Kiedy najlepiej pić kawę?

Spis treści pokaż

Wiele osób w obecnych czasach żyje w ogromnym pędzie i stresie, co w konsekwencji doprowadza do małej ilości snu. Wszystkie te czynniki zwiększają poziom kortyzolu, a tym samym zaburzają dobowy rytm i powodują problemy ze snem. Brak snu często jest kompensowany wysoką dawką kofeiny. Kiedy najlepiej pić kawę, aby zyskać jak najwięcej?

Jak działa kofeina w kawie?

Kofeina jest alkaloidem purynowym. Ten związek chemiczny jest trudno rozpuszczalny w wodzie. Ma gorzki smak. Pod kątem biologiczno chemicznym pobudza do pracy ośrodkowy układ nerwowy oraz stymuluje pracę serca. Dla wielu osób kofeina jest jednym z ważniejszych składników diety. Występuje w różnych produktach spożywczych takich jak m.in. kawa, yerba mate, napoje energetyczne (są bardzo szkodliwe) oraz coca-cola.
Kofeina pobudza neurony w mózgu do intensywnej pracy, co w konsekwencji powoduje powstawanie nukleozydu purynowego adenozyny. Gdy jest go za dużo, to mózg zaczyna spowalniać procesy układu nerwowego poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych, co powoduje, że stajesz się senny i potrzebujesz odpoczynku. Gdy wypijesz w takiej sytuacji kawę, to zachodzi reakcja biochemiczna – kofeina łączy się z adenozyną bez aktywowania jej (blokuje wykrywanie adenozyny przez układ nerwowy). Ten nukleozyd purynowy jak każda substancja w organizmie jest metabolizowany (przetwarzany, a następnie wydalany). Okres przetwarzania kofeiny przez organizm wynosi 4 do 6 godzin. Po upływie tego czasu ten związek chemiczny jest wydalany przez organizm.
Kofeina metabolizowana jest przez wątrobę. Skutkiem tego procesu jest powstanie trzech związków chemicznych:

paraksantyna – przyspiesza rozkładanie się lipidów w układzie krwionośnym,
teobromina – pobudza czynność serca i rozszerza naczynia krwionośne,
teofilina – ma działanie zwiotczające, rozluźnia mięśnie gładkie

Efektem metabolizowania kawy jest przyspieszona akcja serca, co powoduje, że mięśnie otrzymują więcej krwi, a dużo mniej skóra oraz narządy wewnętrzne. Metabolizowanie kawy sprawia, że w wątrobie uwalniany jest glikogen.
Do metabolizmu kofeiny niezbędny jest m.in. enzym cytochrom P450 wytwarzany przez wątrobę. Komórki u każdego człowieka mają dwie kopie tego genu, każdy z nich ma po dwa allele określające zdolność organizmu do metabolizowania kofeiny. Allel A odpowiada za szybkie metabolizowanie kofeiny, a allel F określa wolne metabolizowanie kofeiny. Jest to bardzo istotne, ponieważ osoby mające dwie kopie alleli A szybciej metabolizują kofeinę, niż osoby mające dwie kopie alleli F. Warto wykonać badanie określające szybkość, dzięki temu poznasz bezpieczną dawkę kofeiny dla swojego organizmu.

Picie kawy a kortyzol

Kortyzol nazywany jest również hormonem stresu. Wytwarzany jest przez nadnercza, a tym samym ma wpływ na wiele układów w ciele. Hormon ten reguluje również rytm dobowy, dzięki temu organizm wie, kiedy się ma obudzić. Dzięki zrównoważonej wysokości kortyzolu można osiągnąć dobry jakościowo sen. Największy poziom kortyzolu jest o poranku, a następnie rośnie i spada w ciągu dnia. Na wysokość kortyzolu mają wpływ zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne.
Każdy człowiek w inny sposób reaguje na kawę. Wielu dietetyków uważa, że kawa podnosi poziom kortyzolu, choć nie tak bardzo, jak stres. Jeśli pijesz kawę regularnie, to najprawdopodobniej masz lepszą tolerancję na stres, który z czasem zmniejsza reakcję na kortyzol. Tę teorię potwierdziło niewielkie badanie[1] przeprowadzone w 2005 roku.
Wbrew powszechnej opinii picie kawy na pusty żołądek nie wpływa na wszystkich negatywnie, choć u niektórych może siać spustoszenie. Choć wypicie kawy na tzw. pusty żołądek podnosi niemal dwukrotnie poziom stresu.

