Czarny bez to roślina, która od wieków znana jest w medycynie ludowej. Czym jest czarny bez? Dlaczego warto pić z niego syrop?
Czarny bez – co to za roślina?
Bez czarny, dziki bez czarny (Sambucus nigra L.) należy do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae). Drzewo dorasta do 8 m wysokości. Roślina pochodzi z Europy i uprawiana jest w różnych regionach tego kontynentu. Kwiaty mają kolor biały lub biało-kremowy i zwracają uwagę charakterystycznym aromatem. Jagody mają kolor czarnym lub niebieskoczarnym i zebrane są w grona.
Z czego robi się syrop?
Syrop z czarnego bzu można przygotować zarówno z kwiatów, jak i owoców. Jest bardzo słodki, dlatego świetnie sprawdzi się jako dodatek do kawy i herbaty.
Właściwości odżywcze owoców z czarnego bzu
Owoce czarnego bzu są świetnym źródłem witaminy A, z grupy B i C oraz minerałów: potasu, wapnia, glinu, żelaza i sód. Zawierają również cholinę, kwasy organiczne, olejki eteryczne i pektyny. Owoce zawierają również flawonoidy, kwasy fenolowe i beta- karoten. Są świetnym źródłem błonnika pokarmowego w 100 g jest 7 g.
Na co pomaga syrop z czarnego bzu?
Syrop z czarnego bzu zawiera wiele cennych dla zdrowia składników: flawonoidów, olejków eterycznych, garbników i soli mineralnych. Syrop z owoców czarnego bzu jest świetnym źródłem witamin A i C, antocyjanów (przeciwutleniaczy) i pektyn.
Łagodzi objawy przeziębia i grypy
Badanie[1] z 2014 roku, w którym uczestniczyło sześćdziesięciu pacjentów (w wieku 18-54 lat) z objawami grypopodobnymi, wykazało, że codzienne przyjmowanie 15 ml syropu z czarnego bzu skraca o połowę czas trwania infekcji. U pacjentów poddanych badaniu obawy informacji ustępowały średnio 4 dni wcześniej, niż w przypadku grupy kontrolnej które otrzymywała placebo.
Zawiera przeciwutleniacze
Z licznych badań[3][4] wynika, że zawarte w owocach z czarnego bzu przeciwutleniacze zmniejszają stres oksydacyjny, który powoduje występowanie chorób przewlekłych.
Gruntowny przegląd literatury [5] omawiającej farmakologiczne i kliniczne działanie owoców czarnego bzu, dostarczył wielu cennych wniosków na temat ich właściwości. Dane potwierdzają, że produkty zawierające ekstrakty z owoców czarnego bzu mogą wykazywać działanie przeciwutleniające, przeciwwirusowe i antyproliferacyjne. Zawarte w jagodach antocyjany mają 3,5 razy większą moc przeciwutleniającą niż witamina E. Inne badanie[6] wykazało, że już 1 godzinę po wypiciu 400 ml soku z czarnego bzu zmniejszył się stan zapalny i uszkodzenia tkanek wywołane stresem oksydacyjnym.
Stymuluje pracę układu sercowo- naczyniowego
Zawarte w syropie z czarnego bzu antocyjany zmniejszają poziom cholesterolu we krwi, dzięki temu minimalizują ryzyko wystąpienia chorób serca. Badanie[7] przeprowadzone na myszach potwierdziło, że dieta w które regularnie stosowany jest ekstrakt z czarnego bzu zmniejsza ilość cholesterolu w wątrobie i aorcie. Zawarte w owocach polifenole zmniejszają ciśnienie krwi. Czarny bez u pomaga obniżyć poziom kwasu moczowego we krwi.
Pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi
Sok z czarnego bzu powoduje zwiększenie wydzielania insuliny i poprawia poziom cukru we krwi. Badanie[8] przeprowadzone na myszach wykazało, że regularne przyjmowanie wodnego ekstraktu z bzu czarnego pozwala lepiej kontrolować poziom cukru we krwi.
Pomaga chronić przed COVID-19
Wczesne badania[9] wykazały, że suplementy diety zawierające syrop z czarnego bzu mogą zapobiegać infekowaniu komórek przez COVID-19. Jeśli przyjmujesz syrop z czarnego bzu, to skonsultuj się z lekarzem czy możesz go nadal pić w sytuacji, gdy wystąpią u Ciebie objawy COVID-19 lub będziesz miał pozytywny wynik testu.
Wspomaga zdrowie psychiczne
Badanie[10] wykazało, że ekstrakt z czarnego bzu działa jak naturalny antydepresant. Jednak potrzebne są dalsze badania na potwierdzenie tej teorii.
Wspomaga walkę z rakiem
Europejskie i północnoamerykańskiej odmiany bzu czarnego (Sambucus nigra i Sambucus canadensis) mogą hamować powstawanie nowych komórek rakowych. Z analizy opublikowanej w Journal of medicinal food wynika, że mają “znaczny potencjał chemoprewencyjny poprzez silną indukcję reduktazy chinonowej i hamowanie cyklooksygenazy-2”. [11]
Pomaga w zwalczaniu szkodliwych dla zdrowia bakterii
Owoce czarnego bzu zawierają przeciwutleniacze, dzięki temu hamuje wzrost bakterii, np. Helicobacter pylori. Łagodzi również zapalenie zatok i oskrzeli wywołane przez bakterie.
