).
Czy mąka z tapioki zawiera gluten?
Mąka z tapioki jest naturalnie bezglutenowa, dzięki temu mogą ją spożywać osoby z alergią na gluten, jak i chorujące na celiakię.
Zastosowanie mąki z tapioki
Mąkę z tapioki można stosować w kuchni na wiele różnych sposobów: do gotowania, smażenia czy pieczenia. Dodatkowo stosowana jest do produkcji naturalnych kosmetyków – głównie antyperspirantów i talków ze względu na swoje właściwości zapobiegające nadmiernemu poceniu.
Do czego nadaje się mąka z tapioki?
Jak już wspomnieliśmy, w kuchni mąka z tapioki ma szereg zastosowań:
- do pieczenia – może być stosowana jako podstawowa lub uzupełniająca zarówno w słonych, jak i słodkich wypiekach. Dzięki swoim właściwościom wiążącym (podobne do glutenu), wypieki są puchate i nie kruszą się;
- zagęszczenia – świetnie sprawdzi się do zagęszczenia zup, sosów czy gulaszy. Pamiętaj, że przed dodaniem do dania należy ją najpierw „rozrobić” z wodą;
- smażenie – mąka z tapioki może być stosowana jako bezglutenowa panierka do smażonych potraw;
- desery – mąka z tapioki jest kluczowym składnikiem wielu popularnych deserów, takich jak m.in. bubble tea, czy pudding z tapioki.
Jak używać mąkę z tapioki?
Tapioka wchłania płyn niemal natychmiast nawet do dwukonności swojej objętości. Dlatego do zagęszczania dań należy dodać niewielką ilość tej mąki. Jednym z najważniejszych atutów tej mąki jest to, że jest bez smaku i zapachu. Jest biała, a po ugotowaniu staje się przezroczysta. O czym powinieneś pamiętać używając tapiokę?
- Najczęściej można zastąpić mąkę pszenną tapioką w stosunku 1:1.
- W zależności od producenta tapioka może być zmielona grubiej lub drobniej.
- Do wypieków bezglutenowych warto połączyć tapiokę z inną mąką bezglutenową np. kokosową lub ryżową.
- Gdy do zagęszczenia dań dasz zbyt dużo mąki z tapioki, to osiągniesz glutowatą konsystencję.
Popularne przepisy z mąką z tapioki
Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze przepisy z użyciem tapioki.
Naleśniki z tapioki
Naleśniki z tapioki są daniem uniwersalnym. Można je serwować zarówno na słono, jak i słodko. W wersji wege możesz zamiast jajek użyć dużego banana.
Składniki:
- 120 g mąki z tapioki
- 70 ml wody
- 2 duże jaja
- szczypta soli
Sposób przygotowania:
- Mąkę wsyp do miski. Stopniowo dodawaj wodę. Mieszając palcami. Rozbij grudki, jeśli są. Dodanie zbyt dużej ilości na raz spowoduje, że ciasto będzie miało grudki.
- Na drugą miskę nałóż sitko. Przecieraj przez nie powstałą masę.
- Ciasto podziel na 4 części.
- Rozgrzej patelnię z nieprzywierającą powłoką.
- Jedną część ciasta połóż na patelnię i szybciutko rozprowadź po całej patelni.
- Smażymy po około 30 s. z każdej strony.
Smażony kurczak po koreańsku
Kurczak po koreańsku jest smaczny i szybki w przygotowaniu. Danie to polubią nawet niejadki.
Składniki:
- 0,5 kg pałki z kurczaki lub pasków z fileta z kurczaka
- 3 łyżki mąki z tapioki
- 2 ząbki czosnku przeciśnięte przez praskę
- ½ łyżeczki curry w proszku
- ½ łyżeczki proszku do pieczenia
- sól i pieprz do smaku
- 5 łyżek oleju
- 1 szklanka zimnej wody
Sposób przygotowania:
- Patelnie rozgrzej. Wlej olej.
- Wodę wlej do miski. Dodaj przyprawy oraz mąkę. Wymieszaj do uzyskania jednolitej konsystencji.
- W cieście zanurz mięso. Smaż na złocisty kolor.