Kawa ziarnista Amaretto - 250 g – cena : 33,00 zł
Kup kawę ziarnistą w sklepie Go4taste

Picie kawy – czy pora dnia ma znaczenie?

Kawy nie należy pić w tracie jedzenia, ponieważ zawarte w niej szczawiany zmniejszają wchłanianie składników mineralnych przez organizm. Dlatego wielu dietetyków zaleca spożywanie kawy, co najmniej 1 godzinę przed posiłkiem.
Nie zaleca się również picia tego napoju w okresie zwiększonego wydzielania kortyzolu, czyli od 8.00 do 9.00, między 12.00 a 13.30 oraz 17.30 do 18.00. Ten hormon zimniejsza działanie kofeiny, a tym samym nie odczuwa się pozytywnego działania naparu.
Zaleca się, aby unikać popołudniowej kawy, aby wspierać naturalne cykle czuwania/snu. Działanie kofeiny może być odczuwalne nawet do 9,5 godziny. Dlatego kawę należy pić co najmniej 6 godzin przed pójściem spać – zostało to potwierdzone badaniem[2] przeprowadzonym w 2013 roku.

Dietetycy zwracają również uwagę na to, że każdy organizm inaczej metabolizuje kawę. Gdy chcesz podnieść poziom energii po południu, to warto sięgnąć po zdrowe zamienniki kawy.

Kiedy najlepiej pić kawę?

To zależy od potrzeb oraz planu dnia. Z reguły przyjmuje się, że od 9.30 do 11.30 13.30 do 17.00 jest najlepsza pora na kawę. Jednak ta zasada nie pasuje do wszystkich ludzi. Jeśli dobrze się czujesz, gdy pijesz kawę o tej porze, to rób to śmiało. Według zaleceń dietetycznych warto pić kawę i obserwować swój organizm jak reaguje na ten napój o późnych godzinach.

Aby dodać energii. Gdy potrzebujesz energii po południu, to powinieneś wypić kawę co najmniej 6 godzin przed snem. Dzięki temu nie zostanie zaburzony proces wytwarzania melatoniny.

Przed treningiem. Badania[3] pokazują, że kawa jest skutecznym i przystępnym cenowo suplementem diety dla sportowców. Może ona poprawić wyniki w czasie ćwiczeń, opóźniać zmęczenie po wysiłku oraz zwiększać siłę mięśni. Aby uzyskać maksymalne korzyści, zaleca się wypić kawę 30 do 60 min przed treningiem.

Przy odchudzaniu. W kilku analizach naukowych[4][5] wykazano, że kawa pomaga schudnąć. Spożycie kawy zmniejsza poziom BMI, a tym samym masę ciała i tkankę tłuszczową. Popijanie tego naparu między posiłkami ogranicza ochotę na spożywanie słodkich przekąsek. Badanie te nie wykazały, kiedy najlepiej pić kawę, aby schudnąć.

Przed egzaminem. Przeprowadzone badanie[6] wykazało, że wypicie porannej kawy przed egzaminem zwiększa czujność i koncentrację, a picie tego napoju przed egzaminami po południu nie wykazało żadnej różnicy. Nie należy pić kawy tuż przed egzaminem, ponieważ często wywołuje ból głowy oraz pogarsza koncentrację.

Materiały źródłowe:

Jak działa kofeina w kawie?

Picie kawy a kortyzol

Picie kawy – czy pora dnia ma znaczenie?

Kiedy najlepiej pić kawę?

Powiązane wpisy