Wspomaga układ immunologiczny
Badanie[12] przeprowadzone na szczurach wykazało, że polifenole zawarte w soku z czarnego bzu wspierają układ immunologiczny, poprzez zwiększenie liczby białych krwinek.
Wspomaga pracę układu trawiennego
Zawiera błonnik pokarmowy, dzięki temu wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego. Wspomaga również dobroczynne bakterie w jelitach, które są odpowiedzialne za zdrowie organizmu.
Syrop z czarnego bzu dla dzieci
W czasie jesienno-zimowym dzieci są narażone bardziej na pojawienie się infekcji. W tym okresie zwiększa się ryzyko wystąpienia przeziębienia czy grypy. Syrop bzu, wspierający naturalną odporność, przyczyni się do złagodzenia objawów choroby i skróci czas jej trwania. Najlepiej podawać syrop przed snem w wersji rozcieńczonej z wodą lub z herbatą.
Syrop z czarnego bzu dla kobiet w ciąży
Syrop z czarnego bzu jest bezpieczny do stosowania w ciąży. Ta bomba dobroczynnych składników odżywczych wzmacnia układ immunologiczny. Syrop zawiera również żelazo, które jest niezbędne dla kobiet w ciąży.
Syrop z czarnego bzu jest naturalnym bezpiecznym lekiem, dzięki temu stanowi zdrową alternatywę dla syntetycznych leków. Można go stosować w profilaktycznie i jako pomoc w leczeniu przeziębień.
Jak stosować syrop z czarnego bzu? Dawkowanie.
Dorośli w tracie przeziębienia i grypy powinni przyjmować 15 ml 3-4 razy dziennie. Aby wzmocnić odporność, można podawać 10 ml 3-4 razy dziennie.
Podczas trwania przeziębienia i grypy dzieci powinny otrzymywać 5-10 ml syropu 3-4 razy dziennie przez 5-7 dni. Dla wzmocnienia odporności można podawać 5-10 ml syropu 1-2 razy dziennie.
Przypisy
- Zakay-Rones, Z., Thom, E., Wollan, T., & Wadstein, J. (2004). Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections. The Journal of international medical research, 32(2), 132–140. https://doi.org/10.1177/147323000403200205 [dostęp 04.07.2022r]
- ibidem.
- Willcox, J. K., Ash, S. L., & Catignani, G. L. (2004). Antioxidants and prevention of chronic disease. Critical reviews in food science and nutrition, 44(4), 275–295. https://doi.org/10.1080/10408690490468489 [dostęp 04.07.2022r]
- Loizzo, M. R., Pugliese, A., Bonesi, M., Tenuta, M. C., Menichini, F., Xiao, J., & Tundis, R. (2016). Edible Flowers: A Rich Source of Phytochemicals with Antioxidant and Hypoglycemic Properties. Journal of agricultural and food chemistry, 64(12), 2467–2474. https://doi.org/10.1021/acs.jafc.5b03092 [dostęp 04.07.2022r]
- J. E. Vlachojannis,M. Cameron,S. Chrubasik, A systematic review on the sambuci fructus effect and efficacy profiles, https://doi.org/10.1002/ptr.2729 [dostęp 04.07.2022r]
- M. Netzel, G. Strass, M. Herbst, H. Dietrich, R. Bitsch, I. Bitsch, T. Frank,The excretion and biological antioxidant activity of elderberry antioxidants in healthy humans,Food Research International,Volume 38, Issues 8–9,2005, https://doi.org/10.1016/j.foodres.2005.03.010. [dostęp 04.07.2022r]
- Farrell, N., Norris, G., Lee, S. G., Chun, O. K., & Blesso, C. N. (2015). Anthocyanin-rich black elderberry extract improves markers of HDL function and reduces aortic cholesterol in hyperlipidemic mice. Food & function, 6(4), 1278–1287. https://doi.org/10.1039/c4fo01036a [dostęp 04.07.2022r]
- Alison M. Gray, Yasser H. A. Abdel-Wahab, Peter R. Flatt, The Traditional Plant Treatment, Sambucus nigra (elder), Exhibits Insulin-Like and Insulin-Releasing Actions In Vitro
- The Journal of Nutrition, Volume 130, Issue 1, January 2000, Pages 15–20, https://doi.org/10.1093/jn/130.1.15 [dostęp 04.07.2022r]
- Kronbichler, A., Effenberger, M., Eisenhut, M., Lee, K. H., & Shin, J. I. (2020). Seven recommendations to rescue the patients and reduce the mortality from COVID-19 infection: An immunological point of view. Autoimmunity reviews, 19(7), 102570. https://doi.org/10.1016/j.autrev.2020.102570 [dostęp 04.07.2022r]
- Thole, J. M., Kraft, T. F., Sueiro, L. A., Kang, Y. H., Gills, J. J., Cuendet, M., Pezzuto, J. M., Seigler, D. S., & Lila, M. A. (2006). A comparative evaluation of the anticancer properties of European and American elderberry fruits. Journal of medicinal food, 9(4), 498–504. https://doi.org/10.1089/jmf.2006.9.498 [dostęp 04.07.2022r]
- Alison M. Gray, Yasser H. A. Abdel-Wahab, Peter R. Flatt, The Traditional Plant Treatment, Sambucus nigra (elder), Exhibits Insulin-Like and Insulin-Releasing Actions In Vitro, The Journal of Nutrition, Volume 130, Issue 1, January 2000, Pages 15–20, https://doi.org/10.1093/jn/130.1.15 [dostęp 04.07.2022r]