Kumkwat to egzotyczny owoc pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej, który swoim wyglądem przypomina małą pomarańczę. Jego intensywnie słodko-kwaśny smak oraz cenne właściwości odżywcze sprawiają, że coraz częściej pojawia się na naszych stołach. Jakie korzyści zdrowotne niesie za sobą spożywanie kumkwatów? Gdzie można je kupić?
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 26.07.2024 r
Co to jest kumkwat?
Ten owoc o bardzo egzotycznej nazwie pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej. Jego nazwa w języku kantońskim oznacza “złota pomarańcza” (kant. 金橘 kam kwat – kam 'złoto’, kwat 'pomarańcza’).
Kumkwat pierwotnie uprawiany był na obszarze Chin, Japonii, Indii oraz Tajwanu. Do Europy został sprawdzony dopiero w połowie XIX wieku. Obecnie plantacje tego owocu znajdują w innych krajach, w tym w cieplejszych rejonach Stanów Zjednoczonych, takich jak Floryda i Kalifornia.
Jak wygląda kumkwat?
Owoce kumkwatu rosną na wiecznie zielonych, niewielkich drzewach lub krzewach. Kumkwat swoim wyglądem bardzo przypomina pomarańczę, jest jednak od niej znacznie mniejszy. Można powiedzieć, że kumkwaty są takimi pomarańczami w miniaturze, wielkości oliwki. Z tego względu bardzo często nazywany jest„małym złotym klejnotem z rodziny cytrusów”.
Istnieje kilka odmian kumkwatów, z których najbardziej znane to Nagami i Meiwa.
- Nagami: Nagami Kumquat to najpopularniejsze drzewo kumkwatu uprawiane w Stanach Zjednoczonych. Mała, wiecznie zielona roślina o ciemnozielonych liściach jest łatwa w pielęgnacji. Oprócz owoców drzewo ma również białe, słodko pachnące kwiaty. Nagami jest zwykle bardziej cierpki niż Meiwa.
- Meiwa: Kumkwaty tej odmiany są bardziej rozpowszechnione w Chinach. Meiwa jest zwykle słodsza i bardziej okrągła niż Nagami.
Jak smakuje kumkwat?
Kumkwat jest jednym z najbardziej zaskakujących z owoców, nie tylko ze względu na rozmiar, ale także ze względu na smak i sposób spożycia. To jedyny cytrus, którego można jeść „ze skórką”.
W odróżnieniu od pomarańczy, grejpfruta czy mandarynki kumkwat ma cienką, słodką skórkę i pikantny, nieco cierpki środek. W skórce kumkwatu skoncentrowana jest większość słodyczy. Miąższ jest niezwykle kwaśny, marszczący się w ustach. Świeży kumkwat smakuje najlepiej, jeśli przed spożyciem zostanie delikatnie przetoczony między palcami, ponieważ w ten sposób skórka uwalnia olejki eteryczne. Kiedy owoc w całości, uzyskujesz słodko-kwaśny smak, który nie przypomina niczego innego. W owocach znajdują się też nasiona, które nie są jednak polecane do spożycia.
Kumkwaty – skład i wartości odżywcze
Korzystne działanie kumkwatów na organizm znane jest od wieków. W niektórych krajach azjatyckich kumkwat był używany w leczeniu przeziębień, kaszlu i innych stanów zapalnych dróg oddechowych
W tym niewielkim owocu znajduje się wiele składników odżywczych i witamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.
Czy wiesz, że kumkwaty są jedynymi owocami cytrusowymi, których nie trzeba obierać ze skórki? Te niewielkie owoce można jeść na surowo wraz ze skórką. To właśnie w skórce znajduje się większość witaminy C, w którą bogate są te egzotyczne owoce. Porcja 100 g kumkwatów dostarcza aż 49% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Bogactwo witaminy C to nie jedyna korzyść ze spożywania kumkwatów.
Oprócz witaminy C, kumkwaty zawierają znaczące ilości witamin z grupy B. Warto wymienić tutaj ryboflawinę (7% dziennego zapotrzebowania), niacynę (3%) i tiaminę (3%). Te witaminy wspomagają metabolizm, poprawiając przyswajanie energii z pożywienia oraz wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
W świeżych kumkwatach znajdziemy też spore zasoby miedzi (aż 11% dziennego zapotrzebowania). Miedź jest niezbędna do produkcji czerwonych krwinek i wspiera zdrowie układu nerwowego oraz odpornościowego. Owoce te zawierają również wapń (5%), który jest kluczowy dla zdrowia kości i zębów, oraz żelazo (5%), które jest ważne dla produkcji hemoglobiny i transportu tlenu w organizmie. Nie można zapomnieć o błonniku pokarmowym, który również występuje w dużej obfitości w składzie kumkwatów. W 100 gramach tych owoców znajdziemy aż 6,5 g błonnika, co stanowi 23% dziennego zapotrzebowania. Błonnik wspomaga trawienie, zapobiega zaparciom oraz pomaga w utrzymaniu zdrowej wagi, dając uczucie sytości na dłużej.