Nasza rada:
- Marynuj kurczaka w cieście jak najdłużej, dzięki temu uzyskasz lepszy smak.
- Po usmażeniu gotowe mięso odłóż na ręcznik papierowy, dzięki temu mięso nie będzie takie tłuste.
Ucierany placek z sezonowymi owocami
Lato to czas zbiorów różnorodnych owoców. Ten bezglutenowy placek na pewno przypadnie do gustu wielu łasuchom.
Składniki:
- 200 g mąki ryżowej
- 50 g mąki z tapioki
- 150 g cukru
- 100 ml mleka lub napoju roślinnego
- 2 jaja
- 50 g masła
- ½ łyżeczki proszku do pieczenia
- 300 g owoców
Sposób przygotowania:
- Rozgrzej piekarnik do 180°C. Małą formę wyłóż papierem do pieczenia.
- Masło rozpuść w garnku, dodaj cukier. Dokładnie wymieszaj. Wystudź.
- Dodaj jaja. Powoli miksując dodaj mleko.
- Mąkę z tapioki i ryżową i proszek do pieczenia przesiej przez sito.
- Mąkę powoli wsyp do masy. Mieszaj do uzyskania jednolitej konsystencji.
- Przelej do formy. Wysyp umyte wcześniej owoce.
- Piecz około 45 minut.
Mąka z tapioki jako zamiennik innych mąk
Mąka z tapioki sprawdzi się jako zamiennik takich mąk jak:
- kukurydziana
- uniwersalna (pszenna)
- skrobi ziemniaczana
Mąkę z tapioki do dań i wypieków można samodzielnie, jak i jako dodatek do innych mąk.
Mąka z tapioki a diety specjalistyczne
Liczne dostępne analizy naukowe[1][2][3][4] udowodniły, że tapioka jako roślinna wolna od glutenu. Może być świetnym zamiennikiem dla zbóż zawierających gluten lub inne alergeny np. kukurydze. Aby zwiększyć ilość składników odżywczych mąki z tapioki, możesz połączyć ją z inną np. kokosową czy migdałową. Mogą ją również stosować osoby będące na diecie paleo. Może być również stosowana na diecie FODMAP. Mąka z tapioki świetnie sprawdzi się nawet w przypadku niektórych chorób autoimmunologicznych, które wymagają ograniczenia węglowodanów z pożywienia.
Jak przechowywać mąkę z tapioki?
Mąkę z tapioki należy przechowywać w suchym i chłodnym miejscu bez dostępu powietrza. Najlepszy będzie do tego szklany słoik lub strunowe oryginalne opakowanie.
Mąka z tapioki – skutki uboczne
Surowy (nieprzetworzony korzeń manioku) zawiera cyjanek. Mąka z tapioki mimo przetworzenia może zawierać śladowe ilości cyjanku, dlatego zalecamy spożywanie tego produktu w umiarkowanych ilościach.
Materiały źródłowe:
- Zuidmeer, L., Goldhahn, K., Rona, R. J., Gislason, D., Madsen, C., Summers, C., Sodergren, E., Dahlstrom, J., Lindner, T., Sigurdardottir, S. T., McBride, D., & Keil, T. (2008). The prevalence of plant food allergies: a systematic review. The Journal of allergy and clinical immunology, 121(5), 1210–1218.e4. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2008.02.019
- Molina-Infante, J., Santolaria, S., Sanders, D. S., & Fernández-Bañares, F. (2015). Systematic review: noncoeliac gluten sensitivity. Alimentary pharmacology & therapeutics, 41(9), 807–820. https://doi.org/10.1111/apt.13155
- Rubio-Tapia, A., Ludvigsson, J. F., Brantner, T. L., Murray, J. A., & Everhart, J. E. (2012). The prevalence of celiac disease in the United States. The American journal of gastroenterology, 107(10), 1538–1545. https://doi.org/10.1038/ajg.2012.219
- Gibson, P. R., & Shepherd, S. J. (2010). Evidence-based dietary management of functional gastrointestinal symptoms: The FODMAP approach. Journal of gastroenterology and hepatology, 25(2), 252–258. https://doi.org/10.1111/j.1440-1746.2009.06149.x