W różnych produktach spożywczych spotkać się można z dość tajemniczo brzmiącymi nazwami. Jedną z nich jest „guma arabska”. Czym ona jest i czy jej spożywanie jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia?
Co to jest guma arabska?
Guma arabska, znana również jako guma akacjowa (błonnik akacjowy), to wydzielina z drzewa, która od czasów starożytnych była ważnym towarem handlowym. Egipcjanie używali jej między innymi do balsamowania mumii i robienia farb do tworzenia hieroglifów.
Guma arabska to żywica wydzielająca się z pni i gałęzi drzew akacji, ale tylko afrykańskich odmian Acacia senegal i Acacia seyal. Produkcja gumy arabskiej lub gumy akacjowej jest stymulowana przez „oklepywanie”, które polega na usuwaniu fragmentów kory, uważając, aby nie uszkodzić drzewa. Lepka, gumowata substancja wysycha po kontakcie z powietrzem, tworząc twarde guzki, które są zbierane ręcznie i sortowane według koloru oraz wielkości.
Guma arabska składa się głównie z soli wapnia, magnezu i potasu, które po hydrolizie dają arabinozę, galaktozę, ramnozę i kwas glukuronowy. Skład chemiczny gumy arabskiej nie jest stały. Czasami różni się on w zależności od źródła pochodzenia, klimatu, pory roku i wieku drzewa.
W produktach spożywczych oznacza się ją symbolem E414.
Właściwości gumy arabskiej
Guma arabska jest rozpuszczalna zarówno w zimnej, jak i gorącej wodzie. Tworzy w ten sposób bardzo gęste oraz lepkie roztwory pozbawione zapachu. Guma arabska ma kolor od jasno-białego do pomarańczowo-brązowego. Nie jest ona metabolizowana przez ludzki organizm, w związku z czym nie dostarcza żadnych kalorii. Ma jednak pewne właściwości zdrowotne.
W jakich produktach jest guma arabska?
- Guma arabska jest produktem szeroko stosowanym w różnego rodzaju przetwórstwie:
- Ma zastosowania cukiernicze, występuje w gumach, pastylkach, piankach marshmallow i toffi;
- Dodaje się ją także do napojów, ponieważ jest stabilna w kwaśnym środowisku. Wykorzystuje się ją do emulgacji skoncentrowanych olejków smakowych, takich jak te znajdujące się w napojach bezalkoholowych. Guma arabska hamuje koalescencję kropel oleju, utrzymując stabilność emulsji nawet przez rok;
- Farmaceutyki z uwagi na właściwości osłaniające i stabilizujące;
- Kosmetyki.
Zalety zdrowotne spożycia gumy arabskiej
Ponieważ guma arabska może dotrzeć do jelita grubego i jest odporna na trawienie w jelicie cienkim, można ją zaklasyfikować jako niestrawny węglowodan lub błonnik pokarmowy. Gumę arabską można również zaliczyć do prebiotyków. Ma wiele pozytywnych właściwości zdrowotnych, takich jak:
- Zapewnia lepsze wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego;
- Ma działanie przeciwcukrzycowe;
- Zapobiega otyłości, ponieważ obniża wskaźnik masy ciała i procent tkanki tłuszczowej;
- Ma także potencjał obniżania poziomu lipidów, obniża poziom cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów;
- Działa przeciwutleniająco;
- Wspiera nerki i wątrobę;
- Poprawia odporność, ponieważ moduluje uwalnianie niektórych mediatorów stanów zapalnych;
- Jako prebiotyk poprawia funkcję bariery jelitowej, zapobiegający rakowi jelita grubego i łagodzący objawy chorób jelita drażliwego.
Czy guma arabska jest szkodliwa?
Guma arabska to złożony polisacharyd i rozpuszczalny błonnik pokarmowy. Powszechnie jest ona uznawana za bezpieczną do spożycia przez ludzi. Czasami po jej spożyciu pojawić się mogą nieszkodliwe wzdęcia. Występują one jednak u ludzi przyjmujących duże dawki ponad 30 gram gumy arabskiej dziennie.
Nie ulega ona degradacji w jelicie, ale fermentuje w jelicie grubym pod wpływem mikroorganizmów. Uznaje się, że nie posiada ona kalorii, chociaż zdaniem naukowców bardziej prawdopodobne jest, że zawiera ona ich bardzo ograniczone ilości.
Nie stwierdzono również przypadków alergii po spożyciu gumy arabskiej. Nie jest jednak powiedziane, że osoby pracujące z bardzo dużymi jej ilościami na co dzień nie będą miały z tego powodu żadnych oznak zdrowotnych. Może być bezpiecznie spożywana przez kobiety w ciąży, ponieważ nie ma ona wpływu na rozwijający się płód.
Co klei guma arabska?
Guma arabska może być podstawą do produkcji klejów ze względu na swoje właściwości i brak toksyczności. Przez wędkarzy jej właściwości są wykorzystywane do klejenia zanęt na ryby. Zazwyczaj jest ona wykorzystywana do produkcji tradycyjnych klejów biurowych, gdzie sprawdza się do przyklejania papieru.
Jak najlepiej rozpuścić gumę arabską?
Jeżeli chcesz skorzystać ze zdrowotnych właściwości gumy arabskiej, możesz kupić ją w formie zmielonej. Wówczas 1 łyżeczkę mielonej gumy arabskiej wymieszaj ze szklanką soku lub wody (nie ma on wyrazistego smaku). Napój w takiej formie można pić do maksymalnie trzech razy na dobę. Guma arabska rozpuszcza się dobrze w ciepłych oraz w zimnych napojach.