Owoce te są bogate też związki roślinne, w tym flawonoidy, fitosterole i olejki eteryczne.
- Flawoidy. Najwięcej flawonoidów znajduje się właśnie w jadalnej skórce kumkwatu. Niektóre flawonoidy zawarte w tych owocach mają właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, dzięki temu minimalizują ryzyko chorób serca i nowotworów.
- Fitosterole zawarte w tych owocach pomagają w blokowaniu wchłaniania cholesterolu przez organizm i przez to obniżają jego poziom we krwi.
- Olejki eteryczne z kolei pozostawiają zapach na dłoniach i w powietrzu. Najbardziej znany z nich limonen ma działanie przeciwutleniające.
Tabela z wartościami odżywczymi kumkwatów
| Składnik odżywczy | Kumkwat, surowy | % dziennego zapotrzebowania |
|---|---|---|
| Waga | 100 g | |
| Kalorie | 71 | |
| Witaminy | ||
| Witamina A, RAE | 15 mcg | 2% |
| Tiamina | 0,04 mg | 3% |
| Ryboflawina | 0,09 mg | 7% |
| Niacyna | 0,43 mg | 3% |
| Witamina B6 | 0,04 mg | 2% |
| Foliany, DFE | 17 mcg | 4% |
| Witamina C | 43,90 mg | 49% |
| Witamina E (alfa-tokoferol) | 0,15 mg | 1% |
| Cholina | 8,40 mg | 2% |
| Minerały | ||
| Wapń | 62 mg | 5% |
| Miedź | 0,10 mg | 11% |
| Żelazo | 0,86 mg | 5% |
| Magnez | 20 mg | 5% |
| Fosfor | 19 mg | 2% |
| Potas | 186 mg | 4% |
| Cynk | 0,17 mg | 2% |
| Białka | ||
| Białko | 1,88 g | 4% |
| Węglowodany | ||
| Węglowodany | 15,90 g | 6% |
| Błonnik | 6,50 g | 23% |
| Inne | ||
| Woda | 80,85 g |
Suszone kumkwaty i ich wartości odżywcze
Skład suszonych kumkwatów jest bardzo zbliżony do świeżych owoców. Różnice mogą wynikać z faktu, że suszone kumkwaty są wersją odwodnioną owocu, przez co stężenie niektórych mikroelementów może być nawet wyższe. Wyjątek stanowi witamina C, której zawartość maleje w procesie suszenia i utleniania. Poza tym w kumkwatach znajdziemy witaminy z grupy B i E, mikroelementy takie jak mangan, miedź i selen, a także pektynę, błonnik oraz niezbędne olejki eteryczne (limonen, pinen, kariofilen i wiele innych). Zawartość kaloryczna suszonych kumkwatów metodą naturalną wynosi około 283 kcal. W kandyzowanych owocach kumkwatów kaloryczność jest znacznie wyższa, ze względu na dosładzanie syropem cukrowym, i wynosi około 365 kcal.
Dlaczego warto jeść kumkwaty?
Ze względu na zróżnicowany skład pełen witamin i antyoksydantów, spożywanie kumkwatów w wersji świeżej i surowej poprawia pewne parametry funkcjonowania naszego organizmu.
Wzmacniają odporność i obniżają ryzyko chorób
Kumkwaty, zarówno świeże, jak i suszone, zawierają dużo witaminy C i antyoksydantów. Witamina C odgrywa istotną rolę w poprawie odporności naszego organizmu, a antyoksydanty pomagają walczyć z wolnymi rodnikami, obniżając ryzyko pojawienia się różnych chorób przewlekłych. Spożywając te owoce, wspieramy nasz organizm w walce z wirusami, bakteriami i pasożytami.
Wspomaga zdrowie układu trawiennego
Kumkwaty (świeże i suszone) zawierają dużo błonnika. Jak wspomniano wcześniej, 100 gramów tych owoców dostarcza aż 6,5 g błonnika, co stanowi 23% dziennego zapotrzebowania. Błonnik odgrywa istotną rolę w zdrowiu układu trawiennego, szczególnie jelit. Wspiera działanie jelit, zapewnia regularność wypróżnień oraz zapobiega zaparciom. Normalizuje pracę jelit i pomaga w usuwaniu nagromadzonych toksyn z organizmu. Dieta bogata w błonnik obniża także ryzyko pojawienia się raka jelita grubego.
Inne korzyści z jedzenia kumkwatów
Inne składniki odżywcze zawarte w kumkwatach również pozytywnie wpływają na zdrowie naszego organizmu i dobre samopoczucie. Udowodniono, że kumkwaty wspierają zdrowie wątroby i poprawiają jakość krwi. Niektóre badania sugerują, że związki zawarte w kumkwatach pozytywnie wpływają na pracę serca, a suszone owoce pomagają chronić przed udarem i zawałem serca. Owoce te, dzięki zawartości fitosteroli i przeciwutleniaczy, mogą pomóc obniżyć poziom cholesterolu, a także wspierać w zwalczaniu objawów anemii i niedoborów witamin, dzięki bogatej zawartości składników odżywczych (m.in. żelaza).
Kumkwat – jak jeść?
Eksperymentowanie z kumkwatami w kuchni pozwala na odkrycie nowych smaków i wzbogacenie codziennych potraw o zdrowe i pyszne składniki. Jak dodawać je do jedzenia?
Świeże kumkwaty
Kumkwat najlepiej jeść świeży razem ze skórką, która zawiera najwięcej cennych składników odżywczych. To owoc, który można wykorzystać w kuchni na wiele kreatywnych sposobów.
Marmolady. Słodko-kwaśny smak kumkwatu sprawia, że jest idealny do marmolad, które mogą być świetnym dodatkiem do porannego pieczywa lub wypieków.
Dania z mięsa. Kumkwaty są także doskonałym dodatkiem do dań mięsnych, zwłaszcza wołowych czy jagnięcych, nadając im wyjątkowy smak i aromat. Można je dodać do marynat lub sosów, co wzbogaci danie o cytrusową nutę.
Sałatki i zieleniny. Kwaśny posmak kumkwatu świetnie współgra z wieloma zieleninami, zwłaszcza z cykorią i szpinakiem. Kumkwaty doskonale sprawdzają się zarówno w warzywnych, jak i owocowych sałatkach. Dodanie kawałków świeżego kumkwatu do sałatki z awokado, pomarańczami i rukolą może nadać jej świeżości i wyrazistości. W owocowych sałatkach kumkwaty świetnie komponują się z owocami takimi jak ananas, mango czy granat.
Wypieki i desery. Kumkwaty dodadzą również nieoczekiwany, ale mile widziany akcent do prostego ciasta. Mogą być używane jako dodatek do ciasta drożdżowego, muffinów, tart czy serników. Można je też kandyzować i używać jako dekorację wypieków.
Suszone i kandyzowane kumkwaty
Kumkwaty suszone lub kandyzowane można z powodzeniem dodawać do owsianki, muesli czy różnego rodzaju koktajli i jogurtów. Dodadzą one potrawom nie tylko smaku, ale również wartości odżywczych. Mogą być również świetnym dodatkiem do domowych batoników energetycznych, ciastek owsianych czy granoli.
Gdzie kupić kumkwat?
Kumkwaty nie są jeszcze tak popularne w Polsce jak inne cytrusy, dlatego stosunkowo trudno jest dostać świeże kumkwaty w sklepie. Najczęściej znajdziemy je w dużych popularnych dyskontach spożywczych. Największa na to szansa jest w sezonie, który trwa od listopada do czerwca. Suszone kumkwaty kandyzowane kupisz przez cały rok w sklepie Go4taste.pl.
Zagrożenia i skutki uboczne
W większości przypadków spożywanie kumkwatów, zarówno świeżych, jak i suszonych, nie powinno wywoływać negatywnych skutków ubocznych. Zdarzają się jednak przypadki, gdy cytrusy te mogą wywołać reakcje alergiczne, objawiające się pokrzywką, zaczerwienieniem skóry lub obrzękiem ust. Ze względu na wysoką zawartość błonnika, kumkwaty nie powinny być spożywane w nadmiarze, szczególnie przez osoby wrażliwe. Nadmierne spożycie błonnika może powodować problemy z układem trawiennym, takie jak wzdęcia, skurcze czy biegunka.